សៀមរាប៖ ការត្បាញកន្ទេលផ្អាវ ជាការងារដ៏សំខាន់សម្រាប់អ្នកឃុំលាងដៃ ស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប។ សព្វថ្ងៃ អ្នកភូមិមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅបន្តធ្វើកន្ទេលបែបបុរាណនេះ ហើយភាគច្រើនមានតែចាស់ៗ ដោយសារទិន្នផលផ្អាវកាន់តែតិច ហើយបច្ចុប្បន្នអ្នកភូមិខ្លះចេញទៅធ្វើការនៅទីក្រុង គឺកាន់តែងាកឆ្ងាយពីការងារមួយនេះ។ ចាស់ទុំដែលបន្តធ្វើកិច្ចការនេះ ចង់ឱ្យយុវជនជំនាន់ក្រោយចេះត្បាញកន្ទេលផ្អាវនេះ ដោយមិនចង់ឱ្យបាត់បង់ឡើយ។ ចំណែកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានប្រាប់ថា ខ្លួនកំពុងរៀបចំដាក់កន្ទេលផ្អាវជាផលិតផលសម្គាល់អត្ដសញ្ញាណភូមិសាស្ដ្រ និងរៀបចំដើម្បីទាក់ទាញទេសចរចូលមកទស្សនា បង្កើតជាកញ្ចប់ទេសចរណ៍ថ្មីក្នុងភូមិ។
ព័ត៌មានលម្អិត សូមស្ដាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបរៀងដោយអ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី ពីខេត្តសៀមរាប ដូចតទៅ៖
ចាស់ៗនៅក្នុងភូមិតាប្រុក នៅមានទំនៀមទម្លាប់ត្បាញកន្ទេលផ្អាវ ដែលជាទំនៀមពីបុរាណ។ កន្ទេលប្រភេទនេះមានមិនច្រើនទេ ហើយអ្នកចេះត្បាញក៏កាន់តែខ្សត់ដែរ។ ស្របពេលដែលបច្ចុប្បន្ន សម្ភារជាច្រើនមានការច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ ប្រើពេលវេលាកាន់តែលឿន ធ្វើឱ្យរបរមួយចំនួនដែលធ្លាប់ត្បាញដោយដៃ កាន់តែបាត់បង់បន្ដិចម្ដងៗ។
នៅភូមិតាប្រុក ចាស់ៗមួយចំនួនធំដែលមិនអាចចេញធ្វើកិច្ចការអ្វីផ្សេង បានប្រើពេលអង្គុយកាត់ និងត្បាញកន្ទេលផ្អាវ ដែលពួកគាត់ធ្លាប់ធ្វើតាំងពីក្មេងៗមក។
លោកយាយ លិញ អាក់ អាយុ៦៥ឆ្នាំ ប្រាប់ថាលោកយាយចេះត្បាញកន្ទេលផ្អាវតាំងពីតូចៗនៅអាយុប្រហែល១២ និង១៣ឆ្នាំមកម្លេះ គឺរៀនតាមម្ដាយ។ បន្ទាប់ពីម្ដាយស្លាប់នៅអាយុជាង៤០ឆ្នាំមក លោកយាយ អាក់ ដែលកាលនោះទើបអាយុប្រមាណ២០ឆ្នាំ បានចាប់របរត្បាញកន្ទេលផ្អាវនេះសម្រាប់ចិញ្ចឹមបងប្អូន បន្ទាប់ពីធ្វើស្រែចម្ការរួច។ លោកយាយប្រាប់ថា កន្ទេលផ្អាវមានភាពធននឹងអាកាសធាតុណាស់ គឺនៅរដូវក្ដៅក្រាលគេងត្រជាក់ស្រួល និងប្រើបានរាប់ឆ្នាំមិនទាន់ទៅណាឡើយ សំខាន់គឺត្រូវទុកដាក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ដ្បិតថា បានធ្លាក់ខ្លួនពិការជាង១០ឆ្នាំមកហើយក៏ពិតមែន តែលោកយាយ អាក់ នៅតែឆ្លៀតត្បាញកន្ទេល ដែលមានទំហំតូចធំតាមទំហំស្លឹកផ្អាវដែលរកបាន និងទិញបន្ដពីគេ។ កន្ទេលផ្អាវមួយលោកយាយអាចលក់បានក្នុងតម្លៃចាប់ពី៥ម៉ឺនរៀលទៅ ជាង១០ម៉ឺនរៀល។
