ជាតិ
បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍
នយោបាយជាតិ
×![]()
នៅឆ្នាំ១៩៩១ កុមារា ហ៊ុន ម៉ានី ដែលទើបមានអាយុ៩ឆ្នាំ ត្រូវបានឪពុកដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា បញ្ជូនទៅសិក្សានៅប្រទេសបារាំងជាមួយបងប្រុសឈ្មោះ ហ៊ុន ម៉ានិត។ កុមារា ហ៊ុន ម៉ានីបានសិក្សានៅប្រទេសបារាំងរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៨ មុននឹងចេញទៅបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបន្ទាប់មកបានចូលសិក្សាថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយរហូតដល់ឆ្នាំ២០០៥ ។ ក្រោយពីបញ្ចប់ការសិក្សានៅអាមេរិក លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានបន្តការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៅទីក្រុង Melbourne ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ នៅឆ្នាំ២០០៩ដល់ឆ្នាំ២០១០ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ដែលកំពុងមានតួនាទីជាជំនួយការលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបន្តការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតនៅសាកលវិទ្យាល័យការពារជាតិក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្នែកសន្តិសុខជាយុទ្ធសាស្ត្រ (Strategic security study) ដែលជាការសិក្សាផ្តោតលើការប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម។ នៅពេលនេះ លោកហ៊ុន ម៉ានី ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាតំណាងរាស្ត្រវ័យ៣១ឆ្នាំ ក្មេងជាងគេមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាន់អំណាច ហើយដែលមានឪពុកជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។
«ខ្ញុំគិតថា ពាក្យហ៊ុន ម៉ានីជាកូននាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ គឺចេញមកពីអ្នកសារព័ត៌មានទេ ដែលប្រើពាក្យនេះ។ ពួកគាត់ក៏ធ្លាប់បានសួរខ្ញុំដែរថា (នៅរដ្ឋសភា) ខ្ញុំជាកូននាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយមកអង្គុយនៅសភាជាមួយឳពុកអ៊ីចឹង តើខ្ញុំមានចំណាប់អារម្មណ៍យ៉ាងណាដែរ? ខ្ញុំថា ខ្ញុំជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានគាំទ្រមកអោយធ្វើតំណាងរាស្ត្រ។ មិនមែនខ្ញុំមកទីនេះ ជាសមាជិកសភា កូននាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ។ និយាយអោយសាមញ្ញ ខ្ញុំជាតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ចេញមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានឈ្មោះថាហ៊ុន ម៉ានី ហើយវ័យក្មេងជាងគេ វាជាការចៃដន្យ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីកំពុងថ្លែងពន្យល់យ៉ាងទន់ភ្លន់តែម៉ឺងម៉ាត់ ទៅកាន់អ្នកទាំងឡាយដែលគិតថា លោកក្លាយជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រក្មេងជាងគេក្នុងនីតិកាលទី៥នេះ ដោយសារតែអំណាចរបស់ឪពុកជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ។ បើទោះជាការពិត លោក ហ៊ុន ម៉ានី គឺជាកូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកម៉ានីនិយាយតែអំពីទំនាក់ទំនងរវាងលោក និងគណបក្សតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីៗគឺច្បាស់លាស់ណាស់សម្រាប់អ្នកនយោបាយវ័យក្មេងរូបនេះ។ ការរៀនសូត្រ និងទទួលបានពិសោធន៍ពីឪពុក វាគ្រាន់តែជាទុន ឬការបំពេញបន្ថែម នៅក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែថា ក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយជំនាន់ថ្មី លោកហ៊ុន ម៉ានី ដឹងច្បាស់ថា លោកត្រូវធ្វើអ្វីៗដើម្បីប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងរបស់ប្រទេសជាតិជាអាទិភាព និងបន្ទាប់មក គឺដើម្បីប្រជាប្រិយភាពរបស់គណបក្ស វាជារឿងធម្មតា។
ឪពុកមិនចង់អោយកូនធ្វើនយោបាយ។ តែពេលវេលាបង្ខំ?
