ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ «ឃ្លោកលិច អំបែងអណ្ដែត» ជាសុភាសិតមួយដែលគេឧស្សាហ៍ឮណាស់ពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតាមស្រុកស្រែចំការ ដែលលោកលើកឡើងដើម្បីអប់រំប្រដៅកូនចៅរបស់លោក។ ប៉ុន្តែចំពោះជាអត្ថន័យ ពេលខ្លះមានមនុស្សជាច្រើនលោកមិនបានយល់ច្បាស់ពីអត្ថន័យរបស់សុភាសិតនេះឡើយ។
នៅពេលដែលគេនិយាយថា «ឃ្លោកលិច អំបែងអណ្ដែត» នោះគេត្រូវស្រមៃភ្លាមថា តើសភាពធម្មជាតិរបស់ ឃ្លោក និង អំបែង វាមានលក្ខណៈបែបណា? ហើយតើរបស់ទាំងពីនេះខុសគ្នាដូចម្ដេច? ជាធម្មតា ផ្លែឃ្លោកប្រសិនបើនៅមានសាច់ធម្មតាអាចលិចទឹកបាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេ យកសាចចេញ ហើយនៅសល់តែសំបកនោះប្រាកដណាស់គឺមិនអាចលិចបានទេ។
ចំណែក អំបែងវិញ ដែលជាបន្ទះបំណែកនៃក្អម ឆ្នាំង ចានជាដើម ជាធម្មតាដាក់ក្នុងទឹកគឺមិនអណ្ដែតនោះឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ បើគេគិតតាមន័យចំនៃសុភាសិតនេះ គឺ សុភាសិតនេះ មិនអាចត្រឹមត្រូវបានទេ ព្រោះខុសពីសភាពធម្មជាតិរបស់វត្ថុទាំងពីរនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែតើអ្វីជាអត្ថន័យធៀបដែលចាស់បុរាណលោកចង់សំដៅមកលើមនុស្ស? ជាការពិត ក្នុងធៀបមកលើមនុស្ស សុភាសិតនេះអាចមានពីរលក្ខខណ្ឌ នៃអត្ថន័យដែលគួរយកមកពិចារណា ពីគោលបំណងនៃសុភាសិតចាស់បុរាណមួយនេះ។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌទីមួយ សុភាសិតមួយអាចមានន័យធៀបឃ្លោកទៅនឹងអ្នកមានទ្រព្យ មានសម្បត្តិធនធាន ចំណែកអំបែង សំដៅយកអ្នកដែលមានឋានៈតូចទាប ជីវភាពក្រីក្រជាដើម។ ក្នុងន័យបែបនេះ ច្បាស់ណាស់គឺន័យចង់និយាយថាគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ គឺតែងតែមានភាពប្រែប្រួលមិនទៀង ព្រោះមិនប្រាកដថា អ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិហូរហៀរ អាចបន្តមានបានរហូត ចំណែកអ្នកក្រ មិនប្រាកដថា នៅតែក្ររហាមរហូតនោះដែរ។ ប៉ុន្តែប្រហែលជាលោកចង់មានន័យថា ទោះមានយ៉ាងណា ក៏មិនអាចមានរហូតនោះដែរ។ មូលហេតុបែបនេះ គឺចង់ប្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយថា អ្វីដែលសំខាន់គឺការតស៊ូ នោះទេ ទោះជាខ្លួនជាអ្នកក្រយ៉ាងណា ឲ្យតែខិតខំប្រឹងប្រែងគងតែមានឱកាសមានបានដូចគេ ប្រៀបដូចអំបែងដែលធ្លាប់តែលិច បែជាអណ្ដែតឡើងដូច្នេះដែរ។ រីឯអ្នកមានទ្រព្យធនច្រើន បើអ្នកជំនាន់ក្រោយមិនចេះថែរក្សាក៏គង់តែរលាយ ដូចគេថាឃ្លោកលិចបាត់។