ចំណែកលោកយាយ ហង់ អ៊ី ដែលអង្គុយក្បែរលោកយាយ អាក់ ក៏មានជំនាញក្នុងការត្បាញកន្ទេលផ្អាវនេះដែរ។ លោកយាយដែលសព្វថ្ងៃអាយុ ៦៧ឆ្នាំ បានរៀនត្បាញនេះតាមការបង្គាប់របស់ឪពុកម្ដាយគឺតាំងពីលោកយាយនៅរត់លេងមកម្លេះ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅនេះ ការលក់កន្ទេលផ្អាវរបស់លោកយាយបើគិតជាទឹកប្រាក់បានប្រមាណ១លានរៀល ដែលអាចឱ្យលោកយាយប្រើប្រាស់តាមតម្រូវការ ពិសេសគឺយកទៅធ្វើបុណ្យ និងទិញសម្ភារប្រើប្រាស់ដោយមិនខ្វះខាតឡើយ។ លោកយាយបន្ថែមថា៖« របរនេះជួយខ្ញុំបានលុយទៅសុំសីល បានចូលបុណ្យ ចាយមួយឆ្នាំបានគ្រប់គ្រាន់ គឺជាជួយចិញ្ចឹមយាយៗដូចខ្ញុំនេះបានម៉ាស្រួល ធ្វើបុណ្យទិញខោអាវបានម៉ាស្រួល»។
នាយករដ្ឋបាលស្រុកអង្គរធំ លោក ខាន់ ម៉ាង បានឱ្យដឹងថា ពលរដ្ឋនៅស្រុកអង្គរធំ ពិសេសចាស់ៗនៅតែត្បាញកន្ទេលផ្អាវដែលនៅមានតិចតួចនាពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយលោកមិនសូវឃើញច្រើនទេនៅតាមខេត្តដទៃឬអាចបាត់បង់ទៅហើយ។ ស្រុកអង្គរធំមានភូមិចំនួន២ដែលធ្វើកន្ទេលនេះច្រើន គឺភូមិតាប្រុក និងភូមិសំរោង។ លោកពន្យល់ថា កន្លងមកអ្នកភូមិនេះបានដើរប្រមូលកាត់ផ្អាវតាមព្រៃក្បែរផ្ទះយកមកត្បាញ តែសព្វថ្ងៃមានការងារច្រើននៅក្នុងក្រុង ពួកគេបានបោះបង់ជំនាញនេះចោល។
ចំណែកទីផ្សារ បន្ទាប់ពីត្បាញជាកន្ទេល អ្នកភូមិដឹកតាមម៉ូតូឬកង់យកលក់នៅតាមទីផ្សារក្នុងក្រុងសៀមរាប ឬក៏មានអ្នកស្គាល់ពួកគេអាចមកទិញដល់ផ្ទះតែម្ដងក៏មាន។
លោក ខាន់ ម៉ាង យល់ថា ការងារត្បាញកន្ទេលផ្អាវនេះជាប្រពៃណី ទំនៀម និងអត្ដសញ្ញាណមួយរបស់អ្នកភូមិដែលគួរត្រូវបានរក្សាទុក។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖« គេឃើញកន្ទេលផ្អាវនេះ គឺនឹកឃើញដល់ប្រជាជនក្នុងស្រុកដែលមានស្នាដៃក្នុងការត្បាញ»។ លោកបន្តថា ការងារនេះទាមទារឱ្យមានការអត់ធ្មត់ខ្ពស់ និងប្រើពេលយូរខ្លះរហូតដល់មួយខែ ឬកន្លះខែទើបអាចផលិតកន្ទេលមួយ។ បន្ថែមពីនេះ តាមការគំនិតរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំស្រុក គឺចង់រៀបចំចងក្រងសហគមន៍ដើម្បីឱ្យមានការបណ្ដុះធនធានផ្នែកនេះកុំឱ្យបាត់បង់។ លោក ខាន់ ម៉ាង ប្រាប់ថា ស្រុកមានព្រៃសហគមន៍ដ៏ធំមួយនៅឃុំស្វាយចេក ទីនោះមានភាពអំណោយផលលើផលដំណាំផ្អាវ និងប្រភេទរំពាក់ ដែលអាចឱ្យអ្នកភូមិអាស្រ័យផលបាន។
លោកយាយ លិញ អាក់ ប្រាប់ថា លោកយាយមិនចង់ឱ្យការងារនេះបាត់បង់ទេ។ រាល់ថ្ងៃ លោកយាយតែងប្រាប់កូនឱ្យបន្តធ្វើកិច្ចការនេះ ដ្បិតថាជាការងារសម្រាប់ស្ដ្រីដែលថែរក្សាកូននៅផ្ទះ និងឆ្លៀតពេលអាចធ្វើការងារនេះបាន ដើម្បីបានចំណូលបន្ថែមសម្រាប់គ្រួសារ។
លោក ខាន់ ម៉ាង៖« អនាគតយើងគ្រោងកុំឱ្យបាត់អត្ដសញ្ញាណពលរដ្ឋស្រុកអង្គរធំ យើងនឹងដាក់បញ្ចូលចងក្រងសហគមន៍ មានន័យថាបន្ទាប់ពីគាត់ឱ្យបង្រៀនកូនគាត់ បង្រៀនតៗគ្នា បញ្ជាក់ថាអត្ដសញ្ញាណរបស់គាត់នៅមានរហូតអត់បានទេ។ ក្នុងនាមជាអ្នកថ្នាក់ដឹកនាំ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តពិសេសលោកយាយ បងប្អូនដែលមានចំណេះជំនាញនេះ សូមជួយបន្តបង្រៀនកូនចៅបន្តទៀត កុំឱ្យបាត់អត្ដសញ្ញាណរបស់យើង ដើម្បីរក្សាបាននូវស្នាដៃរបស់យើង ពេលគេឃើញភ្លាម គេនឹងឃើញតែម្ដង»៕