សង្គមអន្តរជាតិ
អន្តរជាតិ
នយោបាយអន្តរជាតិ
បណ្ដាមេដឹកនាំប្រទេសមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅវ៉េណេស៊ុយអេឡា។ រូបភាព The Atlantic
×![]()
ដោយ: តន ចាន់រិទ្ធារ៉ា
មកទល់ពេលនេះ អង្គការអន្តរជាតិជាច្រើន ត្រូវបានបង្កើតឡើងព្រោងព្រាត ដោយអង្គការខ្លះស្ថិតនៅកម្រិតពិភពលោកដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ ធនាគារពិភពលោកជាដើម ហើយខ្លះទៀតជាអង្គការតំបន់ដូចជាសហភាពអឺរ៉ុបជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ អង្គការខ្លះទៀត ដើរតួជាតំណាងឲ្យក្រុមប្រទេសណាមួយ ដែលប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោយផ្អែកលើនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដូចគ្នា។ យ៉ាងណាក្ដី អង្គការទាំងអស់នោះ មិនសុទ្ធតែមានប្រសិទ្ធភាពដោះស្រាយបញ្ហាឡើយ។ 
អង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវគេមើលឃើញថា ជាអង្គការដែលនាំមុខគេ និងមានប្រសិទ្ធភាពជាងគេក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាលើពិភពលោក បើទោះជាមានបញ្ហាជាច្រើននៅតែបន្តកើតឡើងឥតឈប់ក៏ដោយចុះ។ ដោយឡែកខាងក្រោមនេះ គឺជាអង្គការអន្តរជាតិចំនួន៥ ដែលមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពការងារ និងមិនសូវមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលចេញផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន The Atlantic។
១. ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ (Non Alignment Movement)
ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ បង្កើតឡើងដោយក្រុមប្រទេសដែលមានគោលនយោបាយមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត នៅចំពេលដែលលោកខាងលិច និងលោកខាងកើត កំពុងប្រជែងគ្នា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ ចលនានេះទើបតែបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ខ្លួននាពេលថ្មីៗនេះ នៅឯវ៉េណេស៊ុយអេឡា ប៉ុន្តែមានប្រមុខរដ្ឋ-ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រទេសជាសមាជិកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ បានចូលរួម ដែលនេះបានបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពលនៃចលនាពិភពលោកមួយនេះ។
២. សមាគមទីផ្សារួមនៅអាមេរិកខាងត្បូង (Mercosur)
បង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅពាណិជ្ជកម្ម Mercosur បែរជាធ្លាក់ចុះដោយសារការជ្រៀតជ្រែករបស់នយោបាយទៅវិញ។ ប្រេស៊ីល អាសង់ទីន អ៊ុយរុយហ្កាយ បានបញ្ចូលវ៉េណេស៊ុយអេឡា ជាសមាជិក ខណៈដែលប៉ារ៉ាហ្កាយត្រូវបានព្យួរសមាជិកភាពក្នុងឆ្នាំ២០១២។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីវ៉េណេស៊ុយអេឡាចូលជាសមាជិកមកនោះ បញ្ហាក៏កើតមានមិនចេះចប់ ហើយកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦នេះ សមាជិកបួនប្រទេសទៀត ត្រូវបានរារាំងមិនធ្វើជាប្រធានប្ដូរវេនទៀតផង។ មកទល់ពេលនេះ Mercosur ដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀង «អត្តឃាត» ទៅហើយ។
