ជាតិ
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
នៅលើបណ្តាញសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ តែងតែមានព័ត៌មាន និងរូបភាពស្លាប់ របួសដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គ្មានលោះទាល់តែសោះ។ អ្នកខ្លះស្លាប់ទាំងមិនដឹងមុន ខ្លះទៀតស្លាប់ទាំងចៃដន្យហួសការស្មាន...។ ម្តងគេ ម្តងគេ ម្តងគេ ច្បាស់ជាដល់វេនយើង។ យើងសាកល្បងឆ្លើយ និងរិះរកឫសគល់បញ្ហា និងដំណោះស្រាយបន្ទាន់ កុំគិតតែនាំគ្នា បន្ទរ និងបន្ទោស។
តាមពិត គឺយើងទាំងអស់គ្នាជារួមចំណែកខុស និងរងគ្រោះទាំងផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងមនសិការជាបន្តបន្ទាប់។ ព្រោះនេះ ជាកាតខាតបង់ដ៏ធំធេងរបស់ជាតិយើង។ ព្រោះទម្រាំតែចិញ្ចឹមមនុស្សអោយចេះដើរ ចេះរត់ ចេះនិយាយ គឺអស់បាយទាំងឆ្នាំង ស្រូវទាំងជង្រុក ហេតុអី បានជាត្រូវបាត់បង់ទៅវិញ ដោយគ្រាន់តែការឆ្វេសប្រហែសបន្តិចប៉ុណ្ណឹង? ហេតុអ្វីឈាមខ្មែរ នៅតែហូរពេលស្រុកចប់សង្គ្រាម? ពេលប្រទេសដទៃគេរីកចម្រើនជាលំដាប់បែបនេះ??
យើងខ្ញុំគឺជាខ្មែរមានអារម្មណ៍ខ្លោចផ្សារក្នុងចិត្ត ពេលដែលយើងបានបន្តបាត់បង់ធនធានមនុស្សជាបន្តបន្ទាប់ ដែលមានអ្នកខ្លះជាសាមញ្ញជន អ្នកខ្លះខំរៀនសូត្ររហូតបានក្លាយជាបញ្ញវន្តទៅហើយ តែក៏ជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលបណ្តាលឲ្យស្លាប់ ឬរបួសទៅវិញ។ តួលេខខ្លះបានបង្ហាញថា នៅក្នុងមួយថ្ងៃអាចមានអ្នកស្លាប់រហូតដល់២០នាក់ ហើយអ្នករងរបួសរហូតដល់៣០នាក់។ អ៊ីចឹងធនធានមនុស្សយើង នឹងបាត់បង់បន្តិចម្តងៗជាមិនខាន។ បើយើងសង្ឃឹមលើធនធានមនុស្សជំនាន់នេះដើម្បីស្រោចស្រង់ ជ្រោមជ្រែងប្រទេសជាតិ ពិតជាពិបាកជាងរែកថ្មភ្នំទៅទៀត។ យើងគួរតែផ្លាស់ប្តូរពាក្យ"គ្រោះថ្នាក់" ទៅជា" គ្រោះសាលា ឬគ្រោះសាកលវិទ្យាល័យ"ដើម្បីភ្ជាប់ជាមួយចរាចរណ៍ ដែលវាមានលក្ខណៈកាចសាហាវ និងរីករាលដាលដល់គ្រប់ក្រុមគ្រួសារ សង្គមជាតិទាំងមូល។
តាមការកត់សំគាត់ មានកត្តាមួយចំនួនដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍៖
- កត្តាអ្នកអនុវត្តច្បាប់៖ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធលើផ្នែកចរាចរណ៍ មានការធ្វេសប្រហែស និងឆកល្វែងក្នុងការពង្រឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ គ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសយានយន្ត និងមធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្សេងៗតាមដងផ្លូវ និងប័ណ្ណបើកបរ...ជាដើម។
- កត្តាមនុស្ស៖ខ្វះសីលធម៌ ខ្វះការយោគយល់ ខ្វះការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ សេពគ្រឿងស្រវឹងពេលបើកបរ មិនគោរព និងបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍...។
- កត្តាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ៖ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវមានការកែច្នៃ មិនបានត្រួតពិនិត្យបច្ចេកទេសឲ្យបានត្រឹមត្រូវ...។
- កត្តាផ្លូវថ្នល់៖មានការខូចខាតច្រើន ខ្វះភ្លើងបំភ្លឺ និងស្លាកសញ្ញាត្រឹមត្រូវ ច្បាស់លាស់...។
ដើម្បីចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ យើងទាំងអស់គ្នានិយាយជារួម រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនិយាយដោយឡែក គប្បីត្រូវតែ៖
១) ត្រូវតែដាក់បញ្ហាចរាចរណ៍ជើងគោកចូលទៅក្នុងផែនការសកម្មភាពជាតិប្រចាំឆ្នាំនីមួយៗ ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រទប់ស្កាត់ និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងយ៉ាងប្តូរផ្តាច់លើបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍៖ ដូចជាកំណត់ថវិកាជាតិឲ្យបានខ្ពស់ ដើម្បីចំណាយលើការផ្សព្វផ្សាយ និងអប់រំមនុស្សឲ្យគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ និងយល់ដឹងលើបញ្ហានេះ។ ត្រូវវិសោធនកម្មច្បាប់ចរាចរណ៍ អនុវត្តច្បាប់ និងដាក់ទោសទណ្ឌឲ្យបានតឹងរ៉ឹងទាំងអស់គ្នាទាំងថ្នាក់លើរហូតដល់ថ្នាក់ក្រោម។ ត្រូវតែរឹតបន្តឹងការត្រួតពិនិត្យយានយន្ត និងបច្ចេកទេសផ្សេងៗ រហូតមនុស្សដែលបញ្ជាយានយន្តទៀតផង។
