ភ្នំពេញ៖ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកំណើនជាមធ្យមប្រមាណ៧ភាគរយប្រចាំឆ្នាំ។ វិស័យសំខាន់ ដែលធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកើនឡើងមានចំនួន៤វិស័យ គឺ វិស័យកាត់ដេរ ទេសចរណ៍ សំណង់ និងវិស័យកសិកម្ម។ តែអ្វីដែលជាសំណួររបស់ពលរដ្ឋទូទៅនៅពេលនេះគឺថាតើហេតុអ្វីបានជាសេដ្ឋកិច្ចមានការរីកចម្រើន តែពលរដ្ឋនៅតែក្រ?
ស្តាប់សំឡេង
គម្លាតរវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រ គឺជាក្រឹត្យក្រមធម្មជាតិ ពីព្រោះ មនុស្សមានការគិតផ្សេងគ្នា និងមានបញ្ញាខុសៗគ្នា។ ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មនុស្ស ក៏មានកម្រិតផ្សេងៗគ្នាដែរ ហេតុដូច្នេះ ទើបវាមានអ្នកខ្លះក្លាយជាអ្នកមាន និងអ្នកខ្លះក្លាយជាអ្នកក្រ ឯខ្លះក៏មានជីវភាពបង្គួរ និងមធ្យម។
ជាទូទៅ នៅក្នុងគ្រប់សង្គមទាំងអស់ អ្នកមានតែងតែមានចំនួនតិចតួច ឯអ្នកក្រតែងតែមានចំនួនច្រើន។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើនជឿនលឿន តែងតែរិះរកវិធីសាស្ត្រជាច្រើនដើម្បីកាត់បន្ថយគម្លាតរវាងនិងអ្នកក្រ។ ប្រទេសខ្លះ បានដាក់សម្ពាធយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់អ្នកមានដូចជា ការយកពន្ធច្រើនពីអ្នកមានជាដើម ដើម្បីបង្កើតជាកញ្ចប់ថវិកាជួយអ្នកក្រីក្រ។ លើសពីនេះ ការសម្រួលដល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកក្រ ក៏ត្រូវប្រទេសទាំងនោះ បានធ្វើយ៉ាងសកម្មផងដែរ។ ក្នុងនោះរួមមាន៖ ការបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍មនុស្សធម៌ផ្សេងៗ ការព្យាបាលជំងឺដោយមិនយកប្រាក់កម្រៃ ការធ្វើឲ្យអ្នកក្រទទួលបានប្រព័ន្ធអប់រំដែលមានគុណភាព។ល។ ការសម្រួល និងការជួយជ្រោមជ្រែងពីរដ្ឋចំពោះអ្នកក្រីក្រ បានធ្វើឲ្យអ្នកក្រមានឱកាសក្នុងការអភិវឌ្ឍជីវភាពរបស់ខ្លួន ដើម្បីគេចចេញពីបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ។
ដោយឡែកនៅកម្ពុជាក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ សេដ្ឋកិច្ចកំពុងមានការរីកចម្រើន។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំឆ្នាំប្រហែល៧ភាគរយដែលពឹងផ្អែកលើការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស និងការនាំចេញផលិតផលឧស្សាហកម្ម និងកសិកម្មទៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ក្នុងនោះ វិស័យកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង បាននាំចំណូលសេដ្ឋកិច្ចច្រើនជាងគេ។ ក្រៅពីនោះ វិស័យទេសចរណ៍ សំណង់ និងវិស័យកសិកម្ម បានរួមចំណែកយ៉ាងធំក្នុងចំណូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
ជាការពិត គេត្រូវទទួលស្គាល់ថា នៅកម្ពុជាអ្នកមាន បានគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងដៃ ស្ទើរទាំងស្រុង។ អ្នកមានដែលមានចំនួនប្រមាណ១០ភាគរយ បានដាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា។ ពួកគេមានចំណូលស្ទើរស្មើចំណូលរបស់ប្រជាជនប្រមាណ៩០ភាគរយ។ ពួកគេបានដាក់ទុនរកស៊ីទៅតាមផ្នែកផ្សេងៗដូចជា អប់រំ ហិរញ្ញវត្ថុ សណ្ឋាគារផ្ទះសំណាក់ កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទូរគមនាគមន៍ ប្រេង ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងរកស៊ីកាប់ឈើជាដើម។ អ្នកមានទាំងនេះ ខ្លះរកស៊ីដោយស្របច្បាប់ និងខ្លះទៀតអាចរកស៊ីដោយមិនសូវស្របច្បាប់។ អ្នកមានធនធានទាំងនោះ ជាក្បាលមាស៊ីនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាផងដែរ ពីព្រោះ ពួកគេ បានដាក់ទុនវិនិយោគទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តដែលមានសក្តានុភាពសេដ្ឋកិច្ច និងទេសចរណ៍ដទៃទៀត។
ហេតុអ្វីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបានធ្លាក់លើដៃអ្នកមាន ឯអ្នកក្រត្រដររស់ទាំងត្រដាបត្រដួស?