ប៉ុន្តែ បើគិតមួយផ្លូវផ្សេងទៀត សុភាសិតនេះអាចមានន័យថា ការប្រៀបធៀបឃ្លោកលិច គឺប្រៀបដូចទៅនឹងអ្នកមានទ្រព្យធនធានច្រើន ប៉ុន្តែគ្មានសណ្ដានល្អក្នុងខ្លួន ខ្វះខាត់ផ្នែកគុណធម៌ ខ្វះខាត់ផ្នែកសីលធម៌ ក៏អាចធ្វើឲ្យជននោះមានការលិចលង់ខ្លួន គ្មានអ្នកឲ្យតម្លៃ។ ក្នុងន័យនេះ ទោះបីមានទ្រព្យសម្បត្តិធនធានច្រើនយ៉ាងណាក្ដី ប៉ុន្តែបើមនុស្សដែលនៅជុំវិញខ្លួនមិនគោរព និងឲ្យតម្លៃជន នោះប្រៀបបាននឹងឃ្លោកដែលលិចបាត់ដូច្នោះដែរ។ ផ្ទុយមកវិញ អ្នកក្រ អ្នកគ្មានធនធាន ប៉ុន្តែមានសណ្ដានល្អក្នុងខ្លួន មានសីលធម៌ មានគុណធម៌ ចេះជួយអ្នកដទៃ ច្បាស់ណាស់ ទោះបីខ្លួនគេមិនមានទ្រព្យធនក្ដី ប៉ុន្តែតម្លៃជីវិតរបស់ជននោះត្រូវបានមនុស្ស នៅជុំវិញខ្លួនលើកតម្កើង នោះគឺប្រៀបដូច អំបែងដែលសឹងតែជាវត្ថុមិនអាចប្រើការបាន ប្រែក្លាយជារបស់ដែលគេឲ្យតម្លៃខ្ពស់ទៅវិញ។
ជារួមមក សុភាសិតមួយនេះ មានទិសដៅយ៉ាងសំខាន់ក្នុងអប់រំ ឲ្យអ្នកមាន អ្នកក្រ ត្រូវចេះច្នៃជីវិតរបស់ខ្លួនឲ្យដើលើវិថីដែលត្រឹមត្រូវ ព្រោះជីវិតគឺមិនទៀងទាត់ឡើយ៕
នៅពេលដែលគេនិយាយថា «ឃ្លោកលិច អំបែងអណ្ដែត» នោះគេត្រូវស្រមៃភ្លាមថា តើសភាពធម្មជាតិរបស់ ឃ្លោក និង អំបែង វាមានលក្ខណៈបែបណា? ហើយតើរបស់ទាំងពីនេះខុសគ្នាដូចម្ដេច? ជាធម្មតា ផ្លែឃ្លោកប្រសិនបើនៅមានសាច់ធម្មតាអាចលិចទឹកបាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេ យកសាចចេញ ហើយនៅសល់តែសំបកនោះប្រាកដណាស់គឺមិនអាចលិចបានទេ។
ចំណែក អំបែងវិញ ដែលជាបន្ទះបំណែកនៃក្អម ឆ្នាំង ចានជាដើម ជាធម្មតាដាក់ក្នុងទឹកគឺមិនអណ្ដែតនោះឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ បើគេគិតតាមន័យចំនៃសុភាសិតនេះ គឺ សុភាសិតនេះ មិនអាចត្រឹមត្រូវបានទេ ព្រោះខុសពីសភាពធម្មជាតិរបស់វត្ថុទាំងពីរនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែតើអ្វីជាអត្ថន័យធៀបដែលចាស់បុរាណលោកចង់សំដៅមកលើមនុស្ស? ជាការពិត ក្នុងធៀបមកលើមនុស្ស សុភាសិតនេះអាចមានពីរលក្ខខណ្ឌ នៃអត្ថន័យដែលគួរយកមកពិចារណា