ភ្នំពេញ៖ កសិករដែលប្រកបរបរដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតនៅជើងឯក បានផ្តល់ផលឲ្យពួកគាត់អាចរស់នៅបានសមរម្យ និងគ្រួសារខ្លះអាចផ្គង់ផ្គង់ការសិក្សារបស់កូនដល់ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រទៀតផង។ បឹងដ៏ធំប្របមហាវិថីសម្តេច ហ៊ុន សែន ឬផ្លូវ៦០ម៉ែត្រនេះ ជាតំបន់ទីក្រុងរណថ្មីមួយដែលមានគ្រោងជាច្រើនកំពុងសាងសង់និងកំពុងបូបខ្សាច់លុបបឹងដើម្បីបន្តការអភិវឌ្ឍ។ ប្រសិនបើ បឹងនេះត្រូវបានលុបដល់ទីតាំងដែលកសិករកំពុងប្របមុខរបរ អាចប្រឈមនឹងប៉ះពាល់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ និងការសិក្សារបស់កូនពួកគាត់ទៀតផង។
សូមអញ្ជើញទស្សនាបទយកការណ៍ដែលផលិតដោយកញ្ញា អ៊ុត រស្មី អ្នកសារព័ត៌មានអេឡិចត្រូនិកថ្មីៗ (ThmeyThmey.com) ដូចតទៅ៖
នៅតាមបណ្តោយមហាវិថីសម្តេច ហ៊ុន សែន ឬហៅថា ផ្លូវ៦០ម៉ែត្រ ជាតំបន់ទីក្រុងរណបថ្មីមួយដែលកំពុងមានការអភិវឌ្ឍយ៉ាងលឿន ដោយមានទាំងវិនិយោគគិនខ្មែរនិងបរទេស។ ទីក្រុងរណបនេះ ក៏ស្ថិតនៅតំបន់បឹងទំពុននិងបឹងជើងឯកផងដែរ ដែលរួមគម្រោងសាងសង់ផ្សារទំនើប, លំនៅឋាន វីឡាដ៏ស្កឹមស្កៃ, ខនដូខ្ពស់ៗ និងសំណង់អាគារជាច្រើនទៀត។ ស្របពេលនៃដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងរណបនេះ មានគម្រោងសាងសង់មួយចំនួនកំពុងចាក់ដីខ្សាច់លុបបឹង បានធ្វើឲ្យប្រជាកសិករដែលជួលដីបឹងនៅតំបន់នោះសម្រាប់ដាំត្រកួននិងកញ្ឆែត កំពុងព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់មុខរបរប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន។
នាព្រឹកព្រលឹមកសិករជាច្រើននាក់ កំពុងមមាញឹកក្នុងការប្រមូលផលត្រកួននិងកញ្ឆែត ដើម្បីយកទៅបោះឲ្យម៉ូយនៅទីផ្សារធំៗក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្នុងចំណោមកសិករទាំងនោះអ្នកស្រី អាន សុឃីម ដែលកំពុងរៀបកញ្ឆែតដាក់លើរ៉ឺម៉ក ដើម្បីយកលក់នៅផ្សារនាគមាស បានបង្ហាញការបារម្ភពីការបាត់បង់របររបស់ខ្លួន ខណៈអ្នកស្រីមើលឃើញថា តំបន់ជុំវិញបឹងជើងឯកនេះកំពុងត្រូវបានគេចាក់ដីខ្សាច់លុបជាបណ្ដើរៗហើយ។ «ព្រួយបារម្មថា ពីមុនយើងធ្លាប់រកធ្លាប់ដាំ(ត្រកួននិងកញ្ឆែត)នៅកន្លែងហ្នឹង យើងហត់ក៏ពិតមែនប ប៉ុន្តែ វាបានផលបានលុយចាយភ្លាម អត់ដូចយើងធ្វើការរោងចក្រ ធ្វើការសំណង់ដល់អាទិត្យដល់ខែអីបានគេបើកលុយ។ ចំណែកបឹងយើងនេះ យើងរកភ្លាមគឺបានលុយភ្លាមៗ គឺវាស្រួលជាង។ កសិករវ័យ៣៣ឆ្នាំ សុឃីមដែលជួលដីបឹងគេដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតនៅបឹងជើងឯក បារម្ភពីការបាត់បង់ចំណូលប្រចាំថ្ងៃយ៉ាងដូច្នេះ ខណៈដែលអ្នកស្រីអាចរកចំណូលបានចន្លោះពី៨ទៅ១០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ មិនយូរមិនឆាប់គ្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងរណបនៅតាមបណ្តោយផ្លូវ៦០ម៉ែត្រនេះ នឹងបូមខ្សាច់ចាក់ដល់កន្លែងដែលកសិករ អាន សុខឃីម កំពុងដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតចិញ្ចឹមជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។ បើទោះប្រឈមនឹងបាត់បង់មុខរបរដោយសារការលុបបឹងក៏ពិតមែន តែអ្នកស្រីមិនទាន់ដឹងថាខ្លួនត្រូវប្តូរមុខរបរឬយ៉ាងណានៅឡើយទេ។ «ភ័យចេះតែភ័យហើយ តែមិនដឹងធ្វើមិចប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ គេត្រូវការលុបបឹងដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ តាមហ្នឹងទៅ»។
«របរដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតនេះ ខ្ញុំប្រកបតាំងពីដើមមកហើយ អីចីងខ្ញុំអត់អាចទៅចាប់អាជីពផ្សេងបានទេ ខ្ញុំមានបទពិសោធជាមួយរបរដាំត្រកួនកញ្ឆែតយូរហើយ»។ នេះគឺជាក្តីបារម្ភរបស់កសិករដែលដាំក្រកួននិងកញ្ឆែតនៅបឹងជើងឯកម្នាក់ទៀត គឺលោក អ៊ុំ ណារី ។ លោក ណារី បារម្ភពីការបាត់បង់មុខរបររបស់ខ្លួន ក្រោយពេលដែលគេលុបបឹងដល់កន្លែងដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតរបស់លោក ខណៈដែលរបរនេះ អនុញ្ញាតឲ្យកសិករវ័យ៤៧ឆ្នាំដែលមានកូន៤នាក់ រូបនេះ អាចឲ្យកូនស្រីច្បងរៀនរហូតបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាផ្នែកធនាគារ។ កសិករ អ៊ុំ ណារី កាន់តែបារម្ភដោយមិនមានលទ្ធភាពឲ្យកូនប្រុសស្រី៣នាក់ទៀតអាចរៀនចប់បាន ព្រោះលោកមិនដឹងទៅចាប់យករបរអ្វីផ្សែងឡើយ ប្រសិនបើ គេលុបបឹងដែលជាប្រភពចំណូលនេះទៅ។ លោក ណារី បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ៖«ប្រសិនជា បាត់បង់របរដាំត្រកួនកញ្ឆែតទៅ គឺបញ្ហាប្រឈមច្រើន គឺខ្ញុំអត់ដឹងចាប់មុខរបរអីទៀត ហើយជាពិសេសកូនខ្ញុំកំពុងជិតប្រលងបាក់ឌុបម្នាក់ ទៀត អីចឹងខ្ញុំត្រូវការប្រាក់ច្រើន»។
កំពុងអង្គុយជួសជុលទូកនៅមាត់បឹងជើងឯកលោក ហោ សៀង ជាអ្នកដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតរយៈពេល៦ឆ្នាំ បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗនៅចុងឆ្នាំ២០១៩ ថា កន្លងមកលោកបានរកមើលកន្លែងផ្សែង ដើម្បីដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតដែរ ប៉ុន្តែ នៅតបន់ជិតៗភ្នំពេញនេះ មិនមានបឹងណាអាចដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតដូចបឹងជើងឯកនេះទេ ព្រោះបឹងនេះមានទឹកហូរចេញចូល។ «បើគេលុបបឹង អត់ដឹងទៅរកណាដែរ ព្រោះអត់មានបឹងអីណាទៀតផង។ ឥលូវអត់ទាន់គិតថា ធ្វើអ្វីទេ ពីព្រោះធ្លាប់ដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតតាំងពីដើមមកហើយ មិនចង់ឲ្យគេលុបបឹងនេះទេ យើងរស់នៅមានត្រី មានបន្លែនៅជុំវិញបឹងស្រួលរស់នៅ»។
មិនត្រឹមតែអ្នកដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតដែលកំពុងបារម្ភពីការបាត់បង់របររបស់ខ្លួននោះទេ តែអ្នកស្រី ចន សួន ជាអ្នកស៊ីឈ្នួលកាត់កញ្ឆែត ក៏បារម្ភពីការបាត់បង់របររបស់អ្នកស្រីផងដែរ។ អ្នកស្រីបានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា ក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកស្រីនិងស្វាមី អាចរកចំណូលបាន៦ម៉ឺនរៀល ដែលចំណូលនេះអាចសមល្មមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ ប្រសិនបើ គេលុបបឹងនេះអ្នកស្រីបារម្ភខ្លាចរបរផ្សេងមិនអាចរកចំណូលបានដូចរបរនេះ។ កសិករវ័យ២៦ឆ្នាំរូបនេះបានរៀបរាប់ដូច្នេះថា៖«ប្រសិនគេលុបបឹងទៅ ខ្ញុំមានតែចូលរោចចក្រ តែចំណូលរកអត់ដូចពេលយើងបេះកញ្ឆែត ព្រោះបេះកញ្ឆែតដឹងតែចំណូលចូលរាល់ថ្ងៃ ហើយពេលថ្ងៃ យើងមានពេលមើលកូន ឬមានការងារអ្វីផ្សេង យើងអាចធ្វើបាន។ តែបើចូលរោងចក្រ គេគិតដល់ខែបានបើកលុយ អីចឹងចាយអត់គ្រប់គ្រាន់ទេ»។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅតំបន់បឹងទំពុននិងបឹងជើងឯកនេះ ជាទីតាំងអំណោយផលបំផុត និងជាបឹងធំជាងគេដែលកសិករនាំគ្នាជួលដីបឹងពីឯកជន ដើម្បីដាំត្រកួននិងកញ្ឆែតបោះឲ្យម៉ូយដុំនៅផ្សារដើមគរនិងផ្សារនាគមាស។ គ្រួសារកសិករមួយចំនួនបានប្រកបមុខរបរដាំបន្លែនិងកញ្ឆែតនៅលើបឹងនេះរហូតដល់ទៅ១០- ២០ឆ្នាំមកហើយ។ មុខរបរនេះបានអនុញ្ញាឲ្យពួកគាត់រស់នៅបានសមរម្យ និងខ្លះទៀតបានផ្គត់ផ្គង់ការសិក្សារបស់កូនដល់ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ន ផ្នែកមួយចំនួននៃបឹងទំពុននិងបឹងជើងឯក ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជនអភិវឌ្ឍន៍ទៅជាទីក្រុងរណប ដែលគម្រោងសាងសង់ផ្សារទំនើប, លំនៅឋាន វីឡាដ៏ស្កឹមស្កៃ, ខនដូខ្ពស់ៗ និងសំណង់អាគារជាច្រើនទៀត៕