អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី អ្នកនិពន្ធបទ «ស្នេហ៍ក្រោមម្លប់ជ្រៃ» «ខ្ញុំមិនសុខចិត្តទេ» ទទួលមរណភាព

ជាតិ

អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី អ្នកនិពន្ធបទ «ស្នេហ៍ក្រោមម្លប់ជ្រៃ» «ខ្ញុំមិនសុខចិត្តទេ» ទទួលមរណភាព

17, Aug 2019 , 6:59 pm

រូបភាព

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

នាអំឡុងទសវត្សរ៍៧០ អ្នកនិពន្ធទំនុកច្រៀងជាស្ត្រី មិនសូវសម្បូរនោះឡើយ។ អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី ស្ថិតក្នុងចំណោមធនធានមនុស្សដ៏កម្រទាំងនោះ ដោយអ្នកស្រីមានស្វាមី គឺ លោក យិន ឌីកាន ដែលជាអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងល្បីល្បាញម្នាក់ផងដែរ។ អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី បានទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងអាយុ៧២ឆ្នាំ។

ស្នាដៃនិពន្ធទំនុកច្រៀងរបស់អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី មានដូចជាបទ ស្នេហ៍ក្រោមម្លប់ជ្រៃ, ខ្ញុំមិនសុខចិត្តទេ, ក្អែកហើរកាត់ស្ទឹង, បងចេះតែទ្វីស, ល្ងង់តែឆាច់ឆាច់ឆា, ឮគេថាបងមក, ស្ដាយក្លិនដែលឃ្លាត ឬ (ភ្នំក្រាំងដីមាស), បុប្ផាមាសស្នេហ៍ ឬ (រសៀលគងភ្នំ), អនុស្សាវរីយ៍ស្ទឹងស្រះអង្កាម, សួររកប្រាក់ខែ, សងឈាមជួសបង, ញញឹម!ញញឹម, ស្នេហ៍បាត់សម្រស់, កម្លោះឡានក្រហម ជាដើម។

បទស្នេហ៍ក្រោមម្លប់ជ្រៃ

តាមឯកសារ ស្នាដៃភាគច្រើន មានការចូលរួមនិពន្ធបទភ្លេងពីសំណាក់ លោក យិន ឌីកាន ដែលជាស្វាមីរបស់អ្នកស្រីផ្ទាល់។ មិនមានឯកសារច្រើននោះឡើយ ទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសិល្បករខ្មែរ កាលពីមុនសង្គ្រាម ប៉ុន្តែគេអាចឃើញស្នាដៃទាំងនោះ តាមរយៈឌីសចម្រៀង និងឯកសារស្រាវជ្រាវមួយចំនួន។

ប្រវត្តិរបស់អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី ដែលសារព័ត៌មាន ThmeyThmey បានឃើញនោះ គឺភាគច្រើនផ្អែកទៅលើការស្រាវជ្រាវរបស់លោក សេង តារា អ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសិល្បករ-ការិនី។

បើតាមឯកសារស្រាវជ្រាវរបស់លោក សេង តារា អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី កើតនៅស្រុករលៀប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងជាកូនទី៣ក្នុងចំណោមបងប្អូន១០នាក់ ដោយមានឪពុកម្តាយសុទ្ធតែជាគ្រូបង្រៀន។

អ្នកស្រីបានចូលរៀនជំនាញល្ខោននិយាយសម្តែងលើឆាក នៅសាកលវិទ្យាល័យវិចិត្រសិល្បៈ ក្រុងភ្នំពេញ ដោយគ្រូបណ្តុះបណ្តាល ដូចជា លោក ហង់ ធុនហាក់ លោក មាស គក និងលោក ឆេង ផុន ជាដើម។

នៅឆ្នាំ១៩៦៨ អ្នកស្រី បានក្លាយជាគ្រូបង្រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យសិល្បៈផ្ទាល់ ហើយក៏បន្តធ្វើជាអ្នកសំដែងល្ខោននិយាយផងដែរ។ អ្នកស្រីរួមទាំងសិល្បករនៅក្នុងសាលា បានចេញទៅសម្ដែងនៅស្ទើរតែទូទាំងប្រទេស។

អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយលោក យិន ឌីកាន នៅដើមឆ្នាំ១៩៧០ ខណៈប្រទេសកំពុងកើតកលយុគ។ ចំណងស្នេហ៍នេះហើយ ដែលនាំឱ្យអ្នកស្រី ចាប់ផ្ដើមនិពន្ធទំនុកច្រៀង។

