ឈ្វេងយល់ពីជនជាតិចិននៅកម្ពុជា

ជាតិ

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

ឈ្វេងយល់ពីជនជាតិចិននៅកម្ពុជា

20, Oct 2019 , 3:59 pm

រូបភាព

ដោយ:

ភ្នំពេញ៖ ជនជាតិចិន បានហូរចូលមកកម្ពុជាតាំងពីខ្មែរកកើតជានគរនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១មកម្ល៉េះ។ ពួកគេ បានធ្វើដំណើរតាមសំពៅ ដើម្បីធ្វើជំនួញនៅនគរខ្មែរ ហើយបានយកប្រពន្ធជនជាតិខ្មែរ ដើម្បីបង្កើតកូនពូនជាចៅរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ នេះបើតាមលោក លេង ណៃគីម មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ បើតាមអ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ ជនជាតិចិននៅកម្ពុជា គឺជាជនជាតិពូកែរកស៊ី ហើយច្រើនតែរស់នៅក្នុងទីក្រុង និងទីប្រជុំជន។

សូមអញ្ជើញស្តាប់បទសម្ភាសរវាងលោក រ៉ឹម ភារី អ្នកសារព័ត៌មាននៃគេហទំព័រថ្មីៗ ជាមួយ លោក លេង ណៃគីម ដូចតទៅ៖

លោក រ៉ឹម ភារី៖ តើជនជាតិចិនចូលមករស់នៅកម្ពុជាតាំងពីពេលណា? មកតាមរបៀបណា?

លោក លេង ណៃគីម៖ ជនជាតិចិនចូលមកកម្ពុជាតាំងពីសតវត្សរ៍ទី១នៃគ្រិស្តសករាជមកម្ល៉េះ។ បើតាមកំណត់ហេតុលោក ជីវ តាក្វាន់ ដែលជាអគ្គរាជទូតចិនចូលមកកម្ពុជាកាលពីចុងសម័យអង្គរ បានឲ្យដឹងថា ចិនចូលមករកស៊ីនៅនគរខ្មែរតាំងពីសតវត្សរ៍ទី១ តែទើបតែជាមានទូតជាផ្លូវការប្រហែលនៅឆ្នាំ២២៥នៃគ្រិស្តសករាជ។ ការចូលមកដំបូង ក្នុងនាមជាឈ្មួញតាមសំពៅ ព្រោះសម័យនោះ ចិនមានមហាសមុទ្រទើបមានការរីកច្រើនផ្នែកនាវាចរ។ ការរកស៊ីជាធម្មតា បើរកត្រង់ណាបាន គេទៅរកស៊ីត្រង់ហ្នឹង។ ហើយកត្តាភូមិសាស្ត្ររវាងចិន និងខ្មែរជាប់គ្នា ។ យើងមានសមុទ្រដូចចិនដែរ ទើបធ្វើឲ្យមានទំនាក់ទំនងរកស៊ីជាមួយគ្នា ព្រោះកាលនោះ ការដឹកទំនិញឆ្លងប្រទេស ភាគច្រើនគេប្រើសំពៅ។

ពេលចិនមករកស៊ីនៅនគរខ្មែរ បុរសជនជាតិចិនដែលជាកម្មករដើរតាមសំពៅចិន ចាប់អារម្មណ៍លើលក្ខណៈសម្បត្តិនារីខ្មែរ ដែលជានារីពូកែរកស៊ី និងចេះគ្រប់គ្រងគ្រួសារបានល្អ ទើបបានរៀបការជាមួយនារីខ្មែរ និងរស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារខ្មែរ។ តែកាលណោះ ពួកគេមករស់នៅតាមទម្លាប់គ្មានច្បាប់ត្រឹមត្រូវនោះទេ។ ជាបន្តបន្ទាប់មក នៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នៅឆ្នាំ១៩៦៥ចិនបានភ្ជាប់ការទូតជាមួយកម្ពុជាម្តងទៀត។ ទំនាក់ទំនងការទូតនេះហើយ ទើបភាគីទាំងពីរសម្រួលឲ្យជនជាតិចិនអាចបង្កើតសមាគម បង្កើតសាលាភាសាចិន និងអនុញ្ញាតិឲ្យជនជាតិចិនអាចធ្វើពិធីតាមប្រពៃណីចិនរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

