ជាតិ
ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ដោយ៖រ៉ឹម ភារី
ភ្នំពេញ៖ ពាក្យស្លោក ឬសុភាសិតមួយឃ្លាថា «ចូលស្ទឹងតាមបត់» ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន យល់ថា បង្រៀនមនុស្សឲ្យមានភាពអាត្មានិយម បង្រៀនមនុស្សឲ្យចេះអែបអប ទាញផលប្រយោជន៍ស្របតាមសភាពការណ៍។ល។ ប៉ុន្តែ បើគេស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អំពីអត្ថន័យសុភាសិតចាស់បុរាណមួយនេះ គឺពិតជាមានន័យអប់រំល្អខ្លាំងណាស់ សម្រាប់អនុវត្តន៍ក្នុងសង្គម ដើម្បីឲ្យជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃមានភាពចុះសម្រុះនឹងគ្នា ទោះរស់នៅជាមួយក្រុមមនុស្សដែលមានវប្បធម៌ ភាសា និងទំនៀមទម្លាប់ខុសគ្នាក៏ដោយ។ 
«ចូលស្ទឹងតាមបត់» នេះជាសុភាសិតចាស់បុរាណខ្មែរយើង ដែលបានបង្កើតឡើង ដើម្បីអប់រំកូនចៅ ឲ្យមានដំណើរជីវិតប្រព្រឹត្តទៅបានល្អនៅក្នុងទំនាក់ទំនងសង្គម ដោយយករបត់ស្ទឹង និងការគោរពតាមបត់នោះមកធ្វើការប្រៀបធៀប។
បើនិយាយពីន័យត្រង់ ស្ទឹង គេនិយាយសំដៅពីចរន្តទឹកមួយបែបដែលតែងតែហូរពីទីខ្ពស់កាត់តាមដងព្រៃភ្នំ ឬវាលទំនាបទៅបម្រើដល់ភោគផលកសិកម្មរបស់អ្នកស្រុក រួចទើបហូរចាក់ទៅក្នុងទន្លេ ឬ សមុទ្រ។ លើសពីនេះ ចរន្តទឹកស្ទឹង គឺមិនអាចហូរត្រង់ភ្លឹងដូចទឹកប្រឡាយដែលមនុស្សជាអ្នកច្នៃបង្កើតនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញ ចរន្តទឹកស្ទឹងតែងហូរបត់បែនក្ងិចក្ងក់ទៅតាមលំនាំធម្មជាតិ ជួនកាល មានសភាពដូចជាពស់លូន ជួនកាលមានសភាពបត់ចុះបត់ឡើងទៅភូមិសាស្ត្រជាក់ស្តែង ជួនកាល ដូចជា សត្វអន្ទង់ដែលគេយកទៅបត់ និងដាក់ត្បុតអាំងលើរងើកភ្លើងដូច្នោះដែរ។
ស្ទឹងមានលក្ខណៈបែបនេះហើយទើបបានរាល់ការធ្វើដំណើរតាមស្ទឹង ទាំងអ្នកចែវ អ្នកអុំ ឬអ្នកកាន់ចង្កូត នាវា គប្បីប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយគោរពឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនទៅតាមរបត់របស់ស្ទឹង។ បើមិនដូច្នេះទេ មធ្យោបាយដែលគេប្រើប្រាស់ទៅលើផ្ទៃទឹកមួយនេះ មុខជាភ្លាត់ទៅបុកច្រាំង ឬជ្រុលទៅជាប់នឹងព្រៃរនាម ដែលដុះតាមដងស្ទឹងនោះជាពុំខាន។ ជាពិសេសនោះ វានឹងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ឬក៏ធ្វើដំណើរយឺតយ៉ាវមិនបានទៅដល់គោលដៅឆាប់ជាដើម។ ហេតុដូច្នេះ បើគេធ្វើដំណើរតាមស្ទឹង គឺត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់តាមរបត់របស់ស្ទឹង ទើបចៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ ឬធ្វើដំណើរដល់គោលដៅតាមបំណងប្រាថ្នា។
បើគេនិយាយពីន័យធៀប សុភាសិតមួយនេះ ចង់អប់រំមនុស្សពីរបៀបរស់នៅក្នុងសង្គម របស់មនុស្សម្នាក់ៗ ហើយរបត់ស្ទឹងប្រៀបបានទៅនឹងលក្ខណៈពិសេសរបស់ក្រុមមនុស្សនីមួយៗ ដូចជា បទដ្ឋានទាំងឡាយរបស់ក្រុម ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ របៀបរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ការនិយមចូលចិត្តរបស់ក្រុម ឬក៏ការហាមប្រាមចំពោះសមាជិកក្រុមរបស់គេជាដើម។
ជាងនេះទៅទៀត បែបបទនៃការរស់នៅរមែងមានភាពខុសប្លែកគ្នាពីក្រុមមួយទៅក្រុមមួយ មានន័យថា មនុស្សនៅក្នុងក្រុមដែលមកពីទីឆ្ងាយ បាននាំមកជាមួយវប្បធម៌ដើមរបស់គេ ដូចជា ការហូបចុក ស្លៀកពាក់ របៀបរបបក្នុងការរស់នៅ ឬអាកប្បកិរិយាផ្សេងទៀតក្នុងទំនាក់ទំនងសង្គម។ កាលណា គេទៅជួបនឹងក្រុមមនុស្សមួយទៀតដែលមានវប្បធម៌ផ្សេងគ្នា ជាដំបូងគេមានអារម្មណ៍ពិបាកទទួលយកនូវអ្វីដែលថ្មី ចម្លែកអស់ទាំងនោះណាស់ ព្រោះ វាខុសប្លែកគ្នាឆ្ងាយពេកពីបែបបទដើមនៃការរស់នៅរបស់គេ។ ប៉ុន្តែ បន្តិចក្រោយមក ពួកគេមានភាពចាំបាច់ក្នុងការធ្វើអន្តរកម្មសង្គម បានចាប់បង្ខំពួកគេឲ្យបោះបង់ចោលនូវធាតុដើមមួយ ហើយខិតខំធ្វើសមាហរណកម្ម(ការរួមបញ្ជូលគ្នា) ដោយសម្របខ្លួនបន្តិចម្តងៗភ្ផាប់ជាមួយអាកប្បកិរិយារបស់ក្រុមថ្មីនោះ។ ការធ្វើបែបនេះ ព្រោះ គេការពាររូបគេឲ្យផុតពីការមានឈ្មោះថា«ជនចម្លែក»របស់ក្រុម ឬជនដែលដាច់ឆ្ងាយស្រឡះពីជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ក្រុម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ដំណើរនៃការធ្វើសមាហរណកម្មរបស់បុគ្គលជាមួយក្រុម មានល្បឿនលឿន ឬយឺតយ៉ាវ គឺអាស្រ័យលើកម្រិតនៃអាកប្បកិរិយាព្រមទទួលយក ឬមិនព្រមទទួលយករបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។
តើហេតុអ្វីបានជាចាស់ទុំខ្មែរ លោកចង់ឲ្យកូនចៅប្រកាន់យកអាកប្បកិរិយាតាមរបៀប«ចូលស្ទឹងតាមបត់»?
