កំពង់ឆ្នាំង៖ ប្រាក់មិនសំខាន់ ប៉ុន្តែដើម្បីវត្ត និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ ទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ ប្រឹងប្រែងចូលរួមប្រណាំងទូកថ្នាក់ជាតិជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ចិត្តស្រឡាញ់ តែកម្លាំងថយចុះ ហើយអ្វីដែលជាបញ្ហានោះ គឺមិនមានអ្នកបន្តវេន។ តែទោះជាយ៉ាងណាកីឡាការិនីទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ នៅតែខំបន្តថែរក្សាកេរដូនតាមួយនេះ។ ទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ដើម្បីឡើងមកភ្នំពេញចូលរួមប្រណាំងទូក ក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្ដែតប្រទីប និងសំពះព្រះខែ អកអំបុក ពីថ្ងៃទី១០-១២ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខ។
តទៅនេះសូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយកញ្ញា ប៉ូ សាគុន ដូចតទៅ៖
ទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ចំណុះ៤២នាក់ ដែលស្ថិតក្នុងស្រុកជលគិរី ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បាននិងកំពុងប្រឹងប្រែងហាត់សម ដើម្បីត្រៀមចូលរួមការប្រណាំងទូក នៅក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្តែតប្រទីប សំពះព្រះខែ និងអកអំបុក នៅថ្ងៃទី១០-១២ វិច្ឆិកានេះ។
អ្នកស្រី ប៉ិច ម៉ាចាស់ កីឡាការិនីវ័យ៤៧ឆ្នាំ គឺជាចំណុះទូកព្រះពៃស្រពណ៍ តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ៩០។ មានចិត្តស្រឡាញ់វិស័យកីឡាប្រណាំងទូក ស្ត្រីមុខមាំរូបនេះ ថាកម្លាំងរបស់ខ្លួនកាន់តែថយចុះ ប៉ុន្តែដោយសារមិនមានអ្នកបន្តវេន អ្នកស្រីក៏នៅតែបន្តចូលរួមប្រណាំងទូក ដល់បច្ចុប្បន្ន។ ៖«ចិត្តខ្ញុំចង់ចូលប្រណាំងទូកនេះ តាំងពីដើមមក។ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំចង់សម្រាក ព្រោះកម្លាំងកាន់តែខ្សោយ។ បើសិនជាគណៈកម្មការរកក្មេងៗបញ្ចូលបាន ទើបខ្ញុំអាចចេញបាន។ ប៉ុន្តែពេលនេះក្មេងៗ ចូលធ្វើការរោងចក្រអស់ហើយ មិនមានអ្នកណាចង់ចូលបន្ត។ ដូច្នេះ ខ្ញុំចេះតែនៅបន្តដើម្បីជួយវត្ត»។
អ្នកស្រី ប៉ិច ម៉ាចាស់ កីឡាការិនី នៃទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍
ជាកសិករ និងជាអាជីវករលក់ត្រីផងនោះ ស្ត្រីដែលមានកូន៤នាក់ ម៉ាចាស់ អះអាងថា អ្នកស្រីមកប្រណាំងទូកក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យជាតិ ក៏ដើម្បីជួយវត្ត និងថែរក្សាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដែរ។ «បើគិតពីប្រាក់រង្វាន់ដែលជួយពេលប្រណាំងឈ្នះ មិនស្មើប្រាក់ដែលយើងដាក់ទៅចាយទេ។ ខ្ញុំមកនេះ គឺដើម្បីកសាងវត្តទេ បានជាចេះតែតស៊ូមក។ ប្ដីខ្ញុំក៏មកដែរ គាត់ជាគណៈកម្មការទូកផង។ កូនមិនមកទេ ព្រោះមិនមានកម្លាំងចែវ។ កូនអន់ជាងម៉ែទៀត។ ទៅប្រណាំងទូកនៅភ្នំពេញពីរនាក់ហ្នឹង អស់ចូល៥០ម៉ឺន។ ពេលឈ្នះ បានប្រាក់តែប្រហែល១០ម៉ឺនម្នាក់ ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ»។
