ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនចំនួន១០ ចូលរួមធ្វើជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម តាមរយៈការផ្តល់បច្ចេកទេសដាំដុះបន្លែសុវត្ថិភាព និងកែច្នៃប្រកបដោយស្តង់ដារគុណភាព និងសុវត្ថិភាព សម្រាប់ទៅផ្សារជាតិ និងអន្តរជាតិ។ នេះបើយោងតាមអនុស្សារណយោគយល់គ្នា (MOU) ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា រវាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ ជាមួយក្រុមហ៊ុន Yamato Green Co.,Ltd ។ បណ្ឌិតកសិកម្ម លោក យ៉ង សាំងកុមារ វាយតម្លៃវិជ្ជមានចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ប៉ុន្តែលោកនៅតែយល់ថា អ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកលើវិស័យកសិកម្ម នៅតែជាកត្តាចម្បង និងទូលំទូលាយ ព្រោះក្រុមហ៊ុនវិនិយោគបរទេស ជ្រើសរើសតែតំបន់ដែលមានសក្តានុពលប៉ុណ្ណោះ។
តាមរយៈអនុស្សរណយោគយល់គ្នាស្តីពី «ការអភិវឌ្ឍបន្លែសុវត្ថិភាពសម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងការនាំចេញ» ក្រុមហ៊ុនជប៉ុននឹងផ្តល់នឹងផ្តល់បច្ចេកទេសដាំដុះដល់ប្រជាកសិករស្របនឹងទៅទីផ្សារជប៉ុន និងទីផ្សារអន្តរជាតិនានា ពោលគឺភាគីជប៉ុន នឹងផ្តល់ជំនាញថ្មីពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបច្ចេកទេសរៀបចំគ្រាប់ពូជ ឬបណ្តុះពូជ ដើម្បីឱ្យដំណាំមានថាមពលក្នុងការលូតលាស់ រួមជាមួយនឹងជំនាញថែទាំដំណាំ ជំនាញវេចខ្ចប់ និងការដឹកជញ្ជូនផលិតផលកសិកម្មទៅក្រៅប្រទេស។
ជាមួយគ្នានេះ នាពិធីចុះកិច្ចសន្យាផលិតផលកសិកម្មស្តីពីការទិញ-លក់ ផលិតផលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកែច្នៃ និងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងវិស័យសាធារណៈ ឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍ និងអ្នកផលិត នៅសណ្ឋាគារសាន់វ៉េ កាលនៅថ្ងៃទី ១៧កក្កដា ឆ្នាំ២០២០ លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រៅពីផ្តល់ជំនាញបច្ចេកទេសដាំដុះហើយនោះ ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនដែលជាដៃគូនឹងផ្តល់នូវគ្រឿងយន្តកសិកម្ម ផ្តល់ផ្ទះសំណាញ់ដើម្បីផលិតបន្លែដោយកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលគីមីកសិកម្មរហូតដល់កម្រិតសូន្យ។
ដើម្បីសម្រេចបាននូវការនាំកសិផលកម្ពុជាទៅទីផ្សារបរទេសដោយរលូន ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនទាំងនោះ បានបង្កើតឃ្លាំងត្រជាក់មួយរួចជាស្រេចដើម្បីទទួលយកបន្លែ ផ្លែឈើ ដែលផលិតបានស្តុកដើម្បីរក្សាគុណភាពមុននឹងការនាំចេញ។ លោក វេង សាខុន បានបញ្ជាក់ថា ឃ្លាំងត្រជាក់នេះមានកម្រិតរហូត ២៥អង្សារក្រោមសូន្យ ដែលអាចរក្សាគុណភាពរបស់កសិផល និង ត្រីសាច់ បានយ៉ាងល្អ។ ពិសេសជាងនេះទៀត ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ បានរៀបចំការ «បង្កកផ្លែឈើ» ដើម្បីនាំចេញ។
លោកវេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម ស្ថិតក្នុងកម្មវិធីចុះកិច្ចសន្យាផលិតផលកសិកម្ម ស្តីពី ការទិញ-លក់ ផលិតផលគ្រាប់ស្វាយវាយចន្ទីកែច្នៃ និងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងវិស័យសាធារណៈ ឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍ និងអ្នកផលិត នៅសណ្ឋាគារសាន់វ៉េ កាលនៅថ្ងៃទី១៧កក្កដា ឆ្នាំ២០២០។
រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មមានប្រសាសន៍ថា៖«ប្រសិនជាកម្ពុជាយើង រៀបចំបែបបទបង្កកផ្លែឈើនាំចេញនេះបាន គឺជប៉ុនស្វាគមន៍ទទួលទាំងស្រុង [ដោយ] មិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់នូវវិធានឬរបាំងភូតគាមអនាម័យឡើយ គឺបង្កកនាំចេញតែម្តង»។ លោកបន្តអះអាងថា ការបង្កកផ្លែឈើនាំចេញនេះ ពិសេសផ្លែស្វាយតែម្តង គឺចាំបាច់សម្អាតពងរុយដែលជាប្រភពចម្លងមេរោគដ៏សំខាន់ ស្ថិតក្នុងផ្លែឈើស្វាយដែលគេគិតគូរខ្លាំងបំផុតនៅក្នុងរបាំងភូតគាមអនាម័យ។
