ភ្នំពេញ៖ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញថា Speaker ឬធុងបាសតូចៗ ដែលអាចច្រៀងបាន បាននិងកំពុងតែទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំង ស្របពេលដែលគ្រួសារជាច្រើន បានទិញវាមកច្រៀងកម្សាន្ត ក្នុងការពិធីជួបជុំផ្សេងៗ។ ទន្ទឹមនឹងការរីករាយ តែការច្រៀងដោយសំឡេងខ្លាំងៗនេះ បានរំខានដល់ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋទៅវិញ។
ជាបន្តសូមអញ្ជើញស្តាប់បទយកការណ៍ដែលរៀបចំដោយ រ៉ឹម ភារី ដូចតទៅ៖
សំឡេងចម្រៀងដ៏ខ្ទរខ្ទារចេញពី Speaker បានកំដរបរិយាសកាសដ៏រីករាយ សម្រាប់អ្នកមានពិធីជួបជុំជាលក្ខណៈគ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិ។ ប៉ុន្តែសំឡេងចម្រៀងខារ៉ាអូខេនេះ បែរជាក្លាយជាការរំខានមួយ ដែលបានយាយីដល់ការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋទៅវិញ។ ពលរដ្ឋមួយចំនួនរអ៊ូរទាំចំពោះការស្រែកច្រៀងទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ។ ពលរដ្ឋខ្លះ បានសរសេរសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុកអំពីការមិនសប្បាយចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះសំឡេងរំខានទាំងនេះ ខណៈដែលពលរដ្ឋខ្លះទៀត ក៏ទ្រាំលែងបាន រហូតបានប្តឹងទៅអាជ្ញាធរ ឲ្យចុះមកបញ្ឈប់វង់ផឹកស៊ីទាំងនោះក៏មានដែរ។
លោក ស៊ុំ សេរីរតនៈ ដែលស្នាក់នៅផ្ទះជួលនៅសង្កាត់ទឹកថ្លា បានអះអាងថា ផ្ទះជួលរបស់លោកសម្បូរអ្នកច្រៀងខារ៉ាអូខេច្រើន ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការសម្រាករបស់លោក បន្ទាប់ពីលោកហត់នឿយនឹងការងារនៅពេលថ្ងៃហើយនោះ។
បុរសសម្បុរស្រអែម វ័យ២៣ឆ្នាំរូបនេះ បានរៀបរាប់ទាំងទឹកមុខក្រញូវថា៖ «ផ្ទះខ្ញុំរស់នៅសម្បូរកម្មករ និងអ្នកធ្វើការច្រើន។ ភាគច្រើន គាត់ចូលចិត្តសប្បាយ។ ពេលខ្លះ គាត់ច្រៀងអត់ដឹងថាថ្ងៃសម្រាកអីនោះទេ ឲ្យតែគាត់មានអារម្មណ៍ចង់ច្រៀង គឺគាត់ច្រៀង។ អីចឹង វាប៉ះពាល់អារម្មណ៍ខ្ញុំ និងអ្នករស់នៅក្បែរខ្ញុំខ្លះដែរ។ មួយអាទិត្យខ្លះច្រៀងមួយដង តែខ្លះច្រៀងញឹកញាប់។ នៅជុំវិញបរិវេណផ្ទះខ្ញុំ មានច្រើនក្រុម ដូច្នេះពួកគេច្រៀងបណ្តាក់គ្នា។ ពួកគេច្រៀងអាចដល់ម៉ោង១០យប់ ឬលើសពីហ្នឹង។ វាប៉ះពាល់ដល់ខ្ញុំ ព្រោះខ្ញុំចេញពីធ្វើការ ពេលមកដល់ផ្ទះ ខ្ញុំត្រូវការសម្រាកដែរ តែពេលមកដល់ផ្ទះមានសំឡេងរំខានច្រើនទៀត ធម្មតាទាំងបងទាំងខ្ញុំ វាប៉ះពាល់អារម្មណ៍។ ពេលយើងចង់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀត ក៏វាប៉ះពាល់ដែរ ដោយសារវាថ្លង់ផង សំឡេងបាសហ្នឹងវាញ័រផង ចឹងវាអត់សូវមានអារម្មណ៍ល្អក្នុងការអ្វីៗផ្សេង»។
