នៅមុខមេដឹកនាំអាស៊ាន ម៉ៃ ផេន ព្រមានពីការ«កសាងចក្រភព និងការឈ្លានពាន»នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក

អន្តរជាតិ

នៅមុខមេដឹកនាំអាស៊ាន ម៉ៃ ផេន ព្រមានពីការ«កសាងចក្រភព និងការឈ្លានពាន»នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក

15, Nov 2018 , 3:57 pm

រូបភាព

ដោយ: ថ្មីៗ

អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក ម៉ៃ ផេន អះអាងថា «ការកសាងចក្រភព និងប្រើប្រាស់អំណាចឈ្លានពានគេឯង» ក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកមិនត្រូវកើតឡើងជាដាច់ខាត។ មេដឹកនាំរូបអាមេរិកបន្ថែមថា នេះជាមូលហេតុដែលអាមេរិកបន្តជំរុញការគាំទ្រគោលគំនិតឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលធានាថា រាល់ប្រទេសទាំងអស់ទោះតូចឬធំត្រូវគោរពអធិបតេយ្យគ្នាទៅវិញទៅមក និងច្បាប់អន្តរជាតិផងដែរ។

នាវេទិកាកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-អាមេរិកលើកទីប្រាំមួយនៅសិង្ហបុរីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១៥ ខែវិច្ឆិកាអនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក ម៉ៃ ផេន ដែលតំណាងឲ្យលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានរិះគន់ចិនដោយប្រយោលនៅចំពោះមុខប្រមុខរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានជុំវិញការបន្តប្រើប្រាស់អំណាចកំញើញប្រទេសដទៃ។

មិននិយាយឈ្មោះចិនចំៗ លោក ផេន បាននិយាយថា តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកមិនអាចមានមហាអំណាចណាមួយកសាងចក្រភពសម្រាប់ខ្លួនឯង និងឈា្លនពានប្រទេសដទៃឡើយ។ លោកបន្ថែមទៀតថា ទស្សនវិស័យឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលអាមេរិកគាំទ្រនោះមិនមានគោលដៅហ៊ុមព័ទ្ធ ឬហាមឃាត់ប្រទេសណាមួយមិនឲ្យចូលរួមឡើយ។ អ្វីដែលសំខាន់ទស្សនវិស័យនេះទាមទារឲ្យប្រទេសទាំងអស់គោរពប្រទេសជិតខាង និងច្បាប់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះ។

លោក ផេន និយាយដូច្នេះ៖«យើងទាំងអស់គ្នាឯកភាពថា ការសាងចក្រភព និងការឈ្លានពានមិនអាចស្ថិតនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកឡើយ។ ដូចអ្នកទាំងអស់គ្នាដែរ យើងចង់ឲ្យមានការតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដែលរាល់ប្រជាជាតិទាំងអស់ទោះតូចឬធំក្តីអាចរក្សាអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន និងជឿជាក់លើតម្លៃរៀងខ្លួន និងអាចរីកចម្រើនទាំងអស់»។

ក្រៅពីព្រមានពីការកសាងចក្រភព និងការប្រើប្រាស់អំណាចគំរាមកំហែងប្រទេសដទៃដែលទំនងជាសំដៅលើចិន លោក ម៉ៃ ផន ក៏បានឆ្លៀតបញ្ជាក់ប្រាប់មេដឹកនាំអាស៊ានដែរថា ការសម្រេចរបស់លោក ត្រាំ ដោយមិនចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អាមេរិក និងអាស៊ីបូព៌ានៅពេលនេះមិនមែនជាការព្រងើយកន្តើយចំពោះតំបន់នោះឡើយ។

តាមពិតទៅ លោក ផេន និយាយបែបនេះ ត្រឹមមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយពេលដែលមានរបាយការណ៍មួយរបស់អាមេរិកបង្ហាញថា កងទ័ពចិនអាចនឹងប្រៀបបាននឹងកងទ័ពអាមេរិកត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០ ខាងមុខ។

ចិនបានបន្តធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ព និងបច្ចេកវិទ្យាយោធាជាពិសេសសន្តិសុខអវកាសរបស់ខ្លួនឥតឈប់ឈររាប់ពីពេលដែលលោក ស៊ី ជិនភីង ឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ២០១២។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ទំហំថវិកាយោធារបស់ចិនកើនឡើងដល់ ១៧៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលកើនឡើងរហូតដល់ ១៨ ភាគរយឯណោះបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ ខណៈដែលទំហំថវិកាយោធាអាមេរិកប្រឈមនឹងការថយចុះ។ អាមេរិកមិនសប្បាយចិត្តនឹងការបន្តកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិនឆាប់រហ័សបែបនេះទេ។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំដដែលនោះ លោក លី សៀនឡុង ដែលប្រធានអាស៊ានបានធ្វើបទអន្តរាគមន៍ដោយវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះភាពជាដៃគូរវាងអាស៊ាន និងអាមេរិក ក៏ដូចជារវាងអាស៊ានជាមួយចិនដែរ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា អាស៊ានចង់សហការជាមួយមហាអំណាចទាំងពីរ ហើយទំនាក់ទំនងល្អរវាងចិន និងអាមេរិកមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់អាស៊ានដែរ។ ទំនាក់ទំនងអាក្រក់នឹងធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់អាស៊ានចៀសមិនរួចឡើយ។

«រដ្ឋអាស៊ានចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអាមេរិក និងចិន ហើយនិងពង្រីកផលប្រយោជន៍និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួម។ ដូច្នេះយើងសង្ឃឹមថា ទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងចិននៅមានស្ថិតភាព និងសង្ឃឹមដែរថា ភាគីនឹងបន្តប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហា។ អាស៊ានយើងក៏បើកចំហក្នុងការទទួលយករាល់សំណើរពីដៃគូខាងក្រៅក្នុងការពង្រឹងយន្តការអាស៊ានដែលមានផងដែរ»៕