ចិន នឹងចរចាជាមួយអាស៊ានផ្តោតលើក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង

សង្គមអន្តរជាតិ

អន្តរជាតិ

ចិន នឹងចរចាជាមួយអាស៊ានផ្តោតលើក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង

25, Jul 2015 , 11:20 pm

រូបភាព

ដោយ:

នៅថ្ងៃទី២៩កក្កដាខាងមុខនេះរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងមេដឹកនាំអាស៊ានគ្រោងបើកកិច្ចប្រជុំចិន-អាស៊ានលើកទី៩នៅក្នុងប្រទេសចិនដើម្បីពិភាក្សាលើការអនុវត្តនៃសេចក្តីប្រកាសនៃភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង(DOC)និងពិភាក្សាបន្តលើការចងក្រងក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រខាងត្បូង(COC)។ជំនួបពហុភាគីនេះនឹងមានវត្តមានលោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបទេសLiu Zhenminនិងភាគីអាស៊ាននឹងមានមន្ត្រីការទូតរបស់រដ្ឋនីមួយៗជាសមាជិកអាស៊ាន។នេះបើយោងតាមភា្នក់ងារព័ត៌មានចិន Xinhua។

ចុងក្រោយរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនៅតែអាចមិនគេចវេសពីការចរចានិងប្រើប្រាស់លិខិតូបករណ៍ដែលអាស៊ាននិងចិនបានធ្វើឡើងដើម្បីគ្រប់គ្រងសកម្មភាពនៅក្នុងតំបន់ជម្លោះ។ជាក់ស្តែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំចិន-អាស៊ានបញ្ហាពីរដែលរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងតែព្រងើយកន្តើយមិនចង់លើកមកនិយាយពេលពិភាក្សានោះនឹងត្រូវលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំខាងមុខ។បញ្ហាពីរនោះនោះរួមមានការពិភាក្សាលើការចងក្រងCOC និងការបន្តអនុវត្តDOCឲ្យបានពេញលេញ។

រយៈពេលចុងក្រោយនេះជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងបានបន្តកើនឡើងកម្តៅ ហើយភាគីបន្តប្រឈមមុខដាក់គ្នាខ្លាំងផង។ ទោះស្ថិតក្នុងស្ថានភាពណាក៏ដោយ គេមិនអាចបណ្តោយជម្លោះដែនទឹកនេះរីកកាន់តែធំនោះឡើយព្រោះវាធ្វើឲ្យខាតបង់រាល់ភាគីពាក់ពន្ធ័ទាំងឡាយនិងគំរាមកំហែងសន្តិសុខតំបន់។ដោយសារដូច្នេះហើយ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងដែលជារដ្ឋទាមទារតំបន់ជម្លោះស្ទើរតែទាំងអស់នោះបានចាប់ផ្តើមបន្ទន់ឥរិយាបទបន្តិចដែរដោយចាប់ដៃមេដឹកនាំអាស៊ានដើម្បីចរចាគ្នាពីក្រមប្រតិបត្តិនិង សេចក្តីប្រកាសនៃភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

គួររម្លឹកផងដែរ សេចក្តីប្រកាសភាគី នៃក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងឬDOC គឺជាលិខិតគតិយុត្តដែលមិនចងភា្ជប់ភាគីមួយដ៏សំខាន់ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០២ក្នុងឳកាសកម្ពុជាធ្វើប្រធានអាស៊ាន។ក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះបានកំណត់នូវយន្តការជាច្រើនដែលរដ្ឋពាក់ពន្ធ័សមុទ្រចិនខាងត្បូងត្រូវអនុវត្តដើម្បីធានាឲ្យនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាក្នុងតំបន់។ក៏ប៉ុន្តែសេចក្តីប្រកាសនេះមិនត្រូវបានភាគីពាក់ពន្ធ័អនុវត្តពេញលេញនិងមានប្រសិទ្ធភាពនោះ។សម្រាប់ក្រមប្រតិបត្តិនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឬ COC គឺគ្រាន់តែជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយដែលមានលក្ខណៈចងភា្ជប់ភាគី។ក្រោមការស្នើរបស់ហ្វីលីពីន អាស៊ានបានសម្រេចអនុម័តលើសេចក្តីព្រាង COC នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩។យ៉ាងណាក៏ដោយក្រមប្រតិបត្តិនេះត្រូវបានបរាជ័យជាបន្តបន្ទាប់រាល់ពេលដែលលើកយកទៅពិភាក្សាជាមួយចិន។នោះក៏ព្រោះតែមានបញ្ញត្តិជាច្រើនបានកំណត់ឲ្យចិនបាត់បង់ផលប្រយោជន៍និងចង់ភ្ជាប់កាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់ផងដែ។

ជុំវិញការដើរទៅមុខមួយជំហានរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដោយព្រមដឹកដៃសមាជិកអាស៊ានចូលអង្គុយចរចាគ្នាបង្កើតបទបញ្ញត្តិសម្រាប់គ្រប់គ្រងសកម្មភាពភាគីជម្លោះនេះទំនងជាចិនផ្ទាល់ប្រឈមបញ្ហាមួយចំនួន។

១. ចិនខ្លាចការរងអាម៉ាសព្រោះបណ្តឹងហ្វីលីពីននៅឡាអេ
ដោយសារការវាតទីឯកតោភាគីរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានបំពានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ហ្វីលីពីន រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីលបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់មជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ=ឲ្យវិធានការអនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។វាប្រាកដណាស់សកម្មភាពរបស់ចិនក្នុងការទាមទារពិតជាផ្ទុយលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។នោះក៏ព្រោះតែចិនបានប្រើប្រាស់អំនះអំនាងផ្អែកលើប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីទាមទារខណៈខ្លួនក៏ជាហត្ថលេខីនៃអនុសញ្ញាស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ(UNCLOS) ផងដែរនោះ។ក្នុងនេះមានន័យថាចិននឹងរងការអាម៉ាសប្រសិនបើមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិសម្រេចថាចិនពិតជាបានបំពានច្បាប់អន្តរជាតិមែននោះ។

២. ការប៉ះទង្គិចគ្នានឹងធ្វើឲ្យចិនខាតបង់ច្រើន
ជាការពិតណាស់បើចិននៅតែបន្តរឹងរូសមិនព្រមចូលចរចាជាមួយនឹងអាស៊ាននោះទេការប៉ះទង្គិចគ្នាប្រដាប់អាវុធគឺមិនអាចគេចវេសបាននោះទេ។នោះក៏ព្រោះតែហ្វីលីពីនដែលមានអាមេរិកនិងជប៉ុនគាំទ្រពីក្រោយខ្នងកំពុងរៀបចំខ្លួនតាមរយៈការពង្រឹងវិស័យយោធានិងមូលដ្ឋានយោធារួចរាល់ទៅហើយ។ បើសង្គ្រាមដែនសមុទ្ររវាងចិននិងរដ្ឋអាស៊ានកើតឡើងមែននោះសមិទ្ធផលដែលចិនបានសម្រេចនៅក្នុងដែនជម្លោះរួមមានទាំងកោះសិប្បនិមិត្តស្ថានីយ៍បូមប្រេងនិងមូលដ្ឋានទ័ពផងដែរនោះនឹងត្រូវខូចខាតជាក់ជាពុំខាន។ដូច្នេះទោះបីជាចង់ឬមិនចង់ចិនត្រូវតែចរចាជាមួយអាស៊ានដើម្បីពន្យាពេលបន្ថែមឬស្វែងរកដំណោះស្រាយណាមួយដើម្បីរក្សាផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន៕