ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
ការវាយប្រហារទៅលើទីស្នាក់ការទស្សនាវដ្តី Charlie Hebdo នៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំងកាលពីថ្ងៃពុធជាសញ្ញាថ្មីទៀតដែលបង្ហាញថា អាជីពអ្នកកាសែតហាក់ដូចជាកំពុងប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់កាន់តែខ្លាំងឡើង។ សូម្បីតែអ្នកកាសែតក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដ៏ធំមួយក៏ត្រូវបានគេវាយប្រហារនិងសម្លាប់ទាំងកណ្តាលថ្ងៃត្រង់និងកណ្តាលទីក្រុងបានដែរ។ ដូច្នេះ អំណឹះតទៅ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសនីមួយៗជាពិសេសកម្ពុជាត្រូវធានាសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកកាសែតឲ្យចៀសផុតពីការវាយប្រហារគ្រប់រូបភាព។
នៅក្នុងប្រទេសបារាំង ទស្សនាវដ្តីដែលចូលចិត្តគូររូបត្លុកកំប្លែងបែបចំអកដូច Charlie Hebdo នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកជានិមិត្តរូបនៃសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលត្រូវការពារ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជានៅពេលរងការវាយប្រហារពីភេរវជនបែបនេះ ប្រជាជនបារាំងក៏ដូចជាប្រជាជនស្នេហាសេរីភាពក្នុងពិភពលោកបានរួមគ្នាគាំទ្រនិងលើកទឹកចិត្តពីព្រោះវាយប្រហារទៅលើកាសែតនេះប្រៀបបានទៅនឹងវាយប្រហារទៅលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
នៅកម្ពុជា បើទោះជាសេរីភាពមិនទាន់ឈានដល់ថ្នាក់នេះក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកកាសែតគឺជាតំណាងឲ្យសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាជនខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ។ រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ សារព័ត៌មានបានចូលរួមចំណែកច្រើនណាស់ក្នុងការបង្កើតឲ្យមានប្រជាធិបតេយ្យនិងវប្បធម៌សម្តែងមតិ។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ក៏មានអ្នកកាសែតមិនតិចដែរដែលបានស្លាប់និងរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក យ៉ាងហោចណាស់អ្នកកាសែតខ្មែរ១២នាក់បានស្លាប់ និងជាច្រើនអ្នកទៀតបានរងការគំរាមកំហែង។ បន្ថែមពីលើនេះ អ្នកកាសែតខ្មែរក៏ត្រូវបានគេរើសអើងថែមទៀត។ រើសអើងដោយអ្នកនយោបាយថែមទៀត។ អ្នកកាសែតធ្វើការឲ្យបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានលម្អៀងទៅរកបក្សប្រឆាំងទទួលការរើសអើងពីអាជ្ញាធរបក្សកាន់អំណាច។ រីឯអ្នកកាសែតបម្រើការឲ្យបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានដែលមានទំនោរទៅរកបក្សកាន់អំណាចទទួលការរើសអើងពីបក្សប្រឆាំង។
ជាការពិតណាស់ វិស័យសារព័ត៌មានកំពុងរីកដុះដាលយ៉ាងខ្លាំងរយៈពេលចុងក្រោយនេះទាំងបរិមាណនិងគុណភាពបើទោះបីជាបញ្ហាឯករាជភាព និងវិជ្ជាជីវៈនៅតែជាចំណោទដ៏ធំមួយក៏ដោយ។ ក្រៅពីសារព័ត៌មានប្រពៃណីដូចជាកាសែត វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍នោះ សារព័ត៌មានបែបថ្មី ( គេហទំព័រ និងបណ្តាញសង្គមនានា)ក៏កំពុងរីកដុះដាលណាស់ដែរ។
នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ សារព័ត៌មានសេរីត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមូលដ្ឋានគ្រឹះមិនអាចខ្វះបានក្នុងការជំរុញយន្តការប្រជាធិបតេយ្យឲ្យដើរទៅមុខ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីឲ្យសារព័ត៌មានអាចបំពេញតួនាទីដ៏សំខាន់នេះបានទាល់តែអ្នកកាសែតអាចបំពេញមុខនាទីរបស់ខ្លួនដោយពេញលេញនិងចៀសផុតពីការព្យាបាទគ្រប់រូបភាព។ ក្នុងស្ថានភាពដែលអ្នកកាសែតរងការវាយប្រហារដោយពួកភេរវជនផងនិងដោយជនសង្គមងងឹតផង ឬរងការរើសអើងបែបនេះ អ្នកកាសែតមិនអាចបំពេញការងារដោយពេញលេញបានទេ។
