ភ្នំពេញ៖ ការដាំស្មៅឬដំណាំគម្របដី ការមិនភ្ជួររាស់ដី និងការដាំដំណាំឆ្លាស់គ្នា គឺជាការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្ស ដែលធ្វើឱ្យដីមានសមត្ថភាពក្នុងការរក្សាសំណើម កាត់បន្ថយរំហួតទឹក និងផ្តល់សារជាតិចិញ្ចឹមក្នុងដី។ បើតាម លោក ស វ៉េង ប្រធានសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលសេវាកម្មកសិកម្មអភិរក្ស នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្សនេះ មិនត្រឹមតែអាចឱ្យដំណាំបន្ស៊ាំខ្លួននឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនោះទេ គឺថែមទាំងរួមចំណែកកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់(Greenhouse gas«GHG») ទៅលើផែនដីតាមរយៈការឈប់ភ្ជួរនិងរាស់ដី។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាបានជួបប្រទះនូវគ្រោះរាំងស្ងួតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដោយរដូវប្រាំងមានរយៈពេលវែងជាងរដូវវស្សា ដែលបានធ្វើឱ្យផលិតផលកសិកម្មរបស់ប្រជាកសិករ កាន់តែប្រឈមនឹងភាពងាយរងគ្រោះ។ ដើម្បីដោះស្រាយនូវបញ្ហាប្រឈមនេះ កសិករត្រូវតែងាកមកអនុវត្តកសិកម្មបែបអភិរក្សវិញ ដែលអាចបង្កើនសមត្ថភាពនៃភាពធន់របស់ដី និងបង្កើនសមត្ថភាពបន្ស៊ាំខ្លួនរបស់កសិករ ក្នុងស្ថានភាពដែលខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ និងការជួបភាពរាំងស្ងួត។
បើតាម លោក ស វ៉េង ការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្សនេះ គឺជាការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងថែរក្សាបរិស្ថានឱ្យបានគង់វង្សយូរអង្វែង សម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះនូវគ្រោះរាំងស្ងួត ក៏ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ លោកបានលើកឡើងដូច្នេះ ការដាំដំណាំគម្របដី និងការឈប់ភ្ជួររាស់ និងការដាំំដំណាំគ្នាឆ្លាស់គ្នានៃការអនុវត្តកសិកម្មអភិរក្សនេះ គឺជាបច្ចេកទេសថ្មីមួយដែលធ្វើឱ្យកសិករទទួលបាននូវផលិតផលច្រើន និងមានគុណភាពប្រសើរឡើងវិញ។
ប្រភេទស្មៅគម្របដី
អ្នកជំនាញកសិកម្មអភិរក្សរូបនេះ ការដាំដំណាំគម្របដី និងការឈប់ភ្ជួររាស់ដី មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យដីមានសមត្ថភាពក្នុងការរក្សាសំណើម កាត់បន្ថយរំហួតទឹក និងផ្តល់សារជាតិចិញ្ចឹម នោះទេ គឺថែមទាំងបានកាត់បន្ថយការហូរច្រោះឬបាត់ដីរហូតជាង៥០ភាគរយ ទៀតផង។ លោក ស វ៉េង បានបន្តនិយាយថា៖«បើយើងបានដាំដំណាំគម្របដី យើងអាចបាត់បង់ដីត្រឹមតែ៤តោនប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែ បើយើងមិនដាំដំណាំគម្របដី រួមទាំងមានភ្ជួររាស់ដីផងនោះ ដីរបស់យើងនឹងបាត់បង់រហូតជាង១០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយប្រសិនបើដីនោះមានជម្រាលខ្ពស់ ការបាត់បង់ដីមានរហូតទៅដល់ជាង៤០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ លើសពីនេះ ការដាំដំណាំគម្របដី និងការមិនភ្ជួររាស់ដីនេះ អាចរក្សាកាបូន(CO2)សរីរាង្គនៅក្នុងដី ដោយមិនបញ្ចេញទៅលើផែនដីដែលធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងនូវកម្តៅ ឬការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។
លោក ស វ៉េង បានពន្យល់ ការរក្សាបាននូវសារធាតុកាបូនឌីអុកស៊ីត(CO2)សរីរាង្គនៅក្នុងដី គឺបានផ្តល់ជាចំណីឱ្យពពួកសរីរាង្គនិងមានសត្វមានប្រយោជន៍ចាប់យក។ ក្រៅពីនេះ សារធាតុកាបូនដែលស្ថិតនៅក្នុងដីនេះ ក៏បានផ្តល់សារជាតិចិញ្ចឹមផ្សេងៗដល់ដី និងធ្វើឱ្យដីមានទម្រង់ល្អ ទប់ស្កាត់ការហូរច្រោះសារធាតុចិញ្ចឹមក្នុងដី និងស្តុបទឹកក្នុងដីកាន់តែច្រើន។
លោកបានអះអាងដូច្នេះ៖ «លក្ខណៈទាំងលើនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យដីរបស់់កសិករយើងមានគុណភាព និងបង្កើនទិន្នផលកសិកម្មបានល្អប្រសើរឡើងវិញជាលំដាប់ និងកសិករអាចបន្ស៊ាំខ្លួនបានទៅនឹងការប្រែប្រួលះអាកាសធាតុ»។ បើតាមអ្នកជំនាញកសិកម្មអភិរក្សរូបនេះ បានជាដីរបស់កសិករបាត់បង់ជីវជាតិ ឬហិល ធ្វើឱ្យទិន្នផលកសិកម្មបានថយចុះពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដោយសារការបាត់បង់កាបូននៅក្នុងដីតាមរយៈការភ្ជួររាស់ដី និងការដាំដំណាំដោយគ្មានកាកសំណល់ដំណាំសម្រាប់ធ្វើជាគម្របដី។ ជាមួយគ្នានេះ ការប្រើប្រាស់ជីគីមីលើសកម្រិត និងការទទួលរងនូវការកម្តៅខ្លាំងពីផែនដី ក៏កត្តាដែលដីខូចគុណភាព នឹងធ្វើឱ្យផលិតផលកសិកម្មរបស់កសិករធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ស វ៉េង បានបន្ថែមថា ពពួកប្រភេទស្មៅ Sorghum, Stylo, Jute, Sesbania, Pearl Millet, Juncea គឺជាដំណាំគម្របដី ដែលកសិករអាចដាំឱ្យបានមុខដាំដំណាំគោល ដូចជាពោត ដំឡូងមី...ជាដើម។ ក្រៅពីប្រភេទស្មៅនេះ ដំណាំពពួកសណ្តែក និងល្ង ក៏អាចធ្វើជាដំណាំគម្របដីបានដែរ។ ជាទូទៅដំណាំគម្របដីបានអាយុកាលពី៦០ទៅ៧៥ថ្ងៃ ហើយក្រោយពីទទួលបានផលផ្លែ-ផ្កា ពីដំណាំគម្របដីនេះប្រជាកសិករ ប្រើម៉ាស៊ីនកិនស្មៅនោះផ្តួលឱ្យរៀបស្មើនៅលើដីនោះ បន្ទាប់មកកសិករយកដំណាំដែលខ្លួនចង់ដាំឱ្យត្រូវនឹងរដូវកាលលូតលាស់ល្អ ដូចជាដំឡូង និងពោត ដាំនៅលើដីនោះតែម្តង ដោយពុំភ្ជួររាស់ឬវៀបចំដីឱ្យស្អាតនិងប្រមូលស្មៅទាំងនោះចេញឡើយ នោះស្មៅកិនទុកធ្វើជាគម្របដី វានឹងការពារដីរបស់យើងឱ្យធន់នឹងការកើនកម្តៅផែនដី ផ្តល់សំណើមដល់ដី កាត់បន្ថយសំណឹកដី កាត់បន្ថយការហូរច្រោះជីវជាតិដី និងបង្កើនផលដំណាំ៕