ជាតិ
សង្គមជាតិ
ថ្ងៃទី១៥ខែមិថុនានេះ កាលពី៦១ឆ្នាំមុន កម្ពុជាឈ្នះក្តីលើថៃរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ
× កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៦២ ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលជោគជ័យរឿងក្តីប្រាសាទព្រះវិហារលើប្រទេសថៃ។ បើគិតត្រឹមថ្ងៃទី១៥ខែមិថុនាឆ្នាំ២០២៣នេះ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ចាស់របស់ខ្មែរមួយនេះ មានរយៈពេល៦១ឆ្នាំហើយ។
លោកបណ្ឌិតប្រវត្តិសាស្ត្រ ស៊ន សំណាង ធ្លាប់បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា កាលពីថ្ងៃទី៦តុលា១៩៥៩ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការអន្ដរជាតិ (Cour Internationale de Justice/International Court of Justice)។ ពាក្យបណ្ដឹងកាលនោះ មានជាង១០ទំព័រ។
ក្រោយពីបានបង្ហាញអំពីមូលហេតុសព្វគ្រប់ ពាក្យបណ្តឹងបានស្នើសុំឱ្យតុលាការធ្វើការវិនិច្ឆ័យដូចតទៅ៖
ទី១៖ ស្នើឱ្យរាជាណាចក្រថៃ ដកកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ខ្លួន ដែលចូលមកកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤នោះ ចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារ និង ទី២៖ស្នើថា អធិបតេយ្យភាពដែនដីលើប្រាសាទព្រះវិហារ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់រាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ពាក្យបណ្ដឹងនោះមានភ្ជាប់នូវឯកសារ«ឧបសម្ព័ន្ធ» ជាច្រើន ហើយឧបសម័ន្ធដែលសំខាន់ជាងគេបំផុតនោះគឺ «ផែនទីដែលរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មការកំណត់ព្រំដែន រវាងឥណ្ឌូចិននិងសៀម» ដែលហៅថា “ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១” (Annex I Map)។
រឿងក្ដីទាក់ទងទៅនឹងប្រាសាទព្រះវិហារប្រព្រឹត្ដទៅអស់រយៈពេលជិត៣ឆ្នាំ ហើយនៅទីបញ្ចប់ នៅថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ១៩៦២ តុលាការអន្ដរជាតិក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ បានសម្រេចឱ្យប្រទេសកម្ពុជាទទួលជ័យជម្នះ។
លោក ស៊ន សំណាង ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទូរទស្សន៍បាយ័នថា មានកត្តាសំខាន់៣យ៉ាងដែលនាំឲ្យកម្ពុជាឈ្នះក្ដីនេះ។ ទី១ គឺកម្ពុជាមានភស្តុតាងផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១(ផែនទីដងរែក)។ ទី២ គោលការណ៍និរន្តភាពនៃរដ្ឋ មានន័យថា កម្ពុជាមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងប្រទេសដោយខ្លួនឯង ក្រោយពេលបារាំងផ្ទេរអំណាចឲ្យកម្ពុជាវិញ ហើយបារាំងលែងជាអាណាព្យាបាលកម្ពុជាទៀត និងទី៣ គឺដោយសារគោលការណ៍នៃការគោរពពាក្យសម្តី មានន័យថា ភាគីថៃធ្លាប់ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយបារាំងកាលពីឆ្នាំ១៩០៤ ក្នុងន័យគោរពបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជាថៃ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com