ភ្នំពេញ៖ អត្រាមរណៈភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដោយសារតែប្រភេទជំងឺមិនឆ្លងមានរហូតទៅដល់៦៤ភាគរយ(ប្រហែល៦ម៉ឺននាក់)នៃអត្រាមរណៈសរុបក្នុងមួយឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍សិក្សារបស់អ្នកជំនាញឯករាជ្យ ដែលបានបង្ហាញ ក្នុងសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ថ្នាក់ជាតិស្តីពីសេចក្តីព្រាងរបាយការណ៍ «ការវិភាគទិដ្ឋភាពគោលនយោបាយស្តីពីជំងឺអត់ឆ្លងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា» នៅសណ្ឋាគារកាំបូឌីយ៉ាណា នៅថ្ងៃទី១កក្កដា ឆ្នាំ២០២០។
តាមការសិក្សាដដែលបានបង្ហាញថា កត្កាដែលបង្កហានិភ័យឈានដល់ការកើតជំងឺមិនឆ្លងដែលមានអត្រាមរណៈរហូតជាង៦០ភាគរយនេះ គឺ មកពីការទទួលអាហារមិនល្អដល់សុខភាព, ការពិសាបារី, ស្រា និងផលិតផលមានផ្អែមច្រើនហួសកម្រិត។ អត្រាមរណៈនេះភាគច្រើនកើតទៅលើពលរដ្ឋដែលជីវភាពក្រីក្រ ពិសេសចំពោះស្ត្រីដែលជាជនរងគ្រោះ ដែលទាមទារឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធពិនិត្យមើលទៅលើគោលនយោបាយ និងការដោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកាត់បន្ថយបញ្ហានេះ។
ក្រៅពីនេះក៏មានកត្តាកំណត់មួយចំនួនទៀត ដូចជាភាពក្រីក្រ ស្ថានភាពរស់នៅមិនល្អជាដើមនោះ អាចធ្វើឱ្យមានជំងឺធាត់ ឬលើសគីឡូ មានជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ សម្ពាសឈាមខ្ពស់ ដែលបណ្តាលឱ្យវិវត្តទៅជាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម, ជំងឺបេះដូង, ជំងឺមហារីក, លើសឈាម និងជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ។
ចំពោះពលរដ្ឋដែលកើតជំងឺអត់ឆ្លងខាងនេះ គឺត្រូវការចំណាយថវិកាច្រើនណាស់សម្រាប់ព្យាបាល ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី សុខ ច័ន្ទឆវី ប្រធានកម្មវិធីអង្គការOxfam ដោយបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋដែលកើតជំងឺមិនឆ្លងទាំងនេះ គឺបានដាក់បន្ទុកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈក្នុងការព្យាបាល និងថែទាំជំងឺ និងការថមថយចុះនូវផលិតភាពការងារ។
សម្រាប់ លោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីកម្ពុជា(NGO Forum) មានប្រសាសន៍ថា បើបុគ្គលម្នាក់ៗអត់មានការប្រុងប្រយ័ត្ន អត់ចូលរួមថែរក្សាសុខភាពពីមុនទេ នោះវាធ្វើឱ្យធ្លាក់ខ្លួនឈឺភ្លាមៗ ឬស្លាប់តែម្តង។
លោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីកម្ពុជា(NGO Forum) ។
ជាក់ស្តែង មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ មានពលរដ្ឋជាច្រើនស្លាប់ភ្លាមៗ ដោយសារជំងឺគាំងបេះដូង ហើយអ្នកខ្លះទៀតបានស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ឬអ្នកពិការដៃ-ជើង និយាយមិនរួច ដោយសារជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសឈាម និងប្រភេទជំងឺមិនឆ្លងផ្សេងៗជាដើម។ នេះបើតាមលោក តឹក វណ្ណារ៉ា។
នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការ NGO Forum រូបនេះបានបន្តថា នៅពេលដែលពលរដ្ឋធ្លាក់ខ្លួនមានជំងឺមិនឆ្លងទាំងនេះ មិនថាជំងឺលើសឈាមក្តី ជំងឺទឹកនោមផ្អែមក្តីទេ នោះវានឹងក្លាយជាបន្ទុកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់សមាជិកក្រុមគ្រួសារ ដោយត្រូវចំណាយពេលមើលថែទាំ។
ការចំណាយថែទាំអ្នកកើតជំងឺទាំងនោះ នឹងបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ឱកាសការងារ និងសកម្មភាពធ្វើអាជីវកម្មនានា នាំឱ្យសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារជួបបញ្ហា។ ដូច្នេះការចូលរួមរបស់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការរួមគ្នាកាត់បន្ថយជំងឺមិនឆ្លងនេះ គឺជារឿងសំខាន់ណាស់ក្នុងការពិភាក្សាពិគ្រោះយោបល់ចែករំលែក និងផ្តល់ព័ត៌មានដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធ អំពីការពិនិត្យ និងវិភាគគោលនយោបាយស្តីពីជំងឺមិនឆ្លង និងទិដ្ឋភាពច្បាប់ទាក់ទងនឹងអនុសាសន៍លើករណីវិនិយោគជំងឺ មិនឆ្លង។ នេះជាការមើលឃើញដូចគ្នារវាងលោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការ NGO Forum និងអ្នកស្រី សុខ ច័ន្ទឆវី ប្រធានកម្មវិធីអង្គការOxfamប្រចាំកម្ពុជា។
ជាមួយគ្នានេះ អ្នកស្រី ឡោក ខេង ប្រធានគណៈកម្មការសុខាភិបាល សង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន យុវនីតិសម្បទា ការងារបណ្តុះបណ្តាល វិជ្ជាជីវៈ និងកិច្ចការនារី នៃរដ្ឋសភា មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋសភានឹងជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរ និងមន្ទីពេទ្យគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ និងអង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធរៀបចំសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចេះថែរក្សាសុខភាព។
ក្នុងពិធីបិទសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ថ្នាក់ជាតិលើ សេចក្តីព្រាងរបាយការណ៍ការវិភាគទិដ្ឋភាពគោលនយោបាយស្តីពីជំងឺមិនឆ្លង ខាងលើ អ្នកស្រី ឡោក ខេង សន្យាថា នឹងជួយជំរុញឱ្យមានការអនុវត្តនូវគោលនយោបាយស្តីពីជំងឺមិនឆ្លង ដែលបានដាក់ចេញដោយរាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់សុខមាលភាពរបស់ប្រជាជន និងគេចផុតពីជំងឺមិនឆ្លង។
យោងតាមការសិក្សារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO) ជំងឺមិនឆ្លងទាំង៤ប្រភេទខាងលើ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំណាយទឹកប្រាក់ប្រមាណ៨៤លានដុល្លាទៅលើការថែទាំសុខភាព និងសុខុមាលភាព។ ចំណាយនេះគ្រាន់តែជាចំនួនដ៏តូចមួយ បើធៀបទៅនឹងការបាត់បង់ដែលមើលមិនឃើញ ដែលគេប៉ាន់ប្រមាណថាប្រហែលស្មើនឹង ១,៥ ពាន់លាន ដុល្លាក្នុងមួយឆ្នាំ ឬស្មើនឹង ៦,៦ភាគរយ នៃផលទុនជាតិសរុប(GDP)ដែលទាំងនេះបណ្តាលមកពីអវត្តមាន និងការថយចុះសមត្ថភាពការងារ និងមរណៈភាពមុនអាយុកាលក្នុងចំណោមប្រជាជនស្ថិតនៅក្នុងវ័យបំពេញការងារដោយផលិតភាពខ្ពស់៕