ព្រះចៅអធិការវត្តព្រះពៃស្រពណ៍ព្រះនាម យ៉ឹម សុវណ្ណ បានមានថេរដីកាថា កីឡាករទូកងទាំងអស់ សុទ្ធតែមានក្ដីស្រឡាញ់បុណ្យជាតិ ដោយមិនប្រាថ្នាប្រាក់រង្វាន់ឡើយ។ «តាមធម្មតាបើយើងគិតពីប្រាក់រង្វាន់ យកមកជួយឧបត្ថម្ភកីឡាករ ប្រកបដោយជីវភាពនោះមិនគ្រប់ទេ។ ដោយសារតែគាត់ស្រឡាញ់បុណ្យប្រពៃណីជាតិ ទើបគាត់ចូលរួម ទោះបីបានតិច បានច្រើន ក៏គាត់នៅតែខំខ្នះខ្នែង។ ទូកងរបស់ឯកជន ពិបាកឈរជើងណាស់ ព្រោះការចំណាយច្រើនណាស់ ទាំងការជួសជុលទូក ការហ្វឹកហាត់ និងអាហារជាដើម»។
ព្រះចៅអធិការវត្តព្រះពៃស្រពណ៍ព្រះនាម យ៉ឹម សុវណ្ណ ទទួលទេយ្យទានឧបត្ថម្ភពីអ្នកស្រី ខាមីឡា ឡមបាទ ប្រតិភូនៃសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា
ព្រះអង្គមានថេរដីកាបន្ថែមថា៖«ទូកង លុះត្រាណាមានអ្នកជួយឧបត្ថម្ភជាថវិកា និងសម្ភារផ្សេងៗទើបអាចទៅរួច។ ប្រណាំងក្នុងរយៈពេល៣ថ្ងៃនេះ ពេលខ្លះម្នាក់បាន៥ម៉ឺន ខ្លះមិនដល់៥ម៉ឺនផង ហើយខ្លះអាចបាន១០ម៉ឺនរៀល។ ឆ្នាំនេះ ដោយសារមានសហភាពអឺរ៉ុបជួយ អាត្មាគិតមើលទៅ ក្នុងម្នាក់អាចបានប្រហែល២០ម៉ឺនរៀល»។
មកចាប់អារម្មណ៍កីឡាការិនីមួយរូបទៀត គឺអ្នកស្រី យុង សុខនាង។ ឈរក្បែរទូកងបុរសដែលបានទុកចោលក្នុងរោងក្រោយសាលាឆាន់ នៃវត្តព្រះពៃស្រពណ៍ ដោយសារតែភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោម អ្នកស្រី សុខនាង ប្រាប់ពីបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួន នៅពេលដែលចូលទីលានប្របណាំង។«ពេលប្រណាំង ខ្ញុំប្រើកម្លាំងអស់ពីខ្លួនតែម្ដង ព្រោះខ្លាចចាញ់គេ។ ប៉ុន្តែពេលឈ្នះហើយ យើងអាចបន្ធូរដៃដកដង្ហើមបានស្រួល។ បើសិនជាមានបញ្ហាអ្វី យើងត្រូវតោងជើងចែវឱ្យជាប់ ព្រោះទូកលិចវាមិនលិចស្រិមភ្លាមទេ។ កាលណាយើងឃ្លាតចេញពីទូក យើងអាចគ្រោះថ្នាក់បាន»។
យុង សុខនាង កីឡាករទូកនារីព្រះពៃស្រពណ៍ ឈរក្បែរទូកងបុរសដែលចាស់ទ្រុឌទ្រោម
បើទោះបីជាធ្លាប់បានប្រយុទ្ធជាង១០ឆ្នាំទៅហើយក្ដី ប៉ុន្តែស្ត្រីសម្បុរស ឫកពាររួសរាយរូបនេះទទួលស្គាល់ថា ខ្លួននៅតែភ័យ រាល់ពេលជួបគូប្រកួតជុំទីមួយ។ «ប៉ះគូប្រកួតជុំដំបូងខ្ញុំ ភ័យអរៗ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលចេញដំណើរ គឺដឹងតែប្រឹងលែងភ័យហើយ។ ដល់ថ្ងៃទី២ និងទី៣លែងភ័យហើយ»។
មានប្រវត្តិប្រណាំងឈ្នះពានលេខ១ ច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ស្ត្រីជាកសិករ និងជាអ្នកនេសាទ វ័យ៤៧រូបនេះ ចែករំលែកបច្ចេកទេសខ្លះៗ ពេលប្រណាំងទូក។ «បើអ្នកចែវមិនចេះឈរ វាអាចទើសអ្នកចែវនៅក្បែរ មិនអាចចែវបានទាំងអស់គ្នា។ តែបើយើងចេះចែវ យើងយោលទៅតាមចង្វាក់គ្នា វាធ្វើឱ្យទូកលឿន។ បើប្រើកម្លាំងយោលទៅតាមចង្វាក់ ទើបមិនសូវហត់។ ប៉ុន្តែបើយើងយកឈ្នះតែខ្លួនឯង មិនមើលចង្វាក់ វាអាចខូចសុខភាពដែរ»។
