ពីនេះ ពីនោះ
×![]()
ដោយ: ថ្មីៗ
ភ្នំពេញ៖ ការគ្រប់គ្រងសង្គម គឺមិនអាចខ្វះបាននូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងមួយដែលមានច្បាប់ ច្បាស់លាស់ក្នុងការរៀបចំសង្គម គ្រប់គ្រងសកម្មភាពសង្គម សកម្មភាព ទង្វើរ ការគិតរបស់មនុស្ស និងកំណត់ព្រំដែនសេរីភាពរបស់មនុស្ស។ ប៉ុន្តែមានពាក្យមួយឃ្លា គេបានលើកឡើងថា «ច្បាប់ប្រៀបដូចជាសំណាញ់ពីងពាងដែលចាប់បានតែសត្វល្អិតតែមិនអាចចាប់បានសត្វដំរី»ឡើយ។ តើពាក្យមួយឃ្លានេះសមហេតុផលដែរ ឬយ៉ាងណា?
សំណាញ់ច្បាប់ គឺគេតែងតែឲ្យតម្លៃថា ជាសំណាញ់មួយដែលគ្មានអ្នកណាអាចគេចផុត ប្រសិនបើខ្លួនបានប្រព្រឹត្តខុស និងល្មើសច្បាប់។ ប៉ុន្តែមានគំនិតច្រាសត្រឡប់មួយបានបង្ហាញថា សំណាញ់ច្បាប់ វាគ្រាន់តែជាសំណាញ់ប្រើសម្រាប់ជាឧបករណ៍របស់អ្នកធំ ក្នុងការចាប់កំហុសអ្នកតូចតែប៉ុណ្ណោះ។ មតិទាំងពីរនេះមិនអាចបដិសេធថា មួយណាខុសមួយណាត្រូវនោះទេ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងបរិបទនៃការគិត និងវិនិច្ឆ័យ គេអាចទាញចេញជាពីរហេតុផលសំខាន់ សម្រាប់ការគិតអំពីពាក្យមួយឃ្លាថា «ច្បាប់ប្រៀបដូចជាសំណាញ់ឮពីងពាងដែលចាប់បានតែសត្វល្អិត តែមិនអាចចាប់សត្វដំរី»នេះ។
ហេតុផលទីមួយ គឺជាហេតុផលមួយដែលគេអាចនិយាយបានថា ពាក្យមួយឃ្លានេះគឺមានន័យត្រឹមត្រូវ ប្រសិនបើសំណាញ់ច្បាប់នោះ បង្កើតនៅក្នុងប្រទេសដែលមានកត្ដាសេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍ ប្រជាជនខ្វះការយល់ដឹង មនុស្សមិនឲ្យតម្លៃច្បាប់ រាស្ត្រមិនចេះ មិនដឹង មិនយល់អ្វីទៅជាច្បាប់ ចំណែកមន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំយល់ថាច្បាប់គ្រាន់តែជាឈ្នាន់ដើម្បីបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។ ចំណែកមន្ត្រីកាន់ច្បាប់ មិននាំគ្នាគោរព និងប្រតិបត្តិច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ តែនាំគ្នាជាន់លើច្បាប់។ ក្នុងហេតុផលបែបនេះ គ្មានឡើយដែលច្បាប់អាច ចាប់មន្ត្រីធំ មនុស្សមានឥទ្ធិពល ថ្នាក់ដឹកនាំធំៗ ដែលធ្វើខុសមកកាត់ទោសតាមច្បាប់បានឡើយ។ ប៉ុន្តែកត្តានេះ អ្នកដែលប្រឈមខ្លាំងជាងគេក្នុងការទទួលទោស ឬទទួលភាពអយុត្តិធម៌ គឺមានតែប្រជារាស្ត្រសាមញ្ញ មន្ត្រីតូចទាប ដែលគ្មានអំណាច នឹងក្លាយជាអ្នករងគ្រោះជានិច្ច។
ប៉ុន្តែ ឃ្លាមួយនេះ វានឹងមិនត្រឹមត្រូវឡើយ ក្នុងករណីដែលច្បាប់ ឬសំណាញ់ច្បាប់ទាំងនោះ ត្រូវបានបង្កើត និងអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសដែលគេមានភាពជឿនលឿន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គឺជាប្រទេស ដែលអ្នកដឹកនាំ មន្ត្រី ព្រមទាំងប្រជាជន អាចមានការយល់ដឹងពីច្បាប់ គោរពឧត្ដមភាពនៃច្បាប់ យកច្បាប់ជាមួលដ្ឋានក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គម។ ព្រោះថា នៅពេលដែលរាស្ត្រ មន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំ នាំគ្នាគោរពច្បាប់ លើកតម្កើងតម្លៃនៃច្បាប់ ពេលនោះហើយដែលឥទ្ធិពលរបស់ច្បាប់ អំណាចនៃសំណាញ់ច្បាប់ នឹងចាប់បានទាំងអស់មិនថាឡើយសត្វតូចៗ ទោះដំរីធំមហិមាក៏ត្រូវតែជាប់នៅក្នុងសំណាញ់ច្បាប់ដែរ។