«សព្វថ្ងៃនេះ យើងគិតថាការចំណាយធនធានដើម្បីដំឡើងឧបករណ៍សម្លាប់ពងរុយនៅក្នុងផ្លែស្វាយ គឺចំណាយថវិកាច្រើនលានដុល្លារ។ ប៉ុន្តែក្នុងករណីដែលគេអាចបង្កកផ្លែឈើហ្នឹង គឺដោយស្វ័យប្រវត្តិតែម្តង ក្នុងការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន»។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមរបស់លោក វេង សាខុន ដោយបន្តលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន គឺបានដំឡើង និងសាកប្រើប្រាស់ឧបករណ៍បង្កកផ្លែឈើនេះនៅកម្ពុជារួចហើយ ប៉ុន្តែមិនអាចដំណើរការបានដោយសារកង្វះខាតនិងការចំណាយខ្ពស់លើការប្រើប្រាស់ថាមពលអគ្គីសនី។
នៅពេលដែលដំណើរការឧបករណ៍បង្កកផ្លែឈើនេះ គឺត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលអគ្គិសនីក្នុងរយៈពេលមួយខែ ដើម្បីឱ្យឃ្លាំងត្រជាក់នេះធា្លក់រហូតដល់កម្រិត ២៥អង្សាក្រោមសូន្យ ដើម្បីឲ្យផលិតផលបន្លែ ផ្លែឈើក៏ដូចសាច់ជាដើមកក ហើយក្នុងករណីប្រសិនបើអ្នកផ្គត់ផ្គង់ផលិតផលកសិកម្មទាំងមានការរអាក់រអួល នោះខាតលុយតែម្តង។ នេះជាបញ្ហាចម្បងដែលលោកវេង សាខុន លើកឡើងចំពោះមុខអ្នកសារព័ត៌មាន ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើបញ្ហាថ្លៃអគ្គិសនីនៅកម្ពុជាខ្ពស់ផងដែរ។
រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មបាននិយាយដូច្នេះ៖«តម្លៃភ្លើងយើងខ្ពស់ បើធៀបនឹងប្រទេសជិតខាង គឺយើងមិនអាចប្រកួតប្រជែងមិនអាចប្រកួតប្រជែងបានទេ»។ លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖«ទាំងនេះជាចំណុចពិសេសដែលយើងត្រូវដាក់លើតុជជែកគ្នាដែរ ដោយមិនមែនតែបន្ទុកលើកការគ្មានទីផ្សារ។ មានទីផ្សារតែការកែច្នៃគឺជាចំណុចពិសេសដែលធ្វើឱ្យមធ្យាបាយនៃការដឹកជញ្ជូនរបស់យើងដែលទាក់ទង់នឹងការផលិតនៅ ក្នុងស្រុក គឺធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យមានវាលក្ខណៈមួយជាខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មទៅយ៉ាងរលូន ហើយខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់យើងមិនអាចផ្សាភ្ជាប់នឹងការនាំចេញ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីសេចក្តីត្រូវការរបស់ទីផ្សារយើងទេនោះអ្វីៗនឹងបរាជ័យទាំងស្រុង។ ទោះជាយើងមានធនធានប៉ុន្មានជួយដល់កសិករក៏ដោយ ក៏កសិកររត់ចោលយើងទាំងដោយសារគ្មានទីផ្សារ។ នេះជាចំណុចពិសេសដែលក្រសួងកសិកម្មកំពុងគិតគូរ និងមានការព្រួយបារម្ភខ្ពស់»។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ ជាមួយសិស្សកសិកម្មនៅសាលាកសិដ្ឋានពន្លកបៃតងពិភាក្សាពីមេរៀនដាំការ៉ុត។ រូបថត៖ ហ្វេសហ៊ុក Koma Yang Saing
ការវិនិយោគពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនបរទេសនានា ពិសេសពីក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសជប៉ុនលើវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា គឺជារឿងដែលល្អប្រសើរ ក្នុងការជំរុញផលិតកម្មកសិកម្មកម្ពុជា ឈានដល់ការនាំចេញទ្រង់ទ្រាយធំទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់បណ្ឌិតកសិកម្ម លោក យ៉ង សាំងកុមារ។
