ដោយ៖កង ម៉េងហុង
នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងតូក្យូ ប្រកាសថា ជប៉ុនប នឹងមិនចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិដែលហាមឃាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ហើយក៏មិនស្វាគមន៍ការចូលជាធរមានរបស់សន្ធិសញ្ញានេះនៅឆ្នាំក្រោយ។ ប៉ុន្តែអ្នករស់រានមានជីវិតពីការផ្ទុះគ្រាប់បែកប្រល័យលោក កាលពីជាង៧០ឆ្នាំមុន បន្តទទូចរដ្ឋាភិបាលឱ្យចូលរួមដើម្បីពិភពលោកគ្មាននុយក្លេអ៊ែរ។
ជប៉ុន ដែលជាប្រទេសតែមួយគត់រងការវាយប្រហារដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ នៅតែប្រកាន់ជំហរមិនចូលរួមក្នុងការសន្ធិសញ្ញាហាមឃាត់ការសាយភាយនុយក្លេអ៊ែរដដែល បន្ទាប់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិបញ្ជាក់ថា មានប្រទេស៥០បានផ្ដល់សច្ចាប័នដែលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការចូលធរមាននៅឆ្នាំក្រោយ។
ប្រធានខុទ្ទកាល័យគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលោក Katsunobu Kato បាននិយាយថា ជប៉ុននៅតែរក្សាគោលដៅការសម្រេចបានពិភពលោកគ្មាននុយក្លេអ៊ែរ ប៉ុន្តែមិនគិតថាសន្ធិសញ្ញានេះ ជាមធ្យោបាយល្អឡើយ លោក Kato បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា វិធីសាស្ត្ររបស់ជប៉ុន គឺខុសគ្នាពីសន្ធិសញ្ញានេះ ហើយជប៉ុនមិនមានការផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួនឡើយ។
«យើងនៅសង្ស័យថា តើការគាំទ្រនឹងបន្តកើនឡើងឬក្នុងចំណោមប្រទេសមិនមាននុយក្លេអ៊ែរ ដោយមិនទាន់រាប់បញ្ចូលប្រទេសនុយក្លេអ៊ែរនោះ។» នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក Kato ។
ជប៉ុន ធ្លាប់បាននិយាយកន្លងមកថា វាមិនមានភាពប្រាកដនិយមទេក្នុងការបន្តសន្ធិសញ្ញាជាមួយមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ និងរដ្ឋដែលមិនមែនជាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលមិនចុះសម្រុងគ្នា។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក Kato និយាយថា ជប៉ុនបានជ្រើសរើសការធ្វើជាស្ពានក្នុងការបង្រួមគម្លាតរវាងភាគីទាំងពីរ ជំនួសឲ្យការចុះហត្ថលេខាវិញ។
យ៉ាងណាមិញ អ្នករស់រានមានជីវិតពីការវាយប្រហាររបស់គ្រាប់បែកបរមាណូ នៅតែអំពាវនាឲ្យរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនក្លាយជាប្រទេសដែលហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាមួយនេះ។ លោក Terumi Tanaka ជាអ្នកនៅរស់រានមានជីវិតពីការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅទីក្រុង Hiroshima និង Nagasaki កាលពីខែសីហាឆ្នាំ ១៩៤៥ លើកឡើងថា លោកមិនបានបោះបង់ចោលក្តីសង្ឃឹមទេ។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃទី ២៤ ប្រទេសចំនួន ៥០ បានផ្តល់យល់ព្រមចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការហាមឃាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលជាការត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការចូលជាធរមានក្នុងរយៈពេល ៩០ ថ្ងៃ។ ការប្រកាសនេះត្រូវបានសាទរដោយសកម្មជនប្រឆាំងនុយក្លេអ៊ែរ ប៉ុន្តែសន្ធិសញ្ញានេះត្រូវបានជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរដ៏ទៃទៀត។
សន្ធិសញ្ញានេះត្រូវបានអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិដែលមានសមាជិក ១៩៣ នាក់កាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៧ ដោយសំឡេងគាំទ្រ ១២២ ។ មហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរទាំង ៥ និងប្រទេសចំនួន ៤ ផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានគេស្គាល់ ឬ ជឿជាក់ថា មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដូចជាំ ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន កូរ៉េខាងជើង និង អ៊ីស្រាអែល បានធ្វើពហិការការចរចា និងការបោះឆ្នោតលើសន្ធិសញ្ញានេះរួមជាមួយប្រទេសច្រើនទៀត៕