មាត្រាថ្មី ដែលអាចរំលាយ និងដកតំណែងមេបក្ស នៃសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់បក្សនយោបាយ

ជាតិ

មាត្រាថ្មី ដែលអាចរំលាយ និងដកតំណែងមេបក្ស នៃសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់បក្សនយោបាយ

20, Feb 2017 , 9:44 am

រូបភាព

ដោយ:

តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានធ្វើសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយ។ ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ បានចូលជាធរមាន ២០ ឆ្នាំមកហើយ។ ខ្លឹមសារសំខាន់ថ្មី ដែលតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទើបតែស្នើឡើងដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្ម នៅដើមឆ្នាំ ២០១៧ នេះ បានបើកផ្លូវឲ្យមានការរំលាយគណបក្សចោល និងដកមេដឹកនាំបក្សបាន។

យ៉ាងហោចណាស់មានខ្លឹមសារគួរឲ្យកត់សម្គាល់ចំនួន ៤ មាត្រា ថ្មី ដែលតំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចបានស្នើវិសោធនកម្មក្នុងចំណោម ២០ មាត្រា នៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយ។ ខ្លឹមសារនៃមាត្រាទាំងនោះមានដូចខាងក្រោម៖

- មាត្រា ៦ ថ្មី នៃសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយនេះ បានចែងខ្លឹមសាចំនួន ២ ចំណុចសំខាន់ទៀត និងកែប្រែខ្លឹមសារខ្លះត្រង់ចំណុចទី ៣ បន្ថែមលើមាត្រា ៦ នៃច្បាប់ដើម។ ខ្លឹមសារមាត្រា ៦ ថ្មី ចែងទាំងស្រុងដូច្នេះថា៖«គ្រប់គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ដូចខាងក្រោម៖ ១ ធ្វើឲ្យមានអបគមន៍ ដែលនាំឲ្យអន្តរាយដល់ឯកភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី។ ២ ធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស និងរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ៣ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខនៃរដ្ឋ។ ៤ បង្កើតកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។ ៥ ធ្វើការញុះញង់ដែលអាចនាំឲ្យមានការបែកបាក់ជាតិ»។

ក្រឡេកទៅមើលខ្លឹមសារដើមមាត្រា ៦ នៃច្បាប់បក្សនយោបាយ ១៩៩៧ ចែងអត្ថន័យទាំងស្រុងដូច្នេះថា៖ « គ្រប់គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ដូចខាងក្រោមនេះ៖ ១ ធ្វើឲ្យមានអបគមន៍ ដែលនាំឲ្យអន្តរាយដល់ឯកភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី។ ២ ធ្វើវិទ្ធង្សនា ប្រឆាំងនឹងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយហិង្សាក្នុងគោលបំណងដណ្តើមអំណាច។ ៣ បង្កើតកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ»។

ចំណុចកត់សម្គាល់ មាត្រា ៦ ថ្មី ដែលតំណាងរាស្ត្របក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើកបន្ថែមខ្លឹមសារសំខាន់នោះ គឺចំណុចទី ៥ ដែលហាមមិនឲ្យគណបក្សនយោបាយធ្វើនោះ បានចែងថា «ធ្វើការញុះញង់ដែលអាចនាំឲ្យមានការបែកបាក់ជាតិ»។ ចំណុចនេះ អ្នកច្បាប់ខ្លះថា យល់ថា មានអត្ថន័យទូលាយ ដែលនឹងអាចបកស្រាយផ្សេងៗគ្នា។

ជាមួយគ្នានេះ ខ្លឹមសារនៃមាត្រា ៦ ថ្មី ត្រូវបានបញ្ជាក់ពីទោសទណ្ឌនៅក្នុងមាត្រា ៤៤ ថ្មី ដែលតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាចទើបតែស្នើឡើងដែរ។ មាត្រា ៤៤ ថ្មី ចែងថា ដោយមិនទាន់គិតដល់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌផ្សេងទៀត គណបក្សនយោបាយដែលប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងមាត្រា ៦ ថ្មីតុលាការអាចសម្រេច ផ្អាកសកម្មភាពគណបក្សនយោបាយនោះ ក្នុងរយៈពេលមិនលើសពី ៥ ឆ្នាំ និងអាចសម្រេចរំលាយគណបក្សនយោបាយនោះតែម្តង។ (តុលាការមានចំណាត់ការ តាមរយៈបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ)

-ប្រៀបធៀបមាត្រា ១៨ ថ្មី ដែលតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនស្នើឡើង និងខ្លឹមសារមាត្រា ១៨ នៃច្បាប់ដើម។