នៅពេលគេក្រឡេកទៅមើលវិស័យទេសចរណ៍ដែលកម្ពុជាកំពុងមានសក្តានុភាព គឺជាមោទនភាពជាតិយ៉ាងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាបញ្ហានោះ ផលផ្លែនៃកំណើនអ្នកទេសចរ គឺពុំបាននាំចំណូលដល់ប្រជាជនទូទៅច្រើននោះទេ។ ជាក់ស្តែង ស្ទើរគ្រប់កន្លែងនៃគោលដៅទេសចរណ៍ គឺអ្នកមានជាអ្នកទទួលផលស្ទើរទាំងស្រុង ពីព្រោះ ពួកគេបានបង្កើតសេវាជាកញ្ចប់ មានន័យថា ពួកគេបានសាង់សង់ផ្ទះសំណាក់ សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន និងសេវាកម្មផ្សេងៗទៀត ដើម្បីបម្រើដល់អ្នកទេសចរ។ សេវាជាកញ្ចប់ គឺបង្កការងាយស្រួលដល់អ្នកទេសចរ។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនោះ អ្នកក្រីក្រដែលជាអ្នកប្រកបរបរតូចតាច កំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់មុខរបរ។គិតមកត្រឹមឆ្នាំ២០១៥ អ្នកទេសចរបរទេស បានចូលមកប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួនប្រមាណ២លាន៣សែននាក់។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីចុះពីលើយន្តហោះរហូតដល់កន្លែងទេសចរណ៍ ភ្ញៀវទេសចរស្ទើរតែពុំបានចាយលុយជាមួយអ្នករត់ម៉ូតូឌុប អ្នករត់កង់បី និងអ្នកលក់ដូរបន្តិចបន្តួចនោះទេ។
ដោយឡែកវិស័យដីធ្លីឯណេះវិញ អ្នកមានមួយក្តាប់តួចទទួលបានដីរាប់ពាន់ រាប់ម៉ឺនហិចតា ពីគម្រោងផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ ពលរដ្ឋទូទៅ មិនមានដីគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្កបង្កើនផលនោះទេ។ កុំថាឡើយដីបង្កបង្កើនផល ពលរដ្ឋខ្លះសូម្បីតែដីសម្រាប់សង់លំនៅស្ថានក៏គ្មានផង។ គ្មានដី គឺគ្មានអ្វីៗទាំងអស់។ បញ្ហានេះ ទើបជំរុញពលរដ្ឋជាច្រើន ធ្វើចំណាកស្រុកទៅទីក្រុង និងធ្វើចំណាកស្រុកទាំងស្របច្បាប់និងខុសច្បាប់ទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ។
ងាកទៅមើលវិស័យអប់រំវិញ ពលរដ្ឋជាច្រើនទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់រដ្ឋ ដែលពលរដ្ឋរិះគន់ថា នៅមានភាពទន់ខ្សោយបើប្រៀបធៀបនឹងការអប់រំក្នុងវិស័យឯកជន។ កង្វះចំណេះដឹង គឺធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកាន់តែក្រីក្របន្ថែមទៀត។
ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាចែកផ្លែផ្កានេះឲ្យស្មើភាពដល់ពលរដ្ឋទូទៅនៅក្នុងសង្គមការអភិវឌ្ឍន៍សេវាសាធារណៈ គឺជាគន្លឹះដ៏សំខាន់ សម្រាប់ធ្វើឲ្យអ្នកក្រីក្រទទួលបានការគាំពារ និងរួចផុតពីភាពក្រីក្រ។ លើសពីនេះ យន្តការទប់ស្កាត់ការរកស៊ីផ្តាច់មុខរបស់ឈ្មួញ គឺចំណុចដែលរដ្ឋមិនគួរមើលរំលងឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រដ្ឋត្រូវជួយអ្នកក្រីក្រឲ្យមានមុខរបរ និងអាចរកចំណូលបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីធ្វើឲ្យពួកគេមានជីវភាពប្រសើរ។
សុខដុមរមនីយកម្មនៅក្នុងប្រទេសមួយ គឺមិនមែនផ្អែកតែទៅលើតួលេខកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅលើក្រដាសមួយមុខនោះទេ។ តែការបែងចែកកំណើនឲ្យមានសមភាព គឺជារឿងចាំបាច់បំផុត៕