សមយុទ្ធយោធាប៉ាស៊ីហ្វិក (RIMPAC2018) នឹងចាប់ផ្តើមឡើងពីថ្ងៃ ១ ខែកក្កដា ហើយបន្តរហូតដល់ថ្ងៃ ៣១ខែកក្កដាខាងមុខនេះ។ លំហាត់យោធាធំបំផុតលើពិភពលោកនេះនឹងផ្តោតលើការឆ្លើយតបនឹងគ្រោះមហន្តរាយ និងពង្រឹងយុទ្ធសាស្ត្រនិងសមត្ថភាពការពារសន្តិសុខដែនសមុទ្រផងដែរ។ ព្រោះបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង គ្មានឡើយវត្តមានចិននៅឆ្នាំនេះ ប៉ុន្តែវាមានវត្តមានវៀតណាមជាលើកដំបូងទៅវិញ។
លោកឧត្តមនាវីទោ John D. Alexander បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានព្រឹកថ្ងៃសុក្រទី ២៩ ខែមិថុនាថា សមយុទ្ធយោធាប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្នាំ ២០១៨ នឹងបើកជាផ្លូវការនៅថ្ងៃអាទិត្យ នៅក្បែរដ្ឋហាវ៉ៃ និងតំបន់ភាគខាងត្បូងរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដោយមាន ២៦ ប្រទេសចូលរួមដោយមានកងទ័ពជើងទឹក ២៥០០០នាក់ យន្តហោះច្រើនជាង ២០០គ្រឿង នាវាចម្បាំង និងនាវាមុជទឹកចំនួន ៥២ គ្រឿងផងដែរ។
សមយុទ្ធឆ្នាំនេះមានលក្ខណៈប្លែកពីលើកមុនផងដែរ។ គេវាយតម្លៃផងដែរថា ចិនប្រហែលជាស្ថិតក្នុងផ្ទាំងស៊ីបនៃលំហាត់យោធានេះដូចគ្នា ដោយសារចិនបន្តវាតទី និងទន្ទ្រានសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ វាប្លែកត្រង់ថា ក្នុងសមយុទ្ធបាញ់គ្រាប់ពិតនេះ គេនឹងឃើញ ការបាញ់មីស៊ីលរយៈចម្ងាយឆ្ងាយប្រឆាំងនាវាចម្បាំងចេញពីយន្តហោះ B-1B របស់កងទ័ពអាកាសអាមេរិក។ មួយទៀតគឺ កងទ័ពស្វ័យការពារជប៉ុននឹងចូលរួមក្នុងការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលប្រឆាំងនាវា ពីលើគោក។ ចុងក្រោយកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកក៏រៀបចំការវាយប្រហារដោយមីស៊ីលប្រឆាំងនាវាចេញពីប្រព័ន្ធបាញ់មីស៊ីលដែលបំពាក់នៅលើរថយន្ត (Truck-based logistics system) ដែរ។
ឧត្តមនាវីខាងលើបានសង្កត់ធ្ងន់ផងដែរថា ក្នុងលំហាត់យោធាឆ្នាំនេះ រឿងសំខាន់មួយទៀតគឺ ហ្វីលីពីន និងម៉ាឡេស៊ី សម្រេចបញ្ជូននាវាចម្បាំងរបស់ខ្លួនមកចូលរួមជាមួយប្រទេសសមាជិកដទៃទៀតដែរ។ បើតាមកងទ័ពជើងទឹកម៉ាឡេស៊ី នាវាចម្បាំងមួយគ្រឿងរួមជាមួយកងទ័ព ២៧ នាក់ចូលរួមក្នុងសមយុទ្ធនេះ ខណៈដែលហ្វីលីពីនមាននាវាចម្បាំងពីរគ្រឿងអមដោយកងទ័ព ៧០០ នាក់ផងមានវត្តមានក្នុងសមយុទ្ធនេះ។
១.RIMPAC ២០១៨ គ្មានវត្តមានចិនព្រោះបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ដើមឡើយអាមេរិកបានអញ្ជើញឲ្យចិនចូលរួមក្នុងសមយុទ្ធឆ្នាំនេះដែរ ប៉ុន្តែនៅខែឧសភា មន្ទីរបញ្ចាកោណអាមេរិកចេញមុខប្រកាសថា ខ្លួនលុបចោលលិខិតអញ្ជើញនោះហើយ ដោយលើកហេតុផលស្ថានការណ៍នៅជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អាមេរិកចោទថា ចិនបន្តធ្វើយោធូបនីយកម្មតំបន់ជម្លោះនោះឥតឈប់ឈរ គ្មានញរញើតអ្នកណា ឬច្បាប់អន្តរជាតិឡើយ។
លោកឧត្តមនាវីទោ John D. Alexander បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានជុំវិញការលុបចោលលិខិតអញ្ជើញនេះដូច្នេះថា៖« អាមេរិកអញ្ជើញចិនដែរកន្លងមក។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពយោធូបនីយកម្មរបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងផ្ទុយនឹងគោលការណ៍របស់ RIMPAC ដែលផ្តោតសំខាន់លើការការពារច្បាប់និងទំនៀមទម្លាប់អន្តរជាតិ។ ដូច្នេះហើយបានជាយើងដកការអញ្ជើញនេះវិញនៅខែឧសភា»។
ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងចិនធ្លាក់ចុះ ហើយកាន់តែតានតឹងខ្លាំងទៀតនៅពេលបច្ចុប្បន្នដោយសារសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មដែលភាគីទាំងពីរសម្រេចដំឡើងពន្ធប្រឆាំងគ្នារៀងៗខ្លួន។ ចំណែកទំនាក់ទំនងយោធាវិញ ក៏កាន់តែអាក្រក់ដូចគ្នាដោយសារជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងតៃវ៉ាន់។ កន្លងមក ក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រការពារជាតិខ្លួន អាមេរិកបានចាត់ទុកចិនជាគូប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ធំមួយ ហើយក៏ជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខដ៏សម្បើមរបស់អាមេរិកដែរ។
អាមេរិកនៅតែទិតៀនចិនជុំវិញការដំឡើងសព្វាវុធនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយមហាអំណាចអាត្លង់ទិកនេះប្តេជ្ញាការពារសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរនៅលើដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
២.ទ័ពវៀតណាមមានវត្តមានលើកដំបូងក្នុងសមយុទ្ធយោធាប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អាមេរិក
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨នេះ កងទ័ពជើងទឹកវៀតណាមត្រូវបានអាមេរិកអញ្ជើញឲ្យចូលរួមក្នុងលំហាត់យោធានេះជាលើកដំបូងបំផុតដែរ។ ក្រៅពីវៀតណាម អ៊ីស្រាអែល ប្រេស៊ីល និងស្រីលង្ការ ក៏នឹងមានវត្តមានក្នុងសមយុទ្ធនេះលើកដំបូងដូចគ្នា។
លោកឧត្តមនាវីទោ John D. Alexander បានបញ្ជាក់ថា វៀតណាមបញ្ជូនមន្ត្រីនៃកងទ័ពជើងទឹកប្រាំបីរូបមកចូលរួម ហើយវាជារឿងល្អដែលមានវត្តមានកងទ័ពវៀតណាមក្នុងលំហាត់យោធាអន្តរជាតិដ៏ធំនេះដែរ។ លោក ក៏ឆ្លៀតកត់សម្គាល់ពីការរីកលូតលាស់នៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងអាមេរិកនិងវៀតណាមជាពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធានេះតែម្តង។
ដូចឃើញស្រាប់កាលពីខែមីនា នាវាដឹកយន្តហោះរបស់អាមេរិក USS Carl Vinson បានចូលសំចតនៅកំពុងផែខេត្តដាណាង របស់វៀតណាមជាលើកដំបូងបំផុតចាប់ពីចប់សង្គ្រាមវៀតណាមជាង ៤០ឆ្នាំមុន និង ២៣ឆ្នាំក្រោយប្រទេសទាំងពីរស្តារទំនាក់ទំនងការទូតនោះ។ ការចូលសំចតរបស់នាវាដឹកយន្តហោះវៀតណាមនេះបង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ពីការលូតលាស់នៃទំនាក់ទំនងយោធា ជាពិសេសឆន្ទៈរបស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្នុងការក្រសោបសត្រូវចាស់របស់ខ្លួននៅឥណ្ឌូចិន។
អាចនិយាយបានថា ទំនាក់ទំនងការពារជាតិរវាងវៀតណាម និងអាមេរិកត្រូវបានត្រួសត្រាយផ្លូវ និងពង្រឹងក្នុងជំនាន់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ លោកបានទៅទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ហើយពេលនោះលោកបានប្រកាសលុបចោលការហាមឃាត់ការលក់សព្វាវុធឲ្យវៀតណាមផងដែរ។ ដល់ជំនាន់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលបានទៅទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុននោះ ក៏បន្តចាត់ទុកវៀតណាមជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការល្អលើវិស័យសន្តិសុខដែនសមុទ្រទៀត។
សូមបញ្ជាក់ថា RIMPAC ជាលំហាត់យោធាជើងទឹកទ្រង់ទ្រាយធំបំផុតលើពិភពលោកចាប់ផ្តើមដំបូងនៅឆ្នាំ ១៩៧១។ វាផ្តោតសំខាន់លើការហាត់សមជួយសង្គ្រោះក្នុងពេលមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ក៏ដូចជាពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងរក្សាសន្តិសុខដែនសមុទ្រ មានប្រឆាំងចោរសមុទ្រ ដោះមីនក្រោមសមុទ្រ និងយុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមប្រឆាំងនាវាមុជទឹក ក៏ដូចជាការពារអាកាសជាដើម។
ចំណែកប្រទេសទាំង ២៦ ដែលចូលរួមនោះមានដូចជា អូស្ត្រាលី, ប្រេស៊ីល, ព្រុយណេ, ស៊ីលី,កូឡុំប៊ី, បារាំង, អាល្លឺម៉ង់, ឥណ្ឌា, ឥណ្ឌូណេស៊ី, អ៊ីស្រាអែល, ជប៉ុន, ម៉ាឡេស៊ី, ម៉ិកស៊ិក, ហូឡង់, នូវែលសេឡង់, ប៉េរ៉ូ, កូរ៉េខាងត្បូង, ហ្វីលីពីន, សិង្ហបុរី, ស្រីលង្ការ, ថៃ, តុងហ្កា, អាមេរិក, អង់គ្លេស និងវៀតណាម៕