អន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: គី ចំណា
ទោះបីជាវាមានសភាពត្រជាក់ខ្លាំងដូចគ្នា ទ្វីបពីរអាកទិច និងអង់តាកទិចដែលមួយមានទីតាំងនៅខាងជើង និងមួយទៀតមានទីតាំងនៅខាងត្បូងនៃភពផែនដី មានលក្ខណៈជាច្រើនទៀតដែលខុសៗគ្នាដែលមនុស្សយើងមិនបានដឹង។ ខាងក្រោមនេះគឺជាការដកស្រង់ចេញពីគេហទំព័រវិទ្យាសាស្ត្រមួយមានឈ្មោះថា Cool Antarctica ៖
បើលោកអ្នកឈរនៅលើទ្វីបទាំងពីរ លោកអ្នកអាចពិបាកបង្ហាញពីភាពខុសគ្នានៃបរិវេណជុំវិញណាស់ ដោយសារតែផ្ទាំងទឹកកកធំៗទាំងនោះ។ អាកទិចគឺជាផែនទឹកកកដែលអណ្តែតនៅលើទឹកសមុទ្រ។ ផែនទឹកកកទាំងនោះអាចមានកម្រាស់ចាប់ពីមួយម៉ែត្ររហូតទៅដល់បីម៉ែត្រអាស្រ័យទៅតាមតំបន់។ ហើយនៅក្រោមផែនទឹកកកដែលអណ្តែតនោះ គឺជម្រៅសមុទ្រប្រមាណជាង៤គីឡូម៉ែត្រមុននឹងទៅដល់ផ្ទៃបាត។ ផែនទឹកកកអាចធ្វើដំណើរយឺតតាមចរន្តទឹក។
ចំពោះអង់តាកទិចវិញ វាគឺជាផែនទឹកកកដែលស្ថិតនៅលើដីទ្វីប បង្កប់នៅជម្រៅជ្រៅក្រោមផ្ទាំងទឹកកកទាំងនោះ។ ផែនទឹកកកនេះអាចមានកម្រាស់រហូតទៅដល់២៧០០ម៉ែត្រ។ ដីទ្វីបដែលនៅពីក្រោមផែនទឹកកកនៃអង់តាកទិចមានកម្ពស់ប្រមាណជា១០០ម៉ែត្រខ្ពស់ជាងនាវ៉ូទឹកសមុទ្រ។ ទឹកកកនៅអង់តាកទិចមិនងាយរលាយនោះទេ ហើយជារៀងរាល់ឆ្នាំ ផែនទឹកកកនោះមានចលនាប្រមាណ១០ម៉ែត្រ ទៅតាមទិសនៃចលនានោះ។
បើនិយាយពីពន្លឺព្រះអាទិត្យវិញ ទ្វីបទាំងពីរទទួលរដូវភ្លឺរហូតចំនួន៥ខែ ងងឹតរហូតចំនួន៥ខែ និងពីរខែភ្លឺតិចៗ ដោយមានមួយខែនៅចន្លោះខែងងឹត និងភ្លឺនោះ។ បាតុភូតនេះកើតឡើងផ្ទុយគ្នាក្នុងពេលតែមួយ រវាងទ្វីបទាំងពីរ ដោយសារតែអ័ក្សរង្វិលរបស់ផែនដីមានលក្ខណៈទ្រេតបន្តិចនៅពេលធ្វើចលនាជុំវិញព្រះអាទិត្យ។
បើនិយាយអំពីសណ្ឋានភូមិសាស្ត្រវិញ អាកទិចបង្ហាញពីវត្តមានខ្លះៗនូវភ្នំ ជ្រលងភ្នំ ទន្លេ បឹងជាដើមដោយសារតែវាមានទីតាំងព័ទ្ធជុំវិញដោយទ្វីបចំនួនបីគឺ ទ្វីបអាមេរិកខាងជើង អឺរ៉ុប និងអាស៊ី។ ចំណែកឯអង់តាកទិច ៩៨ភាគរយនៃទ្វីបគឺជាទឹកកក។ កម្រនឹងមានកន្លែងដែលមានចលនាទឹកហូរខ្លាំងណាស់ ដូចជាទន្លេជាដើម។ បឹងមួយចំនួនអាចកកើតឡើង តែត្រូវបានកកទៅវិញនៅពេលតែសីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះ។ វាក៏កម្រមានវត្តមាននៃដំណាំនានាផងដែរ។
