ជាតិ
បទវិភាគ
×![]()
ការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយប្រាវកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងជាសញ្ញាមិនល្អមួយសម្រាប់ឆាកនយោបាយកម្ពុជា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គណបក្សប្រឆាំងហាក់ដូចជាព្យាយាមថ្នាក់ថ្នមសភាពការណ៍ដែរដោយមិនចាក់សាំងទៅលើភ្លើងទេ។ ប្រសិនបើគណបក្សគូប្រជែងទាំងពីរពិតជាស្រឡាញ់សន្តិភាពនិងអហិង្សា ពួកគេនឹងថ្នាក់ថ្នមសភាពការណ៍មិនឲ្យវិលទៅរកអំពើហិង្សាវិញជាដាច់ខាត។
សង្គ្រាមវិនាសកម្មពោរពេញដោយអំពើហិង្សាកាប់សម្លាប់បង្ហូរឈាមគ្នាមិនគ្រាន់តែជារឿងឆ្អែតឆ្អន់តែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាបានក្លាយជាស្លាកស្នាមរបួសផ្លូវចិត្តដែលពិបាកព្យាបាលទៀតផងសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។ នេះជាបទពិសោធដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់គ្នារាប់តាំងពីមនុស្សសាមញ្ញបំផុតដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសបានយល់និងបានសច្ចាមិនឲ្យជួបទៀត។
អ៊ីចឹងហើយបានជារយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេបានលឺសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនយោបាយក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅដែរថាពួកគេមានបំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព និងដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីនូវរាល់បញ្ហា។ សន្តិភាព និងអហិង្សាគឺជាវត្ថុដ៏ពិសិដ្ឋសម្រាប់មនុស្សជាតិ និងជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជាតិមួយដែលឆ្អែតឆ្អន់នឹងសង្គ្រាមវិនាសកម្មដូចពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ តើក្តីប្រាថ្នានេះបានសម្រេចហើយឬនៅ?
ពិតហើយ ចម្លើយជាបឋមនិងជាក់ស្តែងនោះគឺសង្គ្រាមបានផុតរលត់ហើយនៅកម្ពុជា។ ការផុតរលត់នៃសង្គ្រាមមានន័យស្មើនឹងការមកដល់នៃសន្តិភាពដែលគ្រប់គ្នាបានអបអរស្វាគមន៍ និងត្រូវចូលរួមការពារ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សន្តិភាព មិនមានន័យត្រឹមការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ គេក៏ត្រូវនិយាយផងដែរអំពីសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត។ គេអាចនិយាយបានថាកម្ពុជាទំនងជាមិនអាចកើតសង្គ្រាមទៀតទេ។ ប៉ុន្តែ សង្គ្រាមពាក្យសម្តីដែលនាំដល់អំពើហិង្សាអាចកើតមានគ្រប់ពេលវេលា។
មកដល់ចំណុចនេះ គេគួរពិចារណាលើបញ្ហាសំខាន់២ដូចតទៅ៖ ទី១ អសន្តិសុខសង្គមហាក់បាននិងកំពុងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋជាច្រើនគ្មានសន្តិភាព។ សកម្មភាពចោរកម្ម លួចប្លន់ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ទំនាស់ដីធ្លី និងអយុត្តិធម៌សង្គមមួយចំនួនទៀតគឺជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ ទី២ គឺជម្លោះនយោបាយហាក់នៅតែបង្កក្តីបារម្ភជានិច្ចកាល។ បច្ចប្បន្ននេះឆាកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជាបានប្រែក្លាយពីសមរភូមិអាវុធមកជាសមរភូមិសន្លឹកឆ្នោតវិញ ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះ ភាពស្រួចស្រាល់នៃជម្លោះបានបង្ហាញពីចរិតហិង្សាក្នុងចិត្តរបស់អ្នកនយោបាយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
ចំណុចទាំងពីរដូចបានលើកឡើងខាងដើមគឺជាបញ្ហាប្រឈមថ្មីរបស់កម្ពុជាក្រោយសម័យសង្គ្រាម ហើយវាងាយនឹងអូសទាញប្រទេសជាតិឲ្យធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមវឹកវរសារជាថ្មីប្រសិនបើគេមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយវា។ ការប៉ះគ្នាមួយប្រាវក្នុងសប្តាហ៍នេះបានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភជាថ្មី។ ដូច្នេះ ដំណោះស្រាយសំខាន់បំផុតដើម្បីពង្រឹងសន្តិភាពគឺការបណ្តុះវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ និង អហិង្សា។
