ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ការប្រើពាក្យ «បរិភាគ» ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរកំណត់ និងប្រើទៅតាម ឋានៈ និងទៅតាមវ័យមនុស្សខុសៗគ្នា។ វចនានុក្រមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានបញ្ជាក់លក្ខណៈខុសគ្នារវាងពាក្យ «បរិភោគ » នេះដូចតទៅ៖
«សោយ» ជាពាក្យសម្រាប់ក្សត្រ។ សូមព្រះកុរណាសោយផល្លានុផលគ្រប់មុខ។ តែពាក្យ «សេពសោយ» គឺបញ្ជាក់ថា ជាការសែនព្រេន ទៅឲ្យខ្មោច ឬនិយាយទៅកាន់រូបអារក្សផងដែរ។
«ឆាន់» ជាពាក្យសម្រាប់និយាយទៅកាន់ព្រះសង្ឃ។ ព្រះសង្ឃ តែងតែឆាន់មិនឲ្យហួសម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ឡើយ។
«ហូប» សម្រាប់និយាយទៅកាន់មនុស្សដែលមានវ័យស្របាលគ្នា ឬតូចជាងខ្លួន ដោយសេចក្តីគោរព។ អ្នកទាំងអស់គ្នាឆាប់ហូបបាយទៅ នឹងអាលប្រយាប់បន្តដំណើរទៀត។
«ពិសា» ជាពាក្យសមរម្យមួយ ដើម្បីនិយាយទៅកាន់មនុស្សដែលមានវ័យចាស់ជាងយើង ដូចជា ឪពុកម្តាយ, ពូមីង,តាយាយ, បងស្រី,បងប្រុស, អ៊ុំស្រី, អ៊ុំប្រុស, ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ជាដើម។ ចំណែក ពាក្យ «ពិសាក្រយា» សម្រាប់តែមន្ត្រីធំៗតែប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះពាក្យ «ស៊ី» ជាពាក្យសំដៅលើសេចក្តីប្រៀបបានជាអនេក ដូចជា ស៊ីការប្រាក់ (យកការប្រាក់), ស៊ីកម្រៃ (យកកម្រៃ), ស៊ីកម្លាំងពលកម្ម (ពឹងកម្លាំងគេ), ស៊ីគ្នា (ត្រូវគ្នា, ដូចគ្នា,សមគ្នា)។ល។
រីឯពាក្យ «ញុំា» វិញ សម្រាប់ហៅបានតែក្មេងៗតែប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកចាស់ៗគេលែងហៅ ថាញុំាំទៀតហើយ។ កូនញុំាបន្លែឲ្យបានច្រើន ព្រោះវាជួយការពាររាងកាយកូនឲ្យមានសុខភាពល្អ។
នៅក្នុងភាសាបរិភោគ ក៏មានពាក្យមួយចំនួនទៀតដែលមានន័យដូចគ្នានឹងពាក្យខាងលើនេះ។ ពាក្យទាំងនោះមានដូចជា ច្រាស, ច្រាសច្រំ, បុះ, បុះច្រាស, សុល, អំពះ។ តែពាក្យទាំងនេះគេមិនគួរប្រើទេ ព្រោះវាជាពាក្យទ្រគោះមើលងាយ ហើយអសុរោះផងដែរ៕
«សោយ» ជាពាក្យសម្រាប់ក្សត្រ។ សូមព្រះកុរណាសោយផល្លានុផលគ្រប់មុខ។ តែពាក្យ «សេពសោយ» គឺបញ្ជាក់ថា ជាការសែនព្រេន ទៅឲ្យខ្មោច ឬនិយាយទៅកាន់រូបអារក្សផងដែរ។
«ឆាន់» ជាពាក្យសម្រាប់និយាយទៅកាន់ព្រះសង្ឃ។ ព្រះសង្ឃ តែងតែឆាន់មិនឲ្យហួសម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ឡើយ។
«ហូប» សម្រាប់និយាយទៅកាន់មនុស្សដែលមានវ័យស្របាលគ្នា ឬតូចជាងខ្លួន ដោយសេចក្តីគោរព។ អ្នកទាំងអស់គ្នាឆាប់ហូបបាយទៅ នឹងអាលប្រយាប់បន្តដំណើរទៀត។
«ពិសា» ជាពាក្យសមរម្យមួយ ដើម្បីនិយាយទៅកាន់មនុស្សដែលមានវ័យចាស់ជាងយើង ដូចជា ឪពុកម្តាយ, ពូមីង,តាយាយ, បងស្រី,បងប្រុស, អ៊ុំស្រី, អ៊ុំប្រុស, ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ជាដើម។ ចំណែក ពាក្យ «ពិសាក្រយា» សម្រាប់តែមន្ត្រីធំៗតែប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះពាក្យ «ស៊ី» ជាពាក្យសំដៅលើសេចក្តីប្រៀបបានជាអនេក ដូចជា ស៊ីការប្រាក់ (យកការប្រាក់), ស៊ីកម្រៃ (យកកម្រៃ), ស៊ីកម្លាំងពលកម្ម (ពឹងកម្លាំងគេ), ស៊ីគ្នា (ត្រូវគ្នា, ដូចគ្នា,សមគ្នា)។ល។
រីឯពាក្យ «ញុំា» វិញ សម្រាប់ហៅបានតែក្មេងៗតែប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកចាស់ៗគេលែងហៅ ថាញុំាំទៀតហើយ។ កូនញុំាបន្លែឲ្យបានច្រើន ព្រោះវាជួយការពាររាងកាយកូនឲ្យមានសុខភាពល្អ។
នៅក្នុងភាសាបរិភោគ ក៏មានពាក្យមួយចំនួនទៀតដែលមានន័យដូចគ្នានឹងពាក្យខាងលើនេះ។ ពាក្យទាំងនោះមានដូចជា ច្រាស, ច្រាសច្រំ, បុះ, បុះច្រាស, សុល, អំពះ។ តែពាក្យទាំងនេះគេមិនគួរប្រើទេ ព្រោះវាជាពាក្យទ្រគោះមើលងាយ ហើយអសុរោះផងដែរ៕
Tag:
ពន្យល់ពាក្យ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
