ជាតិ
ពីនេះ ពីនោះ
ប្រភេទត្រីទឹកសាបជាច្រើនបានធ្លាក់ចុះ ៧៦ ភាគរយ ក្នុងរយៈពេលតិចជាង ៥០ ឆ្នាំ
ដូចគ្នានឹងប្រភេទត្រីធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីជាច្រើនទៀតដែរ ត្រីសាម៉ុង ឈីនណុក បានទទួលរងការគំរាមកំហែងដោយការនេសាទហួសកម្រិត ការបាត់បង់ទីជម្រក និងទំនប់វារិអគ្គិសនីជាច្រើន ដែលរារាំងការធ្វើចរាចររបស់ពួកវា ពីសមុទ្រទៅកាន់ដែនជម្រកពងកូន នៅតាមបណ្តាទន្លេដែលហូរចាក់ទៅសមុទ្រ។ រូបភាព៖ CRISTINA MITTERMEIER បណ្ដុំរូបរបស់ NAT GEO។
×![]()
ដោយ៖ STEFAN LOVGREN / National Geographic
ការសិក្សាថ្មីមួយរកឃើញថា នៅជុំវិញពិភពលោក ចំនួនត្រីទឹកសាបដែលជាប្រភេទធ្វើចរាចរផ្លាស់ទី កំពុងធ្លាក់ចុះយ៉ាងលឿន ជាងប្រភេទត្រីធ្វើចរាចរផ្លាស់ទី ដែលអាចរស់នៅក្នុងទឹកសាបផង និងក្នុងសមុទ្រ។ 
របាយការណ៍រួមគ្នាថ្មីមួយ របស់អង្គការដែលធ្វើការទាក់ទងនឹងបរិស្ថាន បានបង្ហាញថា ត្រីទឹកសាបដែលជាប្រភេទធ្វើការផ្លាស់ទី ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមសត្វដែលត្រូវបានគំរាមកំហែងខ្លាំងបំផុតនៅលើភពផែនដី។
ការវាយតម្លៃជាសកលមួយ បានពិពណ៌នាជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួនថា បានរកឃើញចំនួនត្រីទឹកសាបដែលជាប្រភេទធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីបានធ្លាក់ចុះ ចំនួន៧៦% នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧០ និង២០១៦ ដែលជាអត្រាធ្លាក់ចុះខ្ពស់ជាងប្រភេទត្រីដែលធ្វើចរាចរផ្លាស់ទី ដែលអាចរស់នៅក្នុងទឹកប្រៃផង និងទឹកសាបផង។
អ្នកនិពន្ធ ស្តេហ្វានី ដេណេត Stefanie Deinet នៃសមាគមសួនសត្វទីក្រុងឡុង (ZSL) មានប្រសាសន៍ថា «យើងគិតថា ការធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីរបស់ត្រីទឹកសាប អាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់កាន់តែខ្លាំងថែមទៀត» ជាងតួលេខនៃការធ្លាក់ចុះ ដែលយោងតាមរបាយការណ៍ដែលបានបង្ហាញនេះ។ «បន្ថែមលើការកង្វះព័ត៌មាន នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះពីតំបន់ត្រូពិក ដែលជាកន្លែងរងការគំរាមកំហែង នៃការបាត់បង់ទីជម្រក ការរិចរិល និង ការនេសាទហួសកម្រិត ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលកំពុងកើនឡើងជាលំដាប់នោះ ប្រាកដជានឹងធ្វើឱ្យខ្សែកោងដែលបង្ហាញពីការបាត់បង់ ចង្អុលចុះទៅក្រោមបន្ថែមទៀត។»
ការសិក្សាពីសន្ទស្សន៍នៃការរស់នៅលើភពផែនដី (The Living Planet Index) លើទិន្នន័យនៃជីវចម្រុះសកល ដែលគ្រប់គ្រងដោយសមាគមសួនសត្វទីក្រុងឡុង (ZSL) និងមូលនិធិសត្វព្រៃពិភពលោក ដើម្បីធម្មជាតិ បានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ៍ នៅលើគេហទំព័រមូលនិធិ ការផ្លាស់ទីមច្ឆជាតិពិភពលោក ដែលជាអង្គការអភិរក្សមិនរកប្រាក់ចំណេញ។ ការសិក្សារកឃើញថា ប្រភេទត្រីទឹកសាបធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីនៅទ្វីបអឺរ៉ុប មានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ដែលចំនួនត្រីនៅទីនោះ បានធ្លាក់ចុះគួរឱ្យព្រួយបារម្ភរហូតដល់ ៩៣ ភាគរយក្នុងរយៈពេល ៥ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់មកគឺ អាមេរិកឡាទីន និងការ៉ាបៀន ដោយមានការធ្លាក់ចុះ ៨៤%។ (វាមិនមែនតែត្រីមួយមុខនោះទេ - សូមចូលអានអំពី បញ្ហាដែលពពួកសត្វរស់នៅក្នុងទឹកសាបប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះ ក្នុងតំណភ្ជាប់នេះ read about how all freshwater animals face steep declines។)
ការធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីដ៏គួរឱ្យស្ញប់ស្ញែង
ជិតពាក់កណ្តាលនៃត្រីជាង ៣០,០០០ ប្រភេទនៅលើពិភពលោក គឺរស់នៅក្នុងទឹកសាប។ ភាគច្រើននៃត្រីទាំងនោះ ឬយើងអាចនិយាយបានថា ស្ទើរតែទាំងអស់នៃត្រីទាំងនោះ ធ្វើចរាចរចេញពីទីជម្រក ដើម្បីបន្តពូជ និងរកចំណី។ ត្រីមួយចំនួនដូចជា ត្រីសាលម៉ុន ធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីចេញពីសមុទ្រ ទៅតាមបណ្តាទន្លេដើម្បីទំពង-កូន ហើយមួយចំនួនទៀតដូចជា អន្ទង់អឺរ៉ុប ធំលូតលាស់នៅក្នុងទឹកសាប ប៉ុន្តែពង-កូនក្នុងសមុទ្រ។ មានត្រីជាច្រើនប្រភេទ ដែលធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីតែនៅក្នុងទីជម្រកក្នុងទឹកសាបប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងនោះ មានដូចជាត្រី Dorado catfish ដែលធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីដ៏វែងឆ្ងាយ ពីតំបន់អាន់ដេស (Andes) ទៅដល់មាត់ទន្លេអាម៉ាហ្សូន និងត្រឡប់មកវិញ ក្នុងចម្ងាយប្រហែល ១១,៥៨៧គីឡូម៉ែត្រ។
ការធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីរបស់ត្រី គាំទ្រដល់មុខងារជាច្រើននៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី រួមទាំងការនាំសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗ និងកូនត្រីតូចៗ ដែលទើបនឹងញាស់ ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀតផងដែរ។ មនុស្សជាច្រើន ពឹងផ្អែកលើការធ្វើចរាចររបស់ត្រី ដែលគេអាចព្យាករណ៍នេះ ការចិញ្ចឹមជីវិត និងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។ (សូមរង់ចាំអានវគ្គបន្ត)
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