តាមពិតទៅ ដូនតាខ្មែរ ចង់ឲ្យកូនចៅប្រកាន់ភ្ជាប់ឥរិយាបថបែបនេះ ដើម្បីឲ្យបរិយាយកាសជុំវិញខ្លួនបុគ្គលម្នាក់ៗ មានភាពធូរស្រាល ពុំមានការប្រឈមតឹងតែងជាមួយក្រុមដែលមានវប្បធម៌ផ្សេងគ្នា។ លើសពីនេះ បុគ្គលនោះ ក៏អាចទទួលបានផលប្រយោជន៍ ឬសេចក្តីសុខផ្ទាល់ខ្លួនមួយរយៈ ហើយឈានទៅសម្រេចជោគជ័យក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃថែមទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត បើសិនបុគ្គលរូបគេនេះ ព្រមទទួលយកឆាប់រហ័សនូវភាសារបស់ក្រុមដែលរស់នៅជាមួយគ្នានោះ តាមរយៈភាសាដែលចេះចាំពីក្រុម ដែលធ្វើឲ្យខ្លួនគេអាចទទួលបាននូវទំនាក់ទំនងល្អតាមផ្លូវមនោសញ្ចេតនា លែងមានភាពឯកោ និងទទួលបាននូវការស្រឡាញ់រាប់អាន និងទំនុកចិត្តកាន់តែច្រើនពីក្រុមនោះ។
លើសពីនេះ បើសិនបុគ្គលនោះជានរវិទូ ឬជាអ្នកស្រាវជ្រាវផងនោះ អាកប្បកិរិយាចេះសម្រប និងបញ្ជូលខ្លួនទៅក្នុងក្រុម រឹតតែមានសារសំខាន់ណាស់ ព្រោះ ការធ្វើបែបនេះ អាចធ្វើបុគ្គលងាយស្រួលក្នុងការស្រាវជ្រាវបានស៊ីជម្រៅពីអាកប្បកិរិយា វប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ចិត្តសាស្ត្រសង្គម ឬបំណងប្រាថ្នារបស់ក្រុម ឬក៏អាចទទួលបាននូវទិន្នន័យមួយកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតអំពីក្រុមនោះ។
តែផ្ទុយទៅវិញ បើអាកប្បកិរិយារបស់បុគ្គលមិនចុះសម្រុះជាមួយក្រុម តាំងពីដើមដំបូងដោយមិនចេះសម្របខ្លួនតាម ឬធ្វើសមាហរណកម្មយឺតពេកជាមួយក្រុម លទ្ធផលដែលទទួលបាន អាចធ្វើឲ្យរូបគេឃ្លាតឆ្ងាយបន្តិចម្តងៗចេញពីក្រុម បាត់ទំនុកចិត្តក្រុម ព្រមទាំងមិនអាចសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួនឡើយ ថែមទាំងអាចបង្កើតជាបរិយាយកាសអាប់អួរក្នុងក្រុមថែមទៀតផង។
តាមពិតទៅ សុភាសិត«ចូលស្ទឹងតាមបត់» មិនមែនឲ្យបុគ្គលព្រមទទួលយកអាកប្បកិរិយារបស់ក្រុមរហូតនោះ។ បើសិនក្រុមនោះ មានអាកប្បកិរិយា ទម្លាប់ និងការប្រព្រឹត្តមិនល្អ ដែលនាំឲ្យបុគ្គលដែលសម្របនោះ ទៅប្រព្រឹត្តអបាយមុខ អំពើអសីលធម៌ បាត់បង់តម្លៃមនុស្ស និងអាចឈានទៅប្រព្រឹត្តអំពើខុសច្បាប់ផ្សេងៗ ដែលធ្វើឲ្យបុគ្គលខូចកិត្តិយស បាត់បង់ឧត្តមគតិដើម ដោយសារតែសម្រប ឬព្រមទទួលយកអាកប្បកិរិយារបស់ក្រុមអសកម្ម ដោយមិនមែនជាតម្លៃពិតនៃវប្បធម៌មួយដែលសង្គមទទួលស្គាល់នោះ បុគ្គលគប្បីមានព្រំដែនក្នុងការសម្របខ្លួន ដោយពិចារណាឲ្យហ្មត់ចត់អំពីអ្វីល្អ អ្វីអាក្រក់ អ្វីគួរធ្វើ អ្វីមិនគួរធ្វើ។ បុគ្គលមិនគួរសម្របខ្លួនជ្រុលហួសហេតុពេកទៅរកទម្លាក់អាក្រក់របស់ក្រុមផ្សេងៗទៀត ហើយក៏មិនប្រែក្លាយទម្លាប់អាក្រក់នោះឲ្យទៅជាអាកប្បកិរិយាវប្បធម៌របស់បុគ្គល សម្រាប់យកទៅចម្លងបន្តឲ្យក្រុមរបស់ខ្លួន ក្រោយពេលចប់ភារកិច្ចត្រឡប់មកកាន់ក្រុមដើមវិញនោះដែរ៕
ដកស្រង់៖«សិក្សាស្វែងយល់អំពីគំនិតទស្សនវិជ្ជាខ្មែរតាមរយៈពាក្យស្លោក» និពន្ធដោយ អ៊ុំ ប៉ុម
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
