១០ឆ្នាំហើយ អ្នកកាសែតនៅកម្ពុជាមិនបានសម្ភាសសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី

ជាតិ

១០ឆ្នាំហើយ អ្នកកាសែតនៅកម្ពុជាមិនបានសម្ភាសសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី

10, Jun 2018 , 9:51 am

រូបភាព

សម្តេច ហ៊ុន សែន ឆ្លើយសំណួរអ្នកកាសែតក្នុងឆ្នាំ២០០៦។ រូបថតដោយ លោក ខឹម សុវណ្ណារ៉ា

ដោយ: លាង ដឺលុច (Leang Delux)

មុនឆ្នាំ២០០៨ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលបានឆ្លើយសំណួររបស់អ្នកកាសែតច្រើនជាងគេ ក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយកំពូល ឬក្នុងចំណោមសមាជិករដ្ឋាភិបាលផងក៏ថាបាន។ អ្នកណាក៏ដឹងថាសម្តេច ហ៊ុន សែន ក៏បានធ្វើការជាមួយអ្នកកាសែតដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ និងបញ្ហាសង្គមមួយចំនួនយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពដែរ។ ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ២០០៨មក ពោលគឺចាប់ពីពេលដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឈ្នះក្នុងការបោះឆ្នោត ហើយទទួលបានអាសនៈរដ្ឋសភាចំនួន៩០លើ១២៣ អ្នកកាសែតពុំមានឱកាសបោះសំណួរទៅកាន់សម្តេចទៀតឡើយទាំងនៅតាមកម្មវិធីសាធារណៈដែលមានវត្តមានសម្តេចជាអធិបតី និងទាំងនៅក្នុងអគាររដ្ឋាភិបាល។ មកដល់ពេលនេះ គឺកាន់តែឆ្ងាយ។

ដៃគូដ៏រស់រវើក

បើគេសើរើមើលទិនានុប្បវត្តិ និងឯកសារព័ត៌មានជាវីដេអូក្នុងទស្សវត្សរ៍១៩៩០ រហូតដល់ទស្សវត្សរ៍នៃឆ្នាំ២០០០ នោះគេនឹងឃើញរូបភាព និងសំឡេងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឆ្លើយតបសំណួរអ្នកកាសែតខ្មែរ និងបរទេស យ៉ាងច្រើនអនេក។ ជាការឆ្លើយឆ្លងស្ទើរគ្រប់ប្រធានបទ គ្រប់ដំណាក់កាលនៃការវិវត្តក្នុងរឿងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម ។ល។

ក្នុងទស្សវត្សរ៍ទាំងនោះ ម្នាក់ៗខិតខំបំពេញភារកិច្ច និងអាជីពរៀងៗខ្លួនដើម្បីតែមាតុភូមិកម្ពុជា។ ជំនួបរវាងអ្នកនយោបាយ តំណាងរាស្ត្រ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ជាមួយក្រុមអ្នកកាសែត កើតឡើងស្ទើរគ្មានលស់ថ្ងៃ។ នៅឯផ្នែកនីតិបញ្ញត្តិ ពិសេសនៅក្នុងបរិវេណនៃអគាររដ្ឋសភា អ្នកកាសែតមួយក្រុមដែលរួមទាំងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបរទេសផង មិនត្រឹមតែបានតាមដានការពិភាក្សា និងដេញដោលលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងសេចក្តីស្នើរច្បាប់របស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេអាចស្វែងរកអ្នកនយោបាយ និងសមាជិករដ្ឋាភិបាលរូបណាក៏បានដើម្បីសម្ភាសយកការបំភ្លឺ ការពន្យល់ទៅនឹងបញ្ហាក្តៅនានាដែលប៉ះពាល់ជីវភាពប្រជាជនបានទៀតផង។

