ជាតិ
សង្គមជាតិ
×![]()
ភ្នំពេញៈ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ នៃការស៊ីស្លា ម្លូ ឬហៅថា ស្លាថ្មាត់ ឬស្លាម៉ាត់ ដែលកាលដើមឡើយ គេជឿថា ជាប្រពៃណីខ្មែរតាំងពីបុរាណកាលមកនោះ តាមពិត មានប្រវត្តិស្រដៀងគ្នាទៅនឹងប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ចិន និងវៀតណាមដែរ។
យោងសៀវភៅប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ដែលបោះពុម្ពផ្សាយឆ្នាំ២០០៨ លោកសាស្ត្រាចារ្យ មៀច ប៉ុណ្ណ អ្នកស្រាវជ្រាវ នៃវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត បានសរសេររៀបរាប់អំពីប្រវត្តិ នៃដើម ស្លា ម្លូ និងកំបោររបស់ខ្មែរ ដែលរឿងនេះ ដំណាលថា កាលពីព្រេងនាយ មានយុវជនពីរនាក់បងប្អូន ស្រលាញ់ គ្នាណាស់។ លុះក្រោយមក អ្នកទាំងពីរបាននាំគ្នាទៅរៀនមន្តអាគមន៍គាថា ពីគ្រូអាចារ្យដ៏ល្បីឈ្មោះ ម្នាក់ ប៉ុន្តែក្រោយពីហាត់រៀនចេះសព្វគ្រប់ហើយ បុរសជាបង បានរៀបការជាមួយនារី ដ៏ស្រស់ស្អាត ម្នាក់នៅទីនោះ។ ក្រោយពីរៀបការរួច បុរសជាបង មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងប្អូនទេ ព្រោះរវល់ជាមួយ ភរិយាច្រើនជាង ធ្វើឲ្យយុវជនជាប្អូននឹកតូចចិត្ត ក៏រត់ចេញពីផ្ទះនោះទៅ។ យុវជនជាប្អូនចេះតែ ដើរគ្មានគោលដៅ រហូតដល់ទីដាច់សង្វែង គេក៏ចូលទៅអង្គុយក្រោមដើមជ្រៃ ប្របមាត់ស្ទឹងមួយ។ យុវ ជនជាប្អូន ត្រូវបានអ្នកតាថែរក្សាដើមជ្រៃនេះ វាយបាក់ក ស្លាប់ ហើយសពរបស់យុវជនប្អូនបានក្លាយជាថ្មកំបោរ នៅពេលនោះទៅ។
ចំណែក បុរសជាបង ក្រោយពីដឹងថា ប្អូនប្រុសរត់ចេញពីផ្ទះ ក៏លាប្រពន្ធទៅតាមរកប្អូន។ លុះមកដល់ត្រង់មានដើមជ្រៃប្របមាត់ស្ទឹង ដែលប្អូនស្លាប់នោះ ដោយអស់កម្លាំងពេក បុរសជាបងក៏ដើរទៅ អង្គុយក្រោមដើមជ្រៃនោះ ដើម្បីសម្រាកយកម្លាំង។ ប៉ុន្តែ បុរសជាបង ក៏ត្រូវអ្នកតាដើមជ្រៃនោះ វាយបាក់ ក ស្លាប់ទៀត។ ភ្លាមនោះ សាកសពបុរសជាងបង បានក្លាយទៅជារុក្ខជាតិមួយដើម (ដើមស្លា) ដុះក្បែរដុំថ្មកំបោរនោះ។ ចំណែកឯភរិយា របស់បុរសជាបង ក្រោយពីបាត់ដំណឹងប្តី នាងក៏ចេញពីផ្ទះ តាមមករកប្តីដែរ។ លុះមកដល់ត្រង់ដើមជ្រៃ ប្របមាត់ស្ទឹង នាងក៏ចូលទៅសម្រាកទីនោះយកកម្លាំង ហើយនាង ក៏ត្រូវអ្នកតាវាយបាក់កស្លាប់ដែរ។ សពនាងជាប្រពន្ធ បានក្លាយទៅជាដើមរុក្ខជាតិវល្លិ៍ មួយប្រភេទេ មានដើមតូច តែមានស្លឹកក្រប៉ាងធំ ស្រដៀងត្រចៀកគោ(ម្លូ) នៅក្បែរនោះ។ ដើមម្លូ បានដុះរុំ ព័ទ្ធ ដើមស្លា និងថ្មកំបោរ ដែលមើលពីចម្ងាយទៅឃើញមានសម្រស់ស្អាត គួរទាក់ទាញចិត្ត។