លោក រ៉ឹម ភារី៖ លោកលើកឡើងថា សម័យមុន បុរសចិនចង់រៀបការជាមួយនារីខ្មែរ ព្រោះនារីខ្មែរពូកែរកស៊ី ប៉ុន្តែ ហេតុអ្វីបច្ចុប្បន្ន ពលរដ្ឋខ្មែរជាទូទៅ តែងតែចង់ភ្ជាប់សាច់ភ្ជាប់ឈាមជាមួយជនជាតិចិនទៅវិញ?

លោក លេង ណៃគីម៖ កាលនោះ ស្ត្រីខ្មែរ មានឥរិយាបថល្អ បើគាត់នៅផ្ទះ គាត់មើលការខុសត្រូវផ្ទះសម្បែងបានត្រឹមត្រូវ។ បើរកស៊ីពូកែណាស់ ព្រោះងើបតាំងពីម៉ោង៤ទៀបភ្លឺមកលក់ដូរ។ ចិនគាត់មើលឃើញត្រង់ហ្នឹង ទើបពួកគាត់ចាប់អារម្មណ៍នារីខ្មែរ។ បច្ចុប្បន្ន ជនជាតិចិន ដែលរស់នៅកម្ពុជាបានរកស៊ីរហូតមានទ្រព្យសម្បត្តិនិងមានជីវភាពធូរធារ ទើបបានទាក់ទាញពលរដ្ឋខ្មែរ ឲ្យចង់ភ្ជាប់សាច់ញាតិជាមួយជនជាតិចិន(ខ្មែរកាត់ចិន) ព្រោះ ខ្មែរយល់ថា ជនជាតិខ្មែរដែលជាប់សែស្រឡាយចិន ឆ្លាតពូកែរកស៊ី។ ជនជាតិចិន ពួកគេបានរស់នៅតាមទីប្រជុំជន និងទីក្រុង ព្រោះ ជាតំបន់ងាយស្រួលរកស៊ីជួញដូរ។

លោក រ៉ឹម ភារី៖ បច្ចុប្បន្ន មានពលរដ្ឋកម្ពុជាច្រើនឡើងៗដែលជាប់សែស្រឡាយចិន ហើយតែងតែធ្វើពិធីប្រពៃណីចិន ដូចជា ពិធីឆេងម៉េង និងបុណ្យចូលឆ្នាំចិន…យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រឹក។ តើការទទួលឥទ្ធិពលវប្បធម៌ចិនបែបនេះ ជាការល្អទេសម្រាប់កម្ពុជា?

លោក លេង ណៃគីម៖ វាជាធម្មតាទេចំពោះការទទួលឥទ្ធិពលវប្បធម៌ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀត ព្រោះ បើយើងរស់នៅលក្ខណៈបិទជិត យើងនឹងមិនមានការរីកចម្រើននោះទេ។ ធម្មតា ខ្មែរឃើញចិនសែនព្រេង គេគោរពប្រពៃណី គេរកស៊ីមានបាន គាត់ក៏ធ្វើតាមគេ។ ពីដើមមក យើងធ្វើអង្គរវត្តនេះ យើងក៏ទទួលឥទ្ធិពលវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ឥណ្ឌាដែរ។ គ្រាន់តែខ្មែរយើងមានចំណុចពិសេសត្រង់ថា ខ្មែរទទួលពីគេ តែមិនចម្លងទាំងដុលនោះទេ តែខ្មែរបានកែច្នៃជារបស់ខ្មែរ។ ខ្មែរបានយកអក្សរបាលីសំស្ក្រឹត មកបង្កើតជាអក្សរខ្មែរបានប្រើរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ខ្មែរយើងមិនទទួលវប្បធម៌អាក្រក់ៗនោះទេ តែតែងតែទទួលយកនូវចំណុចល្អរបស់វប្បធម៌បរទេស។

លោក រ៉ឹម ភារី៖ ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ជនជាតិចិនបានចូលមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើន តែពួកគេ មានឥរិយាបថមិនសមរម្យ ដែលពាក្យសាមញ្ញគេហៅថា«ច្រងេងច្រងាង» ឬ «ឈ្លើយ» តើហេតុអ្វីបានជាពួកគេមានឥរិយាបថបែបនេះ?