វប្បធម៌ពីរនេះគួរតែត្រូវបានបណ្តុះឲ្យចាក់ឬសកាន់តែជ្រៅនៅលើទឹកដីកម្ពុជាជាចាំបាច់ជាពិសេសក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ។ ចាំបាច់ពីព្រោះថា វប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ និង អហិង្សា មិនត្រឹមតែជារនាំងដ៏រឹងមាំសម្រាប់ទប់ស្កាត់សង្គ្រាមមិនឲ្យវិលត្រឡប់មកវិញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏ជាគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់កសាងវប្បធម៌សន្តិភាពនៅកម្ពុជាផងដែរ។
ជាការពិតណាស់ បំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព និងអហិង្សាជារឿងមួយ ប៉ុន្តែ តើគេគួរធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចដើម្បីឲ្យក្តីប្រាថ្នានេះក្លាយជាការពិតគឺជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវសម្រេចឲ្យបាន។ នៅលើលោកនេះ គ្មានក្តីប្រាថ្នាណាមួយសម្រេចទៅបានដោយខ្វះឆន្ទៈ និងការព្យាយាមធ្វើនោះឡើយ។
នៅកម្ពុជា មនុស្សជាច្រើន ជាពិសេសក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយតែម្តង តែងតែបង្ហាញទង្វើខុសពីសម្តីនិយាយ។ នៅពេលដែលគេនាំគ្នានិយាយអំពីប្រជាធិបតយ្យេ តែគេច្រើនតែបំភ្លេចចោលនូវសារសំខាន់នៃតម្លៃប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបែរជាបង្ហាញពីភាពសំខាន់របស់បុគ្គលអ្នកនយោបាយខ្លួនឯងទៅវិញ។ នៅពេលដែលគេនាំគ្នានិយាយអំពីបំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព គេបែរជាបង្កើតសង្គ្រាមពាក្យសម្តីដែលពោរពេញដោយហិង្សាក្នុងចិត្តគួរឲ្យព្រឺខ្លាច។
នៅពេលគេនាំគ្នានិយាយពីអហិង្សា គេបែរជាដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួនដោយហិង្សាយ៉ាងអាកក្រ់មើលទៅវិញ។ ទាំងនេះជាអ្វីដែលត្រូវតែកែប្រែជាចាំបាច់និងជាបឋមដើម្បីឈានទៅបណ្តុះវប្បធម៌សន្តិភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងអហិង្សានៅកម្ពុជា។ ការថ្នាក់ថ្នមសភាពការណ៍បច្ចុប្បន្ន ហើយដោះស្រាយរាល់បញ្ហាតាមរយៈការសន្ទនា គឺជាកិច្ចការចាំបាច់ដែលត្រូវតែរក្សាឲ្យបាន៕
សង្គ្រាមវិនាសកម្មពោរពេញដោយអំពើហិង្សាកាប់សម្លាប់បង្ហូរឈាមគ្នាមិនគ្រាន់តែជារឿងឆ្អែតឆ្អន់តែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាបានក្លាយជាស្លាកស្នាមរបួសផ្លូវចិត្តដែលពិបាកព្យាបាលទៀតផងសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។ នេះជាបទពិសោធដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់គ្នារាប់តាំងពីមនុស្សសាមញ្ញបំផុតដល់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសបានយល់និងបានសច្ចាមិនឲ្យជួបទៀត។
អ៊ីចឹងហើយបានជារយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេបានលឺសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនយោបាយក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅដែរថាពួកគេមានបំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព និងដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីនូវរាល់បញ្ហា។ សន្តិភាព និងអហិង្សាគឺជាវត្ថុដ៏ពិសិដ្ឋសម្រាប់មនុស្សជាតិ និងជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជាតិមួយដែលឆ្អែតឆ្អន់នឹងសង្គ្រាមវិនាសកម្មដូចពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ តើក្តីប្រាថ្នានេះបានសម្រេចហើយឬនៅ?
