អន្តរជាតិ
សំណើសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំទី៣របស់ឡាវស្ថិតក្រោមការពិនិត្យពិច័យ
× វ៉ាស៊ីនតោន ៖ មុននឹងឈានដល់កិច្ចប្រជុំក្នុងតំបន់នៅក្នុងទីក្រុង ហ្លួងព្រះបាង ប្រទេសឡាវ ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណើរបស់ឡាវក្នុងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីធំទី៣ របស់ខ្លួនដែលមានឈ្មោះថា «Pak Beng» នៅលើទន្លេមេរបស់ទន្លេមេគង្គនោះ ការរំពឹងទុកពីកិច្ចប្រជុំនេះហាក់ដូចជាមានភាពវិជ្ជមានជាងមុន ប៉ុន្តែបទដ្ឋាននៃកិច្ចប្រជុំនេះនៅតែមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើផ្អែកទៅតាមបទពិសោធន៍ដែលទទួលបាន ពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី Don Sahong និងទំនប់វារីអគ្គិសនី Xayaburi។ នេះបើយោងតាមអ្នកនាង Courtney Weatherby អ្នកវិភាគស្រាវជ្រាវទៅលើតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយរូប នៅឯមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ Stimson ដែលមានស្នាក់ការនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
«ខ្ញុំគិតថា វេទិកាពិគ្រោះយោបល់នេះ នឹងជាសូចនករដ៏មានសារៈសំខាន់សម្រាប់ពេលអនាគត រយៈពេលយូរនៃការសាងសង់ទំនប់។ យើងបានឃើញច្បាស់ហើយតាមរយៈដំណើរការនៃការប្រឹក្សាយោបល់ ទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនី Xayaburi និងទំនប់វារីអគ្គីសនី Don Sahong ដែលមានការលំបាកក្នុងការចរចាររវាងគ្នាទៅវិញទៅមក នៅពេលដែលក្រុមអ្នកអភិវឌ្ឍនិងរដ្ឋាភិបាលឡាវ បានធ្វើសេចក្តីសម្រេច មុននឹងការពិគ្រោះយោបល់ជាមុន ថាពួកគេនឹងបន្តគម្រោងរបស់គេទៅមុខ»។
នីតិវិធីជូនដំណឹង ពិគ្រោះជាមុន និងការព្រមព្រៀង ឬហៅកាត់ថា PNPCA ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ មានគោលបំណងចង់អនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសជាសមាជិកចំនួន៤ រួមមានប្រទេសឡាវ ថៃ វៀតណាម និងកម្ពុជា លើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេ ជុំវិញការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅផ្នែកខាងក្រោមនៃទន្លេមេគង្គ។
លោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការ NGO Forum បានប្រាប់ VOA ថា នីតិវិធី PNPCA គឺជានីតិវិធីល្អមួយ ប្រសិនបើគេយកការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅពិចារណា។
«នីតិវិធី PNPCA គឺជានីតិវិធីល្អមួយ ក្នុងករណីដែល មានន័យថា រដ្ឋាភិបាលឡាវ ឬមួយគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ គាត់យកលទ្ធផលដែលជាក់ស្តែង មានន័យថា ចេញពីការប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ពីប្រទេសទាំង៤ហ្នឹង យកទៅថ្លឹងថ្លែង ដាក់នៅក្នុងផែនការ ឬធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តពិតប្រាកដ»។
លោក វណ្ណារ៉ា បន្តថា ផ្ទុយទៅវិញ នីតិវិធី PNPCA គ្រាន់តែជានីតិវិធីបង្គ្រប់កិច្ចតែប៉ុណ្ណោះ ដែលផ្អែកទៅលើហេតុផលនយោបាយ ជាជាងផ្អែកទៅតាមហេតុផលបច្ចេកទេស។
«នីតិវិធី PNPCA នេះនឹងក្លាយទៅជានីតិវិធីបង្គ្រប់កិច្ច ដើម្បីធ្វើឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធហ្នឹងគេអស់ចិត្ត។ នៅពេលដែលប្រទេសឡាវ ឬមួយគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលមាន៤ប្រទេសហ្នឹង គាត់ធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តផ្អែកទៅលើនយោបាយ ច្រើនជាងផ្នែកបច្ចេកទេស»។
ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៩៥ ផ្តួចផ្តើមឡើងដោយគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ សមាជិកទាំងអស់ត្រូវធ្វើការសិក្សា និងពិគ្រោះយោបល់ជាមុន មុននឹងសមាជិកណាមួយអាចសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីណាមួយ ដើម្បីធានានូវការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។
ប៉ុន្តែជាអកុសល ឡាវមិនបានគោរពទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ ហើយថែមទាំងបន្តសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយហើយមួយទៀត។ នេះបើយោងតាមលោក មាជ មាន អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្ធផ្សាយនៅឯបណ្តាញការពារទន្លេបី ឬ 3S Rivers Protection Network។
«អ្វីដែលប៉ះពាល់ធ្ងន់នោះគឺគោលនយោបាយទេ។ កិច្ចព្រមព្រៀងទន្លេមេគង្គឆ្នាំ១៩៩៥ ដែលឡាវព្យាយាមមិនគោរពទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៩៥។ នេះ គឺអ្វីដែលយើងមើលឃើញ»។
លោក តឹក វណ្ណារ៉ា បានប្រាប់ VOA ថា អង្គការ NGO Forum នឹងលើកឡើងសំណើចំនួនបី ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំនាពេលខាងមុខនេះ។
«ចំណុចទីមួយគឺស្នើឲ្យមានការបញ្ឈប់ មានន័យថា ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅលើទន្លេមេគង្គ។ ហើយចំណុចទី២ គឺយើងស្នើឲ្យមានការសិក្សាឡើងវិញ ទៅលើផលប៉ះពាល់ដែលអាចកើតមានឡើង ជាពិសេសគឺផលប៉ះពាល់ឆ្លងដែនមកលើប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសដទៃៗទៀត ដែលស្ថិតនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម។ ហើយចំណុចទី៣ គឺយើងស្នើឲ្យស្តាប់សំឡេងប្រជាជនដែលពឹងអាស្រ័យទៅលើធនធានទន្លេមេគង្គ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកនាង Weatherby បានណែនាំឲ្យគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ប្រើប្រាស់តួនាទីរបស់ខ្លួនបង្រួបបង្រួមបណ្តាប្រទេសជាសមាជិក ឲ្យមានការសន្ទនារវាងគ្នាទៅវិញទៅមក ដូច្នេះសំឡេងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នឹងត្រូវបានគេដឹងឮ។
«ខ្ញុំចង់ស្នើឲ្យគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ប្រើប្រាស់តួនាទីដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន ក្នុងនាមជាអ្នកដែលរួបរួមឲ្យមានការសន្ទនា រវាងប្រទេសជាសមាជិកកើតមានឡើង ដូច្នេះរាល់ការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នឹងត្រូវបានអ្នកដែលធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តទៅលើគម្រោងនោះដឹងឮ»។
នីតិវិធី PNPCA ត្រូវការរយៈពេល៦ខែ។ ដំណើរការនៃការពិគ្រោះយោបល់ជាមុននៃគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី Pak Beng បានចាប់ផ្តើមកាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ ក្រោយកិច្ចប្រជុំក្នុងតំបន់នៅថ្ងៃទី២២ និងថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈនេះ ជំហានបន្ទាប់នឹងមានដំណើរទស្សនកិច្ច ទៅកាន់ទីតាំងទំនប់វារីអគ្គិសនី Pak Beng នៅខែមេសាខាងមុខនេះ៕
សូមចុចទៅប្រភពដើម VOA ត្រង់នេះ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com