ជាតិ
ប្រធាន NDI ស្នើឲ្យកម្ពុជាគិតឡើងវិញ តែអ្នកនាំពាក្យថា រដ្ឋាភិបាលសម្រេចហើយ ត្រូវតែចេញ
លោក Kenneth Wollack ប្រធាន NDI នៅខាងឆ្វេង ឯលោក ផៃ ស៊ីផាន នៅខាងស្តាំ
×![]()
ដោយ: ម៉ៅ សុផា
ភ្នំពេញ៖ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ព្យាយាមបកស្រាយពីភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួន ដោយអមជាមួយការលើកឡើងពីគុណសម្បត្តិផ្សេងៗ ដែលបានកសាងនៅលើទឹកដីកម្ពុជា អស់រយៈពេល ២៥ឆ្នាំ កន្លងមក។ ផ្អែកលើចំណុចទាំងពីរខាងលើ ស្ថាប័នបរទេសមួយនេះ សង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាល នឹងពិចារណាសាជាថ្មី ចំពោះការបណ្តេញខ្លួន ចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ឆ្លើយតបថា ការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល វិទ្យាស្ថាននេះ ត្រូវតែអនុវត្តតាម។
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបណ្តេញចេញ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) ដែលជ្រោមជ្រែងដោយអាមេរិក បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដើម្បីស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិចារណាឡើងវិញ។ ប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ លោក កេនេត វ៉ូលេក (Kenneth Wollack) ជាអ្នកស្នើឡើង នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យរូបនេះ បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពួកយើង ពិតជាភ្ញាក់ផ្អើល និងសោកស្តាយមែនទែន ដែលមានរឿងកើតឡើងបែបនេះ។ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានដំណើរការនៅកម្ពុជា អស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំមកហើយ ដោយបានធ្វើការងារជាមួយគណបក្សនយោបាយជាច្រើន រួមទាំងគណបក្សកាន់អំណាច ផងដែរ។ ពួកយើង មានតម្លាភាពក្នុងការបំពេញការងារ ហើយតែងតែមានឆន្ទៈ ក្នុងការគោរពច្បាប់។ ដូច្នេះ ពួកយើងសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការសម្រេចចិត្តបណ្តេញវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នះ ក្រៅពីសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិចារណាឡើងវិញ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏បានបកស្រាយពីភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួនផងដែរ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បានបញ្ជាក់ថា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានបំពេញកាតព្វកិច្ចផ្នែកច្បាប់រួចហើយ សម្រាប់ការសុំចុះបញ្ជីនៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានទទួលយកសំណើសុំចុះបញ្ជីរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២0១៦។ ប៉ុន្តែ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នៅមិនទាន់ឆ្លើយតបនោះទេ ចំពោះសំណើសុំចុះបញ្ជីនេះ។ មាត្រា ១៤ នៃច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល របស់ប្រទេសកម្ពុជា តម្រូវឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស សម្រេចចិត្តលើសំណើសុំចុះបញ្ជី ក្នុងរយៈពេល ៤៥ ថ្ងៃ (ថ្ងៃធ្វើការ) ។ ទាំងអស់នេះ គឺជាការលើកឡើងរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដើម្បីបង្ហាញថា ខ្លួនមិនបានធ្វើសកម្មភាព និងដំណើរដោយខុសច្បាប់ ដូចការអះអាងរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជានោះទេ។
លើសពីនេះ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏បានរៀបរាប់ជាច្រើនពីគុណសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ថែមទៀត។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បានឲ្យដឹងថា ដោយមានការធានាពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានធ្វើការជាមួយគណបក្ស ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីគាំទ្រឲ្យមានអភិបាលកិច្ចល្អ និងការចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បន្តថា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ថែមទាំងបានធ្វើកិច្ចការជាច្រើន ជាមួយគណៈកម្មាធិជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ «ការប្រឹងប្រឹងរបស់វិទ្យាស្ថាជាតិប្រជាធិតេយ្យ គឺដើម្បីពង្រឹងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងស្ថាប័ននានា»។ នេះជាគុណសម្បត្តិចម្បងមួយ ដែលប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍។
