ភ្នំពេញ៖ គិតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាមិនទាន់បាននាំស្វាយទៅចិនឡើយ ដោយសារខ្វះរោងចក្រសម្លាប់មេរោគ ។ ចិនគឺជាទីផ្សារធំរបស់កម្ពុជា។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ងិន ឆាយ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
លោក ងិន ឆាយ បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាគ្រោងនាំស្វាយស្រស់ទៅប្រទេសចិន ឱ្យបាន៣០០០តោន ទៅ៤០០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ ។ ប៉ុន្តែករណីនាំចេញបាននោះ លុះត្រាតែមានរោងចក្រវេចខ្ចប់ អនាម័យ ពិសេសរោងចក្រសម្លាប់មេរោគពពួកដង្កូវរុយ។ បើតាមលោក ងិន ឆាយ សព្វថ្ងៃនេះចិនមិនទាន់បើកការនាំចូលស្វាយពីកម្ពុជាទេ ព្រោះចិនទាមទារលក្ខខណ្ឌភូតគាមអនាម័យដ៏តឹងតែង ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព និងអនាម័យ។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន «ស្តីពីប្រភេទពូជស្វាយ និងទីផ្សារអន្តរជាតិ» នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី៥ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មរូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះថា៖« នៅជំហានបន្ទាប់គេ(ចិន) នឹងចុះវាយតម្លៃ កសិកដ្ឋានស្វាយយើងមួយសារទៀត ស្តីពីសុវត្ថិភាព។ អ៊ីចឹងមុននឹងយើងអាចនាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់នៅចិនបាន យើងត្រូវបង្កើតរោងចក្រឬទីតាំងសម្រាប់វេចខ្ចប់ និងសម្លាប់មេរោគ ពិសេសសម្លាប់មេរោគពពួកដង្កូវរុយ។ ប្រសិនបើយើង មិនបង្កើតរោងចក្រ ឬកន្លែងសម្រាប់មេរោគហ្នឹងទេ យើងគឺមិនអាចនាំផ្លែស្វាយស្រស់នៅប្រទេសចិនបានទេ»។
បើតាមលោក ងិន ឆាយ បច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជា មានក្រុមហ៊ុនតែមួយគត់ ដែលបង្កើតរោងចក្រសម្លាប់មេរោគក្នុងផ្លែស្វាយនោះ គឺក្រុមហ៊ុន Hyundai Agro។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននេះមានសមត្ថភាពសម្លាប់មេរោគក្នុងផ្លែស្វាយ ដើម្បីនាំចេញគឺមានកម្រិតទាប ដោយអាចសម្លាប់មេរោគក្នុងស្វាយ បានត្រឹម២៥ទៅ៣០តោនក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។
« ចំនួននេះយើងត្រូវនាំចេញយ៉ាងតិច ក្នុងរដូវដែលយើងប្រមូលផល ពី៣០០០ទៅ៤០០០តោន ក្នុងមួយថ្ងៃ ទៅចិនដែលជាស្វាយមានសុវត្ថិភាព ដោយសម្លាប់មេរោគរួចហើយ។ ដូច្នេះ សមត្ថភាពនៃការសម្លាប់មេរោគក្នុងផ្លែស្វាយយើង គឺនូវជាបញ្ហាធំនៅឡើយ»។ នេះបើតាមលោក ងិន ឆាយ ដែលបានបន្ថែមថា ប្រទេសចិនមានតម្រូវការស្វាយ មិនក្រោម៥០ម៉ឺនតោន ក្នុងមួយឆ្នាំឡើយ។
យ៉ាងណាមិញ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មរូបនេះ សង្ឃឹមថា ស្វាយរបស់កម្ពុជានឹងអាចនាំចូលទៅទីផ្សារចិន បានក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ តាមរយៈក្រុមហ៊ុនជាតិនិងអន្តរជាតិនានា ដែលមានគម្រោងវិនិយោគបង្កើតរោងចក្រ ឬទីកន្លែងសម្លាប់មេរោគក្នុងស្វាយនេះ។ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជា មានរោងចក្រកែច្នៃស្វាយចំនួន៨ទីតាំង។ កម្ពុជា មានផ្ទៃដីដាំស្វាយជាង១០ម៉ឺនហិកតា ដែលអាចទទួលបានទិន្នផលស្វាយប្រមាណ៤លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។
កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ មន្ត្រីកសិកម្មនិងគយប្រទេសចិន បានចុះមកវាយតម្លៃកសិដ្ឋានស្វាយនៅកម្ពុជាក្នុងជំហានដំបូង ។ ភាគីចិនបានទទួលស្គាល់ថា កសិដ្ឋានដាំដុះស្វាយនៅកម្ពុជា មានលក្ខណៈល្អប្រសើរ ស្របតាមស្តង់ដារ ដែលអាចនាំចេញទៅចិនបាន ប៉ុន្តែក៏នៅមានបញ្ហាមួយចំនួន ដែលភាគីចិននឹងមកវាយតម្លៃបន្ទាប់ទៀត មុននឹងសម្រេចផ្តល់កូតានាំចូលផ្លែស្វាយទៅចិន។ បញ្ហាមួយចំនួនដែលកើតឡើងក្នុងកសិដ្ឋានស្វាយកម្ពុជា មានដូចជាកត្តាអនាម័យនៅក្នុងចម្ការមិនទាន់ស្អាត ម្ចាស់កសិដ្ឋានមិនទាន់ត្រួតពិនិត្យនិងកំណត់សមាសភាពចង្រៃ ពិសេសគឺសត្វចង្រៃទៅតាមរដូវការដាំដុះ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីកសិកម្មមួយចំនួនមិនត្រឹមត្រូវជាដើម។
កាលពីឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជា បាននាំចេញផ្លែស្វាយស្រស់(កែវរមៀត) ជាង១០ម៉ឺនតោន និងស្វាយកែច្នៃជាង៥ម៉ឺនតោន។ ដោយឡែក ក្នុងរយៈពេល១១ខែ ឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាបានចេញផ្លែស្វាយស្រស់ ចំនួន ៤៩,៨០២តោន។ ប្រទេសដែលនាំចូលស្វាយពីកម្ពុជា មាន ប្រទេសវៀតណាម, ថៃ,សឹង្ហបុរី, បារាំង និងរុស្ស៊ីជាដើម។ បច្ចុប្បន្ននេះកម្ពុជា បានត្រៀមនាំចេញផ្លែស្វាយទៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង នៅខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ផងដែរ៕