តើហេតុអ្វីបានជាលោក ហ៊ុន ម៉ានី ធ្វើនយោបាយ? ប្រសិនបើមានអ្នកគិតថា អាជីពនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ានី ត្រូវបានគិតគូរ និងត្រៀមបម្រុងទុក ដោយសារតែឪពុកជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី រម្លឹកប្រាប់ថា មុនពេលលោកត្រូវបានបញ្ជូនអោយទៅសិក្សានៅស្រុកបារាំងនោះ ឪពុកលោកបាននិយាយថា «គាត់មិនចង់ឃើញកូនគាត់ណាម្នាក់ធ្វើនយោបាយនោះទេ»។
ប៉ុន្តែប្រហែលបរិបទនៃកាលៈទេសៈទេ ដែលធ្វើអោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរបបរដ្ឋកម្ពុជានៅពេលនោះ រារែកនឹងអោយកូនប្រុសស្រីស្នងអាជីពនយោបាយ។ ពីព្រោះថា នៅអំឡុងចុងទសវត្សរ៍១៩៨០ និងដើមទស្សវត្សរ៍១៩៩០ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវដំណើរការចរចាសន្តិភាព និងបង្រួបបង្រួមជាតិយ៉ាងស្មុគស្មាញជាមួយចលនាត្រីភាគីនៅជាយដែនកម្ពុជាថៃ។
លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ៖« [គាត់ប្រាប់ថា] វាជាវិស័យមួយលំបាកណាស់។ ជាការងារដែលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ហើយមិនមែនមនុស្សទាំងអស់សុទ្ធតែចូលចិត្ត (យើង) នោះទេ។ ក្រោយមកគាត់ក៏មិនបាននិយាយអ្វីទៀតឡើយ។ រហូតដល់ខ្ញុំមកធ្វើជាជំនួយការរបស់គាត់ គាត់ក៏បានប្រាប់ដែរថា គាត់គ្មានពេលបង្រៀនខ្ញុំទេ តែគាត់ផ្តល់ឱកាសអោយយើងនៅក្នុងបន្ទប់ការងារជាមួយគាត់ និងសង្កេតគាត់ធ្វើការ។ ពេលខ្ញុំធ្វើខុស ទើបគាត់ណែនាំ»។
គណបក្សជាអ្នកណែនាំការងារនយោបាយ
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០០៧មក ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានឃើញយុវជនហ៊ុន ម៉ានីចេញមុខជាសាធារណៈ និងដើរពីក្រោយខ្នងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនជានិច្ចទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ ធ្វើការងារយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ នឹងធឹង ជាជំនួយការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ការងារជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសមួយ ដែលលោកលោកហ៊ុន ម៉ានីបានចាត់ទុកថា ជាពេលវេលានៃការហ្វឹកហាត់សំលៀងខ្លួន។
ភារកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវបានកើនឡើងនៅឆ្នាំ២០១១ ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីត្រូវបានជ្រើសរើសអោយដឹកនាំសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា (សសយក) របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ គឺជាការងារមួយដែលបានធ្វើអោយយុវជនម៉ានីសប្បាយចិត្ត។ ការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាដោយផ្ទាល់ជាមួយយុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋាន ហើយដែលបង្កើតបានបរិយាកាសរីករាយនោះ វាគឺជាចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ានី។ បើទោះជាអ្នកជំនាញនយោបាយបានចាត់ទុកថា នេះជាសកម្មភាពក្នុងផ្លូវនយោបាយក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំពោះលោកហ៊ុន ម៉ានី វាគឺជាការងារសង្គមសុទ្ធសាធ ជាការងារបំផុសយុវជនអោយជួយធ្វើការងារសង្គម។ ចាប់ពីពេលនោះមក គេឃើញកូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់សហភាពសហព័ន្ធយុវជកម្ពុជាយុវជនញឹកញាប់ ដោយមានអាវពណ៌ផ្ទៃមេឃស្រាល។ ក្នុងឯកសណ្ឋាននេះ លោកហ៊ុន ម៉ានី រួមទាំងកូនប្រុសរបស់មេដឹកនាំកំពូលដទៃទៀត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងដឹកនាំចលនាយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ប្រវត្តិនៃការសិក្សាខ្ពង់ខ្ពស់ និងបានហាត់ការជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានជាង៥ឆ្នាំ បូករួមទាំងប្រជាប្រិយភាពនៅក្នុងការងារយុវជនផង ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតអោយលោកយុវជនហ៊ុន ម៉ានីឈឈ្មោះជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលខេត្តកំពង់ស្ពឺសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥ ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«មកដល់ឆ្នាំ២០១១ហើយ ខ្ញុំក៏មិនទាន់គិតថាធ្វើនយោបាយនោះដែរ។ ប៉ុន្តែផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃការងាររបស់យើង ចាស់ទុំក្នុងបក្សបានផ្តល់យោបល់ថា គួរតែចាប់ផ្តើមការងារហ្នឹងទៅ [នយោបាយ] ។ ដូច្នេះដោយសារតែមានជំនឿចិត្ត និងការផ្តល់ឱកាសពីគណបក្សទេ ទើបយើងបានធ្វើការងារជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់បានធ្វើជាតំណាងរាស្ត្រដ៏វ័យក្មេងមួយនៃរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ »។