ពិតហើយ ចម្លើយជាបឋមនិងជាក់ស្តែងនោះគឺសង្គ្រាមបានផុតរលត់ហើយនៅកម្ពុជា។ ការផុតរលត់នៃសង្គ្រាមមានន័យស្មើនឹងការមកដល់នៃសន្តិភាពដែលគ្រប់គ្នាបានអបអរស្វាគមន៍ និងត្រូវចូលរួមការពារ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សន្តិភាព មិនមានន័យត្រឹមការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ គេក៏ត្រូវនិយាយផងដែរអំពីសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត។ គេអាចនិយាយបានថាកម្ពុជាទំនងជាមិនអាចកើតសង្គ្រាមទៀតទេ។ ប៉ុន្តែ សង្គ្រាមពាក្យសម្តីដែលនាំដល់អំពើហិង្សាអាចកើតមានគ្រប់ពេលវេលា។
មកដល់ចំណុចនេះ គេគួរពិចារណាលើបញ្ហាសំខាន់២ដូចតទៅ៖ ទី១ អសន្តិសុខសង្គមហាក់បាននិងកំពុងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋជាច្រើនគ្មានសន្តិភាព។ សកម្មភាពចោរកម្ម លួចប្លន់ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ទំនាស់ដីធ្លី និងអយុត្តិធម៌សង្គមមួយចំនួនទៀតគឺជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ ទី២ គឺជម្លោះនយោបាយហាក់នៅតែបង្កក្តីបារម្ភជានិច្ចកាល។ បច្ចប្បន្ននេះឆាកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជាបានប្រែក្លាយពីសមរភូមិអាវុធមកជាសមរភូមិសន្លឹកឆ្នោតវិញ ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះ ភាពស្រួចស្រាល់នៃជម្លោះបានបង្ហាញពីចរិតហិង្សាក្នុងចិត្តរបស់អ្នកនយោបាយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
ចំណុចទាំងពីរដូចបានលើកឡើងខាងដើមគឺជាបញ្ហាប្រឈមថ្មីរបស់កម្ពុជាក្រោយសម័យសង្គ្រាម ហើយវាងាយនឹងអូសទាញប្រទេសជាតិឲ្យធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមវឹកវរសារជាថ្មីប្រសិនបើគេមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយវា។ ការប៉ះគ្នាមួយប្រាវក្នុងសប្តាហ៍នេះបានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភជាថ្មី។ ដូច្នេះ ដំណោះស្រាយសំខាន់បំផុតដើម្បីពង្រឹងសន្តិភាពគឺការបណ្តុះវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ និង អហិង្សា។
វប្បធម៌ពីរនេះគួរតែត្រូវបានបណ្តុះឲ្យចាក់ឬសកាន់តែជ្រៅនៅលើទឹកដីកម្ពុជាជាចាំបាច់ជាពិសេសក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ។ ចាំបាច់ពីព្រោះថា វប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ និង អហិង្សា មិនត្រឹមតែជារនាំងដ៏រឹងមាំសម្រាប់ទប់ស្កាត់សង្គ្រាមមិនឲ្យវិលត្រឡប់មកវិញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏ជាគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់កសាងវប្បធម៌សន្តិភាពនៅកម្ពុជាផងដែរ។
ជាការពិតណាស់ បំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព និងអហិង្សាជារឿងមួយ ប៉ុន្តែ តើគេគួរធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចដើម្បីឲ្យក្តីប្រាថ្នានេះក្លាយជាការពិតគឺជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវសម្រេចឲ្យបាន។ នៅលើលោកនេះ គ្មានក្តីប្រាថ្នាណាមួយសម្រេចទៅបានដោយខ្វះឆន្ទៈ និងការព្យាយាមធ្វើនោះឡើយ។
នៅកម្ពុជា មនុស្សជាច្រើន ជាពិសេសក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយតែម្តង តែងតែបង្ហាញទង្វើខុសពីសម្តីនិយាយ។ នៅពេលដែលគេនាំគ្នានិយាយអំពីប្រជាធិបតយ្យេ តែគេច្រើនតែបំភ្លេចចោលនូវសារសំខាន់នៃតម្លៃប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបែរជាបង្ហាញពីភាពសំខាន់របស់បុគ្គលអ្នកនយោបាយខ្លួនឯងទៅវិញ។ នៅពេលដែលគេនាំគ្នានិយាយអំពីបំណងប្រាថ្នាចង់បានសន្តិភាព គេបែរជាបង្កើតសង្គ្រាមពាក្យសម្តីដែលពោរពេញដោយហិង្សាក្នុងចិត្តគួរឲ្យព្រឺខ្លាច។
នៅពេលគេនាំគ្នានិយាយពីអហិង្សា គេបែរជាដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួនដោយហិង្សាយ៉ាងអាកក្រ់មើលទៅវិញ។ ទាំងនេះជាអ្វីដែលត្រូវតែកែប្រែជាចាំបាច់និងជាបឋមដើម្បីឈានទៅបណ្តុះវប្បធម៌សន្តិភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងអហិង្សានៅកម្ពុជា។ ការថ្នាក់ថ្នមសភាពការណ៍បច្ចុប្បន្ន ហើយដោះស្រាយរាល់បញ្ហាតាមរយៈការសន្ទនា គឺជាកិច្ចការចាំបាច់ដែលត្រូវតែរក្សាឲ្យបាន៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
