សង្គមជាតិ
សង្គមអន្តរជាតិ
អន្តរជាតិ
អង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ៖ ៤ឆ្នាំហើយ មិនទាន់មានការស៊ើបអង្កេតដោយប្រសិទ្ធភាពលើឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី
អ្នកស្រី ប៊ូ រចនា ជាភរិយា ឱបរូបថតរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ពេលដង្ហែសពលោកបណ្ឌិត ពីវត្តចាស់ រាជធានីភ្នំពេញ ទៅបញ្ចុះនៅស្រុកកំណើត ក្នុងភូមិអង្គតាកុប ឃុំលាយបូរ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ កាលពីថ្ងៃ២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ (រូបពី AFP)
×![]()
ដោយ: សារព័ត៌មានថ្មីៗ
មួយថ្ងៃមុនមកដល់គម្រប់ខួប៤ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី អង្គការជាតិនិងអង្គការអន្តរជាតិ៣០ រួមគ្នាធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ក្រោមចំណងជើងថា៖«រយៈពេល៤ឆ្នាំកន្លងទៅហើយ ពុំទាន់មានការស៊ើបអង្កេតដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងករណីឃាតកម្មលើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី»។ 
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ អង្គការជាតិនិងអង្គការអន្តរជាតិទាំង៣០ អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា បង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតដោយប្រសិទ្ធភាព និងអាចជឿទុកចិត្តបាន លើករណីបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី។
អង្គការជាតិនិងអង្គការអន្តរជាតិ បង្ហាញការតាំងចិត្តដូច្នេះថា៖«យើងខ្ញុំ នឹងនៅតែបន្តអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ឥតលម្អៀង មានប្រសិទ្ធភាព និងហ្មត់ចត់ក្នុងករណីឃាតកម្មលើលោកបណ្ឌិតកែម ឡី រហូតទាល់តែជនទាំងឡាយដែលមានចំណែកទទួលខុសត្រូវ ចំពោះឃាតកម្មលើលោក ត្រូវបាននាំខ្លួនមកផ្តន្ទាទោស»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ឆ្លើយតបថា ការបង្កើតអង្គភាពផ្សេង ដើម្បីស៊ើបអង្កេតករណីបណ្ឌិត កែម ឡី គឺជាការប្រឆាំងនឹងច្បាប់កម្ពុជា ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចង្អុលបង្ហាញថា មានតែតុលាការទេ ដែលមានអំណាចក្នុងការវិនិច្ឆ័យក្តី។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមទូរស័ព្ទ លោក និយាយទៅកាន់អង្គការទាំងនោះថា៖«វា ជាការបង្ខំ ហើយក៏ជាមាក់ងាយដល់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ក៏ដូចជាចៅក្រមនេះឯង»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ មានប្រសាសន៍ថា បើអង្គការខាងលើ មានលទ្ធភាព គឺអាចស្វែងរកភស្តុតាំងថ្មី ហើយដាក់ទៅតុលាការ ដើម្បីសុំសើរើសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី។
អង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិទាំង៣០ លើកឡើងថា មិនមែនតែពេលនេះទេ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦មក អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើន បានអំពាវនាវជាបន្តបន្ទាប់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតដោយមិនលម្អៀង និងមានប្រសិទ្ធភាពលើឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី។
ជាមួយគ្នានេះ អង្គការទាំង៣០ សង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរ បានបន្តឃ្លាំមើល យាយី និង រារាំង ការរៀបចំពិធីរម្លឹកខួបនៃមរណភាពបណ្ឌិត កែម ឡី។ អង្គការទាំនោះ ស្នើឲ្យអាជ្ញាធរ បញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការយាយីទៅលើបុគ្គលនានាដែលគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងថា វិធានការរបស់អាជ្ញាធរ គឺដើម្បីរក្សាសណ្តាប់សាធារណៈ ដូច្នេះ អ្នកដែលចង់ធ្វើពិធីរម្លឹកខួបបណ្ឌិត កែម ឡី ក៏ត្រូសុំការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរដែេរ។ លោក បន្ថែមថា នៅប្រទេសណាក៏ដោយ រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ការបង្ក្រាបនិងការទប់ស្កាត់ណាមួយ គឺដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពឬសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