ចំណេរកាលក្រោយមក មានព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គ បានយាងប្រពៀតព្រៃ ដោយឆ្លងកាត់ទីនេះ។ ក្រោយពីទតឃើញដើមរុក្ខជាតិម្លូ ដុះរុំដើមស្លា និងថ្មកំបោរយ៉ាងស្អាតចម្លែកបែបនេះ ព្រះអង្គក៏បង្គាប់ ឲ្យរកអ្នកណា ដែលអាចរឿង ឬដឹងប្រភពនៃដើមរុក្ខជាតិទាំងបីនេះមកនិទានឲ្យព្រះសណ្តាប់។ ជា មួយគ្នានោះ មានអ្នកភូមិម្នាក់ ដែលដឹងរឿងនេះ ក៏មកដំណាលរឿងនេះ ថ្វាយព្រះអង្គសណ្តាប់ ហើយ ក្រោយពីទ្រង់ជ្រាបរឿងនេះហើយ ព្រះអង្គ ក៏ឲ្យអាមាត្យបេះផ្លែស្លា បេះស្លឹកម្លូ និងយកស្រាមកត្រដុស លាង នឹងថ្មកំបោរនោះ ភ្លាមនោះ រុក្ខជាតិទាំងបី ក៏រលាយចូលគ្នាជាទឹកពណ៌ក្រហម ដូចឈាម ហូរចុះ លើព្រះធរណី។
ព្រះមហាក្សត្រ ក្រោយពីទតឃើញហេតុការណ៍ចម្លែកបែបនេះ ព្រះអង្គក៏ទ្រង់ឈ្វេងយល់ថា អ្នកទាំង បីពិតជាស្រលាញ់គ្នាណាស់ កាលនៅជាតិជាមនុស្ស ហើយចាប់ពីពេលនោះមក ដើម្បីរក្សាទុកចំណង នៃក្តីស្រលាញ់នេះ កាន់តែយូរអង្វែង ព្រះអង្គក៏បានបង្គាប់ឲ្យគេដាំដើមស្លា ម្លូ និងកំបោរសម្រាប់ប្រារព្ធពិធីមង្គលផ្សេងៗ ដូចជាពិធីបង្កក់កូន ពិធីសែនព្រេន ពិធីចូលម្លប់ ពិធីចេញម្លប់ និងពិធីមង្គលការជាដើម។
ដោយឡែកទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ចេញផ្សាយខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៥ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់ បានរៀបរាប់ ថា តាមពង្សាវតារវៀតណាម ពិធីហុចស្លាថ្មាត់ ឬស្លាម៉ាត់នេះ មានដំណើរថា កាលពីព្រេងនាយ នៅនគរអាណ្ណាម ក្នុងរាជ្យព្រះបាទហ៊ុង យឿង មានយុវជនពីរនាក់បងប្អូន ស្រលាញ់គ្នាណាស់។ ពួកគេរស់នៅជាមួយគ្នា ដូចលលកញីឈ្មោល។ លុះក្រោយមក យុវជនជាបង មានរៀបការប្រពន្ធ ហើយដោយសារស្រលាញ់ប្រពន្ធពេក យុវជនជាបងភ្លេចនឹកបុរជាប្អូន ធ្វើឲ្យយុវជនជាប្អូននឹកតូចចិត្តថា បងលែងស្រលាញ់ខ្លួនដូចមុន ក៏សម្រេចចិត្តរត់ចេញផ្ទះទៅ។ យុវជនជាប្អូន ចេះតែដើរ ដើរទៅ ដាច់បាយ ដាច់ទឹក ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន យុវជនជាប្អូន ក៏ស្លាប់ទៅ។
