បទវិភាគ
សេដ្ឋកិច្ច
×![]()
ភ្នំពេញ៖ ប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នដែលកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍ បាននិងកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួន ដូចជា កង្វះដើមទុនវិនិយោគ បច្ចេកទេសក្នុងដំណើរផលិតកម្ម គុណភាពផលិតផល និងទីផ្សារសម្រាប់លក់ផលិផល ជាដើម។ កន្លងមក ជារឿយៗកម្ពុជា បានជួបប្រទេះនឹងកង្វះទីផ្សារសម្រាប់លក់កសិផលមួយចំនួន ដូចជា ដំឡូងមី ស្វាយចន្ទី កៅស៊ូ និងស្រូវ ជាដើម។ នៅពាក់កណ្ដាលខែកញ្ញានេះ ការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូប បានធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មកក្រើកពេញផ្ទៃប្រទេស រហូតដល់មានការធ្វើបាតុកម្មបិទផ្លូវជាតិលេខប្រាំផងដែរ។ តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះនៅពីក្រោយការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូប យ៉ាងគំហុកនេះ?
ក្រោយពីការធ្លាក់ចុះនូវតម្លៃស្រូវសែនក្រអូប រហូតដល់បណ្ដាលឱ្យកសិករនៅខេត្តបាត់ដំបងសម្រេចបិទកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខប្រាំត្រង់ចំណុចឃុំកំពង់ព្រៀង ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ដោយមានការចាក់ស្រូវចោលនៅលើថ្នល់ជាតិ និងយកគោយន្តទៅឈប់ពាំងផ្លូវដែលធ្វើឱ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ជាច្រើនម៉ោង ក្នុងបំណងជំរុញឱ្យរដ្ឋាពិបាល ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយធ្វើអន្តរាគមន៍ចំពោះការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូបរបស់ខ្លួននោះ ក៏មានប្រតិកម្មខុសៗគ្នាពីអ្នកពាក់ព័ន្ធ ដូចជា ក្រុមហ៊ុននាំអង្ករចេញ អាជ្ញាធរខេត្ត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម អ្នកនាំពាក្យ អ្នកវិភាគសង្គម និងអ្នកដឹកនាំ ជាដើម។
ការធ្លាក់ចុះតម្លៃត្រូវឬកសិផលនេះ មិនមែនទើបតែកើតឡើងជាលើកដំបូងទេនៅកម្ពុជា កន្លងមកក៏ធ្លាប់កើតឡើងដែរ។ ពីមុនមិនមានប្រតិកម្ម តែទើបនៅពេលនេះ ប្រតិកម្មកើតឡើងពីសំណាក់កសិករ។ នាពេលកន្លងមក មតិផ្សេងៗបានលើកឡើងដោយទម្លាក់កំហុសទៅលើការទប់ស្កាត់មិនឱ្យកសិករខ្មែរលក់ស្រូវឱ្យប្រទេសជិតខាងដែលបានតម្លៃខ្ពស់ជាង ឬប្រហាក់ប្រហែល ហើយការលក់ដូរក៏មានភាពងាយស្រួលជាង ដូចជា ពួកគេ(អ្នកទិញ)មកទិញដល់កន្លែង និងទិញទាំងស្រូវសើម ជាដើម ខណៈដែលឈ្មួញខ្មែរដែលមានបំណងប្រមូលទិញស្រូវដើម្បីនាំចេញទៅបរទេសនោះ មិនចុះមកទិញដល់កន្លែង ភាគច្រើនទិញតែស្រូវស្ងួត ការទិញស្រូវមានចំនួនកំណត់ ឯតម្លៃអាចប្រហាក់ប្រហែល ឬថោកជាងប្រទេសជិតខាង។ អ្នកវិភាគខ្លះ បានលើកឡើងថា ការធ្វើដូច្នេះ គឺជាការធ្វើបាបកសិករនិងបង្កឱកាសឱ្យឈ្មួញខ្មែរទិញស្រូវបានថោក ដើម្បីទទួលបានកម្រៃច្រើនលើសលប់ក្នុងការនាំចេញទៅលក់នៅបរទេស។
ចំពោះការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូបនៅពាក់កណ្ដាលខែកញ្ញានេះ ត្រូវបានមតិមួយចំនួនអះអាងថា បណ្ដាលមកពីមូហេតុមួយចំនួន ដូចជា កសិករផលិតស្រូវសែនក្រអូបបានច្រើនជាងរាល់ឆ្នាំ ប្រទេសជិតខាងដែលជាដៃគូប្រកួតប្រជែងទីផ្សារក្រៅប្រទេស គេមានស្រូវប្រភេទនេះរក្សាទុកបានច្រើន ប្រទេសជិតខាងបាននាំចូលស្រូវប្រភេទនេះមកលក់ក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា តម្លៃស្រូវនៅប្រទេសជិតខាងថោកជាងតម្លៃស្រូវរបស់កម្ពុជា ដោយសារតែបច្ចេកទេសផលិតរបស់គេខ្ពស់ជាងកម្ពុជាដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលរបស់គេក៏ខ្ពស់ជាង និងម្យ៉ាងទៀតថ្លៃដើមក្នុងការផលិតនិងថ្លៃដឹកជញ្ជូនរបស់គេក៏ថោកជាងដែរពីព្រោះតែភ្លើងអគ្គិសនី និងប្រេងឥន្ទនៈរបស់គេមានតម្លៃទាបជាងឆ្ងាយណាស់ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាមិនអាចប្រកួតប្រជែងឈ្នះប្រទេសជិតខាងឡើយ បើទោះបីជាគុណភាពអង្កររបស់កម្ពុជាល្អជាងប្រទេសជិតខាងក៏ដោយ។ ប្រសើនបើប្រទេសជិតខាងពូកែរកទីផ្សារជាងកម្ពុជាទៀតនោះ ការប្រកួតប្រជែងរកទីផ្សារសម្រាប់លក់កសិផល ឬស្រូវ រឹតតែជួបបញ្ហាទ្វេដង។
មនុស្សមួយចំនួនទៀត ដែលមានទំនោរទៅរកការទាញចំណេញខាងនយោបាយ មិនខ្វល់ពីមូលដ្ឋានពិតប្រាកដដែលជំរុញឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនេះទេ ពួកគេបានសន្និដ្ឋាយ៉ាងរហ័សថា ការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនេះ គឺបណ្ដាលមកពីរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអសមត្ថភាពក្នុងការរកទីផ្សារជូនកសិករ និងបណ្ដាលមកពីអាជ្ញាធរបណ្ដោយឱ្យមានការនាំស្រូវពីប្រទេសជិតខាងចូលកម្ពុជា ក្នុងខណៈដែលកសិករខ្មែរកំពុងជួបវិបត្តិទីផ្សារស្រូវ។ ករណីមួយទៀតគេបានអះអាងថា អាជ្ញាធរមួយចំនួនចូលចិត្តជួយគាំទ្រឈ្មួញជាជាងជួយគាំទ្រកសិករ។ ឯបក្សកាន់អំណាចនិងរដ្ឋាវិញបានអះអាថា ការបះបោរធ្វើបាតុកម្មបិទផ្លូវពីព្រោះតែតម្លៃស្រូវចុះថោកនេះ គឺពិតជាមានការញុះញង់ពី«ក្រុមប្រឆាំង» ដើម្បីទាញយកចំណេញខាងនយោបាយ ពីព្រោះពេលនេះកម្ដៅខាងនយោបាយរវាងបក្សប្រឆាំងនិងបក្សកាន់អំណាចកំពុងតែឡើងខ្លាំងដល់កម្រិតមួយស្ទើរតែទាល់ច្រកទៅហើយ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវយ៉ាងគំហុកនេះ រដ្ឋាភិបាលបានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានស្ដីការដាក់ឱ្យអនុវត្តនូវកម្មវិធីពិសេសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីគោលដៅស្ថិរភាវូបនីយកម្មថ្លៃស្រូវ និងជំរុញការទិញស្រូវក្នុងប្រទេស ដែលមានថវិកាសមមូលចំនួន ២៧លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានអំពាវនាវឱ្យអ្នកមានទ្រព្យ មន្ត្រីធំៗ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជួយទិញអង្ករដែលកសិករផលិតបានហើយខ្វះទីផ្សារ។ ចំណាត់ការបន្ទាន់ដែលមានគោលដៅឆ្លើយតបនឹងសភាពការណ៍នេះ ថ្វីបើទទួលបានការស្វាគមន៍ពីកសិករភាគច្រើនក៏ដោយ ក៏កសិករខ្លះនៅតែសម្ដែងការព្រួយបារម្ភដោយយល់ថា ទង្វើនេះគ្រាន់តែអាចដោះស្រាយបញ្ហាបានមួយរយៈប៉ុណ្ណោះ មិនមានស្ថិរភាពទេ។