ចម្រៀងដែលអ្នកស្រីបាននិពន្ធដំបូងគេមានចំណងជើងថា “សងឈាមជួសបង” ច្រៀងដោយអ្នកស្រី រស់ សេរីសុទ្ធា ផ្សាយតាមវិទ្យុជាតិ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ជាចម្រៀងស្នេហាជាតិ រៀបរាប់ពីជីវិតនៅដើមសម័យលុនណុល។

នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣អ្នកស្រីនិពន្ធទំនុកច្រៀងបានច្រើន ដោយថតជាកាសែតបែបអាជីវកម្ម។ ហើយក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ បទចម្រៀងដំបូងដែលអ្នកស្រីនិពន្ធដើម្បីថតដាក់ឌីសលក់មានចំណងជើងថា “អនុស្សាវរីយ៍ភ្នំក្រាំងដីមាស” ច្រៀងដោយលោក ស៊ីន ស៊ីសាមុត ថតដាក់បញ្ចូលក្នុងកាសែតទ្វីទ្វីខ្ញុំជាមួយស្នាដៃរបស់លោក ឯល ប៊ុនណា លោក អ៊ុំ ដរា និងលោក ស៊ូ ឆន ជាដើម។

លុះដល់ដើមឆ្នាំ១៩៧៥ អ្នកស្រីរួមទាំងស្វាមីបាននិពន្ធចម្រៀងរួមគ្នាដោយថតបាន២កាសែត។ ទី១គឺកាសែត “កម្លោះឡានក្រហម” និងទី២គឺកាសែត “បុប្ផាមាសស្នេហ៍” ដោយចេញផ្សាយដោយហាងកាសែតពពកស នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៥។

បើតាមលោក សេង តារា ស្នាដៃនិពន្ធទំនុកច្រៀងរបស់អ្នកស្រី សុទ្ធតែលោក យិន ឌីកាន ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ជាអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងនិងសម្រួលតន្ត្រីទាំងអស់ លើកលែងតែបទ “ស្ដាយស្នេហ៍អឌិត” មួយបទប៉ុណ្ណោះ ដែលមានលោក ស៊ូ ឆន ជាអ្នកនិពន្ធបទភ្លេង។ អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី បានចាប់ដៃជាមួយស្វាមី ប្រកបអាជីពក្នុងសិល្បៈរហូតដល់ថ្ងៃប្រទេសធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមប៉ុលពត។

នៅសម័យប៉ុលពត គ្រួសារអ្នកស្រី ត្រូវបានជម្លៀសទៅស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម ហើយក្រោយមកវិលទៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងវិញ។ កូនប្រុសម្នាក់របស់អ្នកស្រី បានស្លាប់ក្នុងអាយុ៤ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ១៩៧៧ ។

ក្រោយថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ អ្នកស្រី និងគ្រួសារបានមកនៅរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបន្តប្រកបរបរលើអាជីពសិល្បៈដូចពីជំនាន់មុន។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៨០ អ្នកស្រីបាននិពន្ធបទចម្រៀងរួមគ្នាជាមួយស្វាមី បានរាប់រយបទទៀត ដើម្បីផ្សាយវិទ្យុជាតិផងនិងថតបញ្ចូលក្នុងវីដេអូផង ប៉ុន្តែបទទាំងនោះមិនសូវល្បីល្បាញដូចជំនាន់លោក ស៊ីន ស៊ីសាមុត ទេ។

គ្រួសារអ្នកស្រី មានកូន៥នាក់ ដែលក្នុងកូនស្រី២នាក់ក៏ធ្លាប់ជាអ្នកចម្រៀងដ៏ល្បីល្បាញផងដែរ គឺ ឌីកាន កូលីន និងឌីកាន សុភនាថ ជាពិសេសនៅចុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៩០និងដើមឆ្នាំ២០០០។

លោក យិន ឌីកាន បានទទួលមរណភាពនៅឆ្នាំ១៩៩២។ ក្រោយមក អ្នកស្រី ម៉ុក ចាន់មាលី បានទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយកូនស្រី ឈ្មោះ ឌីកាន កូលីន រហូតដល់ថ្ងៃចែកឋានតែម្ដង។ ក្នុងអំឡុងពេលរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក យូរៗម្ដងអ្នកស្រីក៏បានមកលេងប្រទេសកម្ពុជាដែរ ដើម្បីជួបជុំញាតិមិត្ត៕