ជាតិ
បទវិភាគ
សង្គមជាតិ
×![]()
ជាថ្មីម្តងទៀតរបាយការណ៍ស្តីពីជម្លោះដីធ្លីបានបង្ហាញនិន្នាការផ្ទុយគ្នាស្រឡះរវាងអង្គការលីកាដូនិងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ ម្ខាងបង្ហាញពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃជម្លោះដីធ្លី និងម្ខាងទៀតបង្ហាញពីការថយចុះយ៉ាងច្រើនស្ទើរតែអស់។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថាកិច្ចសហការគ្នាជាដៃគូរវាងក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការក្នុងវិស័យតែមួយនៅតែមិនអាចរកឃើញដដែល។
របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូដែលចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុនបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ករណីជម្លោះដីធ្លីកើនឡើងបីដងបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៣ ។ ផ្ទុយពីរបាយការណ៍នេះក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មបានបង្ហាញពីការថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៃករណីជម្លោះដីធ្លីពោលគឺចុះពីជាងជាង ៦ ៥០០ ករណីមកនៅត្រឹមតែ ៧៥០ ករណីប៉ុណ្ណោះក្នុងដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៤ ។
តើហេតុអ្វីបានជាអ្នកធ្វើការងារក្នុងវិស័យតែមួយបែរជាបង្ហាញតួលេខខុសគ្នាស្រឡះបែបនេះ? បើទោះជាគេមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បានអំពីតួលេខពិតប្រាកដនៃជម្លោះដីធ្លីក៏ដោយ ក៏អ្វីដែលគេអាចនិយាយបាននោះគឺ លទ្ធផលផ្ទុយគ្នានេះគឺមកពីកង្វះកិច្ចសហការណ៍គ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិល។ ម្យ៉ាងទៀត ជាទូទៅ របាយការណ៍របស់ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចច្រើនតែមិនសូវទទួលបានការជឿជាក់ពីសាធារណជនប៉ុន្មានទេពីព្រោះវាអាចជារបាយការណ៍លាក់បាំងថ្នាក់លើ អាចជារបាយការណ៍មិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ឬអាចមកពីការឲ្យនិយមន័យខុសគ្នាស្តីពីជម្លោះដីធ្លី។
ជាធម្មតាទេដែលរដ្ឋាភិបាលតែងចង់បង្ហាញអ្វីដែលជារូបភាពវិជ្ជមានរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែ គេក៏មិនគួរលាក់បាំងការពិតនោះដែរ។ ការស្នើសុំឲ្យអង្គការលីកាដូបង្ហាញទិន្នន័យមួយចំនួនដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់អាចជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ថា តើរបាយការណ៍ណាមួយដែលមានភាពជាក់លាក់ជាង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការស្វែងរកតួលេខពិតប្រាកដនៃជម្លោះដីធ្លីជារឿងមួយ ប៉ុន្តែ ការខិតខំដោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហាដីធ្លីទាំងអស់គឺជារឿងសំខាន់ជាងគេដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើជាចាំបាច់។
រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលបង្ហាញម្តងហើយម្តងទៀតពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើកំណែទម្រង់ដីធ្លីនោះ នៅតែមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធផលគាប់ប្រសើរនៅឡើយទេ។ បញ្ហាដីធ្លីនៅតែជារឿងក្តៅគគុក និងបន្តដុតរោលប្រជាប្រិយភាពគណបក្សកាន់អំណាចឲ្យស្វិតស្រពោនមិនទាន់ឈប់ឡើយ។
គេនៅចាំបានថា កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១២ កន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសចេញគោលនយោបាយ«ដ៏សំខាន់»មួយសំដៅបញ្ចប់បញ្ហាដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានសន្យាថានឹងកាត់ដីចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋណាដែលកំពុងរស់នៅលើដីមានទំនាស់ទោះជាដីនោះជារបស់រដ្ឋឬក៏ជារបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនក្តី(តាមរូបមន្តស្បែកខ្លា)។ ក្រោយមក ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងបរិស្ថានបានប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់អំពីការដកហូតដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីក្រុមហ៊ុនដែលមិនអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាដីធ្លីនៅតែជារឿងក្តៅគគុកនៅឡើយទេ។
ដំណោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីអាចមានប្រសិទ្ធភាពនិងមានភាពជឿជាក់ប្រសិនបើមានកិច្ចសហការណ៍គ្នាល្អរវាងស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ ប៉ុន្តែ កន្លងទៅ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរវាងភាគីទាំងពីរតែងជួបបរាជ័យ។ ដូចជាករណីជម្លោះដីធ្លីនៅភូមិឡពាង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងនៅបូរីកីឡា ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាដើម។ ទីបំផុត ភាគីទាំងពីរបានត្រឹមបាចទឹកដាក់គ្នាហើយដើរចេញពីកិច្ចសហការណ៍។