ខ្លឹមសារនៃមាត្រា ១៨ ថ្មី បានចែងផ្សេងពីខ្លឹមសារនៃមាត្រាដើម ដោយមាត្រា ១៨ ថ្មីចែងយ៉ាងនេះថា៖« ពលរដ្ឋទាំងពីរភេទ ដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត និងមានអាយុយ៉ាងតិច ២៥ ឆ្នាំ អាចធ្វើជាប្រធាន ឬអនុប្រធានគណបក្សនយោបាយ ឬធ្វើជាសមាជិកភាពនៃអង្គការដឹកនាំនៃគណបក្សនយោបាយ។ ប្រធាន និងអនុប្រធាននៃគណបក្សនយោបាយ និងសមាសភាពនៃគណៈកម្មាធិការនាយក ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ឬអង្គការសមមូលនឹងគណៈកម្មាធិការនាយក ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្ស មិនត្រូវជាបុគ្គលដែលជាទណ្ឌិតជាប់ទោសដាក់ពន្ធនាគារពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិម ដោយការគ្មានការព្យួរទោសឡើយ។ ប្រធាន និងអនុប្រធាននៃគណបក្សនយោបាយនិងសមាសភាពនៃគណៈកម្មាធិការនាយក ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ឬអង្គការសមមូលនឹងគណៈកម្មាធិការនាយក ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្ស ត្រូវបាត់បងតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងករណីដូចខាងក្រោម៖ សាមីខ្លួនទទួលមរណភាព។ សាមីខ្លួនសុំលាឈប់ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ។ សាមីខ្លួនត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិម ដោយគ្មានការព្យួរទោស លើកលែងតែទោសនោះ ត្រូវបានលើកលែងដោយព្រះមហាក្សត្រ។ គណបក្សនយោបាយ ត្រូវចាត់ចែងនីតិវិធី ដើម្បីជំនួសប្រធានគណបក្សនយោបាយដែលបាត់បង់តួនាទី ក្នុងរយៈពេលយ៉ាង ៩០ ថ្ងៃ គិតពីថ្ងៃបាត់បង់តួនាទី»។

ចំណែកខ្លឹមសារមាត្រា ១៨ នៃច្បាប់ដើមវិញ គ្រាន់តែចែងបែបនេះថា៖«អាណត្តិ ភារកិច្ច ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់អង្គការដឹកនាំរបស់គណបក្សនយោបាយនីមួយៗ តាមការកំណត់ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ១៧ នៃច្បាប់នេះ និងអង្គការនានាទៀតរបស់គណបក្សនយោបាយ ត្រូវកំណត់ក្នុងលក្ខន្តិកៈឬបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង»។

-ប្រៀបធៀបមាត្រា ២៩ ថ្មី និងមាត្រា ២៩ ដើម

មាត្រា ២៩ ថ្មីចែងយ៉ាងនេះថា៖«គណបក្សនយោបាយ ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យទទួលវិភាគទាន ទោះជាតាមរូបភាពណាក៏ដោយ ពីស្ថាប័នរដ្ឋ សមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហគ្រាសសាធារណៈ គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ វិទ្យាសាស្ត្រសាធារណៈ លើកលែងតែករណីដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ២៨ នៃច្បាប់នេះ។ គណបក្សនយោបាយ ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យទទួលវិភាគទាន ទោះតាមរូបភាពណាក៏ដោយពីស្ថាប័នបរទេស ក្រុមហ៊ុនបរទេស ជនបរទេស ឬអង្គការដែលមានប្រភពហិរញ្ញប្បទានពីបរទេស»។

មាត្រា ២៩ ដើម ចែងដូច្នេះ៖«គណបក្សនយោបាយ ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យទទួលវិភាគទាន ទោះជាតាមរូបភាពណាក៏ដោយ ពីស្ថាប័នរដ្ឋ សមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហគ្រាសសាធារណៈ គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ វិទ្យាសាស្ត្រសាធារណៈ លើកលែងតែករណីដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ២៨ នៃច្បាប់នេះ»។

-ប្រៀបធៀបមាត្រា ៣៨ ថ្មី និងមាត្រា ៣៨ ដើម

មាត្រាសំខាន់ថ្មីមួយទៀត គឺមាត្រា ៣៨ ថ្មី ខ្លឹមសារនៃមាត្រានេះ បានចែងថា៖« បើគណបក្សនយោបាយណា ប្រព្រឹត្តខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ និងច្បាប់ដទៃទៀត ក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្តឹងទៅតុលាការកំពូល ដើម្បីរំលាយគណបក្សនយោបាយនោះ ក្នុងករណីកំហុសមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ»។

ចំណែក មាត្រា ៣៨ ដើម កំណត់យ៉ាងនេះថា៖«ត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ចំនួន ៣ លានរៀន ចំពោះគណបក្សនយោបាយណា ដែលបានប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងមាត្រា ៣១ នៃច្បាប់នេះ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ទ្វេមួយជាពីរហើយអាចផ្តន្ទាទោសផ្អាកសកម្មភាពគណបក្សនយោបាយនោះជាបណ្តោះអាសន្ន»។

សូមបញ្ជាក់ថា មាត្រាថ្មី ប្រមាណ ២០ មាត្រា ដែលស្នើឡើងដោយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅដើមឆ្នាំ ២០១៧ នេះ ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា សម្រេចដាក់ទៅប្រជុំពេញអង្គរដ្ឋសភាហើយ។ រដ្ឋសភា បានបើកកិច្ចប្រជុំពិភាក្សា និងអនុម័តសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយនេះ នៅថ្ងៃទី ២០ ខែកម្ភៈ។ នៅម៉ោង ៩ កន្លះ ថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ រដ្ឋបានអនុអនុម័តសេចក្តីស្នើនេះចប់ហើយ ដោយសំឡេង ៦៦ លើ៦៦ សំឡេង ដោយអវត្តមានតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំង៕