សង្គមជាតិ
អ្នកស្រាវជ្រាវចេញផ្សាយសៀវភៅស្តីពីនយោបាយការបរទេសកម្ពុជានិងតួនាទីស្នូលអាស៊ាន
×![]()
មូលហេតុនៃភាពជោគជ័យនៃស្ថាប័នអាស៊ានក្រោយបង្កើតឡើងរយៈពេល៤៨ឆ្នាំ ក្លាយជារឿងដែលគ្រប់គ្នាចង់ដឹង។ចំណែកគោលនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាក្នុងនាមជាសមាជិកអង្គការតំបន់នេះមានលក្ខណៈបែបណា និងត្រូវបង្កើតឡើងពឹងផ្អែកសំខាន់លើអ្វីនោះក៏ជាចម្ងល់មួយរបស់ប្រជាជន សិស្ស និស្សិត បញ្ញាវ័ន្តផងដែរ។ តែចម្ងល់ទាំងនេះ នឹងត្រូវបកស្រាយដោយសៀវភៅថ្មីមួយមានចំណងជើងថា «តួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ានក្នុងសហគមន៌អាស៊ីបូព៌ា និងនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាក្នុងអាស៊ាន»។
សៀវភៅថ្មីជាភាសាខ្មែរមួយក្បាលដែលមានចំណងជើងថា «តួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ានក្នុងសហគមន៌អាស៊ីបូព៌ា និងនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាក្នុងអាស៊ាន» មានលក់ជាផ្លូវការហើយតាមបណ្ណាគារនានានៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ សៀវភៅនេះនិពន្ធឡើងដោយលោក ហេង សារិទ្ធ ជាប្រធានការិយាល័យនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអាស៊ាន និងអ្នកស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យស្ថានកម្ពុជាសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ (CISS) ។
.jpg)
ជុំវិញការនិពន្ធសៀវភៅនេះ លោក ហេង សារិទ្ធ បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថ្មីៗថា សៀវភៅថ្មីរបស់លោកត្រូវបាននិពន្ធឡើងដោយផ្អែកការស្រាវជ្រាវស៊ីជម្រៅ ហើយសៀវភៅនេះដែរផ្តោតលើអាស៊ាននិងនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាតែម្តង ។ សៀវភៅថ្មីនេះនឹងក្លាយជាឃ្លាំងចំណេះយ៉ាងសំខាន់ពាក់ព័ន្ធនយោបាយការបរទេស និងអាស៊ានជារួម ព្រោះសៀវភៅនេះព្យាយាមបកស្រាយនិងពន្យល់ពីមូលហេតុដែលជំរុញឲ្យស្ថាប័នអាស៊ានទទួលជោគជ័យ និង លក្ខណៈនៃនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាក្នុងនាមជារដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននេះ។
លោក ហេងសារិទ្ធ បានពន្យល់ អាស៊ានមិនអាចដើរមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នទេ បើគ្មានការប្រកាន់ភ្ជាប់នូវតួនាទីស្នូលអាស៊ាន(ASEAN Centrality) ។គោលការណ៍នេះ មានធាតុផ្សំពីរសំខាន់ក្នុងនោះមាន វិធីអាស៊ាន (ASEAN Way) និងយុទ្ធសាស្ត្រតុល្យភាពអំណាច (balance of power) ហើយសមាជិកអាស៊ានបានប្រើគោលការណ៍ទាំងពីរខាងលើយូរមកហើយ ដើម្បីធានាសាមគ្គីភាព គ្មានការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង កសាងទំនុកចិត្តគ្នារវាសមាជិក ជាពិសេសទប់ស្កាត់នយោបាយពង្រីកឥទ្ធិពលផ្តាច់មុខរបស់មហាអំណាចក្នុងតំបន់ ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «និយាយដល់តួនាទីស្នូលអាស៊ាន ប្រហែលជាមិនសូវមានមនុស្សច្រើនបានដឹងឡើយ។ ហើយពាក្យតួនាទីស្នូលរបស់អាស៊ាននេះទេភាគច្រើនត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ក្នុងឯកសារផ្លូវការសំខាន់ៗជាពិសេសក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានប៉ុណ្ណោះ»។
មួយវិញទៀត សៀភៅនេះក៏បកស្រាយពីជំហរនៃគោលនយោបាយការបរទេសកម្ពុជាក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន។ លោកថា ៖«គោលនយោបាយការបរទេសកម្ពុជានយោបាយអព្យាក្រឹត្យ និងមានតុល្យភាពដោយមិនលម្អៀងទៅរកមហាអំណាចណាមួយទ្បើយ។ ជានយោបាយការបរទេស ដែលមានតុល្យភាព ( a balanced foreign policy) ចំពោះមហាអំណាចនានានៅក្នុងតំបន់ ដូចជាអាមេរិក ចិន ជប៉ុន»។ លោកបានសន្និដ្ឋានដែរថា នយោបាយការបរទេសកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងអនុលោមតាមមាត្រា៥៣នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាដែលចែងពីគោលការណ៍៦ចំនុច (six-point principle) និងពឹងលើគោលការណ៍សតវត្សអាស៊ី (Asian Century) និងកម្ពុជាក្នុងដំណាក់កាលក្រោយជម្លោះ (post-conflict Cambodia) ។
កន្លងមកមានការបកស្រាយខុសប្លែកគ្នាពីគោលនយោបាយការបរទេសកម្ពុជានិងមានការទិតៀនកម្ពុជាដែលហាក់ដូចជាមានទំនោរលើក្រុងប៉េកាំងខ្លាំង។ ហើយគេចាប់ផ្តើមរិះគន់កម្ពុជាក្រោយពេល រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបរាជ័យក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក្នុងពេលដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
