អន្តរជាតិ
×![]()
ដោយ: គី ចំណា
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្តាហ៍នេះ ភ្នំភ្លើងនេះ បានបាញ់ផ្សែងចេញទៅលើមេឃយ៉ាងខ្មួលខ្មាញ់ ហើយបានហុយផេះទាំងនោះចូលទៅក្នុងទីក្រុងក្បែរខាង ហើយសូម្បីតែរដ្ឋធានីរបស់ហ្វីលីពីន។ មនុស្សរាប់ពាន់ត្រូវបានបង្ខំឲ្យជម្លៀសខ្លួនពីផ្ទះសម្បែងពួកគេ ខណៈក្រុមអ្នកជំនាញ ព្រមានថា ការផ្ទុះភ្នំភ្លើងនេះ អាចកើតឡើងគ្រប់ពេល ហើយអាចបង្កជារលកស៊ូណាមិទៀតផង។ តើនេះជារឿងចៃដន្យមែនទេនៅពេលដែលគ្រោះមហន្តរាយទាំងឡាយនេះកើតឡើងក្នុងទីតាំងក្បែរៗគ្នានោះ?
តាមពិតទៅ វាមិនមែនជារឿងចៃដន្យនោះទេដែលហេតុការណ៍នេះកើតឡើងនៅក្នុងទីកន្លែងពិសេសទាំងនោះ។ តំបន់ដែលសម្បូរទៅដោយសកម្មភាពភ្នំភ្លើង និងរញ្ជួយដីនេះត្រូវបានអ្នកជំនាញខាងធរណីវិទ្យាដាក់ឈ្មោះថា «ខ្សែរក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើង» ឬភាសាអង់គ្លេសហៅថា The Ring of Fire ។ តំបន់ដែលត្រូវយកមកពន្យល់នេះមានប្រវែងប្រមាណ៤០០០០គីឡូម៉ែត្រនិងផ្ទុកភ្នំភ្លើងចំនួន៤៥០ភ្នំភ្លើង។ ប៉ុន្តែមុននឹងចូលទៅដល់ការពន្យល់ថា តើខ្សែរក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើងមានន័យដូចម្តេច អ្នកគួរយល់ពីពាក្យថា «ផ្លាកតិចតូនិច» ឬ Techtonic Plate ជាមុនសិន។
ផ្លាកតិចតូនិចជាផ្ទាំងដីធំៗមានទំហំរាប់ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ លាភសន្ធឹងលើទឹកដីប្រទេសជាច្រើន។ ហើយផ្លាកតិចតូនិចទាំងនេះជាស្រទាប់ក្រៅបង្អស់របស់ផែនដី។ នៅពេលដែលផ្លាកតិចតូនិចពីឬច្រើនកកិតប៉ះគ្នា ពេលនោះហើយទើបសកម្មភាពរញ្ជួយដីនិងបន្ទុះភ្នំភ្លើងកើតឡើង។ ការកកិតរវាងផ្លាកទាំងពីរមិនមែនប្រព្រិត្តិទៅក្នុងរយៈពេលឆាប់រហ័សនោះទេ។ រញ្ជួយដីខ្លះត្រូវការការកកិតរវាងផ្លាកពីរអស់រយៈពេលរាប់ពាន់ឬពេលខ្លះទៀតរាប់ម៉ឺនឆ្នាំដើម្បីកើតឡើង។
ចំណែកឯរលកយក្សស៊ូណាមិដែលមនុស្សភាគច្រើនបានដឹងគឺជាលទ្ធផលនៃការរញ្ជួយដីក្រោមសមុទ្រ។ កម្លាំងដែលផ្លាកតិចតូនិចទាំងនោះបញ្ជេញពេលកកិតមានទំហំធំណាស់ រហូតដល់អាចរុញទឹកសមុទ្ររាប់លានតោនឲ្យមកមានវត្តមាននៅលើគោកបាន។ នេះបានន័យថា ខ្សែរក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើងដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះគឺជាចន្លោះឬពំនុះចែករវាងផ្លាករបស់សមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកនិងផ្លាករបស់ទ្វីបដទៃៗទៀត ដូចជាទ្វីបអាស៊ី ទ្វីបអាមេរីកខាងជើង និងទ្វីបអាមេរីកខាងត្បូងជាដើម។ ហេតុដូចនេះ ប្រទេសដែលនៅតាមបណ្តោតតំបន់ទាំងនោះ ដូចជា ឥណ្ឌូណេស៊ី តៃវ៉ាន់ ជប៉ុន ឆ្នេរខាងលិចសហរដ្ឋអាមេរិក និងស៊ីលី ជាដើមឧស្សាហ៍ជួបប្រទះគ្រោះរញ្ជូយដីនិងបន្ទុះភ្នំភ្លើងជាញឹកញាប់៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