លោក មានហេតុផលថា៖«អាហ្នឹងជាកាព្វកិច្ចនៃប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។ បើធ្វើអីស្រេចតែចិត្ត មិនមែនប្រជាធិបតេយ្យទេ គេ ហៅអនាធិបតេយ្យ»។
អង្គការជាតិ ដែលចូលរួមចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើ មានដូចជា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (LICADHO) និង អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិកម្ពុជា (TI) ជាដើម ហើយអង្គការអន្តរជាតិ មានដូចជា អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (HRW) អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) និង វិទ្យាស្ថានកម្ពុជាដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) ជាដើម។
បណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមនិងជាអ្នកវិភាគនយោបាយ ត្រូវបានឃាតក បាញ់ស្លាប់ក្នុងស្តាម៉ាតនៃស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ទនៈកាល់តិចស្តុបបូកគោ សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។
បុរសឈ្មោះ អឿត អាង ហៅ ជួប សម្លាប់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងត្រូវចោទថា ជាឃាតក ដែលបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត។ ជួប សម្លាប់ បានសារភាពថា រូបគេ ពិតជាបានបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិតមែន ហើយលើកមូលហេតុថា ព្រោះខឹងនឹងលោកបណ្ឌិត ដែលជំពាក់លុយ៣ពាន់ដុល្លារ ហើយមិនសងវិញ។ រូបគេ ត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត។
យ៉ាងណា មជ្ឈដ្ឋានខ្លះ ជាពិសេសអ្នកស្រី ប៊ូ រចនា ជាភរិយារបស់លោកបណ្ឌិត មិនជឿថា ជួប សម្លាប់ ជាឃាតកនោះទេ។ ពួកគេ រឹតតែមិនជឿថា លោកបណ្ឌិត ជំពាក់លុយជួប សម្លាប់។ ពួកគេ នៅតែទទូចឲ្យអាជ្ញាធរ ស្វែងរកឃាតកពិត ដែលបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត យកទៅផ្តន្ទាទោស។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រី ប៊ូ រចនា និង កូនប្រុសទាំង៥នាក់ កំពុងរស់នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។
ព្រះសង្ឃនិងក្រុមយុវជនមួយចំនួន គ្រោងទៅស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ទនៈកាល់តិចរយៈពេល៣ថ្ងៃជាប់គ្នា គឺពីថ្ងៃទី៨ ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី ហើយដើម្បីរម្លឹកខួប៤ឆ្នាំនៃមរណភាពរបស់លោកដែរ។ ប៉ុន្តែ គម្រោងនឹង មិនអាចធ្វើទៅបានដោយរលូនឡើយ ដោយសារតែមានការហាមឃាត់ពីអាជ្ញាធរខណ្ឌចំការមន។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ព្រះសង្ឃនិងក្រុមយុវជនប្រមាណ២០ទៅ៣០នាក់ បានទៅស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ទនៈកាលតិច ដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី។ ភ្លាមៗនោះ អាជ្ញាធរ ក៏បានទៅបំបែកប្រមូលផ្តុំ និងបាននាំយុវជនម្នាក់ ទៅសាកសួរ ដោយមិនទាន់ឮដំណឹងពីការដោះលែងវិញនោះទេ។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដានេះ គេ មិនបានឃើញព្រះសង្ឃនិងក្រុមយុជន បន្តទៅស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ទនៈកាល់តិឡើយ។
អាជ្ញាធរខណ្ឌចំការមន បានជូនដំណឹងជាមុនរួចហើយថា ថាអាចនឹងប្រឈមនឹងចំណាត់ការ បើមានការប្រមូលផ្តុំ។ អាជ្ញាធរខណ្ឌចំការមន លើកហេតុផលថា ការមិនឲ្យទៅប្រមូលផ្តុំនេះ គឺធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ម្ចាស់ស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ទនៈកាល់តិច។
ម្យ៉ាងទៀតថា អាជ្ញាធរខណ្ឌចំការមន លើកហេតុផលថា ជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងរីករាលដាលជាសាកល ហើយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា បានបិទការជួបជុំគ្រប់ប្រភេទនៅទូទាំងប្រទេស៕
Tag:
អង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ
កែម ឡី
ផៃ ស៊ីផាន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