តាមពិតពាក្យថាជាដៃគូគឺចង់មានន័យថា ប្រសិនបើមានករណីទំនាស់ដីធ្លីកើតឡើង សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការខាងដីធ្លីនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែសហការណ៍គ្នាដើម្បីរកដំណោះស្រាយជាមួយគ្នា។ ភាគីទាំងពីរត្រូវពន្យល់ និងស្តាប់ហេតុផលគ្នាទៅវិញទៅមកនិងព្យាយាមឲ្យអស់លទ្ធភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា។
តើហេតុអ្វីបានជាមានជម្លោះកើតឡើង? តើសង្គមស៊ីវិលអាចជួយអ្វីបានខ្លះដើម្បីជួយកែលម្អស្ថានការណ៍? តើភាគីរដ្ឋាភិបាលត្រូវការជំនួយបច្ចេកទេស ថវិកា ឬសម្ភារៈ និងស្មារតី ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការរបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អ? ចំណែកបក្សសង្គមស៊ីវិលវិញតើអាចជួយអ្វីបានខ្លះ? ទាំងនេះជាសំណួរសំខាន់ៗដែលភាគីទាំងពីរគួរតែពិភាក្សាគ្នាក្នុងនាមជាដៃគូ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលបាន និងកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ហាក់ដូចជាដើរផ្ទុយពីនេះ។ អ្នករិះគន់គេ និងអ្នកដែលត្រូវគេរិះគន់បែរជាតាំងខ្លួនជាសត្រូវជាមួយគ្នាទៅវិញ។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលគ្រប់ភាគីត្រូវផ្លាស់ប្តូររបៀបធ្វើការងារខ្លះដើម្បីស្វែងរកចំណុចល្អសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នាគឺប្រយោជន៍ប្រទេស និងប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូល។ ការរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងនាមជាដៃគូ ពិតជាប្រសើរជាងការដោះស្រាយតែម្នាក់ឯង ដោយទុកឲ្យភាគីម្ខាងទៀតឲ្យនៅក្រៅសង្វៀនហើយចាំតែបរិហាររិះគន់។
សរុបមកវិញ ដំណោះស្រាយបញ្ហាបញ្ហាដីធ្លីគឺអាស្រ័យទៅលើឆន្ទៈ សមត្ថភាព និងភាពស្មោះត្រង់របស់អាជ្ញាធរដែលជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ប្រសិនបើរាល់បញ្ហាត្រូវបានដោះស្រាយដោយឈរលើច្បាប់ លើការគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងចៀសឲ្យផុតពីផលប្រយោជន៍បុគ្គល បញ្ហាដីធ្លីនឹងត្រូវបានដោះស្រាយ។ ភាពជាដៃគូរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធក៏ជាកត្តាចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានដែរ។ ប្រសិនបើកត្តាសំខាន់ៗទាំងនេះមិនអាចរកឃើញទេ រដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាយឺតពេលហើយសម្រាប់សង្គ្រោះសភាពការណ៍នេះ៕
របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូដែលចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុនបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ករណីជម្លោះដីធ្លីកើនឡើងបីដងបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៣ ។ ផ្ទុយពីរបាយការណ៍នេះក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មបានបង្ហាញពីការថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៃករណីជម្លោះដីធ្លីពោលគឺចុះពីជាងជាង ៦ ៥០០ ករណីមកនៅត្រឹមតែ ៧៥០ ករណីប៉ុណ្ណោះក្នុងដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៤ ។
តើហេតុអ្វីបានជាអ្នកធ្វើការងារក្នុងវិស័យតែមួយបែរជាបង្ហាញតួលេខខុសគ្នាស្រឡះបែបនេះ? បើទោះជាគេមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បានអំពីតួលេខពិតប្រាកដនៃជម្លោះដីធ្លីក៏ដោយ ក៏អ្វីដែលគេអាចនិយាយបាននោះគឺ លទ្ធផលផ្ទុយគ្នានេះគឺមកពីកង្វះកិច្ចសហការណ៍គ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិល។ ម្យ៉ាងទៀត ជាទូទៅ របាយការណ៍របស់ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចច្រើនតែមិនសូវទទួលបានការជឿជាក់ពីសាធារណជនប៉ុន្មានទេពីព្រោះវាអាចជារបាយការណ៍លាក់បាំងថ្នាក់លើ អាចជារបាយការណ៍មិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ឬអាចមកពីការឲ្យនិយមន័យខុសគ្នាស្តីពីជម្លោះដីធ្លី។
ជាធម្មតាទេដែលរដ្ឋាភិបាលតែងចង់បង្ហាញអ្វីដែលជារូបភាពវិជ្ជមានរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែ គេក៏មិនគួរលាក់បាំងការពិតនោះដែរ។ ការស្នើសុំឲ្យអង្គការលីកាដូបង្ហាញទិន្នន័យមួយចំនួនដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់អាចជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ថា តើរបាយការណ៍ណាមួយដែលមានភាពជាក់លាក់ជាង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការស្វែងរកតួលេខពិតប្រាកដនៃជម្លោះដីធ្លីជារឿងមួយ ប៉ុន្តែ ការខិតខំដោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហាដីធ្លីទាំងអស់គឺជារឿងសំខាន់ជាងគេដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើជាចាំបាច់។
រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលបង្ហាញម្តងហើយម្តងទៀតពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើកំណែទម្រង់ដីធ្លីនោះ នៅតែមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធផលគាប់ប្រសើរនៅឡើយទេ។ បញ្ហាដីធ្លីនៅតែជារឿងក្តៅគគុក និងបន្តដុតរោលប្រជាប្រិយភាពគណបក្សកាន់អំណាចឲ្យស្វិតស្រពោនមិនទាន់ឈប់ឡើយ។
គេនៅចាំបានថា កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១២ កន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសចេញគោលនយោបាយ«ដ៏សំខាន់»មួយសំដៅបញ្ចប់បញ្ហាដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានសន្យាថានឹងកាត់ដីចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋណាដែលកំពុងរស់នៅលើដីមានទំនាស់ទោះជាដីនោះជារបស់រដ្ឋឬក៏ជារបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនក្តី(តាមរូបមន្តស្បែកខ្លា)។ ក្រោយមក ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងបរិស្ថានបានប្រកាសជាបន្តបន្ទាប់អំពីការដកហូតដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីក្រុមហ៊ុនដែលមិនអនុវត្តតាមកិច្ចសន្យា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាដីធ្លីនៅតែជារឿងក្តៅគគុកនៅឡើយទេ។
ដំណោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីអាចមានប្រសិទ្ធភាពនិងមានភាពជឿជាក់ប្រសិនបើមានកិច្ចសហការណ៍គ្នាល្អរវាងស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ ប៉ុន្តែ កន្លងទៅ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរវាងភាគីទាំងពីរតែងជួបបរាជ័យ។ ដូចជាករណីជម្លោះដីធ្លីនៅភូមិឡពាង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងនៅបូរីកីឡា ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាដើម។ ទីបំផុត ភាគីទាំងពីរបានត្រឹមបាចទឹកដាក់គ្នាហើយដើរចេញពីកិច្ចសហការណ៍។
តាមពិតពាក្យថាជាដៃគូគឺចង់មានន័យថា ប្រសិនបើមានករណីទំនាស់ដីធ្លីកើតឡើង សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការខាងដីធ្លីនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែសហការណ៍គ្នាដើម្បីរកដំណោះស្រាយជាមួយគ្នា។ ភាគីទាំងពីរត្រូវពន្យល់ និងស្តាប់ហេតុផលគ្នាទៅវិញទៅមកនិងព្យាយាមឲ្យអស់លទ្ធភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា។
តើហេតុអ្វីបានជាមានជម្លោះកើតឡើង? តើសង្គមស៊ីវិលអាចជួយអ្វីបានខ្លះដើម្បីជួយកែលម្អស្ថានការណ៍? តើភាគីរដ្ឋាភិបាលត្រូវការជំនួយបច្ចេកទេស ថវិកា ឬសម្ភារៈ និងស្មារតី ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការរបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អ? ចំណែកបក្សសង្គមស៊ីវិលវិញតើអាចជួយអ្វីបានខ្លះ? ទាំងនេះជាសំណួរសំខាន់ៗដែលភាគីទាំងពីរគួរតែពិភាក្សាគ្នាក្នុងនាមជាដៃគូ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលបាន និងកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ហាក់ដូចជាដើរផ្ទុយពីនេះ។ អ្នករិះគន់គេ និងអ្នកដែលត្រូវគេរិះគន់បែរជាតាំងខ្លួនជាសត្រូវជាមួយគ្នាទៅវិញ។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលគ្រប់ភាគីត្រូវផ្លាស់ប្តូររបៀបធ្វើការងារខ្លះដើម្បីស្វែងរកចំណុចល្អសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នាគឺប្រយោជន៍ប្រទេស និងប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូល។ ការរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងនាមជាដៃគូ ពិតជាប្រសើរជាងការដោះស្រាយតែម្នាក់ឯង ដោយទុកឲ្យភាគីម្ខាងទៀតឲ្យនៅក្រៅសង្វៀនហើយចាំតែបរិហាររិះគន់។
សរុបមកវិញ ដំណោះស្រាយបញ្ហាបញ្ហាដីធ្លីគឺអាស្រ័យទៅលើឆន្ទៈ សមត្ថភាព និងភាពស្មោះត្រង់របស់អាជ្ញាធរដែលជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ប្រសិនបើរាល់បញ្ហាត្រូវបានដោះស្រាយដោយឈរលើច្បាប់ លើការគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងចៀសឲ្យផុតពីផលប្រយោជន៍បុគ្គល បញ្ហាដីធ្លីនឹងត្រូវបានដោះស្រាយ។ ភាពជាដៃគូរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធក៏ជាកត្តាចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានដែរ។ ប្រសិនបើកត្តាសំខាន់ៗទាំងនេះមិនអាចរកឃើញទេ រដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាយឺតពេលហើយសម្រាប់សង្គ្រោះសភាពការណ៍នេះ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