នៅកម្ពុជាមានមូលហេតុសំខាន់មួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យអ្នកកាសែតទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ៖
មូលហេតុទី១ គឺដោយសារតែស្ថានការណ៍នយោបាយមិនល្អ។ ជាទូទៅ នៅពេលដែលមានវិបត្តិនយោបាយតានតឹង ស្ថានការណ៍ប្រទេសជាតិតែងតែចុះដុនដាបទាំងសេដ្ឋកិច្ច ទាំងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពសារព័ត៌មាន។
មូលហេតុទី២ គឺដោយសារតែទម្លាប់ចាស់គំរឹលដែលអ្នកកាសែតត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាបន្លាក្នុងកែវភ្នែកដែលត្រូវតែកម្ចាត់ទោះជាដោយរូបភាពណាក៏ដោយ។ អ្នកដែលមិនចូលចិត្តអ្នកកាសែតមានដូចជាមន្ត្រីពុករលួយ ឈ្មួញរកស៊ីខុសច្បាប់ឬអ្នកប្រព្រឹត្តមិនល្អផ្សេងៗទៀត។
មូលហេតុទី៣ គឺ ដោយសារតែទម្លាប់របស់អ្នកនយោបាយដែលតែងយកសារព័ត៌មានធ្វើជាឧបករណ៍បម្រើនយោបាយរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះ នៅពេលដែលឆាកនយោបាយពោរពេញដោយគំនុំសងសឹកយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយ អ្នកកាសែតដែលធ្វើការឲ្យស្ថាប័នដែលមាននិន្នាការនយោបាយខ្លាំងក៏ទទួលរងគ្រោះដោយការរើសអើង។
ដើម្បីឲ្យអ្នកកាសែតអាចបំពេញការងាររបស់ខ្លួនបានពេញលេញ ទាល់តែមូលហេតុទាំងនេះត្រូវបានព្យាបាល។ អ្វីដែលសំខាន់បំផុគឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធានាសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកកាសែតឲ្យបាន។ ការធានាអាចធ្វើឡើងតាមរយៈការចេញបទបញ្ជាតឹងរ៉ឹងដល់សមត្ថកិច្ចគ្រប់ប្រភេទកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកកាសែត។ បើមានការបំពានកើតឡើង ការស៊ើបអង្កេតនិងឈានទៅផ្តន្ទាទោសត្រូវតែមានជាដាច់ខាត។ ចំណែកអ្នកកាសែតវិញក៏ត្រូវប្រកាន់ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួនឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនផងដែរ។
ការលើកស្ទួយនិងគោរពអំណាចសារព័ត៌មានគឺជាការលើកស្ទួយនិងគោរពសេរីភាពសម្តែងមតិ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបណ្តោយឲ្យមានការបំពានយ៉ាងអាក្រក់ទៅលើអ្នកកាសែតនឹងមិនផ្តល់ផលល្អឡើយសម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាសម្រាប់កេរិ៍ឈ្មោះប្រទេសនេះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ៕
នៅក្នុងប្រទេសបារាំង ទស្សនាវដ្តីដែលចូលចិត្តគូររូបត្លុកកំប្លែងបែបចំអកដូច Charlie Hebdo នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកជានិមិត្តរូបនៃសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលត្រូវការពារ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជានៅពេលរងការវាយប្រហារពីភេរវជនបែបនេះ ប្រជាជនបារាំងក៏ដូចជាប្រជាជនស្នេហាសេរីភាពក្នុងពិភពលោកបានរួមគ្នាគាំទ្រនិងលើកទឹកចិត្តពីព្រោះវាយប្រហារទៅលើកាសែតនេះប្រៀបបានទៅនឹងវាយប្រហារទៅលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
នៅកម្ពុជា បើទោះជាសេរីភាពមិនទាន់ឈានដល់ថ្នាក់នេះក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកកាសែតគឺជាតំណាងឲ្យសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាជនខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ។ រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ សារព័ត៌មានបានចូលរួមចំណែកច្រើនណាស់ក្នុងការបង្កើតឲ្យមានប្រជាធិបតេយ្យនិងវប្បធម៌សម្តែងមតិ។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ក៏មានអ្នកកាសែតមិនតិចដែរដែលបានស្លាប់និងរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក យ៉ាងហោចណាស់អ្នកកាសែតខ្មែរ១២នាក់បានស្លាប់ និងជាច្រើនអ្នកទៀតបានរងការគំរាមកំហែង។ បន្ថែមពីលើនេះ អ្នកកាសែតខ្មែរក៏ត្រូវបានគេរើសអើងថែមទៀត។ រើសអើងដោយអ្នកនយោបាយថែមទៀត។ អ្នកកាសែតធ្វើការឲ្យបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានលម្អៀងទៅរកបក្សប្រឆាំងទទួលការរើសអើងពីអាជ្ញាធរបក្សកាន់អំណាច។ រីឯអ្នកកាសែតបម្រើការឲ្យបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានដែលមានទំនោរទៅរកបក្សកាន់អំណាចទទួលការរើសអើងពីបក្សប្រឆាំង។
