អន្តរជាតិ
ជាអ្នកផលិតប្រេងធំបំផុតនៅអាហ្វ្រិក ហេតុអ្វីនីហ្សេរីយ៉ាពុំអាចរំដោះពលរដ្ឋចេញពីភាពក្រក្រី?
×![]()
នីហ្សេរីយ៉ា ស្ថិតនៅភាគខាងលិចតំបន់អាហ្វ្រិក មានផ្ទៃដីសរុប ៩២៤ ០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយមានព្រំដែនជាប់ប្រទេស៤ ប្រវែងជាង៤ពាន់គីឡូម៉ែត្រ មានប្រជាជនសរុប១៨៤លាននាក់ និងទំហំសេដ្ឋកិច្ច៣៩៧ពាន់លានដុល្លារ (២០១៨) ។ នីហ្សេរីយ៉ា ជាប្រទេសផលិតប្រេងកាតធំបំផុតប្រចាំតំបន់អាហ្វ្រិក ។ ទោះមានប្រេងកាតដ៏ហូរហៀរដែលជាប្រភពចំណូលធំជាងគេ ភាពក្រីក្ររបស់នីហ្សរីយានៅតែខ្ពស់ដដែល។ សំណួរគឺថា ហេតុអ្វី នីហ្សេរីយ៉ា ពុំអាចរំដោះពលរដ្ឋខ្លួនចេញពីភាពក្រក្រីរួច?
មានប្រជាជនច្រើនគេ និងទំហំសេដ្ឋកិច្ចធំដាច់គេប្រចាំអាហ្វ្រិក នីហ្សេរីយ៉ា ក៏មានការរីកចម្រើនផងដែរ ក្នុងវិស័យដែលមិនមែនប្រេងកាត ដោយក្នុងនោះមានវិស័យសេវាកម្ម និងការនាំចេញផលិតផលិតកសិកម្ម ដូចជា កាកាវ និងប្រេងដូង ជាដើម។ នៅអាមេរិក មាន Hollywood ចំណែក នៅនីហ្សេរីយ៉ា មាន Nollywood ដែលជាឧស្សាហកម្មភាពយន្តធំបំផុតរស់អាហ្វ្រិក ក៏ដូចជាឧស្សាហកម្មបង្ហាញម៉ូត និងតន្ត្រី ជាច្រើនទៀត។ កត្ដាទាំងនេះហើយធ្វើឲ្យប្រទេស នីហ្សេរីយ៉ា ទទួលបានងារជា «យក្សអាហ្វ្រិក»។
នីហ្សេរីយ៉ា ជាអ្នកផលិតប្រេងធំលំដាប់ទី១២លើពិភពលោក និងមានឧស្ម័នធម្មជាតិធំបំផុតប្រចាំទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ក្រៅពីប្រេងនិងឧស្ម័នធម្មជាតិ ប្រទេសនេះ ក៏មានធនធានធម្មជាតិផ្សេងទៀត ដូចជា រ៉ែធ្យូងថ្ម មាស និងលោហៈ ផងដែរ។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋនីហ្សេរីយ៉ាជាង៩០លាននាក់ បន្តរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោកឆ្នាំ២០២០។ បើធៀបនឹងប្រទេសក្នុងអាហ្វ្រិកដូចជាអេត្យូពី និងកេនយ៉ា ដែលអត់ទាំងមានរ៉ែប្រេងកាតផង នីហ្សេរីយ៉ា ជាប្រទេសដែលមានអត្រាក្រីក្រខ្ពស់ប្រចាំតំបន់។
ជាងពាក់កណ្ដាលនៃពលរដ្ឋនីហ្សេរីយ៉ា រកលុយបានតិចជាង២ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ។ ចំណូលជាតិជាង៧៥ភាគរយ បានពីវិស័យប្រេងកាត ដែលនេះជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេរីយ៉ា។ ដូច្នោះហើយទើបនៅពេលដែលតម្លៃប្រេងសកលធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្នុងឆ្នាំ២០១៤ សេដ្ឋកិច្ចនីហ្សេរីយ៉ា ក៏ដាំក្បាលចុះផងដែរ។ បន្ថែមពីលើនេះ វិបត្តិកូវីដ-១៩ កាន់តែរុញច្រានប្រទេសអាហ្វ្រិកមួយនេះធ្លាក់ចូលរណ្ដៅកាន់តែជ្រៅថែមទៀត។
ក្រុមហ៊ុនប្រេងអន្តរជាតិធំៗ_ដូចជា_Shell_នៅនីហ្សេរីយ៉ា
ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលតម្លៃប្រេង ត្រលប់មកល្អប្រសើរវិញ ពលរដ្ឋនីហ្សេរីយ៉ា នៅតែមិនទទួលផលប្រយោជន៍ច្រើនពីការលក់ប្រេងទាំងនេះ។ ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកជំនាញអន្តរជាតិមួយចំនួន យល់ឃើញថា មួយផ្នែកធំនៃលុយដែលរកបានពីវិស័យប្រេង ត្រូវប្រើប្រាស់ដើម្បីដោះបំណុលរដ្ឋ ផ្គត់ផ្គង់កញ្ចប់ថវិកាជាតិ ហើយនៅសេសសល់គឺចូលហោប៉ៅឯកជនឯណោះ។
តាមការស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅរបស់ទូរទស្សន៍កាតា Aljazeera កាលពីដើមឆ្នាំនេះ ប្រេងឆៅ ត្រូវបានរកឃើញក្រោមផ្លូវទឹកតាមដងដីសណ្ឌទន្លេនីហ្សេ (Niger Delta) ទីដែលក្រុមហ៊ុនប្រេងក្នុងស្រុកនីហ្សេរីយ៉ាតិចតួចប៉ុណ្ណោះបើកប្រតិបត្តិការ ខណៈក្រុមហ៊ុនប្រេងអន្តរជាតិធំៗ ដូចជា Shell និង Chevron ជាដើម កំពុងប្រតិបត្តិការរុករក និងបូមប្រេងយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងក្នុងតំបន់នេះ។ ក្រុមហ៊ុនប្រេង Shell តែឯង កាន់កាប់ផលិតកម្មប្រេងរបស់នីហ្សេរីយ៉ារហូតដល់ជាង៤០ភាគរយ។
ដោយហេតុថា ប្រទេស នីហ្សេរីយ៉ា ខ្វះខាតរោងចក្រដើម្បីចម្រាញ់ប្រេងដោយខ្លួនឯង ក្រុមហ៊ុនបរទេសទាំងនេះ បានលក់ប្រេងទៅខាងក្រៅ។ នៅទីបំផុត នីហ្សេរីយ៉ាសម្រេចនាំចូលផលិតផលចម្រាញ់ពីប្រេង (petrochemical products) ដែលគិតជាទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារចូលប្រទេសវិញ។ តាមទូរទស្សន៍ Aljazeera ក្រុមហ៊ុនបរទេសទាំងនេះ ជឿជាក់ថា ការចម្រាញ់ប្រេងក្នុងប្រទេសស្វ៊ីស ឬអាមេរិក ចំណាយតម្លៃចម្រាញ់អស់ទាប ឯនីហ្សេរីយ៉ាក៏ខ្វះខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដើម្បីចម្រាញ់ប្រេងដោយខ្លួនឯងទៅទៀត។
ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ដែលជាក្រុមហ៊ុនប្រេងជាតិ ដើរតួនាទីទាំងជានិយ័តករឧស្សាហកម្មផង និងក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មធំផង។ ជាគោលការណ៍ ដំណើរការរបស់វាគឺ ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ចុះកិច្ចសន្យាជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រេងអន្តរជាតិ ដោយតំណាងឲ្យរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ។ ក្រុមហ៊ុនប្រេងអន្តរជាតិ ត្រូវបង់ថ្លៃបឋម រួមមាន អាជ្ញាបណ្ណប្រេង កម្រៃជើងការ និងបង់ពន្ធលើលុយចំណេញពួកគេទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC)។ ហើយចុងក្រោយ ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ត្រូវបង្វែរលុយទាំងនេះចូលរដ្ឋ។
ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា_NNPC
យោងតាមលទ្ធផលស៊ើបអង្កេតរបស់ទូរទស្សន៍ Aljazeera និយ័តករ ដែលមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យនិងឃ្លាំមើលលំហូរលុយ ជាផ្នែកមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC)។ ម្ល៉ោះហើយទើបចំណូលមួយផ្នែកធំដែលរកបាន និងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានចុះហត្ថលេខា ខ្វះតម្លាភាព ព្រោះតែការដោះដូរទាំងនេះភាគច្រើន កើតឡើងក្រោមរូបភាពលាក់លៀម។