នៅឯខាងផ្នែកប្រតិបត្តិ ការតាមយកព័ត៌មានពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមិនត្រូវបានរឹតត្បិតឡើយ។ ជាការពិត មានក្រុមអ្នកកាសែតមួយក្រុមដែលជាអ្នកតាមយកព័ត៌មានជាប្រចាំស្តីពីសកម្មភាពរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែអ្នកកាសែតផ្សេងទៀត ទាំងអ្នកកាសែតក្នុងស្រុក និងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានពិភពលោក ដែលមានសំណួរសម្រាប់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ពួកគេអាចចូលទៅក្នុងកម្មវិធីជាសាធារណៈនានាដែលមានវត្តមានសម្តេច ហ៊ុន សែន។ ជាទូទៅ គឺនៅក្រោយការបិទបញ្ចប់សុន្ទរកថារបស់សម្តេច ដែលអ្នកកាសែតតម្រង់ទៅរកប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដែលមិនដែលចេះខ្លាច និងរារែកនឹងឆ្លើយតបសំណួររបស់អ្នកកាសែត ទោះតិច ឬច្រើន។ ពេលខ្លះ ពេលវេលាមិនអំណោយផល ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគ្រាន់តែលើកដៃបង្ហាញបាតដៃ ក្រុមអ្នកកាសែតក៏យល់ជាស្វ័យប្រវត្តិថា សម្តេច ហ៊ុន សែន មិនអាចផ្តល់បទសម្ភាសបាន។ មិនទទួលបានការឆ្លើយតបពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមែន ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ ទិដ្ឋភាពនេះវាបង្ហាញនូវវប្បធម៌នៃភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋាភិបាល និងសារព័ត៌មាន ដែលជិតស្និទ្ធ តែមិនចិត្តដិត។ ហើយនេះគឺជាអ្វីដែលសារព័ត៌មានត្រូវការ។

ពេលខ្លះ ព័ត៌មានពិតជាមានតម្លៃណាស់។ បើទោះជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលត្រូវសម្ពោធសមិទ្ធផលនានានៅតាមបណ្តាខេត្តជិត ខេត្តឆ្ងាយយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន(ដែលមិនមែនជាក្រុមប្រចាំការតាមសម្តេច ហ៊ុន សែន) ដែលត្រូវមានសំណួរដើម្បីតាំងទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រី ពួកគេត្រូវធ្វើដំណើរទៅតាមនាយករដ្ឋមន្ត្រីដើម្បីទទួលបានតែប្រសាសន៍តែពីរ ឬបីម៉ាត់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បាន។ ពេលខ្លះ ពេលដែលសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ធ្វើអធិបតីភាពក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាទទួលជំនួយពីប្រទេសណាមួយ វាក៏ជាឱកាសដែលអ្នកកាសែតស្កាត់ជួបសួរប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានដែរ។ អ្នកកាសែតខ្លះ សួរកាត់ពេលសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងតែនិយាយ ក៏ត្រូវនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីបន្ទោស។ តែទាំងអស់នេះ វាមិនបានបង្កើតឲ្យមានការរង្កៀសចិត្តរបស់អ្នកកាសែតទៅលើប្រមុខរដ្ឋាភិបាលឡើយ។ ភាគីទាំងពីរហាក់បានយល់គ្នាថា នេះគឺជាការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈរៀងខ្លួន។ ការណ៍សំខាន់ គឺភាគីទាំងពីរបានធ្វើការជាមួយគ្នា។ សួរ និងឆ្លើយ។ ចម្លើយ ឬការបកស្រាយ គឺទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា។ នៅចុងទស្សវត្សរ៍១៩៩០ តាមរយៈរូបភាព និងសំឡេងនៃបទសម្ភាសដែលសម្តេច ហ៊ុន សែន បានផ្តល់ឲ្យអ្នកកាសែត មហាជនបានឃើញយ៉ាងប្រត្យក្សអំពីសកម្មភាពអនុវត្តនយោបាយឈ្នះឈ្នះដើម្បីរំលាយអង្គការចាត់តាំងរបស់ខ្មែរក្រហម។

នៅឯទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី (បច្ចុប្បន្នជាអគារមិត្តភាព)។ រៀងរាល់ថ្ងៃសុក្រដែលមានកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី វាក៏ជាពេលវេលារបស់អ្នកកាសែតនយោបាយមួយក្រុមធំ ទាំងអ្នកកាសែតដែលគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង និងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល ជួបជុំសំណេះសំណាលគ្នាជាភាតរភាពនៅក្នុងអគារជាន់ផ្ទាល់ដី អំឡុងពេលដែលពួកគេរង់ចាំការបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ ពេលខ្លះអស់អ្វីនិយាយ អ្នកកាសែតក៏ភ្នាល់គ្នាថា តើសម្តេច ហ៊ុន សែន នឹងទច់ដំណើរឆ្លើយសំណួរអ្នកកាសែតដែរឬទេ?