បើតាមពលរដ្ឋរូបនេះ កន្លងមក នៅម្តុំផ្ទះលោក មានគេប្តឹងទៅអាជ្ញាធរដែរ ដើម្បីចុះទៅហាមឃាត់ តែបានតែមួយរយៈពេកខ្លី ក្រោយមកសកម្មភាពនេះ ក៏កើតឡើងដដែល។ កញ្ញា សិន នារី និស្សិតម្នាក់ដែលរស់នៅផ្ទះជួល នៅភូមិត្រពាំងឈូកសង្កាត់ទឹកថ្លាដែរនោះ បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន ផ្ទះជួលរបស់នាងដែលមានសុទ្ធសឹងជានិស្សិតរស់នៅ គឺពុំមានការរំខានអ្វីឡើយ តែសំឡេងចម្រៀងខារ៉ាអូខេ បានលឺចេញពីអ្នកនៅក្បែរអគារស្នាក់នៅនោះ។
បើតាមនិស្សិតពេទ្យវ័យ២៣ឆ្នាំរូបនេះ សំឡេងរំខាននេះ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅ និងការរៀនសូត្ររបស់នាងខ្លះដែរ។ កញ្ញា សិន នារី ដែលកំពុងអង្គុយក្នុងហាងកាហ្វេ ស្ងប់ស្ងាត់មួយ ដើម្បីគេចពីសំឡេងរំខាននៅផ្ទះជួលរបស់ខ្លួននោះ បានរៀបរាប់ទាំងមិនសប្បាយចិត្តយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «មានការរំខាន ព្រោះកន្លែងយើងជាអ្នករៀន ឬធ្វើការអ្វីមួយ យើងធ្វើអ្វីមួយ យើងអត់ត្រូវការ និងមិនចូលចិត្តសំឡេងរំខានទេ។ ពេលមានសំឡេងរំខាន យើងថ្លង់ ធ្វើឲ្យយើងបែកអារម្មណ៍ ឬបាត់បង់ការផ្ចង់អារម្មណ៍ក្នុងការរៀនសូត្រ»។
បន្ទាប់ពីការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋនៅសង្កាត់ទឹកថ្លា យើងងាកទៅសួរពលរដ្ឋនៅម្តុំចោមចៅវិញម្តង។ លោក យាន សុភារ័ក្ស អាយ២១ឆ្នាំ ជាពលរដ្ឋរស់នៅម្តុំចោមចៅ បានអះអាងថា លោករស់នៅក្នុងបុរីមួយ ដែលមិនសូវមានការច្រៀងខារ៉ាអូខេនោះទេ ដោយសារអ្នករស់នៅក្នុងបុរីមានការគោរពសិទ្ធិគ្នា។ បើមានការច្រៀងកម្សាន្ត លុះត្រាតែមានកម្មវិធីធំដុំ។ បើតាមនិស្សិតពេទ្យទាហានរូបនេះ បើទោះលោកមានសំណាង ដែលបានរស់នៅកន្លែងស្ងាត់គ្មានការរំខាន តែនៅពេលលោកទៅស្រុកកំណើតម្តងៗ លោកក៏ធុញទ្រាំនឹងសំឡេងខារ៉ាអូខេយ៉ាងសម្បើមនៅភូមិផងដែរ។
មានរូបរាងស្តើង និងសម្បុរស្រអែម បុរសមកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំងរូបនេះ បានបរិយាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ពេលខ្លះបើគាត់ច្រៀងលេងជប់លៀងយូរម្តងៗ វាមិនអីទេ ព្រោះមនុស្សយើងកើតមកត្រូវការសប្បាយខ្លះ។ ដល់ពេលខ្ញុំទៅស្រុកវិញ គឺរាល់ថ្ងៃហ្មង។ គាត់បើកចាប់ពីព្រឹកទល់យប់ ច្រៀងទល់យប់ គាត់ស្រវឹង ព្រលឹមឡើងគាត់ផឹកទៀត។ ពេលខ្លះធុញដែរ តែយើងមិនដឹងធ្វើម៉េច យើងមិនអាចទៅប្រាប់គេថា ពូឯងឈប់ទៅអីចឹង ព្រោះវាជាសិទ្ធិរបស់គេ។ គ្រាន់តែអារម្មណ៍យើងមិនសូវពេញចិត្ត។ បើនិយាយឲ្យអាក្រក់ស្តាប់ គួរតែយកចិត្តគេដាក់ក្នុងចិត្តយើងផង។ ពេលខ្លះមនុស្សយើង មិនមែនគេមិនចូលចិត្តសប្បាយនោះទេ តែវាមានដែនកំណត់។ អូ!ម៉ោងណាត្រូវសប្បាយ ជួបជុំបងប្អូនម្តងម្កាល តែបើសប្បាយរាល់ថ្ងៃពេក វាហួសហេតុ!»។