នៅក្នុងរដ្ឋសភា ខ្ញុំមិនត្រូវយកអាយុដាក់មុខនោះទេ
ជាអ្នកនយោបាយវ័យក្មេងជាងគេមែន ក៏មិនមែនបានន័យថា តំណាងរាស្ត្រហ៊ុន ម៉ានីមិនយល់ពី កិច្ចការនយោបាយនោះទេ ហើយក៏មិនមែនមានន័យថា លោក ហ៊ុន ម៉ានីអាចយល់ដឹងអ្វីទាំងអស់ភា្លមក្នុងគ្រាដំបូងអំពីកិច្ចការរបស់រដ្ឋសភានោះដែរ។ ប៉ុន្តែតំណាងរាស្ត្រវ័យ៣១ឆ្នាំរូបនេះ បង្ហាញការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯង ដើម្បីអនុវត្តតួនាទី ភារកិច្ចជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីប្រយោជន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ ដូច្នេះហើយ សម្រាប់លោក ហ៊ុន ម៉ានី អាយុមិនមែនជាឧបសគ្គក្នុងការងារជជែកពិភាក្សាជាមួយអ្នកតំណាងរាស្ត្រវ័យចំណាស់ ដែលក្នុងចំណោមនោះក៏អាចមានឥស្សរៈជនខ្លះជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលបានគាំទ្រអោយលោក ហ៊ុន ម៉ានី មកឈឈ្មោះជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនោះដែរ។ «បើយើងដាក់អាយុមកមុខ យើងបាត់ការទទួលខុសត្រូវ និងជំហររបស់យើងហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបារម្ភរបស់ខ្ញុំគឺមានមួយចំនុច គឺល្បឿននៃការរៀនសូត្ររបស់ខ្ញុំអំពីការសរសេរ និងតាក់តែងច្បាប់។ ខ្ញុំមិនខ្លាចនឹងនិយាយថា គ្មានអ្វីដែលចាប់ផ្តើមភ្លាម ហើយយើងចេះទាំងអស់នោះទេ។ វាទាមទារអោយយើងរៀនសូត្រ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលសំខាន់សម្រាប់ខ្ញុំ គឺការស្វែងយល់អំពីប្រជារាស្ត្រ និងបម្រើរាស្ត្រ»។ នេះជាការពន្យល់អ្នកតំណាងរាស្ត្រហ៊ុន ម៉ានី។
មកដល់ត្រង់ចំនុចនេះ លោកម៉ានីបានបញ្ជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់ការងារជាជំនួយការលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានក្លាយជាដើមទុន ឬជាពិសោធន៍សម្រាប់ការងារជាអ្នកតំណាងរាស្ត្ររបស់លោកនៅពេលនេះ។ ចំនុចតួចមួយ ប៉ុន្តែសំខាន់នៅក្នុងការងារជាជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺការហ្វឹកហាត់ការស្វែងយល់ចិត្ត។ លោកហ៊ុន ម៉ានីនិយាយថា ការស្វែងយល់ចិត្ត និងតម្រូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងក្របខណ្ឌភារកិច្ចលោកជាជំនួយការកាលពីពេលមុននោះ មិនខុសពីលោកជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលត្រូវស្វែងយល់ចិត្ត និងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលនេះទេ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីពន្យល់ដូច្នេះថា៖«ក្នុងនាមជាជំនួយការសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ការងារមួយផ្នែករបស់ខ្ញុំ គឺកាន់ឯកសារ និងកាន់កាតាបជូនគាត់។ យើងឃើញកាន់កាតាប កាន់ឯកសារ មិនមែនជាការងារស្រួលនោះទេ។ ជាមូលដ្ឋានការងាររបស់ខ្ញុំ គឺត្រូវស្វែងយល់ពីគាត់ និងតម្រូវការរបស់គាត់។ មុនចូលដល់កិច្ចចរចាទ្វេភាគី ឬកិច្ចប្រជុំអាស៊ានផងនោះ ថាតើឯកសារមួយណា ដែលត្រូវយកជូនគាត់។ ដូច្នេះវាទាមទារអោយមានភាព s’entendre គ្នា រវាងខ្ញុំ និងគាត់ ទើបចេញប្រសិទ្ធិភាពការងារ»។
ខ្ញុំមិនអាចប្រៀបនឹងឪពុកខ្ញុំបានទេ
«មានចំនុចមួយដែលគាត់បានបង្រៀនខ្ញុំ។ គាត់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំ ពិសេសក្នុងការចរចាដើម្បីប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ គឺត្រូវចេះស្គាល់ឱកាស ចេះឆក់យកឱកាស ចេះប្រើប្រាស់ឱកាស ហើយនិងមានកម្រិតទី៤ទៀត គឺត្រូវចេះបង្កើតឱកាសទៀត។ ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលយើងត្រូវប្រឹងរៀនសូត្រ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីកំពុងរម្លឹកអំពីពាក្យទូន្មានរបស់លោកឪពុកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ដោយសារតែមានតួនាទីភារកិច្ចជាជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ានីបានមានឱកាសច្រើនជាងកូនៗដទៃទៀត ដោយបាននៅក្បែរលោកឪពុកហ៊ុន សែន ហើយបានរៀនសូត្រច្រើនពីឪពុក ពិសេសនៅក្នុងគ្រប់កាលៈទេសៈតានតឹងមួយចំនួនដែលកម្ពុជាបានជួបប្រទះក្នុងរយៈចុងក្រោយនេះ។ ជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ ក៏ដូចជាទំនាស់នយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោត។ របៀបធ្វើការងារ ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តចំពោះបញ្ហាជាតិធំៗ ការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមអ្នកដឹកនាំប្រទេសមួយ ទាំងនេះបានធ្វើអោយលោក ហ៊ុន ម៉ានី មិនសរសើរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនបាន។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីបញ្ជាក់ថា