នាម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ ហើយពេលខ្លះក៏នៅដល់ម៉ោង១រសៀលដែរ ក្រោយពីនិយាយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជាច្រើនម៉ោងហើយនោះ អ្នកកាសែតដែលនៅចាំសម្តេចជើងជណ្តើរជាន់ផ្ទាល់ដីក្នុងអគារទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលសល់ពីទស្សវត្សរ៍១៩៦០នោះ គឺជាមនុស្សក្រុមទីពីរដែលសម្តេចត្រូវឆ្លងឆ្លើយ មុននឹងសម្តេចបានឆ្លើយឆ្លងជាមួយគ្រួសារក្នុងពេលអាហារថ្ងៃត្រង់។ មិនខុសគ្នាពីកន្លែងផ្សេងៗទេ ពេលខ្លះសម្តេចគ្រាន់តែលើកដៃ ដំណាលគ្នានឹងសំឡេងអ្នកកាសែតដែលហៅសម្តេចមុនតាំងសំណួរ អ្នកកាសែតក៏យល់បានថា ពួកគេបានរង់ចាំសម្តេចជាច្រើនម៉ោងដោយអសារឥតការ។ ប៉ុន្តែពេលក៏មានអ្នកកាសែត«ខិល»បន្តិច ដែលព្យាយាមស្រែកបោះសំណួរទៅសម្តេច ដែលធ្វើឲ្យសម្តេចគិតថា មិនឆ្លើយមិនបាន ហើយក៏ងាកខ្លួនត្រឡប់ក្រោយមកនិយាយជាមួយអ្នកកាសែតពីរបីម៉ាត់ ហើយពេលខ្លះក៏ច្រើនគួរសម មុននឹងសម្តេចចូលរថយន្ត Mercedes-Benz ពណ៌ខ្មៅ ឬជួនកាលពណ៌ទឹកមាស ដែលចតអែបនឹងមាត់ទ្វារនៃអគារជាស្រេច។

ទិដ្ឋភាពប្រែប្រួលចំពេលតែមួយ

នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៤នៃរដ្ឋសភាឆ្នាំ២០០៨ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ទទួលបាន៩០អាសនៈលើ១២៣អាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។ នោះគឺជាជ័យជម្នះដ៏មហិមាលើសសំឡេងពីរភាគបីទៅទៀតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងរដ្ឋសភា។ ស្ថានភាពបានចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរ។ ជំនួបសួរឆ្លើយរវាងអ្នកកាសែត និងថ្នាក់ដឹកនាំចាប់ផ្តើមថយចុះ។

អាចមានមូលហេតុមួយចំនួនដែលបានកើតឡើងដោយចៃដន្យចំពេលជាមួយគ្នា។

១. ជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ ទំនងជាបាននាំអារម្មណ៍មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ឬសមាជិកគណបក្សកាន់អំណាចឡើងផុតពីដី ផុតពីមនុស្សទាំងពួង។