ជាក់ស្តែង លុយរាប់ពាន់លានដុល្លារត្រូវបាត់សូន្យឈឹងក្នុងពេលជាច្រើនឆ្នាំចុងក្រោយ ហើយករណីដែលល្បីរន្ទឺខ្លាំងបំផុតនោះ បានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៦ នៅពេលដែលមានរបាយការណ៍រកឃើញថា លុយចំណុលប្រេង១៦ពាន់លានដុល្លារបានបាត់សូន្យឈឹង។ លុយដ៏ច្រើនសម្បើមនេះ ជាលុយដែលក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ត្រូវបង់ចូលឃ្លាំងរតនាគារជាតិ។
ក្នុងការចុះផ្សាយថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ ទូរទស្សន៍អង់គ្លេស BBC បានរាយការណ៍ដោយដកស្រង់សម្តីមន្ត្រីសវនកម្មថា ក្រុមហ៊ុនប្រេងរដ្ឋនីហ្សេរីយ៉ា បានបរាជ័យបង់លុយឲ្យរដ្ឋាភិបាល១៦បាន់លានដុល្លារ ក្នុងករណីសង្ស័យឆបោកមួយ។ ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ក៏ពុំបានផ្ដល់ការបកស្រាយអ្វីឡើយសម្រាប់លុយដែលបានបាត់ទាំងនេះដែរ។
ខណៈចំណូលរកបានពីប្រេង ស្មើនឹង២ភាគ៣នៃកញ្ចប់ថវិកាជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាល ប្រធានាធិបតីនីហ្សេរីយ៉ា លោក Muhammadu Buhari បានប្តេជ្ញាបង្ក្រាបអំពើពុករលួយក្នុងប្រទេសលោក។ នីហ្សេរីយ៉ា ជាប់ចំណាត់លេខ១៤៤ ក្នុងចំណោមប្រទេសសរុប១៨០ ក្នុងបញ្ជីសន្ទស្សន៍អំពើពុករលួយរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ រឿងអាស្រូវពុករលួយដ៏ធំត្រូវបានរកឃើញក្នុងក្រុមហ៊ុនប្រេងរដ្ឋ ហើយគ្មានបុគ្គលណាម្នាក់ ត្រូវបានកាត់ទោស ឬត្រូវចាប់ឲ្យទទួលខុសត្រូវឡើយ។
ចោរលួចប្រេង
បច្ចុប្បន្ននេះ ពលរដ្ឋនីហ្សេរីយ៉ា និងពិភពលោក ប្រហែលជាធុញទ្រាន់នឹងព័ត៌មានបាត់លុយចំណូលប្រេងក្នុងក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) ដែលតែងកើតឡើងរៀងរាល់២ឬ៣ឆ្នាំម្ដង។ ទូរទស្សន៍ Aljazeera ក៏បានរកឃើញប្រភេទនៃការបាត់លុយមួយទៀត ហើយនោះគឺ ពន្ធ ។ ជាឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនប្រេង ដែលត្រូវបង់ពន្ធលើលុយចំណាញពួកគេទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតជាតិនីហ្សេរីយ៉ា (NNPC) រងការចោទប្រកាន់ថា ប្រកាសលុយចំណេញតិចជាងលុយចំណេញពិត ដើម្បីអាចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋទាប។
បញ្ហាមួយទៀត គឺនីហ្សេរីយ៉ាមានចោរលួចប្រេង។ បើតាមរបាយការណ៍របស់ទូរទស្សន៍ Aljazeera ក្នុងដើមឆ្នាំ២០១៩ ប្រេង២២លានបារ៉ែល ត្រូវបានចោរលួច និងយកទៅលក់នៅទីផ្សារងងឹត។ ប្រេងចោរទាំងនេះ ត្រូវដឹកជញ្ជូនទៅលក់ឲ្យឈ្មួញទទួលផលពីចោរក្នុងតំបន់អាហ្វ្រិកខាងលិច អឺរ៉ុប អាមេរិកឡាទីន និងអាស៊ី ៕
Tag:
នីហ្សេរីយ៉ា
ប្រេង
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