បន្ថែមពីលើនេះ មានអ្នកវិភាគមួយចំនួនក៏បានយល់ស្របជាមួយគំនិតដែលបានលើកឡើងដោយកសិករដែរ។ ពួកគេបានបន្ថែមថា ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលគ្រាន់តែបានជួយដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។ ឯរូបភាពដែលអំពាវនាវឱ្យអ្នកមានទ្រព្យ និងអ្នកធំជួយទិញអង្ករនោះ ថ្វីបើវាបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្នក៏ដោយ ក៏មានមតិខ្លះរិះគន់ថា អាចជាការធ្វើឡើងដើម្បីទាញយកប្រជាប្រិយភាពក្នុងវិស័យនយោបាយ វាមិនមែនជាយន្តការជាប្រព័ន្ធអាចដែលប្រើប្រាស់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានៃការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនោះបានទេ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ចលនាទិញស្រូវនៅពេលនេះ អាចជួយកសិករខ្មែរបានមួយគ្រាដែរ៕
ក្រោយពីការធ្លាក់ចុះនូវតម្លៃស្រូវសែនក្រអូប រហូតដល់បណ្ដាលឱ្យកសិករនៅខេត្តបាត់ដំបងសម្រេចបិទកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខប្រាំត្រង់ចំណុចឃុំកំពង់ព្រៀង ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ដោយមានការចាក់ស្រូវចោលនៅលើថ្នល់ជាតិ និងយកគោយន្តទៅឈប់ពាំងផ្លូវដែលធ្វើឱ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ជាច្រើនម៉ោង ក្នុងបំណងជំរុញឱ្យរដ្ឋាពិបាល ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយធ្វើអន្តរាគមន៍ចំពោះការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូបរបស់ខ្លួននោះ ក៏មានប្រតិកម្មខុសៗគ្នាពីអ្នកពាក់ព័ន្ធ ដូចជា ក្រុមហ៊ុននាំអង្ករចេញ អាជ្ញាធរខេត្ត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម អ្នកនាំពាក្យ អ្នកវិភាគសង្គម និងអ្នកដឹកនាំ ជាដើម។
ការធ្លាក់ចុះតម្លៃត្រូវឬកសិផលនេះ មិនមែនទើបតែកើតឡើងជាលើកដំបូងទេនៅកម្ពុជា កន្លងមកក៏ធ្លាប់កើតឡើងដែរ។ ពីមុនមិនមានប្រតិកម្ម តែទើបនៅពេលនេះ ប្រតិកម្មកើតឡើងពីសំណាក់កសិករ។ នាពេលកន្លងមក មតិផ្សេងៗបានលើកឡើងដោយទម្លាក់កំហុសទៅលើការទប់ស្កាត់មិនឱ្យកសិករខ្មែរលក់ស្រូវឱ្យប្រទេសជិតខាងដែលបានតម្លៃខ្ពស់ជាង ឬប្រហាក់ប្រហែល ហើយការលក់ដូរក៏មានភាពងាយស្រួលជាង ដូចជា ពួកគេ(អ្នកទិញ)មកទិញដល់កន្លែង និងទិញទាំងស្រូវសើម ជាដើម ខណៈដែលឈ្មួញខ្មែរដែលមានបំណងប្រមូលទិញស្រូវដើម្បីនាំចេញទៅបរទេសនោះ មិនចុះមកទិញដល់កន្លែង ភាគច្រើនទិញតែស្រូវស្ងួត ការទិញស្រូវមានចំនួនកំណត់ ឯតម្លៃអាចប្រហាក់ប្រហែល ឬថោកជាងប្រទេសជិតខាង។ អ្នកវិភាគខ្លះ បានលើកឡើងថា ការធ្វើដូច្នេះ គឺជាការធ្វើបាបកសិករនិងបង្កឱកាសឱ្យឈ្មួញខ្មែរទិញស្រូវបានថោក ដើម្បីទទួលបានកម្រៃច្រើនលើសលប់ក្នុងការនាំចេញទៅលក់នៅបរទេស។
ចំពោះការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវសែនក្រអូបនៅពាក់កណ្ដាលខែកញ្ញានេះ ត្រូវបានមតិមួយចំនួនអះអាងថា បណ្ដាលមកពីមូហេតុមួយចំនួន ដូចជា កសិករផលិតស្រូវសែនក្រអូបបានច្រើនជាងរាល់ឆ្នាំ ប្រទេសជិតខាងដែលជាដៃគូប្រកួតប្រជែងទីផ្សារក្រៅប្រទេស គេមានស្រូវប្រភេទនេះរក្សាទុកបានច្រើន ប្រទេសជិតខាងបាននាំចូលស្រូវប្រភេទនេះមកលក់ក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា តម្លៃស្រូវនៅប្រទេសជិតខាងថោកជាងតម្លៃស្រូវរបស់កម្ពុជា ដោយសារតែបច្ចេកទេសផលិតរបស់គេខ្ពស់ជាងកម្ពុជាដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលរបស់គេក៏ខ្ពស់ជាង និងម្យ៉ាងទៀតថ្លៃដើមក្នុងការផលិតនិងថ្លៃដឹកជញ្ជូនរបស់គេក៏ថោកជាងដែរពីព្រោះតែភ្លើងអគ្គិសនី និងប្រេងឥន្ទនៈរបស់គេមានតម្លៃទាបជាងឆ្ងាយណាស់ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាមិនអាចប្រកួតប្រជែងឈ្នះប្រទេសជិតខាងឡើយ បើទោះបីជាគុណភាពអង្កររបស់កម្ពុជាល្អជាងប្រទេសជិតខាងក៏ដោយ។ ប្រសើនបើប្រទេសជិតខាងពូកែរកទីផ្សារជាងកម្ពុជាទៀតនោះ ការប្រកួតប្រជែងរកទីផ្សារសម្រាប់លក់កសិផល ឬស្រូវ រឹតតែជួបបញ្ហាទ្វេដង។
