ជាតិ
វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៖«គណបក្សនិងពលរដ្ឋ មិនត្រូវធ្វើសកម្មភាព ដែលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ជាតិឡើយ»
×![]()
ដោយ: ម៉ៅ សុផា
គណបក្សនយោបាយ ត្រូវតែតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ហើយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ទោះជាដោយផ្ទាល់ក្តី ឬដោយប្រយោលក្តី ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាឡើយ។ នេះគឺជាកថាខណ្ឌថ្មី ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទើបនឹងព្រាងឡើង ដើម្បីបញ្ជូលទៅក្នុងមាត្រា៤២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លើសពីនេះ កថាខណ្ឌថ្មីមួយទៀត ក៏ត្រូវបានសរសេរឡើងដែរ ដើម្បីបញ្ចូលទៅក្នុងមាត្រា៤៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយមានអត្ថន័យដូចគ្នាស្ទើរទាំងស្រុង ទៅនឹងកថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៤២។ កថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៤៩ បានចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ត្រូវតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ហើយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ទោះជាដោយផ្ទាល់ក្តី ឬដោយប្រយោលក្តី ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋឡើយ។
ចំណែក មាត្រា៥៣នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ត្រូវបានបញ្ចូលកថាខណ្ឌថ្មីដែរ។ កថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៥៣ បានចែងថា ប្រទេសកម្ពុជា ប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះបរទេស ដែលជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ទោះបីក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយ។
រីឯ មាត្រា១១៨ ដែលចែងអំពីរដ្ឋាភិបាល មិនត្រូវបានបន្ថែមកថាខណ្ឌថ្មីនោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានកែប្រែ។ មាត្រា១១៨ ត្រូវបានកែប្រែថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រី។
ដូច្នេះ នាពេលខាងមុខ រដ្ឋលេខាធិការ លែងជាសមាជិករដ្ឋាភិបាលឬគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទៀតហើយ ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ន បានចាត់ទុករដ្ឋលេខាធិការ ជាសមាជិករដ្ឋាភិបាល។
រដ្ឋាភិបាល បានអនុម័តរួចហើយ លើសេចក្តីព្រាងស្តីពីការធ្វើវិសោធនកម្មលើមាត្រាមួយចំនួនខាងលើនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជានីតិវិធី សេចក្តីព្រាងនេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់អង្គការនីតិបញ្ញត្តិ (រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា) ដើម្បីនិពិន្យ និងអនុម័ត។ បន្ទាប់មក សេចក្តីព្រាងនេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដើម្បីពិនិត្យបន្ត។ ប្រសិនបើរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា រួមទាំងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់ ដោយមិនជំទាស់អ្វីនោះ សេចក្តីព្រាងខាងលើ នឹងត្រូវថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីព្រះអង្គ ចេញព្រះរាជក្រមប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២0១៧ រដ្ឋាភិបាល បានបង្កើតក្រុមការងារជំនាញមួយ ដើម្បីសិក្សាពីរដ្ឋធម្មនុញ មុននឹងឈានទៅដល់ការធ្វើវិសោធនកម្ម។ សមាសភាពភាគច្រើននៃក្រុមការងារជំនាញនេះ សុទ្ធតែជាឥស្សរជន ដែលមានជំនាញផ្នែកច្បាប់ ដោយក្នុងនោះ រួមមាន លោក អង្គ វង្សវឌ្ឍានា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ជាប្រធាន ព្រមទាំងអនុប្រធាន៣រូប និងសមាជិក៨រូប។
នេះជាលើកទី៩ហើយ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា នឹងត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្ម។ ចាប់តាំងឆ្នាំ១៩៩៣មក រហូតដល់ពេលនេះ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មចំនួន៨លើកហើយ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានាបច្ចុប្បន្ន មាន១៧ជំពួក និង១៦០មាត្រា ។ ជំពួកទាំង១៧នោះ ចែងអំពីអធិបតេយ្យ, ព្រះមហាក្សត្រ, សិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ, របបនយោបាយ , សេដ្ឋកិច្ច, អប់រំ វប្បធម៌ និងសង្គមកិច្ច , រដ្ឋសភា, ព្រឹទ្ធសភា, សមាជរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា, រាជរដ្ឋាភិបាល, អំណាចតុលាការ, ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ, ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល , សមាជជាតិ, ការអនុភាព ការសើរើ និងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ, និងអន្តរប្បញ្ញត្តិ៕
