របាយការណ៍៖ បារាំងកើនឥទ្ធិពលព្រោះម៉ាក្រុង ខណៈអាមេរិកធ្លាក់ចុះព្រោះ ត្រាំ

អន្តរជាតិ

របាយការណ៍៖ បារាំងកើនឥទ្ធិពលព្រោះម៉ាក្រុង ខណៈអាមេរិកធ្លាក់ចុះព្រោះ ត្រាំ

20, Jul 2017 , 5:25 pm

រូបភាព

ដោយ: សៅ ផលនិស្ស័យ (Sao Phal Niseiy)

សន្ទស្សន៍ស្តីពីអំណាចទន់ (Soft Power Index) បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា បារាំងក្លាយជាប្រទេសនាំមុខគេក្នុងចំណោមមហាអំណាចពិភពលោកដែលមានអំណាចទន់ខ្លាំង ឬ ឥទ្ធិពលជាងគេនោះ។ ចំណែកមហាអំណាចដូចជាអាមេរិក និងអង់គ្លេសនោះធ្លាក់លេខរៀងទៅលេខពីរ និងលេខបីវិញព្រោះមូលហេតុមួយចំនួន។ របាយការណ៍ដដែលវាយតម្លៃថា ការឈ្នះឆ្នោតរបស់លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង ក៏ជាមូលហេតុចម្បងមួយដែលធ្វើឲ្យបារាំងនាំមុខគេ។

មេដឹកនាំអឺរ៉ុបបារាំងជាប់ឈ្មោះជាប្រទេសមហាអំណាចដែលស្ថិតលេខរៀងទីមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមានអំណាចទន់ខ្ពស់ជាងគេ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ បារាំងកើនដល់បួនលេខ វ៉ាដាច់អង់គ្លេស អាមេរិក អាល្លឺម៉ង់ និងកាណាដា ដោយឡើងពីលេខប្រាំកាលពីឆ្នាំមុនមកដល់លេខរៀងទីមួយនៅឆ្នាំនេះ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវប្រចាំឆ្នាំ Soft Power 30 ដែលបោះពុម្ពផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុនទំនាក់ទំនងសាធារណៈ Portland Communication ។

របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំស្តីពីអំណាចទន់នេះត្រូវបានគេចងក្រងឡើងដោយមានការស្ទង់មតិនៅប្រទេស ២៥ជុំវិញពិភពលោក ហើយសូចនាករដែលគប្រើប្រាស់ដើម្បីវាយតម្លៃនោះមានដូចជា រដ្ឋាភិបាល វប្បធម៌ នយោបាយការបរទេស សហគ្រិន ការអប់រំ និង បច្ចេកវិទ្យាជាដើម។

របាយការណ៍ប្រចាំដែលទើបបង្កើតបានរយៈពេលបីឆ្នាំនោះ បានវាយតម្លៃថា ការងើបឡើងរបស់បារាំងក្លាយក្លាយជាមហាអំណាចលេខរៀងទីមួយដែលមានឥទ្ធិពលឬអំណាចទន់ខ្លាំងជាងគេនេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុមួយចំនួនក្នុងនោះមានការឈ្នះឆ្នោតរបស់ប្រធានាធិបតី អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងផងដែរ។ ហើយទាំងគោលនយោបាយក្នុងស្រុក និងការបរទេសរបស់លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង វ័យ ៣៩ ឆ្នាំដែលឡើងកាន់តំណែងបានប្រហែល បីខែនោះធ្វើឲ្យបារាំងរះត្រដែតឡើងជាថ្មីក្លាយជាមហាអំណាចមានឥទ្ធិពលផុតគេ។

«ម៉ាក្រុងបច្ចុប្បន្ននេះក្លាយជាមេដឹកនាំដែលដឹកនាំបារាំងដោយគាំទ្រសហគ្រិន និងគាំទ្រការកែទម្រង់សហភាពអឺរ៉ុបផង។ អ្វីដែលផុសឡើងចេញពីការកែទម្រង់នេះទំនងជាជំរុញឲ្យបារាំងដើរតួនាទីកាន់តែសំខាន់ក្នុងការដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុប និងបង្កើនភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ខ្លួនលើពិភពលោក»។ របាយការណ៍នោះបានបញ្ជាក់ដូច្នេះ។