លោកមិនបានប្រើអារម្មណ៍ជាកូនសរសើរឪពុកឡើយ ប៉ុន្តែជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ដែលសរសើរមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន។ ការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ គឺជាវិញ្ញាសារមួយថ្មីទៀត ដែលអ្នកនយោបាយវ័យក្មេងរូបនេះអះអាងថាបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក នូវសមត្ថភាពលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ «ខ្ញុំតែងគិតថា តើអ្វីដែលជាមូលហេតុដែលធ្វើអោយគាត់រឹងមាំ ហើយអាចដឹកនាំកម្ពុជាមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ? មានមេរៀនមួយដែលខ្ញុំលួចរៀនសូត្រពីគាត់។ ឆ្នាំ២០០៨ នៅពេលមានបញ្ហាតានតឹងរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់បានមកជួបជុំគ្នានៅផ្ទះសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ពេលនោះគាត់បានវាយតម្លៃចេញ សេណារីយ៉ូចំនួន៤ ។ ទី១ គឺថែរក្សាសភាពការណ៍កុំអោយផ្ទុះអាវុធ ដើម្បីអោយពលរដ្ឋបន្តសកម្មភាពចិញ្ចឹមជីវិត។ ទី២ បើផ្ទុះគឺផ្ទុះនៅតែកន្លែងតានតឹង។ ទី៣ គឺផ្ទុះតាមព្រំដែន និងទី៤គឺជាសង្គ្រាមទាំងស្រុង។ ត្រង់នេះ ចំនុចមូលដ្ឋានគ្រឹះមួយដែលខ្ញុំរៀនពីគាត់ គឺការវាយតម្លៃអោយបានទូលំទូលាយនូវកត្តាខុសៗគ្នា។ ក្នុងស្ថានភាពតានតឹង ក្នុងពេលតែមួយ គាត់បានគិតអំពីយុទ្ធសាស្ត្រការពារជាតិផង គិតអំពីកត្តាសេដ្ឋកិច្ចដែលទាក់ទងនឹងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋតាមព្រំដែនផង និងគិតអំពីផ្លូវច្បាប់ និងការទូតដើម្បីរកដំណោះស្រាយនៃជម្លោះផង។ ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំមិនអាចប្រៀបធៀបនឹងគាត់បានទេ។ ចំពោះគាត់ និយាយអោយសាមញ្ញ បើមិនរឹងមាំ មិនឈា្លសវៃ គឺស្លាប់…»។
ដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយ អាស្រ័យលើឆន្ទៈ មិនសំខាន់លើបុគ្គលឡើយ
៩ខែក្រោយ ថ្ងៃបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥ ទំនាស់នយោបាយមិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយដាច់ស្រឡះនោះទេ។ តំណាងរាស្ត្រ៥៥រូបរបស់គណបក្សប្រឆាំងមិនទាន់បានចូលក្នុងរដ្ឋសភាឡើយ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្រោមការដឹកនាំ របស់លោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខាបានស្រែកទាមទារអោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនចុះចេញពីអំណាច។ តើទំនាស់នយោបាយបែបនេះ ប្រសិនបើតួអង្គនយោបាយជាយុវជនជំនាន់ក្រោយវិញ តើពួកគេអាចដោះស្រាយយ៉ាងណា និងបានលឿនជាងនេះដែរឬទេ? ចំពោះសំណួរនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ឆ្លើយថា វាមិនអាស្រ័យលើបុគ្គលចាស់ ឬក្មេងឡើយ ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់អ្នកនយោបាយថា ចង់ដោះស្រាយ ឬមិនដោះស្រាយ។ អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះបានស្តីបន្ទោសគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា មិនបានបង្ហាញជំហរចង់ដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយនោះទេ។ «គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្មានឆន្ទៈរកដំណោះស្រាយឡើយ។ ដូច្នេះ ជំនាន់នេះ ជំនាន់ខ្ញុំ ឬកូនខ្ញុំទៀតក៏ដោយ គឺគ្មានដោះស្រាយអ្វីចេញទេ ព្រោះគ្មានឆន្ទៈរកដំណោះស្រាយ។ ខ្ញុំមិនគិតថា វាផ្អែកលើកត្តាមនុស្សចាស់ ក្មេង ឬបុគ្គលណានោះទេ។ យើងត្រូវមានឆន្ទៈដោះស្រាយជូនប្រជាជន និងប្រទេសជាតិ»។ នេះជាការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោកហ៊ុន ម៉ានីទៅលើបញ្ហានយោបាយបច្ចុប្បន្ន។ លោកហ៊ុន ម៉ានីពន្យល់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកត្រូវគិតអំពីបញ្ហាជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាអាទិភាព លើសការចរចា។
ពេលទំនេរពីការងារ
កាតព្វកិច្ចជាតំណាងរាស្ត្រ តួនាទីជាប្រធានដឹកនាំសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា និងជាស្វាមីជាឪពុកទៀតនោះ តើលោកហ៊ុន ម៉ានីមានពេលវេលាសម្រាប់ខ្លួនឯងដែរឬទេ? ជាសំណាងល្អ សម្រាប់លោកហ៊ុន ម៉ានី ពេលវេលាដែលនៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ក៏ជាការកំសាន្តមួយដែរ។ ហើយរឹតតែសប្បាយទៀតនោះគឺការជួបជុំគ្រួសារប្រចាំសប្តាហ៍។ កូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនបានប្រាប់អោយដឹងថា រៀងរាល់សប្តាហ៍ បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោកត្រូវឆ្លៀតនាំកូនៗរបស់ពួកគេទៅសម្រាកលំហែកាយនៅផ្ទះរបស់ឪពុកម្តាយ។ នៅពេលនោះហើយដែលផ្ទះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវអ៊ូរអរភ្លាមជាមួយមនុស្សជិត៣០នាក់ ដែលជាកូនប្រុសស្រីបង្កើត កូនប្រសារនិងចៅៗ ។ ក្រៅពីពេលវេលាគ្រួសារ អ្នកនយោបាយវ័យក្មេងហ៊ុន ម៉ានីក៏ជាអ្នកលេងកីឡាដែរ។ អ្នកស្រឡាញ់កីឡារូបនេះសារភាពថា ខ្លួនមិនពូកែខ្លាំងលើវិញ្ញាសាកីឡាណាមួយឡើយ ប៉ុន្តែលោកអាចលេងបានទាំងអស់ដូចជា តេនីស ហែលទឹក រត់ ទាត់បាល់ បាល់ទះ និងវាយកូនឃ្លីលើតុជាដើម។