២. នៅក្នុងខែតុលាឆ្នាំ២០១០ អគារសន្តិភាព និងវិមានមិត្តភាពដ៏ថ្មីសន្លាងសម្រាប់មន្ត្រីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងសម្រាប់កិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំងជាខុទ្ទកាល័យសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីផងនោះត្រូវបានសម្ពោធ ហើយចាប់ពីពេលនោះការពង្រឹងសន្តិសុខក៏កាន់តែតឹង។ មិនមែនគ្រប់អ្នកកាសែតចេះតែអាចចូលក្នុងអគារវិមានសន្តិភាព ហើយចង់ជួបសម្ភាសសមាជិករដ្ឋាភិបាលបានដូចមុនទៀតឡើយ។
៣. គឺការប្រែប្រួលទិដ្ឋភាពខ្លះនៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានសារព័ត៌មាន។ អ្នកកាសែតដែលធ្លាប់តែសកម្មតាមយកព័ត៌មានពីសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានខ្លះចាកចេញពីវិស័យសារព័ត៌មាន អ្នកខ្លះទៀតត្រូវឡើងតួនាទីជាអ្នកគ្រប់គ្រងអង្គភាពរបស់ខ្លួនដែលតម្រូវឲ្យមានការងារក្នុងការិយាល័យច្រើនជាងចេញយកព័ត៌មាន អ្នកខ្លះទៀតក៏ឈប់ប្រកបអាជីពនេះតែម្តង។ អ្នកជំនាន់ថ្មីៗ ឬជំនាន់ក្រោយក៏ទំនងជាមិនទាន់ហ៊ានចូលជិតសម្តេច ហ៊ុន សែន ឬក៏ថាក្រុមពិធីការបានផាត់ពួកគេទុកនៅឆ្ងាយរួចទៅហើយ។

តែក៏មិនបានន័យថា គ្មានវត្តមាន ឬពុំមានប្រសាសន៍សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅលើបណ្តាញសារព័ត៌មានគ្រប់និន្នាការនោះឡើយ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីធ្វើទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ជាមួយពលរដ្ឋ ដោះស្រាយបញ្ហាជូនពលរដ្ឋ ដាក់បទបញ្ជាទៅមន្ត្រីក្រោមឱវាទជាដើម។ល។ រីឯសារព័ត៌មានក៏បន្តផ្សាយខ្លឹមសារតាមមធ្យោបាយរៀងៗខ្លួន។

ប៉ុន្តែ នេះគ្រាន់តែជាការធ្វើទំនាក់ទំនងតែ«មួយផ្លូវ» ប៉ុណ្ណោះ។ ការឆ្លើយតបជាមួយអ្នកកាសែតដែលជាអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម អ្នកដែលជួបពលរដ្ឋបានច្រើន ជួបបញ្ហាមិនតិចនោះ វាគួរតែជារឿងល្អថែមទៀតដែលបំពេញបន្ថែមនៅក្នុងសកម្មភាព និងការងារដោះស្រាយបញ្ហាប្រទេសជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ពេលខ្លះបញ្ហាពិតប្រាកដ គឺស្ថិតនៅក្នុងសំណួររបស់អ្នកកាសែតឯណោះវិញ។ ការបង្កលក្ខណៈ ឬសម្រួលឲ្យអ្នកកាសែតបានជួបសម្ភាសប្រមុខរដ្ឋាភិបាល វាមានតែធ្វើឲ្យបរិយាកាសសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងបរិយាកាសសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានរស់រវើកឡើងវិញតែប៉ុណ្ណោះ។ ជាងនេះទៅទៀត ទិដ្ឋភាពក៏បង្ហាញអំពីការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះវិស័យសារព័ត៌មានដែរ។

សម្តេច ហ៊ុន សែន បានប្រកាសគាំទ្រពិធីជំនួបរវាងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងអ្នកសារព័ត៌មានពីរឆ្នាំជាប់គ្នាដ៏ជោគជ័យពិតមែន។ ប៉ុន្តែបើវេទិកានោះ អាចបង្កើតឲ្យមានវេទិកាពិភាក្សាលើបញ្ហាសង្គម បញ្ហាសេរីភាបសារព័ត៌មាន ជាដើម ដោយអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកកាសែតបានតាំងសំណួរដោយផ្ទាល់ចំពោះប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនោះ ជំនួបនោះនឹងរឹតតែមានតម្លៃឥតគណនា ហើយវប្បធម៌សួរឆ្លើយរវាងអ្នកកាសែត និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ក៏នឹងរស់ឡើងវិញ។ ទោះមានរឿងអ្វីកើតឡើងក៏ដោយ សារព័ត៌មាននៅតែជាដៃគូរបស់រដ្ឋាភិបាល របស់ស្ថាប័នជាតិ។

រយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេស្ទើរតែភ្លេចទៅហើយ ឃ្លាដែលសរសេរថា «សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានឆ្លើយតបទៅអ្នកកាសែតថា»៕