ក្រៅពីជ័យជម្នះរបស់លោក ម៉ាក្រុង ចំណុចមួយទៀតទេសចរណ៍ និងវប្បធម៌របស់បារាំង។ ថ្វីបើបារាំងរងគ្រោះដោយសារចលនាភេរវកម្មកន្លងមកជាបន្តបន្ទាប់ក្តី ចំនួនអ្នកទេសចរដែលទៅកម្សាន្តនៅបារាំងមិនមានថមថយទាល់តែសោះ។ ទេសចរភាគច្រើនចូលចិត្តសារមន្ទីរ សីល្បៈ និងម្ហូបរបស់បារាំង។

តាមពិតទៅ «អំណាចទន់»នេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ដំបូងគេដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយអាមេរិកលោក Joseph Nye ។ ហើយប្រទេសមួយអាចមានអំណាចទន់ខ្លាំង ឬខ្សោយផ្អែកលើ តម្លៃនយោបាយ, វប្បធម៌, និងនយោបាយការបរទេសដែលអាចមានឥទ្ធិពលលើប្រទេសដទៃលើពិភពលោក។ វាមិនមែនជាការប្រើប្រាស់អំណាចយោធាដើម្បីគំរាមកំហែងឲ្យគេកោតខ្លាចឡើយ។

អង់គ្លេសនិងអាមេរិកធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាពកាន់តែខ្លាំង

របាយការណ៍ដដែលនោះ បានបង្ហាញថា អាមេរិក និងអង់គ្លេសធ្លាក់លេខរៀងដោយអង់គ្លេសធ្លាក់ទៅលេខពីរ ខណៈដែលអាមេរិកធ្លាក់ទៅដល់លេខរៀងទីបី។ អង់គ្លេសធ្លាក់លេខរៀងបាត់បង់ឥទ្ធិពលដោយសារការចាកចេញរបស់មហាអំណាចមួយនេះពីសហភាពអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែអាមេរិកធ្លាក់ខ្លួនដោយសារតែការឈ្នះឆ្នោតរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុននោះ។

អង់គ្លេសប្រហែលជាបន្តបាត់បង់អំណាចទន់និងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនថែមទៀតផងនៅពេលខាងមុខ បន្ទាប់ពីមហាអំណាចមួយនេះបញ្ចប់ការលែងលះជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការ។

ចំណែកសហរដ្ឋអាមេរិក បាត់បង់ឥទ្ធិពលដោយសារគោលនយោបាយរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលប្តេជ្ញាតម្កល់ប្រយោជន៍អាមេរិកជាធំនោះ។ មួយវិញទៀត វាក៏ពាក់ព័ន្ធការទាមទាររបស់លោក ត្រាំ ក្នុងការកាត់លុយជំនួយបរទេសផងដែរ។

របាយការណ៍នោះបានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« ការឈ្នះឆ្នោតរបស់លោក ត្រាំ អាចត្រូវកំណត់ថាជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់អំណាចទន់របស់អាមេរិក ព្រោះនយោបាយប្រជាឧបាយរបស់លោកបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់តម្លៃសម្ព័ន្ធភាពអាមេរិកជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ។ គោលការណ៍តម្កល់ប្រយោជន៍អាមេរិកជាធំរបស់លោក ត្រាំ ប៉ះពាល់ដល់តួនាទីអាមេរិកលើពិភពលោក និងសម្ព័ន្ធមិត្តពាសពេញពិភពលោក រួមទាំងបំផ្លាញទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិកជាមួយប្រទេសដទៃទូទាំងពិភពលោកថែមទៀតផង»។

ប៉ុន្តែកន្លងមកលោក ត្រាំ ព្យាយាមបង្ហាញថា លោក មិនខ្វាយខ្វល់រឿងអំណាចទន់អ្វីឡើយ អ្វីដែលលោកខ្វល់គឺ អំណាចយោធាប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញបានព្រមានថា វាជាកំហុសឆ្គងមួយ ហើយអាមេរិកគួរបន្តគិតគូរពីការកសាងអំណាចទាំងពីររួមបញ្ចូលគ្នាវិញ៕