លើសពីនេះ កថាខណ្ឌថ្មីមួយទៀត ក៏ត្រូវបានសរសេរឡើងដែរ ដើម្បីបញ្ចូលទៅក្នុងមាត្រា៤៩ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយមានអត្ថន័យដូចគ្នាស្ទើរទាំងស្រុង ទៅនឹងកថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៤២។ កថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៤៩ បានចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ត្រូវតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ហើយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ទោះជាដោយផ្ទាល់ក្តី ឬដោយប្រយោលក្តី ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋឡើយ។
ចំណែក មាត្រា៥៣នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ត្រូវបានបញ្ចូលកថាខណ្ឌថ្មីដែរ។ កថាខណ្ឌថ្មីក្នុងមាត្រា៥៣ បានចែងថា ប្រទេសកម្ពុជា ប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះបរទេស ដែលជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ទោះបីក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយ។
រីឯ មាត្រា១១៨ ដែលចែងអំពីរដ្ឋាភិបាល មិនត្រូវបានបន្ថែមកថាខណ្ឌថ្មីនោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានកែប្រែ។ មាត្រា១១៨ ត្រូវបានកែប្រែថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រី។
ដូច្នេះ នាពេលខាងមុខ រដ្ឋលេខាធិការ លែងជាសមាជិករដ្ឋាភិបាលឬគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទៀតហើយ ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ន បានចាត់ទុករដ្ឋលេខាធិការ ជាសមាជិករដ្ឋាភិបាល។
អត្ថបទទាក់ទង
រដ្ឋាភិបាល បានអនុម័តរួចហើយ លើសេចក្តីព្រាងស្តីពីការធ្វើវិសោធនកម្មលើមាត្រាមួយចំនួនខាងលើនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជានីតិវិធី សេចក្តីព្រាងនេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់អង្គការនីតិបញ្ញត្តិ (រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា) ដើម្បីនិពិន្យ និងអនុម័ត។ បន្ទាប់មក សេចក្តីព្រាងនេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដើម្បីពិនិត្យបន្ត។ ប្រសិនបើរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា រួមទាំងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់ ដោយមិនជំទាស់អ្វីនោះ សេចក្តីព្រាងខាងលើ នឹងត្រូវថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីព្រះអង្គ ចេញព្រះរាជក្រមប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២0១៧ រដ្ឋាភិបាល បានបង្កើតក្រុមការងារជំនាញមួយ ដើម្បីសិក្សាពីរដ្ឋធម្មនុញ មុននឹងឈានទៅដល់ការធ្វើវិសោធនកម្ម។ សមាសភាពភាគច្រើននៃក្រុមការងារជំនាញនេះ សុទ្ធតែជាឥស្សរជន ដែលមានជំនាញផ្នែកច្បាប់ ដោយក្នុងនោះ រួមមាន លោក អង្គ វង្សវឌ្ឍានា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ ជាប្រធាន ព្រមទាំងអនុប្រធាន៣រូប និងសមាជិក៨រូប។
នេះជាលើកទី៩ហើយ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា នឹងត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្ម។ ចាប់តាំងឆ្នាំ១៩៩៣មក រហូតដល់ពេលនេះ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មចំនួន៨លើកហើយ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានាបច្ចុប្បន្ន មាន១៧ជំពួក និង១៦០មាត្រា ។ ជំពួកទាំង១៧នោះ ចែងអំពីអធិបតេយ្យ, ព្រះមហាក្សត្រ, សិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ, របបនយោបាយ , សេដ្ឋកិច្ច, អប់រំ វប្បធម៌ និងសង្គមកិច្ច , រដ្ឋសភា, ព្រឹទ្ធសភា, សមាជរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា, រាជរដ្ឋាភិបាល, អំណាចតុលាការ, ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ, ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល , សមាជជាតិ, ការអនុភាព ការសើរើ និងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ, និងអន្តរប្បញ្ញត្តិ៕
Tag:
រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
វិសោធនកម្ម
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