២) គណបក្សប្រឆាំង ត្រូវតែរឹងត្អឹង និងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ខាងផ្នែកនេះក្នុងសភាជាតិ ដើម្បីពិនិត្យតាមដាន និងគាបសង្កត់ ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ កុំឲ្យបន្ធូរដៃដល់អ្នកដែលបង្ករបួសស្នាម។ ជាពិសេសយើងឃើញតែអ្នកមានបុណ្យសក្កិ មានលុយ មានឡានជិះ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរចរណ៏ ហើយគេចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់ និងដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ជានិច្ចជាកាល ក្រោមហេតុផល ដែលមិនអាចទទួលយកបាន។
៣) សំរាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការលើផ្នែកនេះ ត្រូវតែពង្រឹងគុណភាពការងារឲ្យបានខ្លាំង។ ជាពិសេសត្រូវបង្កើតដៃគូអភិវឌ្ឍន៏សង្គម (Social Development Agency) ឲ្យបានច្រើន ហើយត្រូវយកមេរៀនពីបណ្តាប្រទេស ដែលអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍បានល្អ និងការចៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ចរចរណ៍ មករៀនសូត្រ និងអនុវត្តបន្ថែម។
៤) ផ្នែកសិល្បៈ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងរដ្ឋ ទាំងឯកជន ទាំងមហាជនត្រូវតែផ្តោតលើការផ្សព្វផ្សាយអំពីការរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដ៏កាចសាហាវនេះឲ្យបានច្រើន និងគ្រប់រូបភាព តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ជាពិសេស គឺការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម គ្រឿងស្រវឹង ត្រូវតែកាត់បន្ថយជាអតិបរមា។
៥)បន្តពង្រឹងសីលធម៌ អប់រំ និងចាប់បង្ខំមនុស្សឲ្យគោរពច្បាប់ និងបណ្តុះឲ្យមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់លើការបញ្ជាយានយន្ត និងត្រួតពិនិត្យមធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្សេងៗលើផ្លូវថ្នល់គ្រប់ពេលវេលា។
យើងគឺជាខ្មែរ មានពូជពង្សវង្សត្រកូល និងអរិយធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្លៃថ្នូរតាំងពីបុរាណកាល គួរតែដល់ពេលរួបរួមកម្លាំងជាតិតែមួយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលបាន សម្លាប់ជីវិតខ្មែរ បង្ករបួសស្នាម ខាតបង់ថវិកាក្រុមគ្រួសារ ថវិកាជាតិរាប់រយលានដុល្លារ និងបន្សល់ទុកកុមារកំព្រា និងរងគ្រោះជាច្រើននាក់ថែមទៀត។ យើងត្រូវផ្តើមចេញពីឆន្ទៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់របស់យើងម្នាក់ៗក្នុងការគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ដើម្បីរួមចំណែកបញ្ឈប់ដំណក់ឈាមខ្មែរហូរលើដងវិថីយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ក្នុងពេលដែលប្រទេសជាតិខ្មែរទាំងមូលមានសុខសន្តិភាពបរិបូរណ៍ តម្រូវការធនធានមនុស្សនិងរង់ចាំការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យជាបន្តបន្ទាប់ទៀត៕
ធូ វាសនា
រតនគិរី
អ៊ីមែល៖ [email protected]
តាមពិត គឺយើងទាំងអស់គ្នាជារួមចំណែកខុស និងរងគ្រោះទាំងផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងមនសិការជាបន្តបន្ទាប់។ ព្រោះនេះ ជាកាតខាតបង់ដ៏ធំធេងរបស់ជាតិយើង។ ព្រោះទម្រាំតែចិញ្ចឹមមនុស្សអោយចេះដើរ ចេះរត់ ចេះនិយាយ គឺអស់បាយទាំងឆ្នាំង ស្រូវទាំងជង្រុក ហេតុអី បានជាត្រូវបាត់បង់ទៅវិញ ដោយគ្រាន់តែការឆ្វេសប្រហែសបន្តិចប៉ុណ្ណឹង? ហេតុអ្វីឈាមខ្មែរ នៅតែហូរពេលស្រុកចប់សង្គ្រាម? ពេលប្រទេសដទៃគេរីកចម្រើនជាលំដាប់បែបនេះ??