សរុបមក អំណាចច្បាប់គឺមានពិតសម្រាប់ការ គ្រប់គ្រងមនុស្ស ប៉ុន្តែ ចង់ឲ្យច្បាប់មានឧត្ដមភាព អាចផ្ដល់ភាពយុត្តិធម៌ឲ្យមនុស្សក្នុងសង្គមបានចាំបាច់គឺត្រូវតែជាច្បាប់ល្អ។ មានច្បាប់ល្អ មិនប្រាកដថា អាចអនុវត្តបាន មានយុត្តិធម៌ ហេតុនេះគឺទាមទារឲ្យភ្នាក់សង្គមទាំងអស់ទាំងរាស្ត្រ មន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំ ត្រូវតែមានការយល់ដឹងពីច្បាប់ ចាត់ទុកច្បាប់គឺជាសំណាញ់យុត្តធម៌ មិនមែនសំណាញ់ពីងពាងឡើយ៕
សំណាញ់ច្បាប់ គឺគេតែងតែឲ្យតម្លៃថា ជាសំណាញ់មួយដែលគ្មានអ្នកណាអាចគេចផុត ប្រសិនបើខ្លួនបានប្រព្រឹត្តខុស និងល្មើសច្បាប់។ ប៉ុន្តែមានគំនិតច្រាសត្រឡប់មួយបានបង្ហាញថា សំណាញ់ច្បាប់ វាគ្រាន់តែជាសំណាញ់ប្រើសម្រាប់ជាឧបករណ៍របស់អ្នកធំ ក្នុងការចាប់កំហុសអ្នកតូចតែប៉ុណ្ណោះ។ មតិទាំងពីរនេះមិនអាចបដិសេធថា មួយណាខុសមួយណាត្រូវនោះទេ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងបរិបទនៃការគិត និងវិនិច្ឆ័យ គេអាចទាញចេញជាពីរហេតុផលសំខាន់ សម្រាប់ការគិតអំពីពាក្យមួយឃ្លាថា «ច្បាប់ប្រៀបដូចជាសំណាញ់ឮពីងពាងដែលចាប់បានតែសត្វល្អិត តែមិនអាចចាប់សត្វដំរី»នេះ។
ហេតុផលទីមួយ គឺជាហេតុផលមួយដែលគេអាចនិយាយបានថា ពាក្យមួយឃ្លានេះគឺមានន័យត្រឹមត្រូវ ប្រសិនបើសំណាញ់ច្បាប់នោះ បង្កើតនៅក្នុងប្រទេសដែលមានកត្ដាសេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍ ប្រជាជនខ្វះការយល់ដឹង មនុស្សមិនឲ្យតម្លៃច្បាប់ រាស្ត្រមិនចេះ មិនដឹង មិនយល់អ្វីទៅជាច្បាប់ ចំណែកមន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំយល់ថាច្បាប់គ្រាន់តែជាឈ្នាន់ដើម្បីបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។ ចំណែកមន្ត្រីកាន់ច្បាប់ មិននាំគ្នាគោរព និងប្រតិបត្តិច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ តែនាំគ្នាជាន់លើច្បាប់។ ក្នុងហេតុផលបែបនេះ គ្មានឡើយដែលច្បាប់អាច ចាប់មន្ត្រីធំ មនុស្សមានឥទ្ធិពល ថ្នាក់ដឹកនាំធំៗ ដែលធ្វើខុសមកកាត់ទោសតាមច្បាប់បានឡើយ។ ប៉ុន្តែកត្តានេះ អ្នកដែលប្រឈមខ្លាំងជាងគេក្នុងការទទួលទោស ឬទទួលភាពអយុត្តិធម៌ គឺមានតែប្រជារាស្ត្រសាមញ្ញ មន្ត្រីតូចទាប ដែលគ្មានអំណាច នឹងក្លាយជាអ្នករងគ្រោះជានិច្ច។
ប៉ុន្តែ ឃ្លាមួយនេះ វានឹងមិនត្រឹមត្រូវឡើយ ក្នុងករណីដែលច្បាប់ ឬសំណាញ់ច្បាប់ទាំងនោះ ត្រូវបានបង្កើត និងអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសដែលគេមានភាពជឿនលឿន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គឺជាប្រទេស ដែលអ្នកដឹកនាំ មន្ត្រី ព្រមទាំងប្រជាជន អាចមានការយល់ដឹងពីច្បាប់ គោរពឧត្ដមភាពនៃច្បាប់ យកច្បាប់ជាមួលដ្ឋានក្នុងការគ្រប់គ្រងសង្គម។ ព្រោះថា នៅពេលដែលរាស្ត្រ មន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំ នាំគ្នាគោរពច្បាប់ លើកតម្កើងតម្លៃនៃច្បាប់ ពេលនោះហើយដែលឥទ្ធិពលរបស់ច្បាប់ អំណាចនៃសំណាញ់ច្បាប់ នឹងចាប់បានទាំងអស់មិនថាឡើយសត្វតូចៗ ទោះដំរីធំមហិមាក៏ត្រូវតែជាប់នៅក្នុងសំណាញ់ច្បាប់ដែរ។
សរុបមក អំណាចច្បាប់គឺមានពិតសម្រាប់ការ គ្រប់គ្រងមនុស្ស ប៉ុន្តែ ចង់ឲ្យច្បាប់មានឧត្ដមភាព អាចផ្ដល់ភាពយុត្តិធម៌ឲ្យមនុស្សក្នុងសង្គមបានចាំបាច់គឺត្រូវតែជាច្បាប់ល្អ។ មានច្បាប់ល្អ មិនប្រាកដថា អាចអនុវត្តបាន មានយុត្តិធម៌ ហេតុនេះគឺទាមទារឲ្យភ្នាក់សង្គមទាំងអស់ទាំងរាស្ត្រ មន្ត្រី ថ្នាក់ដឹកនាំ ត្រូវតែមានការយល់ដឹងពីច្បាប់ ចាត់ទុកច្បាប់គឺជាសំណាញ់យុត្តធម៌ មិនមែនសំណាញ់ពីងពាងឡើយ៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