ក្រោយពីស្លាប់ យូរទៅគំនរឆ្អឹង សពយុវជនជាប្អូន ក៏ក្លាយទៅជាថ្មកំបោរ។ ក្រោយមកទៀត យុវជន ជាបង ក្រោយពីបាត់ដំណឹងប្អូនយូរ ក៏លាប្រ ពន្ធ ចេញពីផ្ទះមកតាមរកប្អូន។ ហាក់មានអ្វីមកទាក់ចិត្ត ឲ្យយុវជនជាបង ត្រូវដើរតាមផ្លូវ ដែលយុវជន ជាប្អូនបានដើរ។ បួនប្រាំថ្ងៃក្រោយមក មកដល់កន្លែង ដែលយុវជនប្អូនស្លាប់ យុវជនជាបង អស់កម្លាំង ក៏ដួលស្លាប់ នៅកន្លែងនោះដែរ។ ប៉ុន្តែ មុនពេលស្លាប់ យុវជនជាបង បានវារ ទៅរកដុំថ្មកំបោរ នៅក្បែរ នោះ។ បន្ទាប់មក ទីដែលយុវជនជាបងដួលស្លាប់នោះ បានដុះដើមដើមឈើមួយដើមសន្តាន ដើមដូង និងដើមត្នោត តែរាងតូចជាង គឺដើម ស្លា។ រីឯ នារីជាភរិយាយុវជនបង ក្រោយពីបាត់ប្តីយូរពេក នាងក៏ចាកចេញពីផ្ទះ តាមមករកប្តីទៀត។ លុះមកដល់ត្រង់កន្លែងប្តី និងប្អូនថ្លៃស្លាប់នោះ នាងក៏ដួលស្លាប់ទៅដែរ ហើយត្រង់កន្លែងនាងស្លាប់នោះ ក៏មានដុះវល្លិ៍មួយប្រភេទ មានដើមតូចតែស្លឹកធំ គេហៅថាម្លូ។
មួយឆ្នាំក្រោយមកទៀត អាកាសធាតុ មានការប្រែប្រួល គឺក្តៅខ្លាំង គ្មានភ្លៀងមួយតំណក់សោះ ប៉ុន្តែ នៅទី ដែលបងប្អូនទាំងបីស្លាប់នោះ រុក្ខជាតិទាំងនោះ គ្មានស្រពោនរញមឡើយ គឺនៅតែស្រស់បំព្រង ដដែល។
ហេតុការណ៍ ដ៏ចម្លែកនេះ បានល្បីល្បាញ សុះសាយទៅដល់ព្រះរាជាហ៊ុង យឿង។ ព្រះអង្គមានព្រះទ័យចង់ឃើញ ចង់ទត ក៏ត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេរៀបចំក្បួន មានគ្រែស្នែងទៅកាន់ទីនោះ។ លុះមកដល់ហើយ ព្រះអង្គទ្រង់បង្គាប់ឲ្យចាស់ៗ ដែលដឹងរឿងនិទានឲ្យស្តាប់។ ក្រោយពីជ្រាបរឿងរ៉ាវនេះហើយ ព្រះក៏ទ្រង់បង្គាប់ឲ្យគេបេះស្លឹកម្លូ ផ្លែស្លា និងថ្មកំបោរមកបុកលាយគ្នា។ រំពេចនោះ សារជាតិទាំងបីក៏ក្លាយ ជាពណ៌ក្រហមដូចឈាម។ ដោយទតឃើញច្បាស់នឹងព្រះនេត្រហើយ ព្រះអង្គក៏បង្គាប់ឲ្យអ្នកស្រុកផលិតកំបោរ ដាំដើមស្លា ម្លូ នៅគ្រប់មុខផ្ទះ ព្រោះដើមទាំងនោះ តំនាងឲ្យក្តីស្រលាញ់ ដ៏ស្ម័គ្រស្មោះ របស់អ្នកទាំងបី។ ជាពិសេស ព្រះអង្គបង្គាប់ឲ្យបណ្តាជនទាំងឡាយណា ដែលរៀបមង្គលការកូន ត្រូវឲ្យកូនប្រុស កូនស្រី(កូនក្រមុំ កូនកំឡោះ) ប្តូរស្លាម៉ាត់គ្នាទោះវិញទៅមក ដើម្បីបញ្ជាក់ពីក្តីស្រលាញ់។ ចាប់ពីពេលនោះមក ទំនៀមទម្លាប់នេះ ក៏ក្លាយទៅជាទំនៀមទម្លាប់របស់អ្នកស្រុកទៅ។
ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជ សុរិយា ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ទំនៀមទម្លាប់ហុចស្លាម៉ាត់របស់ជនជាតិយួននេះ ស្រដៀងគ្នា ទៅនឹងទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរដែរ ប៉ុន្តែ ក្នុងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ស្លាម៉ាត់ ឬស្លាថ្មាត់ គឺ ជារបស់បញ្ចាំចិត្ត និងតំណាងឲ្យពាក្យសត្យ (សច្ចៈ) ហើយដោយសារសម័យបច្ចុប្បន្ន បុរសខ្មែរ មិនចេះ បរិភោគស្លា ចាស់ៗ ក៏អនុញ្ញាតឲ្យយកបារីជំនួសវិញ។
រឿងរ៉ាវដោយឡែកមួយទៀត ទាក់ទងនឹងទំនៀមហុចស្លាថ្មាត់ ឬស្លាម៉ាត់ខ្មែរ មានដំណាលមកថា កាលដែលព្រះថោង (មាស) បានមកតាំងនៅលើកោះគោកធ្លក ព្រះថោងបានជួបនឹឆងស្រីម្នាក់ ដែល ជាព្រះរាជបុត្រីស្តេចភូជង្គនាគ។ នាង និងព្រះថោង ក្រោយពីបានសាកសួរគ្នា ទៅវិញទៅមករួចមក ក៏សុខចិត្តស្ម័គ្រទទួលគ្នា ជាគូជីវិត។ ប៉ុន្តែ ព្រះនាង មិនហ៊ានឆ្លង(រំលង)ប្រវេណី ព្រះនាងក៏សុំលាព្រះថោងទៅទូលព្រះបិតាវិញ។ ព្រះថោងមិនជឿជាក់លើព្រះនាង ក្រែងព្រះនាងកុហក ព្រះថោងមិនព្រម ដោះលែងឲ្យនាងត្រឡប់ទៅឋានភូជង្គនាគវិញឡើយ ទាល់តែព្រះនាងទូលព្រះងង្គថា បើព្រះអង្គមិន ជឿចិត្តខ្ញុំម្ចាស់ សូមព្រះអង្គទុកស្លាមួយម៉ាត់ជាភស្តុតាងចុះ ម្យ៉ាងទៀត សូមទ្រង់ជ្រាបថា ពួកអ្នកនគរ ខ្ញុំម្ចាស់ឯណោះ គេកាន់ពាក្យសត្យណាស់ បើពុំដូច្នេះទេ នគរនឹងត្រូវសាបសូន្យជាពុំខាន។ ក្រោយឮ ព្រះនាងមានបន្ទូលដូច្នេះ ព្រះថោង ក៏សុខព្រះទ័យ ឲ្យនាងត្រឡប់ទៅកាន់ឋាន ភូជង្គនាគទៅ៕
យោងសៀវភៅប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ដែលបោះពុម្ពផ្សាយឆ្នាំ២០០៨ លោកសាស្ត្រាចារ្យ មៀច ប៉ុណ្ណ អ្នកស្រាវជ្រាវ នៃវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត បានសរសេររៀបរាប់អំពីប្រវត្តិ នៃដើម ស្លា ម្លូ និងកំបោររបស់ខ្មែរ ដែលរឿងនេះ ដំណាលថា កាលពីព្រេងនាយ មានយុវជនពីរនាក់បងប្អូន ស្រលាញ់ គ្នាណាស់។ លុះក្រោយមក អ្នកទាំងពីរបាននាំគ្នាទៅរៀនមន្តអាគមន៍គាថា ពីគ្រូអាចារ្យដ៏ល្បីឈ្មោះ ម្នាក់ ប៉ុន្តែក្រោយពីហាត់រៀនចេះសព្វគ្រប់ហើយ បុរសជាបង បានរៀបការជាមួយនារី ដ៏ស្រស់ស្អាត ម្នាក់នៅទីនោះ។ ក្រោយពីរៀបការរួច បុរសជាបង មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងប្អូនទេ ព្រោះរវល់ជាមួយ ភរិយាច្រើនជាង ធ្វើឲ្យយុវជនជាប្អូននឹកតូចចិត្ត ក៏រត់ចេញពីផ្ទះនោះទៅ។ យុវជនជាប្អូនចេះតែ ដើរគ្មានគោលដៅ រហូតដល់ទីដាច់សង្វែង គេក៏ចូលទៅអង្គុយក្រោមដើមជ្រៃ ប្របមាត់ស្ទឹងមួយ។ យុវ ជនជាប្អូន ត្រូវបានអ្នកតាថែរក្សាដើមជ្រៃនេះ វាយបាក់ក ស្លាប់ ហើយសពរបស់យុវជនប្អូនបានក្លាយជាថ្មកំបោរ នៅពេលនោះទៅ។