ចំពោះធាតុអាកាស អាកទិចមានសីតុណ្ហភាពមិនសូវត្រជាក់ដូចអង់តាកទិចនោះទេ។ ដោយសារតែអាកទិចស្ថិតនៅលើសមុទ្រ ហើយទឹកសមុទ្រមិនងាយធ្លាក់ក្រោមសីតុណ្ហភាពដក២អង្សារសេនោះឡើយ ។ តែសម្រាប់អង់តាកទិច វាគឺជាទ្វីបមួយដែលមានរយៈកម្ពស់ជាមធ្យមខ្ពស់ជាងទ្វីបណាៗទាំងអស់់ ជាមួយនឹងកម្ពស់ជាមធ្យម២៣០០គីឡូម៉ែត្រ។ ដោយសារតែហេតុនេះ រាល់កម្ពស់១០០ម៉ែត្រ អង់តាកទិចបាត់បង់សីតុណ្ហភាពម្តងមួយអង្សារសេ។ ជារួម អាកទិកទទួលសីតុណ្ហភាពពីដក៤៦ ទៅដក២៣អង្សារសេ និងពីដក៦២ ទៅដក៥៥អង្សារសេចំពោះអង់តាកទិច។
និយាយអំពីសត្វនឹងរុក្ខជាតិ អាកទិចជាកន្លែងដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវិតរុក្ខជាតិ និងសត្វជាច្រើនប្រភេដូចជាឈ្លូស ខ្លាឃ្មុំទឹកកក កញ្ច្រោង និងបក្សីបាន ដោយសារតែផ្នែកខាងចុងៗរបស់អាកទិចមានវត្តមាននៅជាប់ដីខ្លះៗ។ ឯអង់តាកទិចវិញ គេពិបាកនឹងរករុក្ខជាតិឬសត្វណាស់។ តែគេបានរកឃើញពពួកស្លែ សារាយ ឬកូនដើមឈើតូចៗមួយចំនួន។ តែគេក៏បានរកឃើញសត្វជាច្រើនដូចជាភេនឃ្វីនជាដើម ដែលធ្វើដំណើរមកពីទ្វីបផ្សេងៗជិតៗក្នុងការរកចំណី និងបន្តពូជ។ ទោះបីជាទ្វីបអង់តាកទិចមិនសូវមានចំណីនៅលើនោះមែន តែនៅក្នុងសមុទ្រជុំវិញ គេឃើញមានប្រភេទត្រី និងសត្វផ្សេងៗជាច្រើន ដែលជាប្រភពអាហារដ៏ល្អ។
សម្រាប់ការរស់នៅរបស់មនុស្សវិញ អាកទិចត្រូវបានមនុស្សបង្កបង្កើតជីវភាពអស់ពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ អាចជាជនជាតិភាគតិច ក្នុងនោះមានដូចជានៅកោះហ្គ្រោអង់ឡង់ និងប្រទេសខាងជើងនៃអឺរ៉ុប។ ជារួម មានមនុស្សប្រមាណជា៤លាននាក់រស់នៅលើអាកទិចជារៀងរាល់ពេល។ តែអង់តាកទិចត្រូវបានមនុស្សធ្វើដំណើរទៅដល់ក្នុងឆ្នាំអំឡុងដើមឆ្នាំ១៨០០។ អ្នកដែលរស់នៅលើអង់តាកទិចគឺជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកជំនាញនានា ដែលមកធ្វើការពិសោធន៍របស់ខ្លួនអំពីធរណីវិទ្យា ឬជីវវិទ្យាជាដើម។ ពួកគេរស់នៅមួយទៅពីរឆ្នាំ មុននឹងត្រលប់មកផ្ទះវិញតាមយន្តហោះ ឬនាវា។ អាហារទាំងឡាយត្រូវនាំចូលមកពីទ្វីបផ្សេងៗ សូម្បីតែសំរាមកាកសំណល់ក៏ត្រូវនាំយកទៅវិញដែរ៕