សារព័ត៌មានថ្មីៗ មិនអាចទាក់ទងលោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ NDI បានទេ ព្រោះលោកមិនលើកទូរសព្ទ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា អ្វីដែលកម្ពុជា បានសម្រេចរួចហើយ ត្រូវតែអនុវត្ត ពោលគឺ NDI ត្រូវចេញពីកម្ពុជា។«វាមិនមែនជាការពិចារណាទេ តែវាជាការអនុវត្តច្បាប់។ រដ្ឋាភិបាល បានសម្រេចរួចហើយ (សម្រេចបណ្តេញចេញ)។ ដូច្នេះ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវតែអនុវត្ត។ គាត់ត្រូវតែចេញ (ពីកម្ពុជា)»។ លោក ស៊ីផាន បញ្ជាក់ដូច្នេះ ក៏បន្តយ៉ាងនេះទៀតថា៖«តែ NDI នៅតែអាចស្នើសុំដំណើរនៅកម្ពុជាលើកក្រោយម្តងទៀត(ក្រោយចាកចេញ) បើគាត់(NDI) ចង់។ ប៉ុន្តែត្រង់ថា យល់ព្រម ឬមិនយល់ព្រម គឺលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាអ្នកសម្រេច»។
វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានដាក់ការិយាល័យរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក។ បច្ចុប្បន្ន វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ មានការិយាល័យនៅតាមបណ្តាប្រទេសជាង៦០លើពិភពលោក។
កាលពីនៅថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ស្តីពីការបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការធ្វើខុសនឹងច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងច្បាប់ស្តីពីសារពើពន្ធ គឺជាហេតុផល ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចបិទវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ។
ជាមួយគ្នានេះ តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានព្រមានបិទអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតដែរ ប្រសិនបើធ្វើខុសច្បាប់។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន បញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពេលសេចក្តីសម្រេចនេះ កំពុងអនុវត្តលើអង្គការ NDI អាជ្ញាធរ ក៏បានត្រៀមលក្ខណៈរួចជាស្រេចដែរ ដើម្បីចាត់វិធានការបែបនេះ ចំពោះសមាគម ឬអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលណា ដែលមិនគោរពច្បាប់នៅកម្ពុជា»៕
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបណ្តេញចេញ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) ដែលជ្រោមជ្រែងដោយអាមេរិក បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដើម្បីស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិចារណាឡើងវិញ។ ប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ លោក កេនេត វ៉ូលេក (Kenneth Wollack) ជាអ្នកស្នើឡើង នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យរូបនេះ បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពួកយើង ពិតជាភ្ញាក់ផ្អើល និងសោកស្តាយមែនទែន ដែលមានរឿងកើតឡើងបែបនេះ។ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានដំណើរការនៅកម្ពុជា អស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំមកហើយ ដោយបានធ្វើការងារជាមួយគណបក្សនយោបាយជាច្រើន រួមទាំងគណបក្សកាន់អំណាច ផងដែរ។ ពួកយើង មានតម្លាភាពក្នុងការបំពេញការងារ ហើយតែងតែមានឆន្ទៈ ក្នុងការគោរពច្បាប់។ ដូច្នេះ ពួកយើងសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការសម្រេចចិត្តបណ្តេញវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នះ ក្រៅពីសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិចារណាឡើងវិញ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏បានបកស្រាយពីភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួនផងដែរ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បានបញ្ជាក់ថា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានបំពេញកាតព្វកិច្ចផ្នែកច្បាប់រួចហើយ សម្រាប់ការសុំចុះបញ្ជីនៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានទទួលយកសំណើសុំចុះបញ្ជីរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២0១៦។ ប៉ុន្តែ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នៅមិនទាន់ឆ្លើយតបនោះទេ ចំពោះសំណើសុំចុះបញ្ជីនេះ។ មាត្រា ១៤ នៃច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល របស់ប្រទេសកម្ពុជា តម្រូវឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស សម្រេចចិត្តលើសំណើសុំចុះបញ្ជី ក្នុងរយៈពេល ៤៥ ថ្ងៃ (ថ្ងៃធ្វើការ) ។ ទាំងអស់នេះ គឺជាការលើកឡើងរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដើម្បីបង្ហាញថា ខ្លួនមិនបានធ្វើសកម្មភាព និងដំណើរដោយខុសច្បាប់ ដូចការអះអាងរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជានោះទេ។
លើសពីនេះ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏បានរៀបរាប់ជាច្រើនពីគុណសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ថែមទៀត។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បានឲ្យដឹងថា ដោយមានការធានាពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានធ្វើការជាមួយគណបក្ស ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីគាំទ្រឲ្យមានអភិបាលកិច្ចល្អ និងការចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ បន្តថា វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ថែមទាំងបានធ្វើកិច្ចការជាច្រើន ជាមួយគណៈកម្មាធិជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ «ការប្រឹងប្រឹងរបស់វិទ្យាស្ថាជាតិប្រជាធិតេយ្យ គឺដើម្បីពង្រឹងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងស្ថាប័ននានា»។ នេះជាគុណសម្បត្តិចម្បងមួយ ដែលប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍។
សារព័ត៌មានថ្មីៗ មិនអាចទាក់ទងលោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ NDI បានទេ ព្រោះលោកមិនលើកទូរសព្ទ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា អ្វីដែលកម្ពុជា បានសម្រេចរួចហើយ ត្រូវតែអនុវត្ត ពោលគឺ NDI ត្រូវចេញពីកម្ពុជា។«វាមិនមែនជាការពិចារណាទេ តែវាជាការអនុវត្តច្បាប់។ រដ្ឋាភិបាល បានសម្រេចរួចហើយ (សម្រេចបណ្តេញចេញ)។ ដូច្នេះ វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវតែអនុវត្ត។ គាត់ត្រូវតែចេញ (ពីកម្ពុជា)»។ លោក ស៊ីផាន បញ្ជាក់ដូច្នេះ ក៏បន្តយ៉ាងនេះទៀតថា៖«តែ NDI នៅតែអាចស្នើសុំដំណើរនៅកម្ពុជាលើកក្រោយម្តងទៀត(ក្រោយចាកចេញ) បើគាត់(NDI) ចង់។ ប៉ុន្តែត្រង់ថា យល់ព្រម ឬមិនយល់ព្រម គឺលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាអ្នកសម្រេច»។
វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានដាក់ការិយាល័យរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩២មក។ បច្ចុប្បន្ន វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ មានការិយាល័យនៅតាមបណ្តាប្រទេសជាង៦០លើពិភពលោក។
កាលពីនៅថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ស្តីពីការបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការធ្វើខុសនឹងច្បាប់ស្តីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងច្បាប់ស្តីពីសារពើពន្ធ គឺជាហេតុផល ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចបិទវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ។
ជាមួយគ្នានេះ តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានព្រមានបិទអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតដែរ ប្រសិនបើធ្វើខុសច្បាប់។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន បញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពេលសេចក្តីសម្រេចនេះ កំពុងអនុវត្តលើអង្គការ NDI អាជ្ញាធរ ក៏បានត្រៀមលក្ខណៈរួចជាស្រេចដែរ ដើម្បីចាត់វិធានការបែបនេះ ចំពោះសមាគម ឬអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលណា ដែលមិនគោរពច្បាប់នៅកម្ពុជា»៕
Tag:
NDI
ផៃ ស៊ីផាន
Kenneth Wollack
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
5 ថ្ងៃ
