ជឿ ឬអត់? “ការយកលុយ” អាចបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព ជាងអ្វីដែលយើងគិតទៅ ទៀត? ដោយសារតែ លុយដែលយើងប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់ថ្ងៃហ្នឹងបានផ្លាស់ប្តូរដៃពីមនុស្ស ម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់គ្រប់ពេលវេលា ដែលយើងគ្មានវិធីដឹងថា “ក្រដាសប្រាក់” ឬ “កាក់” នៅក្នុង ដៃរបស់យើង ឬត្រូវបាននៅអ្នកដទៃ។ ប៉ុន្តែតាមរយៈព័ត៌មាននេះ អាចធ្វើឱ្យអ្នកគិតម្តងទៀត នៅពេលដែលអ្នកចង់ យកលុយ មកចាយនៅពេលក្រោយ។
លទ្ធផលនៃការសិក្សាមកពី សាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រ Oxford របស់ជនជាតិអង់គេ្លស បានរកឃើញថា ក្រដាសប្រាក់ ជាមធ្យមភាគមានបាក់តេរី ចំនួន 26,000 ដែលអាចកើតមាន ឡើង។ ព័ត៌មាននេះ ពិតជាការភ្ញាក់ផ្អើល ហើយវាក៏ជាចំណេះដឹងពីសុខភាពដែរ។ ជាពិសេស នៅក្នុងកម្មវិធី “ការរីករាលដាលនៃ COVID-19” បានបញ្ជាក់ថា ការចាយ “ក្រដាសប្រាក់” ឬ “កាក់” អាចបង្កឱ្យមានហានិភ័យ ទៅលើសុវត្តិភាព និងសុខភាពប្រជាជន។ មិនថាជាអ្នកលក់, អ្នកផ្តល់សេវាកម្ម ឬបុគ្គលណាមួយឡើយ ហើយទាំងអស់នេះ គឺជាអ្វីដែលអ្នកមិនគួរ មើល រំលងឡើយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលហៅកាត់ថា (WHO) បានព្រមានថា លុយ អាចជាមធ្យាបាយមួយ នៃការចម្លងជំងឺ COVID-19 ពីព្រោះតែ មេរោគ អាចរស់នៅលើក្រដាសប្រាក់បានជាច្រើនថ្ងៃ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលប្រទេសចិន ក៏មានវិធានការកាត់បន្ថយ ការធ្វើប្រតិបត្តិការហរិញ្ញវត្ថុ នៅតាមបណ្តាខេត្តដែលមានផ្ទុះជំងឺ នេះ។ ហើយសម្រាប់ក្រដាសប្រាក់ចាស់ៗ ត្រូវបានសម្អាត ដើម្បីកាត់បន្ថយនៅហានិភ័យ ដែលរីករាលដាល ដូចជា ធនាគារថៃនៃប្រទេសថៃនាពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារតែមាន វិធានការ ដើម្បីចេញក្រដាសប្រាក់ 500 បាតថ្មី ហើយនឹងត្រូវដាក់ហាមក្រដាសប្រាក់ដែល ត្រូវចេញ 14 ថ្ងៃសិន ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាព។
លើកពីនេះទៀត ជំងឺ COVID-19 ដែលបច្ចុប្បន្ន យើងកំពុងព្រួយបារម្ភទាក់ទងនឹងការសិក្សា លើកមុន ដែលបានបង្ហាញថា មានមេរោគជាច្រើនដែលមាននៅលើ “ក្រដាសប្រាក់” ឬ “កាក់” ដូចជាមេរោគ អ៊ីកូលី Staphylococcus. Aureus), Salmonella, Rhizopus Stolonifera and Mycorrhiza mycorrhiza, ជាដើម។ ដែលអាចបង្ក ឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពជារួម។
តាមរយៈការសិក្សាស្ទង់មតិពីក្រុមហ៊ុន VISA មាន 57% នៃប្រជាជនថៃដែលចង់ប្រតិបត្តិការ ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ តាមរយៈប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកវិញ មិនថាជាប្រភេទកាតឥណទាន ឬកាតឥណ ពន្ធ, ការទូរទាត់តាមកាបូបលុយអេឡិចត្រូនិកក្នុងទូរសព្ទ និងការស្កែនQR កូដចាយលុយជា ដើម តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏នៅមានចំនួន 43%ទៀត ដែលនៅចង់បន្តប្រើប្រាស់ “ក្រដាស ប្រាក់” នៅឡើយ ។
ស្ថិតិមកពីធនាគារនៃប្រទេសថៃ បានបង្ហាញថា នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ2019 លុយ (រួមបញ្ចួលទាំង ក្រដាសប្រាក់ និងកាក) បានចរចានៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចថៃ ជាមួយនឹងតម្លៃ 1,9 ពាន់លានបាត ហើយការស្ទង់មតិមកពីក្រុមហ៊ុន VISA បានបង្ហាញថា ប្រជាជនថៃច្រើនជាង 43% នៅតែ ប្រើ ប្រាស់ ក្រដាសប្រាក់ ដើម្បីចាយ។ ដូច្នេះវាមិនមានអី ពិបាកស្រមៃថា មេរោគទាំងនោះ អាច ឆ្លងដល់ពួកគាត់យ៉ាងងាយស្រួល តាមរយៈការប៉ះ និងទទួលលុយ។ នៅក្នុងភាពអនាម័យ, វាគឺជារឿងសំខាន់ ដែលយើងមិនគួរមើលរំលងបាន។ ឧទាហរណ៍៖ កំឡុងពេលនៃការឃ្លាំ មើលការរីករាលដាលរបស់ជំងឺ COVIN-19, ក្រុមហ៊ុនទ្រូម៉ាន់នី មានមធ្យោបាយមួយមួយដ៏ល្អ ក្នុងសម្អាតលុយ ដើម្បីបង្កើននូវទំនុកចិត្ត ក្នុងថែទាំសុខភាពឱ្យល្អដូចខាងក្រោម៖
នេះជារបៀបងាយៗ ដែលអ្នកអាចសម្អាត “លុយ” បានដោយខ្លួនឯង។
បន្ថែមពីនេះទៀត ទ្រូម៉ាន់នី បានខ្វាយខ្វល់ពីសុខុមាភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដោយយើងនឹង ណែនាំអ្នកទាំងអស់គ្នា នូវវិធីការពារសុខភាពរបស់លោកអ្នក ដូចជា #TrueMoneyPaySafer ដូចខាងក្រោម
១ រៀបចំម៉ាស ដោយប្រើប្រាស់ដើម្បីការពារឱ្យបានសមរម្យ-នៅពេលដែលអ្នកទៅខាង ក្រៅ,អ្នកគួរតែពាក់ម៉ាស ដើម្បីការពារគ្រប់ពេលវេលា ពីមុនអ្នក ចាកចេញពីផ្ទះ។ មិនត្រូវភ្លេចថាម៉ាសម៉ូដែលខ្លះ ឬម៉ាកខ្លះ ការពារបានតែធូលីដីប៉ុណ្ណោះ។ ហើយម៉ាស ខ្លះ មិនអាចការពារមេរោគបានដោយសារការពាក់មិនបានត្រឹមត្រូវ។ ពិតប្រាកដ ហើយ, ម៉ាស N95 ជាម៉ាសដែលអាចការពារប្រឆាំងទាំងធូលី PM 2.5 និង មេរោគល្អិតៗ។ ប៉ុន្តែមានមនុស្សតិចណាស់ដែលអាចពាក់វាបានគ្រប់ពេលវេលា ព្រោះវាវែង ហើយមិនមានអារម្មណ៍ផាសុខភាព ដូច្នេះ វាល្អបំផុតដែលត្រូវមានម៉ាសដែលអាចការពារបានទាំងធូលីដី និងមេរោគ ហើយប្រើប្រាស់វាអោយបានត្រឹមត្រូវ ឬបើសិនជាអ្នកមិនចង់ផ្លាស់ប្តូរវាញឹកញាប់, អ្នកអាចជ្រើសរើសប្រភេទដែលអាចចល័តបាន។ ប៉ុន្តែតម្លៃវាមួយៗប្រហែលនិងមានតម្លៃថ្លៃ។
២ ត្រូវលាងដៃរបស់អ្នកឱ្យបានញឹកញាប់។ ត្រូវយក ជែលលាងដៃទៅតាមខ្លួនគ្រប់ទីកន្លែង នៅពេលដែលធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុងសាធារណៈ ជាមួយនឹងបុគ្គលិកការងារ ឬ ភ្ញៀវ ឬការប្រជុំនៅសហគមន៍ផ្សេងៗ។ នៅពេលមាទំនាក់ទំនងនៅក្នុងទីផ្សារធំៗ ដែលមានមនុស្សច្រើន, អ្នកត្រូវតែលាងសម្អាតដៃ ឬប្រើប្រាស់ ជែល អាល់កុលលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីកាន់បន្ថយឪកាសនៃការឆ្លង តាមរយៈដៃដែលប៉ះពាល់ បន្ទាប់មក ចាប់ឬប៉ះពាល់អាហារដាក់ចូលក្នុងមាត់ ឬកំទេចក្នុងភ្នែក ហើយបើសិនជាគ្មានអាល់កុលលាងដៃ អ្នកត្រូវតែលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់, ជាពិសេស បន្ទាប់ពីការប៉ះបង្កាន់ដៃ ជណ្តើរ, ទ្វារ, សោរ, ទូ ATM, ឬកន្លែងសាធារណៈផ្សេងៗ ដែលមានមនុស្សច្រើនប្រើប្រាស់វាដែរ។ លាងទឹកអាល់កុល ពីព្រោះគេគិតថាវាសន្សំសំចៃ។ ដោយសារតែអាល់កុលតែមួយមុខអាចសម្លាប់មេរោគ COVIN-19 ប្រហែលជាបាន 70% ឬច្រើនជាងនេះ។