យើងខ្ញុំគឺជាខ្មែរមានអារម្មណ៍ខ្លោចផ្សារក្នុងចិត្ត ពេលដែលយើងបានបន្តបាត់បង់ធនធានមនុស្សជាបន្តបន្ទាប់ ដែលមានអ្នកខ្លះជាសាមញ្ញជន អ្នកខ្លះខំរៀនសូត្ររហូតបានក្លាយជាបញ្ញវន្តទៅហើយ តែក៏ជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលបណ្តាលឲ្យស្លាប់ ឬរបួសទៅវិញ។ តួលេខខ្លះបានបង្ហាញថា នៅក្នុងមួយថ្ងៃអាចមានអ្នកស្លាប់រហូតដល់២០នាក់ ហើយអ្នករងរបួសរហូតដល់៣០នាក់។ អ៊ីចឹងធនធានមនុស្សយើង នឹងបាត់បង់បន្តិចម្តងៗជាមិនខាន។ បើយើងសង្ឃឹមលើធនធានមនុស្សជំនាន់នេះដើម្បីស្រោចស្រង់ ជ្រោមជ្រែងប្រទេសជាតិ ពិតជាពិបាកជាងរែកថ្មភ្នំទៅទៀត។ យើងគួរតែផ្លាស់ប្តូរពាក្យ"គ្រោះថ្នាក់" ទៅជា" គ្រោះសាលា ឬគ្រោះសាកលវិទ្យាល័យ"ដើម្បីភ្ជាប់ជាមួយចរាចរណ៍ ដែលវាមានលក្ខណៈកាចសាហាវ និងរីករាលដាលដល់គ្រប់ក្រុមគ្រួសារ សង្គមជាតិទាំងមូល។
តាមការកត់សំគាត់ មានកត្តាមួយចំនួនដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍៖
- កត្តាអ្នកអនុវត្តច្បាប់៖ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធលើផ្នែកចរាចរណ៍ មានការធ្វេសប្រហែស និងឆកល្វែងក្នុងការពង្រឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ គ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសយានយន្ត និងមធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្សេងៗតាមដងផ្លូវ និងប័ណ្ណបើកបរ...ជាដើម។
- កត្តាមនុស្ស៖ខ្វះសីលធម៌ ខ្វះការយោគយល់ ខ្វះការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ សេពគ្រឿងស្រវឹងពេលបើកបរ មិនគោរព និងបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍...។
- កត្តាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ៖ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវមានការកែច្នៃ មិនបានត្រួតពិនិត្យបច្ចេកទេសឲ្យបានត្រឹមត្រូវ...។
- កត្តាផ្លូវថ្នល់៖មានការខូចខាតច្រើន ខ្វះភ្លើងបំភ្លឺ និងស្លាកសញ្ញាត្រឹមត្រូវ ច្បាស់លាស់...។
ដើម្បីចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ យើងទាំងអស់គ្នានិយាយជារួម រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនិយាយដោយឡែក គប្បីត្រូវតែ៖
១) ត្រូវតែដាក់បញ្ហាចរាចរណ៍ជើងគោកចូលទៅក្នុងផែនការសកម្មភាពជាតិប្រចាំឆ្នាំនីមួយៗ ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រទប់ស្កាត់ និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងយ៉ាងប្តូរផ្តាច់លើបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍៖ ដូចជាកំណត់ថវិកាជាតិឲ្យបានខ្ពស់ ដើម្បីចំណាយលើការផ្សព្វផ្សាយ និងអប់រំមនុស្សឲ្យគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ និងយល់ដឹងលើបញ្ហានេះ។ ត្រូវវិសោធនកម្មច្បាប់ចរាចរណ៍ អនុវត្តច្បាប់ និងដាក់ទោសទណ្ឌឲ្យបានតឹងរ៉ឹងទាំងអស់គ្នាទាំងថ្នាក់លើរហូតដល់ថ្នាក់ក្រោម។ ត្រូវតែរឹតបន្តឹងការត្រួតពិនិត្យយានយន្ត និងបច្ចេកទេសផ្សេងៗ រហូតមនុស្សដែលបញ្ជាយានយន្តទៀតផង។
២) គណបក្សប្រឆាំង ត្រូវតែរឹងត្អឹង និងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ខាងផ្នែកនេះក្នុងសភាជាតិ ដើម្បីពិនិត្យតាមដាន និងគាបសង្កត់ ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ កុំឲ្យបន្ធូរដៃដល់អ្នកដែលបង្ករបួសស្នាម។ ជាពិសេសយើងឃើញតែអ្នកមានបុណ្យសក្កិ មានលុយ មានឡានជិះ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរចរណ៏ ហើយគេចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់ និងដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ជានិច្ចជាកាល ក្រោមហេតុផល ដែលមិនអាចទទួលយកបាន។
៣) សំរាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការលើផ្នែកនេះ ត្រូវតែពង្រឹងគុណភាពការងារឲ្យបានខ្លាំង។ ជាពិសេសត្រូវបង្កើតដៃគូអភិវឌ្ឍន៏សង្គម (Social Development Agency) ឲ្យបានច្រើន ហើយត្រូវយកមេរៀនពីបណ្តាប្រទេស ដែលអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍បានល្អ និងការចៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ចរចរណ៍ មករៀនសូត្រ និងអនុវត្តបន្ថែម។
៤) ផ្នែកសិល្បៈ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងរដ្ឋ ទាំងឯកជន ទាំងមហាជនត្រូវតែផ្តោតលើការផ្សព្វផ្សាយអំពីការរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដ៏កាចសាហាវនេះឲ្យបានច្រើន និងគ្រប់រូបភាព តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ជាពិសេស គឺការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម គ្រឿងស្រវឹង ត្រូវតែកាត់បន្ថយជាអតិបរមា។
៥)បន្តពង្រឹងសីលធម៌ អប់រំ និងចាប់បង្ខំមនុស្សឲ្យគោរពច្បាប់ និងបណ្តុះឲ្យមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់លើការបញ្ជាយានយន្ត និងត្រួតពិនិត្យមធ្យោបាយធ្វើដំណើរផ្សេងៗលើផ្លូវថ្នល់គ្រប់ពេលវេលា។
យើងគឺជាខ្មែរ មានពូជពង្សវង្សត្រកូល និងអរិយធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្លៃថ្នូរតាំងពីបុរាណកាល គួរតែដល់ពេលរួបរួមកម្លាំងជាតិតែមួយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលបាន សម្លាប់ជីវិតខ្មែរ បង្ករបួសស្នាម ខាតបង់ថវិកាក្រុមគ្រួសារ ថវិកាជាតិរាប់រយលានដុល្លារ និងបន្សល់ទុកកុមារកំព្រា និងរងគ្រោះជាច្រើននាក់ថែមទៀត។ យើងត្រូវផ្តើមចេញពីឆន្ទៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់របស់យើងម្នាក់ៗក្នុងការគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ដើម្បីរួមចំណែកបញ្ឈប់ដំណក់ឈាមខ្មែរហូរលើដងវិថីយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ក្នុងពេលដែលប្រទេសជាតិខ្មែរទាំងមូលមានសុខសន្តិភាពបរិបូរណ៍ តម្រូវការធនធានមនុស្សនិងរង់ចាំការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យជាបន្តបន្ទាប់ទៀត៕
ធូ វាសនា
រតនគិរី
អ៊ីមែល៖ [email protected]
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