កីឡាគ្រាន់តែជាសកម្មភាពមួយដែលធ្វើអោយលោកហ៊ុន ម៉ានីអាចកាត់បន្ថយភាពតប់ប្រមល់ និងអារម្មណ៍ស្មុគស្មាញដែលបង្កឡើងដោយការងារនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានី អាចមិនពូកែក្នុងវិញ្ញាសារកីឡាណាមួយក៏បាន ប៉ុន្តែក្នុងវិញ្ញសានយោបាយ លោកហ៊ុន ម៉ានីបានក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការតាមដានរបស់អ្នកបោះឆ្នោតរួចហើយ។ ឈ្មោះថាជាកូនលោកហ៊ុន សែនដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥មកទៀតនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ត្រូវមានការដ្ឋានការងារច្រើនដែលត្រូវធ្វើដើម្បីក្លាយជាអ្នកនយោបាយល្បីល្បាញមួយរូបនោះ…៕
«ខ្ញុំគិតថា ពាក្យហ៊ុន ម៉ានីជាកូននាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ គឺចេញមកពីអ្នកសារព័ត៌មានទេ ដែលប្រើពាក្យនេះ។ ពួកគាត់ក៏ធ្លាប់បានសួរខ្ញុំដែរថា (នៅរដ្ឋសភា) ខ្ញុំជាកូននាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយមកអង្គុយនៅសភាជាមួយឳពុកអ៊ីចឹង តើខ្ញុំមានចំណាប់អារម្មណ៍យ៉ាងណាដែរ? ខ្ញុំថា ខ្ញុំជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានគាំទ្រមកអោយធ្វើតំណាងរាស្ត្រ។ មិនមែនខ្ញុំមកទីនេះ ជាសមាជិកសភា កូននាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ។ និយាយអោយសាមញ្ញ ខ្ញុំជាតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ចេញមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានឈ្មោះថាហ៊ុន ម៉ានី ហើយវ័យក្មេងជាងគេ វាជាការចៃដន្យ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីកំពុងថ្លែងពន្យល់យ៉ាងទន់ភ្លន់តែម៉ឺងម៉ាត់ ទៅកាន់អ្នកទាំងឡាយដែលគិតថា លោកក្លាយជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រក្មេងជាងគេក្នុងនីតិកាលទី៥នេះ ដោយសារតែអំណាចរបស់ឪពុកជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ។ បើទោះជាការពិត លោក ហ៊ុន ម៉ានី គឺជាកូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកម៉ានីនិយាយតែអំពីទំនាក់ទំនងរវាងលោក និងគណបក្សតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីៗគឺច្បាស់លាស់ណាស់សម្រាប់អ្នកនយោបាយវ័យក្មេងរូបនេះ។ ការរៀនសូត្រ និងទទួលបានពិសោធន៍ពីឪពុក វាគ្រាន់តែជាទុន ឬការបំពេញបន្ថែម នៅក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែថា ក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយជំនាន់ថ្មី លោកហ៊ុន ម៉ានី ដឹងច្បាស់ថា លោកត្រូវធ្វើអ្វីៗដើម្បីប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងរបស់ប្រទេសជាតិជាអាទិភាព និងបន្ទាប់មក គឺដើម្បីប្រជាប្រិយភាពរបស់គណបក្ស វាជារឿងធម្មតា។
ឪពុកមិនចង់អោយកូនធ្វើនយោបាយ។ តែពេលវេលាបង្ខំ?
តើហេតុអ្វីបានជាលោក ហ៊ុន ម៉ានី ធ្វើនយោបាយ? ប្រសិនបើមានអ្នកគិតថា អាជីពនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ានី ត្រូវបានគិតគូរ និងត្រៀមបម្រុងទុក ដោយសារតែឪពុកជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី រម្លឹកប្រាប់ថា មុនពេលលោកត្រូវបានបញ្ជូនអោយទៅសិក្សានៅស្រុកបារាំងនោះ ឪពុកលោកបាននិយាយថា «គាត់មិនចង់ឃើញកូនគាត់ណាម្នាក់ធ្វើនយោបាយនោះទេ»។
ប៉ុន្តែប្រហែលបរិបទនៃកាលៈទេសៈទេ ដែលធ្វើអោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរបបរដ្ឋកម្ពុជានៅពេលនោះ រារែកនឹងអោយកូនប្រុសស្រីស្នងអាជីពនយោបាយ។ ពីព្រោះថា នៅអំឡុងចុងទសវត្សរ៍១៩៨០ និងដើមទស្សវត្សរ៍១៩៩០ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវដំណើរការចរចាសន្តិភាព និងបង្រួបបង្រួមជាតិយ៉ាងស្មុគស្មាញជាមួយចលនាត្រីភាគីនៅជាយដែនកម្ពុជាថៃ។
លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ៖« [គាត់ប្រាប់ថា] វាជាវិស័យមួយលំបាកណាស់។ ជាការងារដែលមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ហើយមិនមែនមនុស្សទាំងអស់សុទ្ធតែចូលចិត្ត (យើង) នោះទេ។ ក្រោយមកគាត់ក៏មិនបាននិយាយអ្វីទៀតឡើយ។ រហូតដល់ខ្ញុំមកធ្វើជាជំនួយការរបស់គាត់ គាត់ក៏បានប្រាប់ដែរថា គាត់គ្មានពេលបង្រៀនខ្ញុំទេ តែគាត់ផ្តល់ឱកាសអោយយើងនៅក្នុងបន្ទប់ការងារជាមួយគាត់ និងសង្កេតគាត់ធ្វើការ។ ពេលខ្ញុំធ្វើខុស ទើបគាត់ណែនាំ»។
