បទវិភាគ
×![]()
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសង្គមបែបធម្មជាតិ មនុស្សរស់នៅដោយគ្មានរដ្ឋាភិបាល គ្មានសភា និងគ្មានតុលាការនោះទេ ពោលគឺពួកគេរស់នៅដោយសេរីភាពរៀងៗខ្លួន។ ប៉ុន្តែ ការរស់នៅរបៀបនេះ មនុស្សមានកម្លាំងខ្លាំង និងមានបញ្ញាវៃឆ្លាត តែងតែធ្វើបាបមនុស្សទន់ខ្សោយ។ ហេតុនេះហើយ ទើបបង្កើតឲ្យមានចលនាចង់បង្កើតរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋធានាសុវត្ថិភាព ធានាសិទ្ធិសេរីភាព និងស្វែងរកយុត្តិធម៌។ តើហេតុអ្វីបានពួកគេ នាំគ្នាទៅបង្កើតរដ្ឋ? តើពួកគេមានផលលំបាកអ្វីខ្លះ ក្នុងការរស់នៅបែបសង្គមធម្មជាតិ? 
នៅក្នុងសង្គមបែបធម្មជាតិ មនុស្សរស់នៅដោយភ័យខ្លាច ពីព្រោះពួកគេ ត្រូវបានធ្វើបាបគ្រប់បែបយ៉ាង ដោយអ្នកដែលមានកម្លាំងខ្លាំងជាង។ លើសពីនេះ សង្គមបែបធម្មជាតិ មនុស្សរស់នៅគ្មានសន្តិសុខ ពោលគឺអ្នកខ្លាំងធ្វើបាបអ្នកខ្សោយ គ្មានច្បាប់ គ្មានស្ថាប័ន ដើម្បីការពារអ្នកទន់ខ្សោយនោះទេ។ ដូច្នេះហើយទើប មនុស្សទាំងនោះ បានខិតខំរកវិធី ការពារខ្លួន ដើម្បីទទួលបានសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខ។ ពួកគេម្នាក់ៗបានសម្រេចចិត្ត ចង់ក្រងគ្នាជាកុលសម្ព័ន្ធ ដែលមានអ្នកដឹកនាំច្បាស់លាស់ ដើម្បីរស់នៅជាពួក ក្រុម ក្នុងន័យថា ចង់ឲ្យកុលសម្ព័ន្ធការពារប្រយោជន៍ពួកគេ។ ប៉ុន្តែការរីកចម្រើននៃកុលសម្ព័ន្ធជាច្រើន បានបង្កជាសង្គ្រាមរវាងគ្នានឹងគ្នា មិនចេះឈប់ឈរ។
ទស្សនវិទូជនជាតិអង់គ្លេស លោក Thomas Hobbes បានសរសេរថា ក្នុងសភាពធម្មជាតិមនុស្សបានបណ្តោយខ្លួនតាម សភាវគតិ អត្តទត្ថ និងចំណង់។ ចលករទាំងបីនេះ បានធ្វើឲ្យមនុស្សក្លាយជាសត្រូវនឹងគ្នា។ លោកចាត់ទុកមនុស្សជាឆ្កែចចកសម្រាប់មនុស្សគ្នាឯង ដែលប្រខាំគ្នាឯងដូចឆ្កែចចក។ ប្រសិនបើមនុស្សមិនឃាត់ទង្វើទាំងនេះទេ មនុស្សនឹងធ្វើសង្គ្រាមគ្រប់ពេលវេលា ហើយនាំទៅរកសេចក្តីវិនាស ពីព្រោះ ជាសង្គ្រាមឥតព្រំដែន គ្មានថ្ងៃបញ្ចប់។ (ដកស្រង់ពីសៀវភៅ«ប្រវត្តិគំនិតនយោបាយបស្ចឹមប្រទេស»រៀបរៀងដោយលោក អ៊ុំ ប៉ុម) ។
ក្រោមហេតុផលដែលមិនអាចការពារសុវត្ថិភាព និងការរស់នៅដោយការភ័យខ្លាចបែបនេះ ហើយ ទើបមនុស្សចាប់ផ្តើមបង្កើតចលនាឲ្យមានរដ្ឋ។ ប្រភេទរដ្ឋដំបូងៗ គឺមនុស្សសុខចិត្ត ដកសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ខ្លួនខ្លះ ដើម្បីជ្រោកក្រោមដំបូលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ពីព្រោះ មនុស្សយល់ថា មានតែធ្វើបែបហ្នឹងទេ ទើបអាចការពារពួកគេបាន។ ការគ្រប់គ្រងបែប រាជានិយម ក៏បានវិវត្តន៍បន្តិចម្តងៗ ទៅជារបបអភិជនាធិបតេយ្យ របបផ្តាច់ការ របបសក្តិភូមិ របបកំមុយនីស្ត និងចុងក្រោយគឺរបបប្រជាធិបតេយ្យ។ ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋមានច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ន ការគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យគឺត្រូវបានប្រទេសជាច្រើនយកមកអនុវត្តន៍យ៉ាងពេញនិយម។ នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ មានស្ថាប័នបីធំៗ ដែលអាចទ្រទ្រង់របបប្រជាធិបតេយ្យឲ្យដើរទៅមុខ។ ក្នុងនោះមាន សភាដែលតំណាងឲ្យពលរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលកើតឡើងពីការបោះឆ្នោត និងតុលាការសម្រាប់រកយុត្តិធម៌។ ស្ថាប័នទាំងនេះ គេអាចនិយាយបានថា ជាស្ថាប័នដែលមានអំណាចរបស់រដ្ឋ។ មនុស្សចង់បានស្ថានប័ននេះ ជួយការពារពួកគេ ពីការជិះជាន់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការគាបសង្កត់ពីសំណាក់ដែលមានអំណាច និងមានកម្លាំងរឹងមាំជាងខ្លួន។
គោលដៅនៃការបង្កើតរដ្ឋរបស់មនុស្ស គឺចង់បានសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ការគេចចេញពីសេចក្តីភ័យខ្លាច ដោយសារតែអំពើមិនត្រឹមត្រូវរបស់មនុស្សដែលខ្លាំងជាង។ មនុស្សចង់ បានតុលាការដើម្បីរកយុត្តិធម៌ ការពារសិទ្ធិ រកខុសត្រូវ និងការសុវត្ថិភាពឲ្យពួកគេ។ មនុស្សចង់បង្កើតរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឲ្យធ្វើការជូនពួកគេ តាមរយៈការអនុវត្តគោលនយោបាយសាធារណៈ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេស។ មនុស្សចង់បង្កើតសភា ដើម្បីឲ្យបង្កើតច្បាប់ការពារពួកគេ និងប្រយោជន៍របស់ពួកគេ ព្រមទាំងតាមដានរដ្ឋាភិបាល កុំឲ្យធ្វើអ្វីដែលអាចបាត់បង់ប្រយោជន៍របស់ពួកគេ។
ដូច្នេះ គោលបំណងនៃការបង្កើតរដ្ឋ គឺមនុស្សចង់ឲ្យរដ្ឋ ផ្តល់យុត្តិធម៌ កាត់បន្ថយជម្លោះនៅក្នុងសង្គម ការពារសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងធ្វើការអភិវឌ្ឍជីវភាពរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងស្វែងរកសន្តិភាពជូនពួកគេ មិនមែនបង្កើតរដ្ឋឡើងដើម្បីឲ្យធ្វើបាប ជិះជាន់ កេងប្រវ័ញ្ច និងសម្លាប់ពលរដ្ឋនោះទេ។ ហើយដើម្បីសងគុណរដ្ឋវិញ ពលរដ្ឋគ្រប់រូប បានបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋទាំងមូល អាចដំណើរការដោយគ្មានឧបសគ្គ៕
នៅក្នុងសង្គមបែបធម្មជាតិ មនុស្សរស់នៅដោយភ័យខ្លាច ពីព្រោះពួកគេ ត្រូវបានធ្វើបាបគ្រប់បែបយ៉ាង ដោយអ្នកដែលមានកម្លាំងខ្លាំងជាង។ លើសពីនេះ សង្គមបែបធម្មជាតិ មនុស្សរស់នៅគ្មានសន្តិសុខ ពោលគឺអ្នកខ្លាំងធ្វើបាបអ្នកខ្សោយ គ្មានច្បាប់ គ្មានស្ថាប័ន ដើម្បីការពារអ្នកទន់ខ្សោយនោះទេ។ ដូច្នេះហើយទើប មនុស្សទាំងនោះ បានខិតខំរកវិធី ការពារខ្លួន ដើម្បីទទួលបានសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខ។ ពួកគេម្នាក់ៗបានសម្រេចចិត្ត ចង់ក្រងគ្នាជាកុលសម្ព័ន្ធ ដែលមានអ្នកដឹកនាំច្បាស់លាស់ ដើម្បីរស់នៅជាពួក ក្រុម ក្នុងន័យថា ចង់ឲ្យកុលសម្ព័ន្ធការពារប្រយោជន៍ពួកគេ។ ប៉ុន្តែការរីកចម្រើននៃកុលសម្ព័ន្ធជាច្រើន បានបង្កជាសង្គ្រាមរវាងគ្នានឹងគ្នា មិនចេះឈប់ឈរ។
ទស្សនវិទូជនជាតិអង់គ្លេស លោក Thomas Hobbes បានសរសេរថា ក្នុងសភាពធម្មជាតិមនុស្សបានបណ្តោយខ្លួនតាម សភាវគតិ អត្តទត្ថ និងចំណង់។ ចលករទាំងបីនេះ បានធ្វើឲ្យមនុស្សក្លាយជាសត្រូវនឹងគ្នា។ លោកចាត់ទុកមនុស្សជាឆ្កែចចកសម្រាប់មនុស្សគ្នាឯង ដែលប្រខាំគ្នាឯងដូចឆ្កែចចក។ ប្រសិនបើមនុស្សមិនឃាត់ទង្វើទាំងនេះទេ មនុស្សនឹងធ្វើសង្គ្រាមគ្រប់ពេលវេលា ហើយនាំទៅរកសេចក្តីវិនាស ពីព្រោះ ជាសង្គ្រាមឥតព្រំដែន គ្មានថ្ងៃបញ្ចប់។ (ដកស្រង់ពីសៀវភៅ«ប្រវត្តិគំនិតនយោបាយបស្ចឹមប្រទេស»រៀបរៀងដោយលោក អ៊ុំ ប៉ុម) ។
