ជាតិ
សង្គមជាតិ
មណ្ឌលយុវនីតិសម្បទា នៅខេត្តកណ្តាល ដែលជាពន្ធនាគារដំបូងគេសម្រាប់អនីតិជន។ រូបពី លីកាដូ
×![]()
ដោយ: ឡាយ សុភាវតី
ភ្នំពេញ៖ សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស(លីកាដូ) បានស្នើសុំឱ្យបញ្ឈប់ការឃុំខ្លួនកុមារ ខណៈពួកគេភាគច្រើនស្ថិតក្នុងការរង់ចាំសវនាការ និងប្រកាសសាលក្រមស្ថាពរ។ ជុំវិញករណីនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល អះអាងថា បានដោះស្រាយបញ្ហានេះហើយ ហើយក្រោយបោះឆ្នោតនឹងជំរុញបន្ថែមទៀត។ 
លីកាដូចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ នៅថ្ងៃ១មិថុនា នៃការប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិសិទ្ធិកុមារ ឆ្នាំ២០២៣ ដោយបង្ហាញពីតួលេខអនីតិជន នៅក្នុងពន្ធនាគារមានរហូតដល់១៦៥៨នាក់។ ក្នុងនោះមានប្រមាណ៥០ភាគរយជាកុមារា ដែលកំពុងជាប់ឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ដោយរង់ចាំសវនាការ និងសាលក្រមស្ថាពរ។ តួលេខនេះ គិតត្រឹមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ ។
ជាមួយគ្នាដែរ លីកាដូ បង្ហាញតួលេខទៀតថា មានកុមារ៨២នាក់ កំពុងរស់នៅពន្ធនាគារជាម្ដាយ ហើយមានស្ត្រី៣០នាក់ កំពុងមានផ្ទៃពោះ។ ដូច្នេះ លីកាដូ អះអាងថា កុមារដែលរង់ចាំនីតិវិធីតុលាការ ,កុមាររស់នៅជាម្ដាយជាប់ទោស រួមទាំងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ គួរត្រូវផ្ដល់ឱកាសឱ្យពួកគេក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នសិន។
កុមារ រងផលប៉ះពាល់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នៅពេលរស់នៅក្នុងពន្ធនាគារមានភាពចង្អៀតណែន និងកង្វះនូវអនាម័យ ។ នេះជាការកត់ស្គាល់ឃើញរបស់ អង្គការលីកាដូ ហើយស្នើទៅស្ថាប័នតុលាការ ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ។
«អនុវត្តវិធានការដាក់ឱ្យក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នលើគ្រប់អនិតិជន ស្ត្រី/ក្មេងស្រីមានផ្ទៃពោះ និង ម្តាយដែលមានកូនតូច និងអនុវត្តជម្រើសទោសដទៃទៀតជំនួសឱ្យការឃុំឃាំង ។ ក៏ដូចគ្នាដែរ គឺការអនុវត្តវិធានការខាងលើនេះចំពោះអ្នកដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសគ្រឿងញៀនតូចតាច»។ នេះបើតាមលីកាដូ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក នុត សវនា អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ ទទួលស្គាល់ថា ចំនួនអនីតិជន គឺមានការកើនឡើង ដោយពួកគេភាគច្រើនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសគ្រឿងញៀន។ ប៉ុន្តែ បញ្ហាចង្អៀតណែន ដែលសង្គមស៊ីវិលបានលើកឡើងនោះ ខាងអគ្គនាយកដ្ឋានបានដោះស្រាយហើយ គឺភាគច្រើនៃអ្នកជាប់ឃុំអនីតិជន ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមណ្ឌលយុវនីតិសម្បទានៅខេត្តកណ្តាល ដែលជាពន្ធនាគារដំបូងគេសម្រាប់អនីតិជន។
ចំណែកលោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ក៏អះអាងថា ជាង២ឆ្នាំហើយ ដែលក្រសួងបានដោះស្រាយ តាមយន្តការបញ្ចៀសការកកស្ទះសំណុំរឿង គឺផ្ដល់អាទិភាពដល់ជនងាយរងគ្រោះ រួមទាំងអនីតិជន។
ទាក់ទងនឹងមណ្ឌលយុវនីតិសម្បទានៅខេត្តកណ្តាលដែល លោក នុត សវនា លើកឡើងនេះ ត្រូវបាន អង្គការលីកាដូ ឆ្លើយតបវិញថា វាមានផ្ដល់វិបាកដល់គ្រួសារអ្នកជាប់ឃុំដែលនៅខេត្តឆ្ងាយៗ ពិបាកសួរសុខទុក្ខ ក៏ដូចជាលទ្ធភាពក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ និងផ្ដល់ជំនួយចាំបាច់ដល់កូនៗរបស់ពួកគេ។
អង្គការលីកាដូស្នើបែបនេះ៖ «យើងខ្ញុំសូមទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការឃុំខ្លួន សម្រាប់ករណីមួយចំនួនដែលមិនចាំបាច់មកលើកុមារ ដែលនេះជារំលោភសិទ្ធិអនីតិជន និងអត្ថប្រយោជន៍របស់កុមារយ៉ាងខ្លាំង ទាំងការដាក់នៅក្នុង ពន្ធនាគារដែលមានស្រាប់ ឬពន្ធនាគាថ្មីដែលហៅថា មណ្ឌលស្តារយុវនីតិសម្បទា»។
អង្គការនេះ ក៏បានលើកពីច្បាប់ជាតិថា ពន្ធនាគារមិនមែនជាកន្លែងសម្រាប់អនីតិជននោះទេ ហើយច្បាប់ ទាំងនោះផ្តល់ឱ្យអាជ្ញាធរនូវជម្រើសផ្សេងៗជាច្រើនទៀត ក្រៅពីការឃុំខ្លួនកុមារ ។ លើសពីនេះ ច្បាប់បានកំណត់នូវអនីតិជន ដែលអាចទទួលខុសត្រូវ និងទទួលរងទោសទណ្ឌ គឺមានអាយុចន្លោះពី ១៤ ទៅ ១៧ ឆ្នាំ នៅពេលពួកគេបានប្រព្រឹត្តនូវបទល្មើសដែលច្បាប់កំណត់ ។
ច្បាប់ស្តីពីយុត្តិធម៌អនីតិជន ចែងថា ការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ គឺជាជម្រើសចុងក្រោយសម្រាប់កុមារ ដោយយោងទៅតាមគោលការណ៍នៃការសន្មត់ជាមុនថា គ្មានទោស ។ ជាពិសេសលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ នូវប្រភេទទោសផ្សេងៗទៀត ក៏ដូចជាទោសសហគមន៍។ ដូចគ្នានេះ ការប្រើប្រាស់ការព្យួរទោស ឬការដោះលែង ដោយមានលក្ខខណ្ឌ គួរត្រូវបានប្រើប្រាស់ជំនួសឱ្យការដាក់ទោសពន្ធនាគារ លើកុមារ។
ចំពោះការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំនេះ អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ បញ្ជាក់ថា កន្លងមកអាជ្ញាធរកំពុងធ្វើការលើរឿងនេះ ប៉ុន្តែអំឡុងពេលជិតបោះឆ្នោតមកដល់ ក៏ពុំសូវមានពេលគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការពន្លឿនការងារ។ ហេតុនេះ ក្រោយពេលបោះឆ្នោតរួម អាជ្ញាធរ ដែលធ្វើការជាមួយអង្គការ Jica និងឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា នឹងជំរុញនីតិវិធីនេះ ដើម្បីឱ្យអ្នកជាប់ឃុំបណ្ណោះអាសន្ន និងអ្នកទោសកម្រិតស្រាល អាចនៅក្រៅឃុំបាន៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
