ភ្នំពេញ៖ អ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បី អ្នកលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ និងអ្នកប្រកបរបរក្រៅប្រព័ន្ធជាច្រើននៅតំបន់អង្គរ បានរអ៊ូដូចៗគ្នា ពីការបាត់ចំណូលយ៉ាងច្រើន និងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពគ្រួសារផង ដោយសារតែភ្ញៀវទេសចរអឺរ៉ុបនៅសៀមរាប ធ្លាក់ចុះយ៉ាងសម្បើម។ បើទោះបីរដូវនេះ ជាពេលវេលាដែលភ្ញៀវទេសចរបរទេស សម្រុកដើរលេងក៏ដោយ។
ជាបន្តសូមអញ្ជើញស្តាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយ លោក រ៉ឹម ភារី ដូចតទៅ៖
នៅឆ្នាំ២០១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបានភ្ញៀវទេសចរបរទេសទិញសំបុត្រចូលទស្សនាតំបន់អង្គរ ជាង ២លាន ២សែននាក់ ថយចុះជិត១៥ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។ ចំនួនទេសចរថយចុះនេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកប្រកបរបររត់ម៉ូតូឌុប និងរ៉ឺម៉កកង់បី លក់ដូរម្ហូបអាហារ សម្លៀកបំពាក់ និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ និងអ្នកផ្តល់សេវាកម្មទេសចរណ៍មួយចំនួនទៀត នៅខេត្តសៀមរាប ត្អូញដូចៗគ្នា ថាវាបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ខ្លួន។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឲ្យតែរដូវសម្បូរភ្ញៀវ ឬ Hight Season ពួកគេម្នាក់ៗមិនសូវមានពេលវេលា សប្បាយចិត្តរីករាយជាខ្លាំង ដ្បិតមានភ្ញៀវទេសចរ សម្រុកមកទស្សនានៅតំបន់អង្គរខេត្តសៀមរាប ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំនេះ ម្នាក់ៗបែរមានទឹកមុខស្ងួត ព្រោះភ្ញៀវទេសចរបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុក ដែលធ្វើឲ្យពួកគេមួយចំនួនរងផលប៉ះពាល់ចំពោះជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។
លោក មាក់ វិចិត្រ ជាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនៅតំបន់អង្គរនេះ៥ឆ្នាំហើយ។ កំពុងអង្គុយរង់ចាំដឹកភ្ញៀវនៅមុខប្រាសាទតាព្រហ្ម បុរសវ័យ៣៥ឆ្នាំរូបនេះ បានត្អូញប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា ឆ្នាំនេះ ភ្ញៀវទេសចរបរទេសមកពីអឺរ៉ុបថមថយខ្លាំង។ រៀបរាប់ទាំងមុខស្រពោនទៀតថា ចំណូលពីការរត់កង់បីធ្លាក់ បានប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ខ្លួន។ លោក វិចិត្រ ឲ្យដឹងទៀតថា ភរិយាគាត់ដែលធ្លាប់លក់ដូរតូចតាចនៅតំបន់អង្គរដែរ បានរត់ទៅរកការងាររោងចក្រធ្វើនៅភ្នំពេញវិញ ដើម្បីរកប្រាក់សងបំណុលធនាគារ។ «ឆ្នាំនេះ ធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុន ពេលខែ Hight យើងដឹកស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ តែឆ្នាំនេះ មួយសប្តាហ៍ដឹកបាន៣ថ្ងៃ។ មួយថ្ងៃបាន២០ដុល្លារ តែវាមិនបានដឹកភ្ញៀវរាល់ថ្ងៃ ដែលខុសពីឆ្នាំមុន។ ភាគច្រើន ខ្ញុំដឹកតែភ្ញៀវជនជាតិកូរ៉េ ព្រោះខ្ញុំចេះនិយាយភាសាកូរ៉េខ្លះដែរ»។
នៅមុខប្រាសាទតាព្រហ្ម មានតូបលក់ខោអាវ ដោយនៅខាងមុខតូប មានសុទ្ធតែរ៉ឺមកកង់បី និងម៉ូតូឌុប ហើយនៅក្បែរនោះ ក៏មានរទេះម៉ូតូមួយ ដែលមានម៉ាស៊ីនកិនទឹកផ្លែឈើមួយដែរ។ អ្នកស្រី អុន រី ដែលកំពុងកិនផ្លែទឹកឈើលក់ឲ្យអតិថិជនរបស់ខ្លួន បានអះអាងមិនខុសពីលោក មាក់ វិចិត្រ ប៉ុន្មានឡើយ។ ស្ត្រីកូន១ និងសម្បុរស្រអែមស្រស់រូបនេះ បានបរិយាយថា ដើមឆ្នាំ២០២០នេះ ភ្ញៀវបរទេសមានការថមថយច្រើន ដែលធ្វើអ្នកស្រីលក់មិនសូវដាច់នោះទេ។ «ឆ្នាំទៅ ខ្ញុំលក់បានមួយថ្ងៃ១០០ទៅជាង១០០ដុល្លារ ព្រោះយើងលក់ជាមួយភ្ញៀវបរទេស។ តែឆ្នាំនេះ បាន៥០ឬ៦០ដុល្លារ។ យើងលក់ជាមួយភ្ញៀវបរទេស លក់បានថ្លៃ តែលក់ឲ្យខ្មែរ មិនលក់ថ្លៃទេ។ សម្រាប់ជីវភាព មិនអីទេ គ្រាន់តែយើងមិនរកបានតិចៗ បើឲ្យថាយើងរកបានដូចមុនៗ គឺអត់ទេ»។
មិនខុសគ្នាឡើយ ស្រី ចាន់ សារុន អាយុ៤៣ឆ្នាំ ដែលកំពុងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍តាមរទេះរុញនៅមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត បានអះអាងថា នៅក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកស្រីអាចលក់ដាច់ប្រមាណ១០ម៉ឺនរៀល។ លក់វត្ថុអនុស្សារីយ៍តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ អ្នកស្រី សារុន ដែលមានកូន២នាក់ក្នុងបន្ទុក និងជាអ្នកមានកំណើតនៅតំបន់អង្គរ បានរៀបរាប់យ៉ាងដូច្នេះ៖ «បរទេស មិនសូវលក់ដាច់ទេ លក់ដាច់តែខ្មែរ។ ឆ្នាំនេះ វាមិនសូវដាច់ដូចឆ្នាំទៅមិញ វាថយចុះតិចដែរ។ ឆ្នាំទៅមួយថ្ងៃទាំងដើមទាំងចុងបាន២០ម៉ឺនដែរ តែឆ្នាំនេះបានតែ១០ម៉ឺនតិចតួច។ បើមានថ្ងៃបុណ្យបានលក់ដាច់ច្រើន។ សម្រាប់ជីវភាព រកមួយថ្ងៃហូបមួយថ្ងៃតាំងពីដើមមកហើយ»។
នៅតំបន់អង្គរ មានអ្នកលក់ដូរជាច្រើន គ្រាន់តែខ្លះ មានតូបលក់ត្រឹមត្រូវ ខ្លះទៀតក៏លក់តាមរទេះ ឬតាមកង់ម៉ូតូជាចដើម។ អ្នកស្រី ចូន សុខុន វ័យ៤៩ឆ្នាំ ដែលកំពុងលក់ដំបែ បាយដំណើប ពោតទឹកកំបោរនៅលើកង់កញ្ចាស់មួយកៀនទីធ្លាប្រាសាទអង្គរវត្ត បានអះអាងថា ភ្ញៀវទេសចរ បានថយចុះជាងឆ្នាំមុន តែសម្រាប់អ្នកស្រីមិនប៉ះពាល់ខ្លាំងនោះទេ ព្រោះអតិថិជនអ្នកស្រីសុទ្ធសឹងតែជាជនជាតិខ្មែរ។
បើតាមអ្នកស្រី ចូន សុខុន ក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកស្រីលក់បានពី៣ទៅ៤ម៉ឺនរៀល។ ហើយចំណូលប៉ុននេះ ដ្បិតតិចតូចមែន តែសម្រាប់អ្នកស្រី ចូន សុខុន ដែលជាស្ត្រីមេម៉ាយ និងគ្មានកូនចៅនោះ គឺអាចចិញ្ចឹមខ្លួនរស់នឹងគេដែរ។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់អ្នកប្រកបរបរក្រៅប្រព័ន្ធ ដែលថាភ្ញៀវទេសចរធ្លាក់ចុះនោះ ក្រសួងទេសចរណ៍ បានបង្ហាញតួលេខទេសចរទៅកម្សាន្តនៅខេត្តសៀមរាប។ បើតាមក្រសួងទេសចរណ៍ នៅរយៈពេល១០ខែ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ បានចូលកម្ពុជាចំនួនជាង៥លាន២០ម៉ឺននាក់(៥,២៩៦,០៨៨នាក់) កើនឡើង៩.៧ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។ យ៉ាងណាសម្រាប់ប្រធានសមាគមមគ្គុទេសក៍អង្គរខេត្តសៀមរាប លោក ខៀវ ធី បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា នៅឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅ ភ្ញៀវទេសចរណមកលេងខេត្តសៀមរាប មានការធ្លាក់ចុះខ្លាំង។
