បទវិភាគ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ «កន្ទេលធំបន្លំដេក» គឺជាឃ្លាល្បើកដែលចាស់បុរាណខ្មែរបានលើកមកនិយាយសម្រាប់សំដៅយកអំពើមួយចំនួនដែលចង់កេងចំណេញ ឬចង់បន្លំដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ពីអ្នកណាម្នាក់ ឬក្រុមណាមួយ។ ក្នុងឃ្លាល្បើក«កន្ទេលធំបន្លំដេក» តាមន័យត្រង់ ចង់និយាយថា ប្រសិនបើអ្នកម្នាក់មានកន្ទេលធំ ដេកមិនអស់ ឬដេកមិនពេញ ហើយអ្នកក្បែរខាងគ្មានកន្ទេល ពួកគេអាចលួចបន្លំដេកដោយមិនបានសុំការអនុញ្ញាតពីម្ចាស់កន្ទេល។ ក្នុងន័យធៀប ឃ្លាល្បើកនេះ គេអាចនិយាយក្នុងបរិបទជាច្រើន ដូចជា ករណីព្រំដី ព្រំដែន ការគ្រប់គ្រង ឬការប្រើសិទ្ធិក្នុងការសម្រេចអ្វីមួយ។ល។ 
ករណីព្រំដីរបស់ប្រជាជនជាបុគ្គល ឬក្រុមហ៊ុន ដែលមានដីធំហើយមិនបានព័ទ្ធរបងច្បាស់លាស់និងរឹងមាំ ឬគ្មានអ្នកនៅថែរក្សានិងអាស្រ័យផល អាចនាំឱ្យអ្នកផ្សេងលួចបន្លរំកិលព្រំដី លួចប្រើប្រាស់ដី ឬកាន់កាប់ដីក្នុងចំណែកណាមួយ ដោយម្ចាស់ដីមិនបានដឹង។
ករណីព្រំដែនរបស់ប្រទេស«ក»ដែលនៅជាប់ព្រំដែនជាមួយប្រទេស«ខ»ក៏ដូចគ្នាដែរ ប្រសិនបើប្រទេស«ក»មានដីនៅសល់ច្រើន មានប្រជាជនតិចជាង មិនមានគោលនយោបាយ ឬផែនការអភិវឌ្ឍព្រំដែន មិនមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនតាមព្រំដែន មិនមានការការពារព្រំដែនឱ្យបានរឹងមាំនិងខ្ជាប់ខ្ជួន មិនបានប្រុងប្រយ័ត្នលើការប៉ុនប៉ងរំកិលព្រំដែន និងមិនទាន់មានការបោះបង្គោលព្រំដែនច្បាស់លាស់ នាំឱ្យប្រទេស«ខ»ដែលមានមហិច្ឆតាចង់រំលោភយកដី អាចរំកិលព្រំដែន លួចប្រើប្រាស់ដី ឬកាន់កាប់ដីតាមតំបន់ព្រំដែនក្នុងចំណែកណាមួយដោយចេតនាទុច្ចរិត បើទោះបីជាប្រទេស«ខ»មានដីធំជាងប្រទេស«ក»ក៏ដោយ។
ក្នុងបរិបទនៃការគ្រប់គ្រង ឬការប្រើសិទ្ធិក្នុងការសម្រេចអ្វីមួយ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ ដោយសារតែបុគ្គលឬស្ថាប័នណាមួយ មានអំណាចធំពេក ឬការកំណត់ព្រំដែននៃអំណាចមិនច្បាស់លាស់ និងគ្មានការត្រួតពិនិត្យលើការប្រើអំណាចនិងសិទ្ធិផងនោះ នាំឱ្យបុគ្គលឬស្ថាប័ននោះអាចប្រើប្រាស់អំណាចឬសិទ្ធិរបស់ខ្លួនហួសព្រំដែន ឬអាចចង់ធ្វើអ្វីមួយតាមទំនើងចិត្តរបស់ខ្លួន។ ឧទាហរណ៍ បុគ្គលសាធារណៈណាម្នាក់ ដូចជា តំណាងរាស្ត្រ រដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានតុលាការ ព្រះរាជអាជ្ញា ចៅក្រម ឬប្រធានស្ថាប័នណាមួយ ដែលច្បាប់ផ្ដល់ឆន្ទានុសិទ្ធិឱ្យសម្រេចអ្វីមួយក្នុងការងាររបស់ខ្លួន ដោយផ្អែកលើហេតុផលត្រឹមត្រូវ ឬផលប្រយោជន៍រួម ជារឿយៗត្រូវបានគេអះអាងថាពួកគេបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិ អំណាច ឬឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការសម្រេចក្ដី ឬក្នុងការសម្រេចអ្វីមួយ មិនបានត្រឹមត្រូវ ឬហួសព្រំដែន ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ឬលម្អៀងទៅរកសាច់ញាតិ ឬអ្នកមានប្រាក់ជាដើម។
ដូចគ្នាដែរក្នុងករណីមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម ឬប្រជាជនសាមញ្ញ ដោយសំអាងថា មានអំពើពុករលួយ មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ មានការនេសាទខុសច្បាប់ ការជួញដូរគ្រឿងញៀន រាលដាលពេញផ្ទៃប្រទេស ខ្លួនក៏លួចបន្លំប្រព្រឹត្តអំពើទាំងនោះ ឃុបឃិត ឬនៅពីក្រោយខ្នងនៃអំពើខុសច្បាប់ទាំងនោះ ដោយមិនបានរាយការណ៍មកថ្នាក់លើ ឬអាជ្ញាធរ ឬមិនបានចាត់វិធានការតាមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ជាដើម។
ប្រសិនបើក្នុងសង្គមមួយ សម្បូរទៅដោយប្រភេទមនុស្សប្រកាន់យកជំហរ«កន្ទេលធំបន្លំដេក» សង្គមនោះ នឹងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានានាបានងាយស្រួលនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ បញ្ហាសង្គមអាចកាន់តែធ្ងន់ទៅៗ រហូតដល់ពិបាកដោះស្រាយ ឬមិនអាចដោះស្រាយបានក៏មានដែរ។ ហេតុនេះ ប្រសិនបើចង់រួមចំណែកដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមខ្មែរដែលកំពុងមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន លុះត្រាតែ ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ជាពិសេស អ្នកមានតួនាទីធំៗ លះបង់ចោលនូវគំនិត«កន្ទេលធំបន្លំដេក» ហើយបែរមករស់នៅក្នុងនាមជាកោសិកាមួយរបស់សង្គម ដោយធ្វើអ្វីៗផ្អែកលើច្បាប់ គោលការណ៍សីលធម៌ សេចក្ដីស្រលាញ់ គោរពតាមតួនាទីភារកិច្ចរៀងៗខ្លួន ទើបសង្គមខ្មែរអាចរក្សាបាននូវសន្តិភាព សន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ សមធម៌ យុត្តិធម៌ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងសុខដុមនីយកម្មយូរអង្វែង៕
Tag:
សង្គម
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