៣ មិនត្រូវចែករំលេងរបស់របរប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន ជាមួយអ្នកដទៃទេ - មេរោគអាចឆ្លងបានតាមរយៈកន្លែងសម្ងាត់ នៅក្នុងរាងកាយរបស់យើង ដូច្នេះទោះបីជាអ្នកនៅក្នុងគ្រួសារ, មិត្តភក្តិ, អ្នកស្គាល់គ្នាក៏ដោយ អ្នកគួរតែជៀសវាងការចែករំលែក របស់របរប្រើប្រាស់ ដូចជា កន្សែង, កែវទឹក, អាវ ជាដើម។ ហើយអ្វីដែលសំខាន់, អ្នកគួរតែញុំាំអាហារដែលក្តៅ នៅកំឡុងពេលធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ហើយជ្រើសរើសអាហារសុខភាព។
៤ ជៀសវាងការធ្វើដំណើរទៅផ្លូវឆ្ងាយ - ជាពិសេសនៅពេលធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស កន្លែងដែលមានការរីករាលដាលនៅរយៈពេលនេះ គួរតែជៀសវាងឱ្យបានមុន។ សម្រាប់អ្នកដែលធ្វើដំណើរទៅធ្វើការជារៀងរាល់ថ្ងៃ អ្នកគួរតែជៀសវាងកន្លែង ដែលមានមនុស្សម្នាច្រើន ដែលកាន់អីវ៉ាន់ចាំបាច់ និងគ្រឿងបរិក្ខារ ឬអ្នកអាចទៅផ្សារទំនើប ដែលជិតៗលោកអ្នក ដែលមានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទូទាត់អេឡិចត្រូនិក ដូច្នេះអ្នកមិនចាំបាច់ទៅឆ្ងាយទេ មិនចាំបាច់ប្រថុយប្រថាន ហើយមិនចាំបាច់ប្រើប្រាស់ក្រដាសប្រាក់ទៀត!
៥ ផ្លាស់ប្តូររបៀបនៃការចាប់យក ឬប៉ះ “លុយ” - អ្វីដែលធ្លាប់បាននិយាយ “លុយ” គឺជាប្រភពនៃមេរោគជាច្រើន។ ហើយវាក៏រួមបញ្ចូលទាំង វីរុស COVID-19 ផងដែរ។ ដូច្នេះដើម្បីឱ្យមានលក្ខណៈប្រសើរ ហើយនៅតែអាចចាយលុយបាន នោះយើងត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទរបស់យើងសិន ដោយការជៀសវាងពីការប៉ះពាល់ ដើម្បីកាន់បន្ថយនូវហានិភ័យនៃការចាយលុយ នោះយើងគួរគប្បីចាយលុយតាមរយៈកម្មវិធីទូរសព្ទ មិនថាតាមកាបូបលុយអេឡិចត្រូនិក ឬទូរសព្ទដៃក៏ដោយ។ ធនាគារ, ដែលបន្ថែមលើការសន្សំដោយខ្លួនឯង តាមរយៈការកាន់បន្ថយការចម្លងមេរោគទៅអ្នកដទៃ ហើយវាធ្វើឱ្យមានលក្ខណៈកាន់តែងាយស្រួល, រហ័ស ហើយវាក៏តាមផលិតផលផងដែរ។ ការផ្តល់ជូនពិសេសពីការទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីហាង។
ទម្លាប់ចំណាយរបស់យើង បានឆ្លុះបញ្ជាំងពីរបៀបរស់នៅ។ ជាពិសេស នៅក្នុងស្ថានភាពដែលយើងគ្រប់គ្នា គួរតែការពារខ្លួនពីមេរោគ ហើយគួរតែងាកមកប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលមានប្រយោជន៍ជាងមុន ដោយសារតែវាបានបន្ថែមនូវភាពងាយស្រួល និងតម្លៃដែលទទួលបាននូវសុវត្ថិភាព ដោយមិនចាំបាច់ប៉ះពាល់ដោយដៃផ្ទាល់។ ឬការផ្លាស់ប្តូរលុយជាមួយគ្នា គឺជាអ្វីដែលអ្នកគួរពិចារណា ថាអ្នកគួរតែជ្រើសរើសចំណាយលុយ ជាមួយ “ក្រដាស់ប្រាក់” ឬ “កាបូបលុយអេឡិចត្រូនិក” ។ សូមរក្សាវាឱ្យស្អាត។ រក្សាអនាម័យ និងប្រដាប់ប្រដាប្រើប្រាស់ឱ្យស្អាតជានិច្ចដើម្បីឱ្យជៀសឆ្ងាយពីមេរោគ។
បកប្រែពីអត្ថបទដើម
(អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)