កុមារាកំពុងឈរមើលក្រុមទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ រៀបចំចេញដំណើរទៅហាត់សម
លោក លុន លន គណៈកម្មការទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ ប្រាប់ពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យវត្តព្រះពៃស្រពណ៍ បង្កើតឱ្យមានទូកចែវនារី។ «ទូកនេះ ភាគច្រើនឈ្នះ។ កាលពីដើម មានទូកបុរសដែរ ដល់ពេលធ្វើទូកមួយទៀត ទើបមានទាំងស្រី និងប្រុស ដើម្បីឱ្យបានទៅប្រណាំងទាំងពីរ។ ទូកនេះ ទ្រុឌទ្រោមដែរ កុំតែបានសហភាពអឺរ៉ុបជួយកុំអី ឆ្នាំនេះ មិនបានចូលទៅប្រណាំងនៅភ្នំពេញទេ»។
អង្គុយក្នុងសាលាឆាន់ក្បែរគណៈកម្មការទូកដទៃទៀត លោក លុន លន ថាទូកក្នុងវត្តនេះ មិនសូវខ្វះខាតអ្នកឧបត្ថម្ភឡើយ តាំងពីបង្កើតមក។ «ទូកនេះ ជួនមានអ្នកឧបត្ថម្ភ ហើយជួនក៏មិនមានដែរ។ ឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩នេះ បានសហភាពអឺរ៉ុបជួយ យើងរាងធូរធារបន្តិច។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាឈ្នះទៀត នៅឆ្នាំនេះ ក៏ប៉ុន្តែយើងគិតថា យើងខ្លាំង តែអាចមានគេខ្លាំងដែរ»។
មានឈ្មោះជាទូកនារីក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែទូកព្រះពៃស្រពណ៍ ក៏មានបុរសចែវ នៅខាងក្បាល និង កន្សៃទូកដែរ។ លោក លន ពន្យល់ដូច្នេះ៖«បុរស៥នាក់ ២មុខ និង៣ក្រោយ។ ដាក់ប្រុស ដើម្បីបញ្ជាទូក និងកាច់ចង្កូតទូក ព្រោះត្រូវការកម្លាំងខ្លាំង។ នៅក្បាលទូក ទាល់តែអ្នកចេះឱ្យចង្វាក់ច្បាស់ណាស់ ទើបអាចបង្វឹកទូកនេះបាន»។
ទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍កំពុងហាត់សម នៅដៃទន្លេសាប មុនឡើងមកប្រណាំងក្នុងព្រះរាជពីធីបុណ្យអុំទូក នៅរាជធានីភ្នំពេញ
គណៈកម្មការទូករូបនេះ ប្រាប់ពីប្រវត្តិត្រួសៗ នៃការកកើតទូកក្នុងវត្តព្រះពៃស្រពណ៍។ «ខ្ញុំដឹងត្រួសៗទេ។ វត្តនេះមានទូកតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៤ គិតត្រឹមក្រោយសង្គ្រាម។ ទូកនារីពីដើម មានចំណុះ២៨នាក់ ពេលនេះ៤២នាក់។ ពីមុន ទូកយើងខ្លី ប្រណាំងមិនឈ្នៈទូកគេធំៗ»។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ សហភាពអឺរ៉ុប បានជួយឧបត្ថម្ភដល់ទូកចែវនារីព្រះពៃស្រពណ៍ ចំនួន ១០,៣០០ ដុល្លារអាមេរិក ក្នុងបំណងលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ ហើយព្រះចៅអធិការវត្តព្រះពៃស្រពណ៍ បានថ្លែងអំណរគុណដល់សហភាពអឺរ៉ុប។ «សហភាពអឺរ៉ុបជួយថវិកាជួសជុលទូក ស្បៀង និងច្រើនផ្នែកទៀត។ អាត្មាសូមថ្លែងអំណរគុណដល់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានជួយគាំទ្រទូកនារីព្រះពៃស្រពណ៍ ក្នុងវត្តព្រះពៃស្រពណ៍នេះ»៕
គណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបថតរូបជាមួយកីឡាការិនី ទូកចែវព្រះពៃស្រពណ៍