៣. BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa)
ស្ថាប័ននេះចេញជារូបរាងនៅឆ្នាំ២០០១ ដែលតំណាងឲ្យប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចងើបឡើងខ្លាំងរបស់ពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ អង្គការនេះ ក៏មិនសូវមានឥទ្ធិពលខ្លាំងដែរ ដ្បិតសមាជិកទាំង៥ មិនមានមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចរួមគ្នាអ្វីឡើយ ហើយគោលដៅនៃការបង្កើត ក៏ដើម្បីតែប្រជែងជាមួយស្ថាប័នក្រោមឥទ្ធិពលអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះ ចិនក៏បានឈានមួយចំនួនទៅមុនតាមរយៈការបង្កើតធនាគារដែលធំ និងសម្បូរធនធានជាមួយប្រទេសដទៃទៀត។
៤. អង្គការប្រទេសនាំចេញប្រេង (OPEC)
OPEC ធ្លាប់ជាអង្គការមួយមានឥទ្ធិពលខ្លាំង ព្រោះអង្គការនេះ ជាអ្នកគ្រប់គ្រង និងកំណត់តម្លៃប្រេងលើពិភពលោក ប៉ុន្តែការប្រែប្រួលនៃបម្រើបម្រាស់ថាមពលពីប្រេង ទៅឧស្ម័ននិងថាមពលផ្សេងទៀត ធ្វើឲ្យអង្គការនេះធ្លាក់ឥទ្ធិពល។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសជាសមាជិក ក៏ខ្វែងគំនិតលើបរិមាណប្រេងត្រូវផលិត ស្របពេលដែលតម្លៃប្រេងធ្លាក់ចុះខ្លាំងអស់ពេលជាយូរមកនោះ។ លើសពីនេះ បរិមាណប្រេងដែលប្រទេសមិនមែនសមាជិក OPEC ផលិតបាននោះ ក៏ធ្វើឲ្យតម្លៃទីផ្សាររបស់ OPEC ត្រូវកាត់បន្ថយដែរ។
៥. សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ាស៊ី (EEC)
អង្គការនេះ បង្កើតឡើងដើម្បីប្រជែងជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែអង្គការនេះ មិនបានលេចធ្លោអ្វីឡើយ។ ផ្ដួចផ្ដើមដោយក្រុងមូស្គូ អង្គការនេះមានសមាជិកមកពីប្រទេសតំបន់អាស៊ីកណ្ដាល ដែលរងឥទ្ធិពលរុស្សី។ ការពឹងផ្អែកលើសេដ្ឋកិច្ចរុស្សី ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះ និងជួបបញ្ហាដោយសារទណ្ឌកម្មរបស់អឺរ៉ុប និងអាមេរិក ក៏ធ្វើឲ្យសមាជិកផ្សេងទៀត រងទុក្ខដែរ។ ហើយនេះជាមូលហេតុ ដែលអង្គការនេះមិនអាចប្រកួតជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបបានឡើយ៕
អង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវគេមើលឃើញថា ជាអង្គការដែលនាំមុខគេ និងមានប្រសិទ្ធភាពជាងគេក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាលើពិភពលោក បើទោះជាមានបញ្ហាជាច្រើននៅតែបន្តកើតឡើងឥតឈប់ក៏ដោយចុះ។ ដោយឡែកខាងក្រោមនេះ គឺជាអង្គការអន្តរជាតិចំនួន៥ ដែលមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពការងារ និងមិនសូវមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលចេញផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន The Atlantic។
១. ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ (Non Alignment Movement)
ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ បង្កើតឡើងដោយក្រុមប្រទេសដែលមានគោលនយោបាយមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត នៅចំពេលដែលលោកខាងលិច និងលោកខាងកើត កំពុងប្រជែងគ្នា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ ចលនានេះទើបតែបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ខ្លួននាពេលថ្មីៗនេះ នៅឯវ៉េណេស៊ុយអេឡា ប៉ុន្តែមានប្រមុខរដ្ឋ-ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រទេសជាសមាជិកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ បានចូលរួម ដែលនេះបានបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពលនៃចលនាពិភពលោកមួយនេះ។