ចំណែក បុរសជាបង ក្រោយពីដឹងថា ប្អូនប្រុសរត់ចេញពីផ្ទះ ក៏លាប្រពន្ធទៅតាមរកប្អូន។ លុះមកដល់ត្រង់មានដើមជ្រៃប្របមាត់ស្ទឹង ដែលប្អូនស្លាប់នោះ ដោយអស់កម្លាំងពេក បុរសជាបងក៏ដើរទៅ អង្គុយក្រោមដើមជ្រៃនោះ ដើម្បីសម្រាកយកម្លាំង។ ប៉ុន្តែ បុរសជាបង ក៏ត្រូវអ្នកតាដើមជ្រៃនោះ វាយបាក់ ក ស្លាប់ទៀត។ ភ្លាមនោះ សាកសពបុរសជាងបង បានក្លាយទៅជារុក្ខជាតិមួយដើម (ដើមស្លា) ដុះក្បែរដុំថ្មកំបោរនោះ។ ចំណែកឯភរិយា របស់បុរសជាបង ក្រោយពីបាត់ដំណឹងប្តី នាងក៏ចេញពីផ្ទះ តាមមករកប្តីដែរ។ លុះមកដល់ត្រង់ដើមជ្រៃ ប្របមាត់ស្ទឹង នាងក៏ចូលទៅសម្រាកទីនោះយកកម្លាំង ហើយនាង ក៏ត្រូវអ្នកតាវាយបាក់កស្លាប់ដែរ។ សពនាងជាប្រពន្ធ បានក្លាយទៅជាដើមរុក្ខជាតិវល្លិ៍ មួយប្រភេទេ មានដើមតូច តែមានស្លឹកក្រប៉ាងធំ ស្រដៀងត្រចៀកគោ(ម្លូ) នៅក្បែរនោះ។ ដើមម្លូ បានដុះរុំ ព័ទ្ធ ដើមស្លា និងថ្មកំបោរ ដែលមើលពីចម្ងាយទៅឃើញមានសម្រស់ស្អាត គួរទាក់ទាញចិត្ត។
ចំណេរកាលក្រោយមក មានព្រះមហាក្សត្រមួយអង្គ បានយាងប្រពៀតព្រៃ ដោយឆ្លងកាត់ទីនេះ។ ក្រោយពីទតឃើញដើមរុក្ខជាតិម្លូ ដុះរុំដើមស្លា និងថ្មកំបោរយ៉ាងស្អាតចម្លែកបែបនេះ ព្រះអង្គក៏បង្គាប់ ឲ្យរកអ្នកណា ដែលអាចរឿង ឬដឹងប្រភពនៃដើមរុក្ខជាតិទាំងបីនេះមកនិទានឲ្យព្រះសណ្តាប់។ ជា មួយគ្នានោះ មានអ្នកភូមិម្នាក់ ដែលដឹងរឿងនេះ ក៏មកដំណាលរឿងនេះ ថ្វាយព្រះអង្គសណ្តាប់ ហើយ ក្រោយពីទ្រង់ជ្រាបរឿងនេះហើយ ព្រះអង្គ ក៏ឲ្យអាមាត្យបេះផ្លែស្លា បេះស្លឹកម្លូ និងយកស្រាមកត្រដុស លាង នឹងថ្មកំបោរនោះ ភ្លាមនោះ រុក្ខជាតិទាំងបី ក៏រលាយចូលគ្នាជាទឹកពណ៌ក្រហម ដូចឈាម ហូរចុះ លើព្រះធរណី។
ព្រះមហាក្សត្រ ក្រោយពីទតឃើញហេតុការណ៍ចម្លែកបែបនេះ ព្រះអង្គក៏ទ្រង់ឈ្វេងយល់ថា អ្នកទាំង បីពិតជាស្រលាញ់គ្នាណាស់ កាលនៅជាតិជាមនុស្ស ហើយចាប់ពីពេលនោះមក ដើម្បីរក្សាទុកចំណង នៃក្តីស្រលាញ់នេះ កាន់តែយូរអង្វែង ព្រះអង្គក៏បានបង្គាប់ឲ្យគេដាំដើមស្លា ម្លូ និងកំបោរសម្រាប់ប្រារព្ធពិធីមង្គលផ្សេងៗ ដូចជាពិធីបង្កក់កូន ពិធីសែនព្រេន ពិធីចូលម្លប់ ពិធីចេញម្លប់ និងពិធីមង្គលការជាដើម។
ដោយឡែកទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ចេញផ្សាយខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៥ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់ បានរៀបរាប់ ថា តាមពង្សាវតារវៀតណាម ពិធីហុចស្លាថ្មាត់ ឬស្លាម៉ាត់នេះ មានដំណើរថា កាលពីព្រេងនាយ នៅនគរអាណ្ណាម ក្នុងរាជ្យព្រះបាទហ៊ុង យឿង មានយុវជនពីរនាក់បងប្អូន ស្រលាញ់គ្នាណាស់។ ពួកគេរស់នៅជាមួយគ្នា ដូចលលកញីឈ្មោល។ លុះក្រោយមក យុវជនជាបង មានរៀបការប្រពន្ធ ហើយដោយសារស្រលាញ់ប្រពន្ធពេក យុវជនជាបងភ្លេចនឹកបុរជាប្អូន ធ្វើឲ្យយុវជនជាប្អូននឹកតូចចិត្តថា បងលែងស្រលាញ់ខ្លួនដូចមុន ក៏សម្រេចចិត្តរត់ចេញផ្ទះទៅ។ យុវជនជាប្អូន ចេះតែដើរ ដើរទៅ ដាច់បាយ ដាច់ទឹក ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន យុវជនជាប្អូន ក៏ស្លាប់ទៅ។
ក្រោយពីស្លាប់ យូរទៅគំនរឆ្អឹង សពយុវជនជាប្អូន ក៏ក្លាយទៅជាថ្មកំបោរ។ ក្រោយមកទៀត យុវជន ជាបង ក្រោយពីបាត់ដំណឹងប្អូនយូរ ក៏លាប្រ ពន្ធ ចេញពីផ្ទះមកតាមរកប្អូន។ ហាក់មានអ្វីមកទាក់ចិត្ត ឲ្យយុវជនជាបង ត្រូវដើរតាមផ្លូវ ដែលយុវជន ជាប្អូនបានដើរ។ បួនប្រាំថ្ងៃក្រោយមក មកដល់កន្លែង ដែលយុវជនប្អូនស្លាប់ យុវជនជាបង អស់កម្លាំង ក៏ដួលស្លាប់ នៅកន្លែងនោះដែរ។ ប៉ុន្តែ មុនពេលស្លាប់ យុវជនជាបង បានវារ ទៅរកដុំថ្មកំបោរ នៅក្បែរ នោះ។ បន្ទាប់មក ទីដែលយុវជនជាបងដួលស្លាប់នោះ បានដុះដើមដើមឈើមួយដើមសន្តាន ដើមដូង និងដើមត្នោត តែរាងតូចជាង គឺដើម ស្លា។ រីឯ នារីជាភរិយាយុវជនបង ក្រោយពីបាត់ប្តីយូរពេក នាងក៏ចាកចេញពីផ្ទះ តាមមករកប្តីទៀត។ លុះមកដល់ត្រង់កន្លែងប្តី និងប្អូនថ្លៃស្លាប់នោះ នាងក៏ដួលស្លាប់ទៅដែរ ហើយត្រង់កន្លែងនាងស្លាប់នោះ ក៏មានដុះវល្លិ៍មួយប្រភេទ មានដើមតូចតែស្លឹកធំ គេហៅថាម្លូ។
មួយឆ្នាំក្រោយមកទៀត អាកាសធាតុ មានការប្រែប្រួល គឺក្តៅខ្លាំង គ្មានភ្លៀងមួយតំណក់សោះ ប៉ុន្តែ នៅទី ដែលបងប្អូនទាំងបីស្លាប់នោះ រុក្ខជាតិទាំងនោះ គ្មានស្រពោនរញមឡើយ គឺនៅតែស្រស់បំព្រង ដដែល។
ហេតុការណ៍ ដ៏ចម្លែកនេះ បានល្បីល្បាញ សុះសាយទៅដល់ព្រះរាជាហ៊ុង យឿង។ ព្រះអង្គមានព្រះទ័យចង់ឃើញ ចង់ទត ក៏ត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេរៀបចំក្បួន មានគ្រែស្នែងទៅកាន់ទីនោះ។ លុះមកដល់ហើយ ព្រះអង្គទ្រង់បង្គាប់ឲ្យចាស់ៗ ដែលដឹងរឿងនិទានឲ្យស្តាប់។ ក្រោយពីជ្រាបរឿងរ៉ាវនេះហើយ ព្រះក៏ទ្រង់បង្គាប់ឲ្យគេបេះស្លឹកម្លូ ផ្លែស្លា និងថ្មកំបោរមកបុកលាយគ្នា។ រំពេចនោះ សារជាតិទាំងបីក៏ក្លាយ ជាពណ៌ក្រហមដូចឈាម។ ដោយទតឃើញច្បាស់នឹងព្រះនេត្រហើយ ព្រះអង្គក៏បង្គាប់ឲ្យអ្នកស្រុកផលិតកំបោរ ដាំដើមស្លា ម្លូ នៅគ្រប់មុខផ្ទះ ព្រោះដើមទាំងនោះ តំនាងឲ្យក្តីស្រលាញ់ ដ៏ស្ម័គ្រស្មោះ របស់អ្នកទាំងបី។ ជាពិសេស ព្រះអង្គបង្គាប់ឲ្យបណ្តាជនទាំងឡាយណា ដែលរៀបមង្គលការកូន ត្រូវឲ្យកូនប្រុស កូនស្រី(កូនក្រមុំ កូនកំឡោះ) ប្តូរស្លាម៉ាត់គ្នាទោះវិញទៅមក ដើម្បីបញ្ជាក់ពីក្តីស្រលាញ់។ ចាប់ពីពេលនោះមក ទំនៀមទម្លាប់នេះ ក៏ក្លាយទៅជាទំនៀមទម្លាប់របស់អ្នកស្រុកទៅ។
ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជ សុរិយា ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ទំនៀមទម្លាប់ហុចស្លាម៉ាត់របស់ជនជាតិយួននេះ ស្រដៀងគ្នា ទៅនឹងទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរដែរ ប៉ុន្តែ ក្នុងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ស្លាម៉ាត់ ឬស្លាថ្មាត់ គឺ ជារបស់បញ្ចាំចិត្ត និងតំណាងឲ្យពាក្យសត្យ (សច្ចៈ) ហើយដោយសារសម័យបច្ចុប្បន្ន បុរសខ្មែរ មិនចេះ បរិភោគស្លា ចាស់ៗ ក៏អនុញ្ញាតឲ្យយកបារីជំនួសវិញ។
រឿងរ៉ាវដោយឡែកមួយទៀត ទាក់ទងនឹងទំនៀមហុចស្លាថ្មាត់ ឬស្លាម៉ាត់ខ្មែរ មានដំណាលមកថា កាលដែលព្រះថោង (មាស) បានមកតាំងនៅលើកោះគោកធ្លក ព្រះថោងបានជួបនឹឆងស្រីម្នាក់ ដែល ជាព្រះរាជបុត្រីស្តេចភូជង្គនាគ។ នាង និងព្រះថោង ក្រោយពីបានសាកសួរគ្នា ទៅវិញទៅមករួចមក ក៏សុខចិត្តស្ម័គ្រទទួលគ្នា ជាគូជីវិត។ ប៉ុន្តែ ព្រះនាង មិនហ៊ានឆ្លង(រំលង)ប្រវេណី ព្រះនាងក៏សុំលាព្រះថោងទៅទូលព្រះបិតាវិញ។ ព្រះថោងមិនជឿជាក់លើព្រះនាង ក្រែងព្រះនាងកុហក ព្រះថោងមិនព្រម ដោះលែងឲ្យនាងត្រឡប់ទៅឋានភូជង្គនាគវិញឡើយ ទាល់តែព្រះនាងទូលព្រះងង្គថា បើព្រះអង្គមិន ជឿចិត្តខ្ញុំម្ចាស់ សូមព្រះអង្គទុកស្លាមួយម៉ាត់ជាភស្តុតាងចុះ ម្យ៉ាងទៀត សូមទ្រង់ជ្រាបថា ពួកអ្នកនគរ ខ្ញុំម្ចាស់ឯណោះ គេកាន់ពាក្យសត្យណាស់ បើពុំដូច្នេះទេ នគរនឹងត្រូវសាបសូន្យជាពុំខាន។ ក្រោយឮ ព្រះនាងមានបន្ទូលដូច្នេះ ព្រះថោង ក៏សុខព្រះទ័យ ឲ្យនាងត្រឡប់ទៅកាន់ឋាន ភូជង្គនាគទៅ៕
Tag:
ប្រពៃណី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