បើលោកអ្នកឈរនៅលើទ្វីបទាំងពីរ លោកអ្នកអាចពិបាកបង្ហាញពីភាពខុសគ្នានៃបរិវេណជុំវិញណាស់ ដោយសារតែផ្ទាំងទឹកកកធំៗទាំងនោះ។ អាកទិចគឺជាផែនទឹកកកដែលអណ្តែតនៅលើទឹកសមុទ្រ។ ផែនទឹកកកទាំងនោះអាចមានកម្រាស់ចាប់ពីមួយម៉ែត្ររហូតទៅដល់បីម៉ែត្រអាស្រ័យទៅតាមតំបន់។ ហើយនៅក្រោមផែនទឹកកកដែលអណ្តែតនោះ គឺជម្រៅសមុទ្រប្រមាណជាង៤គីឡូម៉ែត្រមុននឹងទៅដល់ផ្ទៃបាត។ ផែនទឹកកកអាចធ្វើដំណើរយឺតតាមចរន្តទឹក។
ចំពោះអង់តាកទិចវិញ វាគឺជាផែនទឹកកកដែលស្ថិតនៅលើដីទ្វីប បង្កប់នៅជម្រៅជ្រៅក្រោមផ្ទាំងទឹកកកទាំងនោះ។ ផែនទឹកកកនេះអាចមានកម្រាស់រហូតទៅដល់២៧០០ម៉ែត្រ។ ដីទ្វីបដែលនៅពីក្រោមផែនទឹកកកនៃអង់តាកទិចមានកម្ពស់ប្រមាណជា១០០ម៉ែត្រខ្ពស់ជាងនាវ៉ូទឹកសមុទ្រ។ ទឹកកកនៅអង់តាកទិចមិនងាយរលាយនោះទេ ហើយជារៀងរាល់ឆ្នាំ ផែនទឹកកកនោះមានចលនាប្រមាណ១០ម៉ែត្រ ទៅតាមទិសនៃចលនានោះ។
បើនិយាយពីពន្លឺព្រះអាទិត្យវិញ ទ្វីបទាំងពីរទទួលរដូវភ្លឺរហូតចំនួន៥ខែ ងងឹតរហូតចំនួន៥ខែ និងពីរខែភ្លឺតិចៗ ដោយមានមួយខែនៅចន្លោះខែងងឹត និងភ្លឺនោះ។ បាតុភូតនេះកើតឡើងផ្ទុយគ្នាក្នុងពេលតែមួយ រវាងទ្វីបទាំងពីរ ដោយសារតែអ័ក្សរង្វិលរបស់ផែនដីមានលក្ខណៈទ្រេតបន្តិចនៅពេលធ្វើចលនាជុំវិញព្រះអាទិត្យ។
បើនិយាយអំពីសណ្ឋានភូមិសាស្ត្រវិញ អាកទិចបង្ហាញពីវត្តមានខ្លះៗនូវភ្នំ ជ្រលងភ្នំ ទន្លេ បឹងជាដើមដោយសារតែវាមានទីតាំងព័ទ្ធជុំវិញដោយទ្វីបចំនួនបីគឺ ទ្វីបអាមេរិកខាងជើង អឺរ៉ុប និងអាស៊ី។ ចំណែកឯអង់តាកទិច ៩៨ភាគរយនៃទ្វីបគឺជាទឹកកក។ កម្រនឹងមានកន្លែងដែលមានចលនាទឹកហូរខ្លាំងណាស់ ដូចជាទន្លេជាដើម។ បឹងមួយចំនួនអាចកកើតឡើង តែត្រូវបានកកទៅវិញនៅពេលតែសីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះ។ វាក៏កម្រមានវត្តមាននៃដំណាំនានាផងដែរ។
