ភ្នំពេញ៖ ការមើលរំលងតួនាទីរូបិយវត្ថុជាតិ គឺជាធ្វើឲ្យអធិបតេយ្យជាតិចុះទន់ខ្សោយ ដែលវានាំឲ្យបាត់បង់ភាពជាម្ចាស់ការ លើការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជំរុញឲ្យពលរដ្ឋលើកកិត្យានុភាពជាតិ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល។
ថ្លែងក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ដំណើរការជាផ្លូវការនូវសារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុ «ព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន» នៅព្រឹកថ្ងៃទី៨ មេសានេះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានរៀបរាប់សាវតានៃការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុនៅកម្ពុជា ។ ផ្ដើមចេញពីប្រវត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុរបស់ខ្មែរតាំងពីសម័យកាលហ្វូណន រហូតដល់សម័យអង្គរនោះ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា កម្ពុជា មិនបានបោះពុម្ពរូបិយវត្ថុជាតិទេ ពោលគឺប្រើប្រាស់ប្រាក់សំប៉ែតដែលនាំមកដោយជនជាតិចិនប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែវឌ្ឍនភាពនៃការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុរបស់កម្ពុជា បានប្រែមកប្រើប្រាស់«ប្រាក់ស្លឹង» សម្រាប់អត្តសញ្ញាណជាតិជាលើកដំបូង នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១៦ ក្រោមការដឹកនាំរបស់«ព្រះស្រីជេដ្ឋារាជវាមានាធិបតី» ហៅ «ស្តេចកន» ដែលជាព្រះមហាក្សត្រដំបូងគេបង្អស់ បានបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ ដើម្បីពង្រឹងអំណាចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងអធិបតេយ្យជាតិ សម្រាប់ផ្សាភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយបរទេស ដូចជាអេស្បាញ និងព័រទុយហ្គា ដែលគេប្រើប្រាស់(ប្រាក់ព្យ៉ាស់)។ ដោយឡែកនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះបាទអង្គឌួង វិញ ក៏បានបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិ «ប្រាក់ប្រាសាទ»ផងដែរ ដើម្បីពង្រឹងភាពខ្លាំងនៃសេដ្ឋកិច្ច និងអធិបតេយ្យជាតិ និងរំដោះប្រទេសជាតិចេញ ពីឥទ្ធិពលបរទេស។ តែដោយសារកម្ពុជា ស្ថិតនៅក្រោមការដគ្រប់គ្រងអាណាព្យាបាលបារាំងនោះ ទើបកម្ពុជាគ្មានអធិបតេយ្យភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រាក់«ប្រាសាទ» នេះបានឡើយ ពោលគឺបានប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុ «ប្រាក់ព្យ៉ាស់» ដែលពួកអាណានិគម កំណត់ប្រើក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិនប៉ុណ្ណោះ។ នេះជារំឭកសាវតានៃប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុនៅកម្ពុជា ដោយសម្ដេច ហ៊ុន សែន។
ដោយសារតែកត្តាចង់ពង្រីកកិត្យានុភាព និងងើបចេញពីការកៀបសង្កត់នោះ ទើបបានជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរមួយចំនួន ខិតខំព្យាយាមកសាងអធិបតេយ្យជាតិ តាមរយៈការបោះផ្សាយរូបិយវត្ថុជាតិដោយខ្លួនឯង។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានជំរុញឲ្យពលរដ្ឋលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលខ្មែរ ដោយមិនត្រូវមានការមើលស្រាលរូបិយវត្ថុជាតិឡើយ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ការមើលរំលងតួនាទីរូបិយវត្ថុជាតិ ធ្វើឲ្យបាត់បង់ភាពម្ចាស់ការលើការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ច អធិបតេយ្យជាតិ ហើយប្រទេសជាតិ នឹងមានភាពទន់ខ្សោយលើគ្រប់វិស័យ»។
បើតាមសម្ដេច ហ៊ុន សែន បច្ចុប្បន្នប្រាក់រៀលខ្មែរកំពុងមានដំណើរការចរាចរណ៍យ៉ាងខ្លាំង ទាំងក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក និងការដាក់ក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដុល្លារូបនីយកម្មនៅតាមតំបន់នានាក្នុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក បានរកឃើញថា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានការប្រើប្រាសលុយដុល្លាជាង៦០ ភាគរយ, ខេត្តសៀមរាបប្រើប្រាស់លុយដុល្លារមានជាង ៦០ ភាគរយ ហើយតំបន់ជនបទមានត្រឹមជាង២០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។នោះក៏ព្រោះតែការប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារក្នុងការវិនិយោគ ជាចរន្តសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ ជុំវិញបញ្ហានេះ កន្លងមកធនាគារជាតិ បានប្រកាសឲ្យធនាគារ និងវិស័យគ្រិះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្តុ ត្រូវផ្ដល់កម្ចីជាប្រាក់រៀលប្រមាណ១០ភាគរយ ក្នុងការដំណើរការផ្ដល់សេវាកម្ចីរបស់ខ្លួន។ ចំណែកក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួល ក៏បានស្នើឲ្យវិស័យឯកជន ប្រើប្រាស់រូបិយវត្តុជាតិឲ្យបានច្រើន តាមរយៈការបើកប្រាក់ខែដល់បុគ្គលិករបស់ខ្លួនជាប្រាក់រៀលផងដែរ។
គិតចាប់ពីថ្ងៃដួលរលំរបបខ្មែរក្រហម នៅឆ្នាំ១៩៧៩មក រូបិយវត្ថុជាតិកម្ពុជា ដែលអាចអធិបតេយ្យភាពប្រើប្រាស់ជាផ្លូវ មានអាយុកាល៣៩ឆ្នាំហើយ ដោយកាលណោះការបោះពុម្ភផ្សាយក្រដាសប្រាក់ ត្រូវពឹងប្រទេសរុស្ស៊ី និងបារាំង ជួយបោះពុម្ភឲ្យ រហូតដល់កម្ពុជាអាចមានលទ្ធភាពបោះពុម្ភដោយខ្លួនឯងវិញនេះ។ ដោយសារតែចង់រំឭកសាវតានៃការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុកម្ពុជានេះហើយ ទើបបានជារដ្ឋាភិបាល រៀបចំសារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុ «ព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន» នេះ ដោយរចនាឡើងតាមរូបិយវត្ថុ ដែលបានបោះផ្សាយ និងត្រូវបានប្រើប្រាស់នាពេលកន្លងមក។ សារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុ «ព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន» មានពិព័រណ៍ចំនួន ១២ម៉ូឌែល ដែលពិពណ៌នាអំពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ដោយរំលេចនូវប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុក្នុងសម័យហ្វូណនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ផ្នែកខាងក្នុងនៃសារមន្ទីរ មានភាពទំនើប និងត្រូវបានបំពាក់ដោយភាពយន្តឯកសារ ល្បែងកម្សាន្ត និងផ្ទាំងប៉ះ (Touch Screens) ដែលផ្តល់នូវភាពរីករាយ និងចំណេះដឹងដល់សាធារណជន៕