ថ្វីដ្បិត អតីតប្រធានអង្គការកសិកម្មសេដាករូបនេះ បានសាទរចំពោះការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនលើវិស័យកសិកម្មកម្ពុជាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបណ្ឌិតកសិកម្មរូបនេះ នៅតែទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងកសិកម្មតែម្តង ត្រូវព្យាយាមស្វែងរកប្រភពអ្នកដាំដុះ សហគ្រិន និងយុវជនដែលមានសក្កានុពលទូទាំងប្រទេសចាប់អារម្មណ៍លើជំនួញក្នុងវិស័យនេះ ហើយរុញច្រានកសិករទាំងនោះក្លាយជាអ្នកវិនិយោគវិស័យកសិកម្មក្នុងស្រុក នោះទើបជារឿងដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មកម្ពុជាប្រកបដោយចីរភាព និងការរីកចម្រើន។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ បាននិយាយប្រាប់ ThmeyThmey កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ថា ៖«យើងស្វាគមន៍ចំពោះការក្រុមហ៊ុនជប៉ុនដែលមកវិនិយោគវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា។ តែខ្ញុំជឿថាក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ គឺមិនងាយស្រួលទេក្នុងការវិនិយោគការដាំដុះនៅស្រុកខ្មែរហ្នឹង។ ភាគច្រើនមក វិនិយោគលើការកែច្នៃ ឬក៏សហការដើម្បីនាំចេញប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបន្តអះអាងដូច្នេះ៖«ការសហការពីជប៉ុនដើម្បីកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មយើង ដើម្បីនាំចេញនោះគឺជារឿងល្អហើយ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងគ្នានេះយើងគួរតែជំរុញដល់សហគ្រិនឱ្យក្លាយជាវិនិយោគនៅតាមស្រុក-ខេត្តនីមួយ និងគាំទ្រ លើកទឹកយុវជនដែលចាប់អារម្មណ៍ជំនួញកសិកម្មឱ្យក្លាយជាសហគ្រិន នៅតាមតំបន់ តាមភូមិសាស្ត្រនីមួយៗ។ មួយខេត្តមានតែសហគ្រិន ឬអ្នកវិនិយោគស្រុក ៤-១០នាក់ នោះវិស័យកសិកម្មយើងគឺបានជោគជ័យហើយ»។
បើតាមប្រសាសន៍របស់ លោក យ៉ង សាំងកុមារ កាលណាមានកម្ពុជាមានសហគ្រិន មានអ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកលើវិស័យកសិកម្មនៅទូទាំងប្រទេសកាន់តែច្រើនគ្រប់តំបន់ នោះកម្ពុជាគឺមិនចាំបាច់ពឹងផ្អែកលើការវិនិយោគបរទេសណាឡើយ ដោយលោកមើលឃើញថា មិនថាក្រុមហ៊ុនជប៉ុន ឬក្រុមហ៊ុនវិនិយោគបរទេសណាទេ មកវិនិយោគវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា មានលក្ខណៈដោយកន្លែង និងដោយតំបន់ណារីកចម្រើន និងមានសក្កានុពលស្រាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ ជាទូទៅបរទេសមកវិនិយោគនៅតំបន់មាន ប្រព័ន្ធទឹក ប្រព័ន្ធអគ្គិសនី ផ្លូវល្អ ជាដើម។ រីឯតំបន់មិនសូវរីកចម្រើន គឺមិនមានបរទេសមកវិនិយោគឡើយ។
បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រៅពីក្រុមហ៊ុនរបស់ជប៉ុនកំពុងជំរុញនិងអភិរវឌ្ឍខ្លាំងលើវិស័យកសិកម្មកម្ពុជា ក្រសួងកសិកម្ម និងដៃគូវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិន ក៏កំពុងមានកិច្ចសហការលើវិស័យនេះ ជាមួយកម្ពុជាច្រើនដែរ។
បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានកែសម្រួលរបៀបដឹកនាំក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងមួយចំនួន ដោយសារតែ បញ្ហាឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ក្នុងពិភពលោក បានយកវិស័យកសិកម្មជាកាលានុវត្តភាពស្តារសេដ្ឋកិច្ច ខណៈវិស័យទេសចរណ៍ និងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ កំពុងដើរថយក្រោយ។ បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងកសិកម្ម កំពុងជំរុញការផលិតរបស់ប្រជាកសិករ ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូល ជាពិសេសស្វែងរក និងសហការជាមួយដៃគូវិនិយោគក្នុង និងក្រៅប្រទេសដើម្បីច្នែកែផលិតផលកសិកម្មនានា សម្រាប់នាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
គិតត្រឹមរយៈពេល៤ខែដើមឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជានាំចេញផលិតផលកសិកម្មសរុប ទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោកបាន ជាង២លានតោន។ ក្នុងការនាំចេញអង្ករមានចំនួន៣០ម៉ឺនតោន កើនឡើងរហូតដល់៤០ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំកាលឆ្នាំ២០១៩។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម៕