នៅចំពោះមុខការផ្ទុះឡើងនៃកូរ៉ូណាវីរុសក្នុងប្រទេសចិន ដែលបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ៨១នាក់ (គិតត្រឹមថ្ងៃចន្ទ ២៧ មករា) មន្ត្រីជំនាញ និងអ្នកជំនាញសុខាភិបាលក្នុងប្រទេសនានា បានជំរុញឲ្យសាធារណជនពាក់ម៉ាស់ (surgical mask) ក្នុងគោលដៅបញ្ចៀសការរាតត្បាតនៃជំងឺនេះ។ តម្រូវការពីសំណាក់ប្រជាជនសម្រាប់ម៉ាស់ប្រភេទនេះ មានការកើនឡើងខ្លាំង ដោយអ្នកលក់ខ្លះ បានដំឡើងថ្លៃម៉ាស់នេះថែមទៀតផង។ ក៏ប៉ុន្តែ គេចោទជាសំណួរមួយទៀតថា «តើការពាក់ម៉ាស់នេះពិតជាអាចជួយយើងបង្ការការឆ្លងវីរុសនេះមែនដែរទេ?»
ប្រាប់សារព័ត៌មាន BBC News កាលពីសប្តាហ៍មុន លោកវេជ្ជបណ្ឌិត David Carrington នៃសាកលវិទ្យាល័យក្រុងឡុងដ៍ បានលើកឡើងថា៖«ទម្លាប់ពាក់ម៉ាស់របស់សាធារណជន គឺពុំមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្ការប្រឆាំងនឹងវីរុស ឬបាក់តេរី ដែលមានក្នុងខ្យល់ឡើយ»។ ត្រង់នេះ លោក ពន្យល់ថា ម៉ាស់ទាំងនោះ រលុងពេក គ្មានតម្រងខ្យល់ (air filter) និងទុកឲ្យភ្នែកទាំងគូរនៅកណ្ដាលវាល។
ក៏ប៉ុន្តែ លោកវេជ្ជបណ្ឌិតដដែល បន្តទៀតថា ម៉ាស់ទាំងនេះ អាចជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងវីរុសឆ្លងតាមរយៈការឃ្លាតឆ្ងាយពីការកណ្តាស់ឬក្អក ព្រមទាំងផ្តល់ការការពារមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងការឆ្លងពីមាត់ទៅមាត់ ជាដើម។
លើកឡើងស្រដៀងគ្នានឹងលោក David Carrington លោកវេជ្ជបណ្ឌិត William Schaffner ប្រធានវេជ្ជសាស្ត្រនៃមូលនិធិជាតិសម្រាប់ជំងឺឆ្លងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អះអាងថា៖«ម៉ាស់ នឹងមិនអាចបង្ការជំងឺឆ្លងឡើយ»។ ប្រាប់ទូរទស្សន៍អាមេរិក Fox News លោក បានពន្យល់ថា ម៉ាស់ (Surgical mask) ជាធម្មតា ត្រូវបានប្រើដោយគ្រូពេទ្យវះកាត់ដើម្បីការពារអ្នកជំងឺពួកគេពីមេរោគក្នុងមាត់ (mouth-borne germs)។ យ៉ាងណាមិញ លោក អះអាងថា៖«ម៉ាស់ទាំងនោះ ពុំអាចបង្ការពីជំងឺឆ្លងតាមការដកដង្ហើមឡើយ»។
ម៉ាស់ប្រភេទនេះ ដែលបិទបាំងច្រមុះនិងមាត់ ជាទូទៅ ត្រូវបានផលិតឡើងដោយវត្ថុធាតុស្តើងៗ ហើយមិនត្រូវនឹងទំហំមុខមនុស្ស។ និយាយបែបផ្សេង គេឃើញមានចន្លោះនៅផ្នែកចង្កា និងគែមមាត់ ដែលអាចងាយស្រួលសម្រាប់ខ្យល់ចេញនិងចូលបាន។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Schaffner បាននិយាយបែបនេះ៖«នៅពេលក្អកអ្នកអាចមានអារម្មណ៍ថាមានខ្យល់ចេញពីម៉ាស់»។
ដោយឡែក ឧបករណ៍ដកដង្ហើម N95 ត្រងយកភាគល្អិតចេញពីខ្យល់ដែលនៅជុំវិញនោះ ដែលការពារអ្នកពាក់ពីការដកដង្ហើមភាគល្អិតចូលក្នុងសួតដែលមានអង្កត់ផ្ចិតដល់ ០,៣ មីលីម៉ែត្រ។ ម៉ាស់ប្រភេទនេះ ជាទូទៅ ត្រូវបានពាក់នៅពេលគុណភាពខ្យល់ធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដោយសារកត្តាភ្លើងឆេះព្រៃ ឬបំពុលខ្យល់ ហើយជាពិសេសេ ពួកវាត្រូវបានរចនាឡើងត្រូវណែននឹងមុខអ្នកពាក់។ យ៉ាងណាមិញ កូរ៉ូណាវីរុសនេះ មានអង្កត់ផ្ចិតត្រឹម០,១២មីលីម៉ែត្រ។
សូមបញ្ជាក់ថា អនុសាសន៍បទដ្ឋានររបស់
អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) សម្រាប់សាធារណជនទូទៅក្នុងការកាត់បន្ថយការប៉ះពាល់និងការចម្លងជំងឺមួយចំនួន គឺមានដូចជា អនាម័យដៃនិងដំណកដង្ហើម ព្រមទាំងការអនុវត្តរបបអាហារមានសុវត្ថិភាពជាដើម។
ត្រង់នេះ WHO ផ្តល់៦ចំណុច ដូចខាងក្រោម៖
១៖ លាងសម្អាតដៃឲ្យបានញឹកញាប់ដោយប្រើកន្សែង ឬសាប៉ូ ឬទឹក ដែលមានជាតិអាគុល
២៖ នៅពេលក្អក ឬកណ្ដាស់ សូមបិទមាត់ និងច្រមុះអ្នក ជាមួយក្រដាសជូនមាត់ ហើយបោះចោលក្រដាសនោះភ្លាមៗ និងសម្អាតដៃរបស់អ្នក។
៣៖ ចៀសវាងការទៅជិតអ្នកដែលក្តៅខ្លួន និងក្អក
៤៖ប្រសិមបើអ្នកក្តៅខ្លួល ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម សូមប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែក ឬមណ្ឌលសុខាភិបាលដែលនៅជិតអ្នកបំផុត ដើម្បីពិគ្រោះជំងឺ និងទទួលថ្នាំព្យាបាល
៥៖ កុំប៉ះពាល់សត្វមានជីវិតដោយផ្ទាល់ នៅកន្លែងណាដែលសង្ស័យថា មានកូរ៉ូណាវីរុស
៦៖ បរិភោគតែសាច់ឆ្អិន និងមានសុវត្ថិភាព៕