តាមពិតទៅ ការរំខានដោយសំឡេង វាផ្នែកមួយដែលបានធ្វើឲ្យខូចខាតដល់គុណភាពបរិស្ថាន និងសុខភាពសាធារណៈ។ អនុក្រឹត្យស្តីពី៖ ការត្រួតពិនិត្យការបំពុលខ្យល់ និងការរំខានដោយសំឡេងឆ្នាំ២០១៧ ត្រង់មាត្រា៣ ចំណុច«ក» បានពន្យល់ថា ប្រភពនៃការបំពុលចែកចេញជាពីរ គឺប្រភពចល័ត ដែលជាប្រភពមានទីតាំងមិនស្ថិតនៅអចិន្ត្រៃមួយកន្លែង រួមមានជាអាទិ៍៖ យន្តហោះ នាវាដឹកជញ្ជូន យានយន្ត គ្រឿងយន្ត និងគ្រឿងបំពងសំឡេងគ្រប់ប្រភេទ។ ប្រភពអចល័ត ជាប្រភពដែលស្ថិតនៅលើទីតាំងអចិន្ត្រៃយ៍ មានជាអាទិ៍៖ រោងចក្រ សហគ្រាស ឃ្លាំងស្តុកសម្ភារ ការដ្ឋានសំណង់ ឡដុតសំរាម គ្រឿងបំពងសំឡេងសិប្បកម្ម និងកសិដ្ឋានគ្រប់ប្រភេទ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន បានឲ្យដឹងថា ការប្រគំតន្ត្រីនានា ច្បាប់រដ្ឋបាលអនុញ្ញាតឲ្យមានការបំពងសំឡេងត្រឹមម៉ោង១០យប់ និងត្រូវគិតគូរពីកម្រិតសំឡេង ដើម្បីកុំឲ្យមានការរំខានដល់ពលរដ្ឋផ្សេងទៀត។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា អះអាងថា បច្ចុប្បន្ន រាជធានីភ្នំពេញ មិនទាន់មានការបំពុលដោយសំឡេងមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។ យ៉ាងណាកន្លងមក មន្ត្រីរបស់ក្រសួង ឬអាជ្ញាធរ បានចុះទៅកន្លែងបំពងសំឡេង ដែលមិនស្របតាមស្តង់ដារបច្ចេកទេស ដើម្បីធ្វើការអប់រំ និងណែនាំឬ ពិន័យ បន្ទាប់ពីមានការប្តឹងផ្តល់ពីពលរដ្ឋ។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពុលដោយសំឡេងនេះ គឺកន្លងទៅ ក្រសួងបរិស្ថានរបស់យើង ណែនាំដល់កន្លែងចាក់ភ្លេង ឬការប្រគំតន្ត្រី សូមឲ្យគោរពពេលវេលាដែលច្បាប់អនុញ្ញាត។ ដោយមិនចាក់ខ្លាំង និងរំខានដល់ដំណេករបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលរាត្រីដែរ។ សមរម្យ គឺត្រឹមម៉ោង១០យប់ចុះក្រោម។ កន្លងទៅ យើងទទួលបានការប្តឹងពីសណ្ឋាគារមួយចំនួន ដែលនៅក្បែរកោះពេជ្រ ព្រោះនៅកោះពេជ្រមានការប្រគំតន្ត្រីចាក់សំឡេងខ្លាំងៗ។ បន្ទាប់មក មន្ត្រីជំនាញរបស់យើង បានចុះទៅណែនាំ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបំពងសំឡេងដែលជាការរំខាន»។
ចំណែក ការបំពងសំឡេងក្នុងការសប្បាយជួបជុំ ជាលក្ខណៈធម្មតានៅគេហដ្ឋានវិញ លោក នេត្រ ភក្ត្រា សំណូមពរឲ្យពលរដ្ឋមានគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញមក។ លោកសង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងដូច្នេះ៖«ពាក់ព័ន្ធនឹងការចាក់ធុងបាស ឬចាក់ចម្រៀងនៅភូមិឃុំ អាហ្នឹង យើងគិតអំពីសីលធម៌របស់មនុស្សវិញ។ ត្រូវគោរពអ្នកជិតខាងរបស់ខ្លួន គោរពសិទ្ធិអ្នកផ្សេងទៀត។ នេះជាការអប់រំណែនាំរបស់អាជ្ញាធរ ក៏ដូចជាការយល់ដឹងអំពីសីលធម៌របស់អ្នកប្រើប្រាស់តែម្តង»។
បន្ថែមពីនេះ ទាំងលោកនេត្រ ភក្ត្រា និងពលរដ្ឋខាងលើ ចង់ឲ្យពលរដ្ឋដែលចូលចិត្តច្រៀងខារ៉ាអូខេ ឬចូលចិត្តបើកធុងបាសក្នុងការជួបជុំផ្សេងៗនោះ ត្រូវគោរពសិទ្ធិរបស់អ្នកដទៃ ដើម្បីអាចរស់នៅជាមួយគ្នាប្រកបដោយភារតភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងសុខដុមរមនា៕