លោកពន្យល់ពីមូលហេតុនៃការធ្លាក់ចុះភ្ញៀវទេសចរនៅកម្ពុជាយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ដែលគេស្រូបភ្ញៀវបានច្រើន ដោយសារគេមានគោលនយោបាយបញ្ចុះតម្លៃវីសារលើប្រទេសធំៗ។ គេអត់យកវីសារមួយចំនួនធំ ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវមកទស្សនាប្រទេសគេ តែអាជ្ញាធរប្រទេសកម្ពុជាយើង គាត់អត់បានបញ្ចុះតម្លៃវីសារទេ គាត់នៅតែយកវីសារលើប្រទេសធំៗ ដូចជាអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ដែលជាប្រទេសធំ និងចាយលុយច្រើន»។
ក្រៅពីការមិនបញ្ចុះតម្លៃវីសារ នៅមានបញ្ហាមួយចំនួនទៀត ដែលធ្វើឲ្យភ្ញៀវធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដូចជា សោភ័ណភាពទីក្រុងសៀមរាប និងសណ្តាប់ធ្នាប់អនាម័យ បញ្ហាទំនាស់នយោបាយ ព្រមទាំងការដំឡើងថ្លៃសំបុត្រចូលទស្សនាតំបន់អង្គរជិតគុណនឹង២ជាដើម។ លោកពន្យល់បន្ថែមថា៖ «យើងមានប្រាសាទបុរាណដ៏ល្អវិចិត្រហើយ តែភ្ញៀវគេវិភាគតម្លៃទៅ គឺនៅស្រុកយើងថ្លៃជាងស្រុកគេ។ បើធៀបរឿង Street Food ស្រុកយើងថ្លៃជាងបាងកក។ មួយទៀត បន្ទាប់ពីយើងដំឡើងតម្លៃថ្លៃសំបុត្រចូលទស្សនាតំបន់អង្គរ៣៧ដុល្លារមក គឺភ្ញៀវមានការធ្លាក់ចុះ។ វាមិនថ្លៃទេ បើធៀបនឹងតំបន់បេតិកភណ្ឌ គ្រាន់តែយើងធ្លាប់មានតម្លៃ២០ដុល្លារ ដល់ឡើងដល់៣៧ វា Surprise គេខ្លាំងពេក។ ថៃគេមាន Thai Airway ដ៏ល្បីល្បាញទាក់ទាញទេសចរណ៍ចូលស្រុកគេ។ វៀតណាម គេមាន Vietnam Airline ដ៏ល្បីល្បាញ គេមានសេវាកម្មហោះហើរពេញទ្វីបអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។ យើងមាន National Airline មួយដែរ តែមិនមានភាពទូលំទូលាយ គឺCambodia Angkor Air ដែលចូលហ៊ុនជាមួយវៀតណាម។ ដូច្នេះ យើងនៅមានបញ្ហានៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង»។
ទាំងលោក ខៀវ ធី និងអ្នកប្រកបរបរក្រៅប្រព័ន្ធខាងលើ បានសំណូមពរដល់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ជួយបង្កើនសកម្មភាពរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់ និងបង្កើតគោលនយោបាយ ឬព្រឹត្តិការណ៍នានា ដែលអាចទាក់ទាញទេសចរអន្តរជាតិឲ្យមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើន ដើម្បីស្តារមុខមាត់វិស័យទេសចរណ៍ឡើងវិញ និងជាការជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ និងបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិតាមរយៈចំណូលពីវិស័យទេសចរណ៍នេះ៕