២. សមាគមទីផ្សារួមនៅអាមេរិកខាងត្បូង (Mercosur)
បង្កើតឡើងក្នុងគោលដៅពាណិជ្ជកម្ម Mercosur បែរជាធ្លាក់ចុះដោយសារការជ្រៀតជ្រែករបស់នយោបាយទៅវិញ។ ប្រេស៊ីល អាសង់ទីន អ៊ុយរុយហ្កាយ បានបញ្ចូលវ៉េណេស៊ុយអេឡា ជាសមាជិក ខណៈដែលប៉ារ៉ាហ្កាយត្រូវបានព្យួរសមាជិកភាពក្នុងឆ្នាំ២០១២។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីវ៉េណេស៊ុយអេឡាចូលជាសមាជិកមកនោះ បញ្ហាក៏កើតមានមិនចេះចប់ ហើយកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦នេះ សមាជិកបួនប្រទេសទៀត ត្រូវបានរារាំងមិនធ្វើជាប្រធានប្ដូរវេនទៀតផង។ មកទល់ពេលនេះ Mercosur ដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀង «អត្តឃាត» ទៅហើយ។
៣. BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa)
ស្ថាប័ននេះចេញជារូបរាងនៅឆ្នាំ២០០១ ដែលតំណាងឲ្យប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចងើបឡើងខ្លាំងរបស់ពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ អង្គការនេះ ក៏មិនសូវមានឥទ្ធិពលខ្លាំងដែរ ដ្បិតសមាជិកទាំង៥ មិនមានមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចរួមគ្នាអ្វីឡើយ ហើយគោលដៅនៃការបង្កើត ក៏ដើម្បីតែប្រជែងជាមួយស្ថាប័នក្រោមឥទ្ធិពលអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះ ចិនក៏បានឈានមួយចំនួនទៅមុនតាមរយៈការបង្កើតធនាគារដែលធំ និងសម្បូរធនធានជាមួយប្រទេសដទៃទៀត។
៤. អង្គការប្រទេសនាំចេញប្រេង (OPEC)
OPEC ធ្លាប់ជាអង្គការមួយមានឥទ្ធិពលខ្លាំង ព្រោះអង្គការនេះ ជាអ្នកគ្រប់គ្រង និងកំណត់តម្លៃប្រេងលើពិភពលោក ប៉ុន្តែការប្រែប្រួលនៃបម្រើបម្រាស់ថាមពលពីប្រេង ទៅឧស្ម័ននិងថាមពលផ្សេងទៀត ធ្វើឲ្យអង្គការនេះធ្លាក់ឥទ្ធិពល។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសជាសមាជិក ក៏ខ្វែងគំនិតលើបរិមាណប្រេងត្រូវផលិត ស្របពេលដែលតម្លៃប្រេងធ្លាក់ចុះខ្លាំងអស់ពេលជាយូរមកនោះ។ លើសពីនេះ បរិមាណប្រេងដែលប្រទេសមិនមែនសមាជិក OPEC ផលិតបាននោះ ក៏ធ្វើឲ្យតម្លៃទីផ្សាររបស់ OPEC ត្រូវកាត់បន្ថយដែរ។
៥. សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ាស៊ី (EEC)
អង្គការនេះ បង្កើតឡើងដើម្បីប្រជែងជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែអង្គការនេះ មិនបានលេចធ្លោអ្វីឡើយ។ ផ្ដួចផ្ដើមដោយក្រុងមូស្គូ អង្គការនេះមានសមាជិកមកពីប្រទេសតំបន់អាស៊ីកណ្ដាល ដែលរងឥទ្ធិពលរុស្សី។ ការពឹងផ្អែកលើសេដ្ឋកិច្ចរុស្សី ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះ និងជួបបញ្ហាដោយសារទណ្ឌកម្មរបស់អឺរ៉ុប និងអាមេរិក ក៏ធ្វើឲ្យសមាជិកផ្សេងទៀត រងទុក្ខដែរ។ ហើយនេះជាមូលហេតុ ដែលអង្គការនេះមិនអាចប្រកួតជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបបានឡើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