លោក លេង ណៃគីម៖ ជនជាតិចិន ដែលចូលសញ្ញាតិខ្មែរ ហើយរស់នៅជាមួយជនជាតិខ្មែរយូរហើយ មិនមានឥរិយាបថបែបនេះទេ។ ប៉ុន្តែ ជាការពិត ចិនដែលទើបចូលមកកម្ពុជាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពួកគេមួយចំនួនមានអាកប្បកិរិយាឈ្លើយមែន ព្រោះ ចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី២០មក ចិនមិនដែលបានរស់នៅក្រោមរបបប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ គឺចិនបានប្រកាន់យករបបកុម្មុយនីស្តរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ យើងដឹងហើយថា កុម្មុយនីស្ត មិនដែលឲ្យតម្លៃលើសិទ្ធិមនុស្ស និងសីលធម៌អ្វីឡើយ។ នៅក្នុងរបបកុម្មុនីស្ត ការសំខាន់ គឺគោរពខ្ជាប់ខ្ជួនូវគោលនយោបាយរបស់បក្ស និងរដ្ឋ ហើយអាកប្បកិរិយារបៀបណាៗ ពួកគេមិនខ្វល់ទេ។ មិនមែនតែចិននៅកម្ពុជាទេ នៅប្រទេសផ្សេងៗក៏ដោយ ជនជាតិចិនមួយចំនួនក៏មានឥរិយាបថបែបហ្នឹងដែរ។ សូម្បីតែជនជាតិចិនគ្នាឯង ឃើញនារីចិនដើរ វាដើរបុក។ ចិនគឺអ៊ីចឹង! គេគិតតែរឿងរកស៊ីប្រកួតប្រជែង ពួកគេមិនបានគិតពីតម្លៃសីលធម៌នោះទេ។ ហើយបើទៅរកស៊ីប្រទេសណា មិនសូវគោរពច្បាប់ប្រទេសនោះឡើយ។ ខ្ញុំនិយាយនេះ មិនមែនទាំងអស់ទេ មានចិនខ្លះ ក៏មករកស៊ីត្រឹមត្រូវ និងគោរពច្បាប់ដែរ។

លោក រ៉ឹម ភារី៖ តើជនជាតិចិនមានចំណុចល្អណាខ្លះ ដែលពលរដ្ឋខ្មែរអាចយកមករៀនសូត្របាន?

លោក លេង ណៃគីម៖ ជនជាតិចិនមករកស៊ីនៅកម្ពុជា បានបង្រៀនប្រជាជនខ្មែរឲ្យចេះរកស៊ីតាមចិនដែរ។ មួយវិញទៀត ជនជាតិចិន តែងតែចេះជួយគ្នា។ បើសិនជនជាតិចិនណាក្រីក្រ ពួកគេចេះជួយគ្នាណាស់។ ចិននៅកម្ពុជា គេបែងចែកជា៥អម្បូរធំៗ។ ឧទាហរណ៍ថា មានជនជាតិចិនណាដែលជាប់សែស្រឡាយគេ គេជួយជាកម្ចីគ្មានការប្រាក់ ឬបង្ហាញផ្លូវរកស៊ីទៅបុគ្គលនោះ ដើម្បីអាចរស់នៅខ្លួនឯងបាន។ ពួកគេបង្កើតជាសមាគមដើម្បីជួយគ្នាទៅវិញទៅមក។ ពួកគេតែងជួយនរណាដែលក្រខ្សត់ឲ្យចេះស្ទួចត្រី មិនមែនឲ្យត្រីម្តងម្កាល ដើម្បីឲ្យគេដឹងគុណនោះទេ៕