គណបក្សជាអ្នកណែនាំការងារនយោបាយ
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០០៧មក ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានឃើញយុវជនហ៊ុន ម៉ានីចេញមុខជាសាធារណៈ និងដើរពីក្រោយខ្នងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនជានិច្ចទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ ធ្វើការងារយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ នឹងធឹង ជាជំនួយការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ការងារជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសមួយ ដែលលោកលោកហ៊ុន ម៉ានីបានចាត់ទុកថា ជាពេលវេលានៃការហ្វឹកហាត់សំលៀងខ្លួន។
ភារកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវបានកើនឡើងនៅឆ្នាំ២០១១ ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីត្រូវបានជ្រើសរើសអោយដឹកនាំសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា (សសយក) របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ គឺជាការងារមួយដែលបានធ្វើអោយយុវជនម៉ានីសប្បាយចិត្ត។ ការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាដោយផ្ទាល់ជាមួយយុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋាន ហើយដែលបង្កើតបានបរិយាកាសរីករាយនោះ វាគឺជាចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ានី។ បើទោះជាអ្នកជំនាញនយោបាយបានចាត់ទុកថា នេះជាសកម្មភាពក្នុងផ្លូវនយោបាយក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំពោះលោកហ៊ុន ម៉ានី វាគឺជាការងារសង្គមសុទ្ធសាធ ជាការងារបំផុសយុវជនអោយជួយធ្វើការងារសង្គម។ ចាប់ពីពេលនោះមក គេឃើញកូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់សហភាពសហព័ន្ធយុវជកម្ពុជាយុវជនញឹកញាប់ ដោយមានអាវពណ៌ផ្ទៃមេឃស្រាល។ ក្នុងឯកសណ្ឋាននេះ លោកហ៊ុន ម៉ានី រួមទាំងកូនប្រុសរបស់មេដឹកនាំកំពូលដទៃទៀត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងដឹកនាំចលនាយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ប្រវត្តិនៃការសិក្សាខ្ពង់ខ្ពស់ និងបានហាត់ការជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានជាង៥ឆ្នាំ បូករួមទាំងប្រជាប្រិយភាពនៅក្នុងការងារយុវជនផង ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតអោយលោកយុវជនហ៊ុន ម៉ានីឈឈ្មោះជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលខេត្តកំពង់ស្ពឺសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥ ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានី បានពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«មកដល់ឆ្នាំ២០១១ហើយ ខ្ញុំក៏មិនទាន់គិតថាធ្វើនយោបាយនោះដែរ។ ប៉ុន្តែផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃការងាររបស់យើង ចាស់ទុំក្នុងបក្សបានផ្តល់យោបល់ថា គួរតែចាប់ផ្តើមការងារហ្នឹងទៅ [នយោបាយ] ។ ដូច្នេះដោយសារតែមានជំនឿចិត្ត និងការផ្តល់ឱកាសពីគណបក្សទេ ទើបយើងបានធ្វើការងារជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់បានធ្វើជាតំណាងរាស្ត្រដ៏វ័យក្មេងមួយនៃរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ »។
នៅក្នុងរដ្ឋសភា ខ្ញុំមិនត្រូវយកអាយុដាក់មុខនោះទេ
ជាអ្នកនយោបាយវ័យក្មេងជាងគេមែន ក៏មិនមែនបានន័យថា តំណាងរាស្ត្រហ៊ុន ម៉ានីមិនយល់ពី កិច្ចការនយោបាយនោះទេ ហើយក៏មិនមែនមានន័យថា លោក ហ៊ុន ម៉ានីអាចយល់ដឹងអ្វីទាំងអស់ភា្លមក្នុងគ្រាដំបូងអំពីកិច្ចការរបស់រដ្ឋសភានោះដែរ។ ប៉ុន្តែតំណាងរាស្ត្រវ័យ៣១ឆ្នាំរូបនេះ បង្ហាញការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯង ដើម្បីអនុវត្តតួនាទី ភារកិច្ចជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីប្រយោជន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ ដូច្នេះហើយ សម្រាប់លោក ហ៊ុន ម៉ានី អាយុមិនមែនជាឧបសគ្គក្នុងការងារជជែកពិភាក្សាជាមួយអ្នកតំណាងរាស្ត្រវ័យចំណាស់ ដែលក្នុងចំណោមនោះក៏អាចមានឥស្សរៈជនខ្លះជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលបានគាំទ្រអោយលោក ហ៊ុន ម៉ានី មកឈឈ្មោះជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនោះដែរ។ «បើយើងដាក់អាយុមកមុខ យើងបាត់ការទទួលខុសត្រូវ និងជំហររបស់យើងហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបារម្ភរបស់ខ្ញុំគឺមានមួយចំនុច គឺល្បឿននៃការរៀនសូត្ររបស់ខ្ញុំអំពីការសរសេរ និងតាក់តែងច្បាប់។ ខ្ញុំមិនខ្លាចនឹងនិយាយថា គ្មានអ្វីដែលចាប់ផ្តើមភ្លាម ហើយយើងចេះទាំងអស់នោះទេ។ វាទាមទារអោយយើងរៀនសូត្រ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលសំខាន់សម្រាប់ខ្ញុំ គឺការស្វែងយល់អំពីប្រជារាស្ត្រ និងបម្រើរាស្ត្រ»។ នេះជាការពន្យល់អ្នកតំណាងរាស្ត្រហ៊ុន ម៉ានី។