ក្រោមហេតុផលដែលមិនអាចការពារសុវត្ថិភាព និងការរស់នៅដោយការភ័យខ្លាចបែបនេះ ហើយ ទើបមនុស្សចាប់ផ្តើមបង្កើតចលនាឲ្យមានរដ្ឋ។ ប្រភេទរដ្ឋដំបូងៗ គឺមនុស្សសុខចិត្ត ដកសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ខ្លួនខ្លះ ដើម្បីជ្រោកក្រោមដំបូលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ពីព្រោះ មនុស្សយល់ថា មានតែធ្វើបែបហ្នឹងទេ ទើបអាចការពារពួកគេបាន។ ការគ្រប់គ្រងបែប រាជានិយម ក៏បានវិវត្តន៍បន្តិចម្តងៗ ទៅជារបបអភិជនាធិបតេយ្យ របបផ្តាច់ការ របបសក្តិភូមិ របបកំមុយនីស្ត និងចុងក្រោយគឺរបបប្រជាធិបតេយ្យ។ ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋមានច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ន ការគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យគឺត្រូវបានប្រទេសជាច្រើនយកមកអនុវត្តន៍យ៉ាងពេញនិយម។ នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ មានស្ថាប័នបីធំៗ ដែលអាចទ្រទ្រង់របបប្រជាធិបតេយ្យឲ្យដើរទៅមុខ។ ក្នុងនោះមាន សភាដែលតំណាងឲ្យពលរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលកើតឡើងពីការបោះឆ្នោត និងតុលាការសម្រាប់រកយុត្តិធម៌។ ស្ថាប័នទាំងនេះ គេអាចនិយាយបានថា ជាស្ថាប័នដែលមានអំណាចរបស់រដ្ឋ។ មនុស្សចង់បានស្ថានប័ននេះ ជួយការពារពួកគេ ពីការជិះជាន់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការគាបសង្កត់ពីសំណាក់ដែលមានអំណាច និងមានកម្លាំងរឹងមាំជាងខ្លួន។
គោលដៅនៃការបង្កើតរដ្ឋរបស់មនុស្ស គឺចង់បានសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ការគេចចេញពីសេចក្តីភ័យខ្លាច ដោយសារតែអំពើមិនត្រឹមត្រូវរបស់មនុស្សដែលខ្លាំងជាង។ មនុស្សចង់ បានតុលាការដើម្បីរកយុត្តិធម៌ ការពារសិទ្ធិ រកខុសត្រូវ និងការសុវត្ថិភាពឲ្យពួកគេ។ មនុស្សចង់បង្កើតរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឲ្យធ្វើការជូនពួកគេ តាមរយៈការអនុវត្តគោលនយោបាយសាធារណៈ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេស។ មនុស្សចង់បង្កើតសភា ដើម្បីឲ្យបង្កើតច្បាប់ការពារពួកគេ និងប្រយោជន៍របស់ពួកគេ ព្រមទាំងតាមដានរដ្ឋាភិបាល កុំឲ្យធ្វើអ្វីដែលអាចបាត់បង់ប្រយោជន៍របស់ពួកគេ។
ដូច្នេះ គោលបំណងនៃការបង្កើតរដ្ឋ គឺមនុស្សចង់ឲ្យរដ្ឋ ផ្តល់យុត្តិធម៌ កាត់បន្ថយជម្លោះនៅក្នុងសង្គម ការពារសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងធ្វើការអភិវឌ្ឍជីវភាពរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងស្វែងរកសន្តិភាពជូនពួកគេ មិនមែនបង្កើតរដ្ឋឡើងដើម្បីឲ្យធ្វើបាប ជិះជាន់ កេងប្រវ័ញ្ច និងសម្លាប់ពលរដ្ឋនោះទេ។ ហើយដើម្បីសងគុណរដ្ឋវិញ ពលរដ្ឋគ្រប់រូប បានបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋទាំងមូល អាចដំណើរការដោយគ្មានឧបសគ្គ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
«ប្រេសិត»មានន័យដូចម្តេច?
4 ថ្ងៃ