ជាការពិតណាស់ វិស័យសារព័ត៌មានកំពុងរីកដុះដាលយ៉ាងខ្លាំងរយៈពេលចុងក្រោយនេះទាំងបរិមាណនិងគុណភាពបើទោះបីជាបញ្ហាឯករាជភាព និងវិជ្ជាជីវៈនៅតែជាចំណោទដ៏ធំមួយក៏ដោយ។ ក្រៅពីសារព័ត៌មានប្រពៃណីដូចជាកាសែត វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍នោះ សារព័ត៌មានបែបថ្មី ( គេហទំព័រ និងបណ្តាញសង្គមនានា)ក៏កំពុងរីកដុះដាលណាស់ដែរ។
នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ សារព័ត៌មានសេរីត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមូលដ្ឋានគ្រឹះមិនអាចខ្វះបានក្នុងការជំរុញយន្តការប្រជាធិបតេយ្យឲ្យដើរទៅមុខ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីឲ្យសារព័ត៌មានអាចបំពេញតួនាទីដ៏សំខាន់នេះបានទាល់តែអ្នកកាសែតអាចបំពេញមុខនាទីរបស់ខ្លួនដោយពេញលេញនិងចៀសផុតពីការព្យាបាទគ្រប់រូបភាព។ ក្នុងស្ថានភាពដែលអ្នកកាសែតរងការវាយប្រហារដោយពួកភេរវជនផងនិងដោយជនសង្គមងងឹតផង ឬរងការរើសអើងបែបនេះ អ្នកកាសែតមិនអាចបំពេញការងារដោយពេញលេញបានទេ។
នៅកម្ពុជាមានមូលហេតុសំខាន់មួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យអ្នកកាសែតទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ៖
មូលហេតុទី១ គឺដោយសារតែស្ថានការណ៍នយោបាយមិនល្អ។ ជាទូទៅ នៅពេលដែលមានវិបត្តិនយោបាយតានតឹង ស្ថានការណ៍ប្រទេសជាតិតែងតែចុះដុនដាបទាំងសេដ្ឋកិច្ច ទាំងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពសារព័ត៌មាន។
មូលហេតុទី២ គឺដោយសារតែទម្លាប់ចាស់គំរឹលដែលអ្នកកាសែតត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាបន្លាក្នុងកែវភ្នែកដែលត្រូវតែកម្ចាត់ទោះជាដោយរូបភាពណាក៏ដោយ។ អ្នកដែលមិនចូលចិត្តអ្នកកាសែតមានដូចជាមន្ត្រីពុករលួយ ឈ្មួញរកស៊ីខុសច្បាប់ឬអ្នកប្រព្រឹត្តមិនល្អផ្សេងៗទៀត។
មូលហេតុទី៣ គឺ ដោយសារតែទម្លាប់របស់អ្នកនយោបាយដែលតែងយកសារព័ត៌មានធ្វើជាឧបករណ៍បម្រើនយោបាយរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះ នៅពេលដែលឆាកនយោបាយពោរពេញដោយគំនុំសងសឹកយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយ អ្នកកាសែតដែលធ្វើការឲ្យស្ថាប័នដែលមាននិន្នាការនយោបាយខ្លាំងក៏ទទួលរងគ្រោះដោយការរើសអើង។
ដើម្បីឲ្យអ្នកកាសែតអាចបំពេញការងាររបស់ខ្លួនបានពេញលេញ ទាល់តែមូលហេតុទាំងនេះត្រូវបានព្យាបាល។ អ្វីដែលសំខាន់បំផុគឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធានាសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកកាសែតឲ្យបាន។ ការធានាអាចធ្វើឡើងតាមរយៈការចេញបទបញ្ជាតឹងរ៉ឹងដល់សមត្ថកិច្ចគ្រប់ប្រភេទកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកកាសែត។ បើមានការបំពានកើតឡើង ការស៊ើបអង្កេតនិងឈានទៅផ្តន្ទាទោសត្រូវតែមានជាដាច់ខាត។ ចំណែកអ្នកកាសែតវិញក៏ត្រូវប្រកាន់ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួនឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនផងដែរ។
ការលើកស្ទួយនិងគោរពអំណាចសារព័ត៌មានគឺជាការលើកស្ទួយនិងគោរពសេរីភាពសម្តែងមតិ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបណ្តោយឲ្យមានការបំពានយ៉ាងអាក្រក់ទៅលើអ្នកកាសែតនឹងមិនផ្តល់ផលល្អឡើយសម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាសម្រាប់កេរិ៍ឈ្មោះប្រទេសនេះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