មនុស្សមួយចំនួនទៀត ដែលមានទំនោរទៅរកការទាញចំណេញខាងនយោបាយ មិនខ្វល់ពីមូលដ្ឋានពិតប្រាកដដែលជំរុញឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនេះទេ ពួកគេបានសន្និដ្ឋាយ៉ាងរហ័សថា ការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនេះ គឺបណ្ដាលមកពីរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអសមត្ថភាពក្នុងការរកទីផ្សារជូនកសិករ និងបណ្ដាលមកពីអាជ្ញាធរបណ្ដោយឱ្យមានការនាំស្រូវពីប្រទេសជិតខាងចូលកម្ពុជា ក្នុងខណៈដែលកសិករខ្មែរកំពុងជួបវិបត្តិទីផ្សារស្រូវ។ ករណីមួយទៀតគេបានអះអាងថា អាជ្ញាធរមួយចំនួនចូលចិត្តជួយគាំទ្រឈ្មួញជាជាងជួយគាំទ្រកសិករ។ ឯបក្សកាន់អំណាចនិងរដ្ឋាវិញបានអះអាថា ការបះបោរធ្វើបាតុកម្មបិទផ្លូវពីព្រោះតែតម្លៃស្រូវចុះថោកនេះ គឺពិតជាមានការញុះញង់ពី«ក្រុមប្រឆាំង» ដើម្បីទាញយកចំណេញខាងនយោបាយ ពីព្រោះពេលនេះកម្ដៅខាងនយោបាយរវាងបក្សប្រឆាំងនិងបក្សកាន់អំណាចកំពុងតែឡើងខ្លាំងដល់កម្រិតមួយស្ទើរតែទាល់ច្រកទៅហើយ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវយ៉ាងគំហុកនេះ រដ្ឋាភិបាលបានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានស្ដីការដាក់ឱ្យអនុវត្តនូវកម្មវិធីពិសេសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីគោលដៅស្ថិរភាវូបនីយកម្មថ្លៃស្រូវ និងជំរុញការទិញស្រូវក្នុងប្រទេស ដែលមានថវិកាសមមូលចំនួន ២៧លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានអំពាវនាវឱ្យអ្នកមានទ្រព្យ មន្ត្រីធំៗ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជួយទិញអង្ករដែលកសិករផលិតបានហើយខ្វះទីផ្សារ។ ចំណាត់ការបន្ទាន់ដែលមានគោលដៅឆ្លើយតបនឹងសភាពការណ៍នេះ ថ្វីបើទទួលបានការស្វាគមន៍ពីកសិករភាគច្រើនក៏ដោយ ក៏កសិករខ្លះនៅតែសម្ដែងការព្រួយបារម្ភដោយយល់ថា ទង្វើនេះគ្រាន់តែអាចដោះស្រាយបញ្ហាបានមួយរយៈប៉ុណ្ណោះ មិនមានស្ថិរភាពទេ។
បន្ថែមពីលើនេះ មានអ្នកវិភាគមួយចំនួនក៏បានយល់ស្របជាមួយគំនិតដែលបានលើកឡើងដោយកសិករដែរ។ ពួកគេបានបន្ថែមថា ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលគ្រាន់តែបានជួយដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។ ឯរូបភាពដែលអំពាវនាវឱ្យអ្នកមានទ្រព្យ និងអ្នកធំជួយទិញអង្ករនោះ ថ្វីបើវាបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្នក៏ដោយ ក៏មានមតិខ្លះរិះគន់ថា អាចជាការធ្វើឡើងដើម្បីទាញយកប្រជាប្រិយភាពក្នុងវិស័យនយោបាយ វាមិនមែនជាយន្តការជាប្រព័ន្ធអាចដែលប្រើប្រាស់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានៃការធ្លាក់ចុះតម្លៃស្រូវនោះបានទេ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ចលនាទិញស្រូវនៅពេលនេះ អាចជួយកសិករខ្មែរបានមួយគ្រាដែរ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