ពីគោលបំណងនៃសុភាសិតចាស់បុរាណមួយនេះ។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌទីមួយ សុភាសិតមួយអាចមានន័យធៀបឃ្លោកទៅនឹងអ្នកមានទ្រព្យ មានសម្បត្តិធនធាន ចំណែកអំបែង សំដៅយកអ្នកដែលមានឋានៈតូចទាប ជីវភាពក្រីក្រជាដើម។ ក្នុងន័យបែបនេះ ច្បាស់ណាស់គឺន័យចង់និយាយថាគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ គឺតែងតែមានភាពប្រែប្រួលមិនទៀង ព្រោះមិនប្រាកដថា អ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិហូរហៀរ អាចបន្តមានបានរហូត ចំណែកអ្នកក្រ មិនប្រាកដថា នៅតែក្ររហាមរហូតនោះដែរ។ ប៉ុន្តែប្រហែលជាលោកចង់មានន័យថា ទោះមានយ៉ាងណា ក៏មិនអាចមានរហូតនោះដែរ។ មូលហេតុបែបនេះ គឺចង់ប្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយថា អ្វីដែលសំខាន់គឺការតស៊ូ នោះទេ ទោះជាខ្លួនជាអ្នកក្រយ៉ាងណា ឲ្យតែខិតខំប្រឹងប្រែងគងតែមានឱកាសមានបានដូចគេ ប្រៀបដូចអំបែងដែលធ្លាប់តែលិច បែជាអណ្ដែតឡើងដូច្នេះដែរ។ រីឯអ្នកមានទ្រព្យធនច្រើន បើអ្នកជំនាន់ក្រោយមិនចេះថែរក្សាក៏គង់តែរលាយ ដូចគេថាឃ្លោកលិចបាត់។
ប៉ុន្តែ បើគិតមួយផ្លូវផ្សេងទៀត សុភាសិតនេះអាចមានន័យថា ការប្រៀបធៀបឃ្លោកលិច គឺប្រៀបដូចទៅនឹងអ្នកមានទ្រព្យធនធានច្រើន ប៉ុន្តែគ្មានសណ្ដានល្អក្នុងខ្លួន ខ្វះខាត់ផ្នែកគុណធម៌ ខ្វះខាត់ផ្នែកសីលធម៌ ក៏អាចធ្វើឲ្យជននោះមានការលិចលង់ខ្លួន គ្មានអ្នកឲ្យតម្លៃ។ ក្នុងន័យនេះ ទោះបីមានទ្រព្យសម្បត្តិធនធានច្រើនយ៉ាងណាក្ដី ប៉ុន្តែបើមនុស្សដែលនៅជុំវិញខ្លួនមិនគោរព និងឲ្យតម្លៃជន នោះប្រៀបបាននឹងឃ្លោកដែលលិចបាត់ដូច្នោះដែរ។ ផ្ទុយមកវិញ អ្នកក្រ អ្នកគ្មានធនធាន ប៉ុន្តែមានសណ្ដានល្អក្នុងខ្លួន មានសីលធម៌ មានគុណធម៌ ចេះជួយអ្នកដទៃ ច្បាស់ណាស់ ទោះបីខ្លួនគេមិនមានទ្រព្យធនក្ដី ប៉ុន្តែតម្លៃជីវិតរបស់ជននោះត្រូវបានមនុស្ស នៅជុំវិញខ្លួនលើកតម្កើង នោះគឺប្រៀបដូច អំបែងដែលសឹងតែជាវត្ថុមិនអាចប្រើការបាន ប្រែក្លាយជារបស់ដែលគេឲ្យតម្លៃខ្ពស់ទៅវិញ។
ជារួមមក សុភាសិតមួយនេះ មានទិសដៅយ៉ាងសំខាន់ក្នុងអប់រំ ឲ្យអ្នកមាន អ្នកក្រ ត្រូវចេះច្នៃជីវិតរបស់ខ្លួនឲ្យដើលើវិថីដែលត្រឹមត្រូវ ព្រោះជីវិតគឺមិនទៀងទាត់ឡើយ៕
Tag:
សុភាសិតខ្មែរ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