ចំពោះធាតុអាកាស អាកទិចមានសីតុណ្ហភាពមិនសូវត្រជាក់ដូចអង់តាកទិចនោះទេ។ ដោយសារតែអាកទិចស្ថិតនៅលើសមុទ្រ ហើយទឹកសមុទ្រមិនងាយធ្លាក់ក្រោមសីតុណ្ហភាពដក២អង្សារសេនោះឡើយ ។ តែសម្រាប់អង់តាកទិច វាគឺជាទ្វីបមួយដែលមានរយៈកម្ពស់ជាមធ្យមខ្ពស់ជាងទ្វីបណាៗទាំងអស់់ ជាមួយនឹងកម្ពស់ជាមធ្យម២៣០០គីឡូម៉ែត្រ។ ដោយសារតែហេតុនេះ រាល់កម្ពស់១០០ម៉ែត្រ អង់តាកទិចបាត់បង់សីតុណ្ហភាពម្តងមួយអង្សារសេ។ ជារួម អាកទិកទទួលសីតុណ្ហភាពពីដក៤៦ ទៅដក២៣អង្សារសេ និងពីដក៦២ ទៅដក៥៥អង្សារសេចំពោះអង់តាកទិច។
និយាយអំពីសត្វនឹងរុក្ខជាតិ អាកទិចជាកន្លែងដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវិតរុក្ខជាតិ និងសត្វជាច្រើនប្រភេដូចជាឈ្លូស ខ្លាឃ្មុំទឹកកក កញ្ច្រោង និងបក្សីបាន ដោយសារតែផ្នែកខាងចុងៗរបស់អាកទិចមានវត្តមាននៅជាប់ដីខ្លះៗ។ ឯអង់តាកទិចវិញ គេពិបាកនឹងរករុក្ខជាតិឬសត្វណាស់។ តែគេបានរកឃើញពពួកស្លែ សារាយ ឬកូនដើមឈើតូចៗមួយចំនួន។ តែគេក៏បានរកឃើញសត្វជាច្រើនដូចជាភេនឃ្វីនជាដើម ដែលធ្វើដំណើរមកពីទ្វីបផ្សេងៗជិតៗក្នុងការរកចំណី និងបន្តពូជ។ ទោះបីជាទ្វីបអង់តាកទិចមិនសូវមានចំណីនៅលើនោះមែន តែនៅក្នុងសមុទ្រជុំវិញ គេឃើញមានប្រភេទត្រី និងសត្វផ្សេងៗជាច្រើន ដែលជាប្រភពអាហារដ៏ល្អ។
សម្រាប់ការរស់នៅរបស់មនុស្សវិញ អាកទិចត្រូវបានមនុស្សបង្កបង្កើតជីវភាពអស់ពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ អាចជាជនជាតិភាគតិច ក្នុងនោះមានដូចជានៅកោះហ្គ្រោអង់ឡង់ និងប្រទេសខាងជើងនៃអឺរ៉ុប។ ជារួម មានមនុស្សប្រមាណជា៤លាននាក់រស់នៅលើអាកទិចជារៀងរាល់ពេល។ តែអង់តាកទិចត្រូវបានមនុស្សធ្វើដំណើរទៅដល់ក្នុងឆ្នាំអំឡុងដើមឆ្នាំ១៨០០។ អ្នកដែលរស់នៅលើអង់តាកទិចគឺជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកជំនាញនានា ដែលមកធ្វើការពិសោធន៍របស់ខ្លួនអំពីធរណីវិទ្យា ឬជីវវិទ្យាជាដើម។ ពួកគេរស់នៅមួយទៅពីរឆ្នាំ មុននឹងត្រលប់មកផ្ទះវិញតាមយន្តហោះ ឬនាវា។ អាហារទាំងឡាយត្រូវនាំចូលមកពីទ្វីបផ្សេងៗ សូម្បីតែសំរាមកាកសំណល់ក៏ត្រូវនាំយកទៅវិញដែរ៕
Tag:
ចំណេះដឹងទូទៅ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