មកដល់ត្រង់ចំនុចនេះ លោកម៉ានីបានបញ្ជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់ការងារជាជំនួយការលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានក្លាយជាដើមទុន ឬជាពិសោធន៍សម្រាប់ការងារជាអ្នកតំណាងរាស្ត្ររបស់លោកនៅពេលនេះ។ ចំនុចតួចមួយ ប៉ុន្តែសំខាន់នៅក្នុងការងារជាជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺការហ្វឹកហាត់ការស្វែងយល់ចិត្ត។ លោកហ៊ុន ម៉ានីនិយាយថា ការស្វែងយល់ចិត្ត និងតម្រូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងក្របខណ្ឌភារកិច្ចលោកជាជំនួយការកាលពីពេលមុននោះ មិនខុសពីលោកជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលត្រូវស្វែងយល់ចិត្ត និងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលនេះទេ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីពន្យល់ដូច្នេះថា៖«ក្នុងនាមជាជំនួយការសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ការងារមួយផ្នែករបស់ខ្ញុំ គឺកាន់ឯកសារ និងកាន់កាតាបជូនគាត់។ យើងឃើញកាន់កាតាប កាន់ឯកសារ មិនមែនជាការងារស្រួលនោះទេ។ ជាមូលដ្ឋានការងាររបស់ខ្ញុំ គឺត្រូវស្វែងយល់ពីគាត់ និងតម្រូវការរបស់គាត់។ មុនចូលដល់កិច្ចចរចាទ្វេភាគី ឬកិច្ចប្រជុំអាស៊ានផងនោះ ថាតើឯកសារមួយណា ដែលត្រូវយកជូនគាត់។ ដូច្នេះវាទាមទារអោយមានភាព s’entendre គ្នា រវាងខ្ញុំ និងគាត់ ទើបចេញប្រសិទ្ធិភាពការងារ»។
ខ្ញុំមិនអាចប្រៀបនឹងឪពុកខ្ញុំបានទេ
«មានចំនុចមួយដែលគាត់បានបង្រៀនខ្ញុំ។ គាត់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំ ពិសេសក្នុងការចរចាដើម្បីប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ គឺត្រូវចេះស្គាល់ឱកាស ចេះឆក់យកឱកាស ចេះប្រើប្រាស់ឱកាស ហើយនិងមានកម្រិតទី៤ទៀត គឺត្រូវចេះបង្កើតឱកាសទៀត។ ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលយើងត្រូវប្រឹងរៀនសូត្រ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីកំពុងរម្លឹកអំពីពាក្យទូន្មានរបស់លោកឪពុកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ដោយសារតែមានតួនាទីភារកិច្ចជាជំនួយការនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ានីបានមានឱកាសច្រើនជាងកូនៗដទៃទៀត ដោយបាននៅក្បែរលោកឪពុកហ៊ុន សែន ហើយបានរៀនសូត្រច្រើនពីឪពុក ពិសេសនៅក្នុងគ្រប់កាលៈទេសៈតានតឹងមួយចំនួនដែលកម្ពុជាបានជួបប្រទះក្នុងរយៈចុងក្រោយនេះ។ ជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ ក៏ដូចជាទំនាស់នយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោត។ របៀបធ្វើការងារ ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តចំពោះបញ្ហាជាតិធំៗ ការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមអ្នកដឹកនាំប្រទេសមួយ ទាំងនេះបានធ្វើអោយលោក ហ៊ុន ម៉ានី មិនសរសើរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនបាន។ លោក ហ៊ុន ម៉ានីបញ្ជាក់ថា លោកមិនបានប្រើអារម្មណ៍ជាកូនសរសើរឪពុកឡើយ ប៉ុន្តែជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ដែលសរសើរមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន។ ការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ គឺជាវិញ្ញាសារមួយថ្មីទៀត ដែលអ្នកនយោបាយវ័យក្មេងរូបនេះអះអាងថាបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក នូវសមត្ថភាពលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ «ខ្ញុំតែងគិតថា តើអ្វីដែលជាមូលហេតុដែលធ្វើអោយគាត់រឹងមាំ ហើយអាចដឹកនាំកម្ពុជាមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ? មានមេរៀនមួយដែលខ្ញុំលួចរៀនសូត្រពីគាត់។ ឆ្នាំ២០០៨ នៅពេលមានបញ្ហាតានតឹងរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់បានមកជួបជុំគ្នានៅផ្ទះសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ពេលនោះគាត់បានវាយតម្លៃចេញ សេណារីយ៉ូចំនួន៤ ។ ទី១ គឺថែរក្សាសភាពការណ៍កុំអោយផ្ទុះអាវុធ ដើម្បីអោយពលរដ្ឋបន្តសកម្មភាពចិញ្ចឹមជីវិត។ ទី២ បើផ្ទុះគឺផ្ទុះនៅតែកន្លែងតានតឹង។ ទី៣ គឺផ្ទុះតាមព្រំដែន និងទី៤គឺជាសង្គ្រាមទាំងស្រុង។ ត្រង់នេះ ចំនុចមូលដ្ឋានគ្រឹះមួយដែលខ្ញុំរៀនពីគាត់ គឺការវាយតម្លៃអោយបានទូលំទូលាយនូវកត្តាខុសៗគ្នា។ ក្នុងស្ថានភាពតានតឹង ក្នុងពេលតែមួយ គាត់បានគិតអំពីយុទ្ធសាស្ត្រការពារជាតិផង គិតអំពីកត្តាសេដ្ឋកិច្ចដែលទាក់ទងនឹងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋតាមព្រំដែនផង និងគិតអំពីផ្លូវច្បាប់ និងការទូតដើម្បីរកដំណោះស្រាយនៃជម្លោះផង។ ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំមិនអាចប្រៀបធៀបនឹងគាត់បានទេ។ ចំពោះគាត់ និយាយអោយសាមញ្ញ បើមិនរឹងមាំ មិនឈា្លសវៃ គឺស្លាប់…»។
ដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយ អាស្រ័យលើឆន្ទៈ មិនសំខាន់លើបុគ្គលឡើយ
៩ខែក្រោយ ថ្ងៃបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥ ទំនាស់នយោបាយមិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយដាច់ស្រឡះនោះទេ។ តំណាងរាស្ត្រ៥៥រូបរបស់គណបក្សប្រឆាំងមិនទាន់បានចូលក្នុងរដ្ឋសភាឡើយ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្រោមការដឹកនាំ របស់លោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខាបានស្រែកទាមទារអោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនចុះចេញពីអំណាច។ តើទំនាស់នយោបាយបែបនេះ ប្រសិនបើតួអង្គនយោបាយជាយុវជនជំនាន់ក្រោយវិញ តើពួកគេអាចដោះស្រាយយ៉ាងណា និងបានលឿនជាងនេះដែរឬទេ? ចំពោះសំណួរនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ឆ្លើយថា វាមិនអាស្រ័យលើបុគ្គលចាស់ ឬក្មេងឡើយ ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់អ្នកនយោបាយថា ចង់ដោះស្រាយ ឬមិនដោះស្រាយ។ អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះបានស្តីបន្ទោសគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា មិនបានបង្ហាញជំហរចង់ដោះស្រាយទំនាស់នយោបាយនោះទេ។ «គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគ្មានឆន្ទៈរកដំណោះស្រាយឡើយ។ ដូច្នេះ ជំនាន់នេះ ជំនាន់ខ្ញុំ ឬកូនខ្ញុំទៀតក៏ដោយ គឺគ្មានដោះស្រាយអ្វីចេញទេ ព្រោះគ្មានឆន្ទៈរកដំណោះស្រាយ។ ខ្ញុំមិនគិតថា វាផ្អែកលើកត្តាមនុស្សចាស់ ក្មេង ឬបុគ្គលណានោះទេ។ យើងត្រូវមានឆន្ទៈដោះស្រាយជូនប្រជាជន និងប្រទេសជាតិ»។ នេះជាការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោកហ៊ុន ម៉ានីទៅលើបញ្ហានយោបាយបច្ចុប្បន្ន។ លោកហ៊ុន ម៉ានីពន្យល់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកត្រូវគិតអំពីបញ្ហាជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាអាទិភាព លើសការចរចា។
ពេលទំនេរពីការងារ
កាតព្វកិច្ចជាតំណាងរាស្ត្រ តួនាទីជាប្រធានដឹកនាំសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា និងជាស្វាមីជាឪពុកទៀតនោះ តើលោកហ៊ុន ម៉ានីមានពេលវេលាសម្រាប់ខ្លួនឯងដែរឬទេ? ជាសំណាងល្អ សម្រាប់លោកហ៊ុន ម៉ានី ពេលវេលាដែលនៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ក៏ជាការកំសាន្តមួយដែរ។ ហើយរឹតតែសប្បាយទៀតនោះគឺការជួបជុំគ្រួសារប្រចាំសប្តាហ៍។ កូនទី៤របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនបានប្រាប់អោយដឹងថា រៀងរាល់សប្តាហ៍ បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោកត្រូវឆ្លៀតនាំកូនៗរបស់ពួកគេទៅសម្រាកលំហែកាយនៅផ្ទះរបស់ឪពុកម្តាយ។ នៅពេលនោះហើយដែលផ្ទះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវអ៊ូរអរភ្លាមជាមួយមនុស្សជិត៣០នាក់ ដែលជាកូនប្រុសស្រីបង្កើត កូនប្រសារនិងចៅៗ ។ ក្រៅពីពេលវេលាគ្រួសារ អ្នកនយោបាយវ័យក្មេងហ៊ុន ម៉ានីក៏ជាអ្នកលេងកីឡាដែរ។ អ្នកស្រឡាញ់កីឡារូបនេះសារភាពថា ខ្លួនមិនពូកែខ្លាំងលើវិញ្ញាសាកីឡាណាមួយឡើយ ប៉ុន្តែលោកអាចលេងបានទាំងអស់ដូចជា តេនីស ហែលទឹក រត់ ទាត់បាល់ បាល់ទះ និងវាយកូនឃ្លីលើតុជាដើម។
កីឡាគ្រាន់តែជាសកម្មភាពមួយដែលធ្វើអោយលោកហ៊ុន ម៉ានីអាចកាត់បន្ថយភាពតប់ប្រមល់ និងអារម្មណ៍ស្មុគស្មាញដែលបង្កឡើងដោយការងារនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក ហ៊ុន ម៉ានី អាចមិនពូកែក្នុងវិញ្ញាសារកីឡាណាមួយក៏បាន ប៉ុន្តែក្នុងវិញ្ញសានយោបាយ លោកហ៊ុន ម៉ានីបានក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការតាមដានរបស់អ្នកបោះឆ្នោតរួចហើយ។ ឈ្មោះថាជាកូនលោកហ៊ុន សែនដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥មកទៀតនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ត្រូវមានការដ្ឋានការងារច្រើនដែលត្រូវធ្វើដើម្បីក្លាយជាអ្នកនយោបាយល្បីល្បាញមួយរូបនោះ…៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
