លោក ព្រឿង ឈាង៖ត្រូវមើលប្រព័ន្ធអប់រំ និងការផ្សាយពីវប្បធម៌ជាតិ មុននឹងបន្ទោសយុវជន

បទយកការណ៍ / បទសម្ភាសន៍

លោក ព្រឿង ឈាង៖ត្រូវមើលប្រព័ន្ធអប់រំ និងការផ្សាយពីវប្បធម៌ជាតិ មុននឹងបន្ទោសយុវជន

29, Mar 2018 , 8:59 am

រូបភាព

Proeung Chhieng(រូបភាពពីទំព័រហ្វេសប៊ុកAngkor Dance Troupe)

ដោយ: ប៉ូ សាគុន

លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលមានបទពិសោធន៍សិល្បៈ តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម បានលើកឡើងថា គេមិនអាចបន្ទោសកុមារ ឬយុវជនបានឡើយ បើពួកគេមិនទាន់យល់ពីតម្លៃសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិ។ ព្រឺទ្ធាចារ្យ បានបន្តទៀតថា គេត្រូវមើលទៅលើប្រព័ន្ធអប់រំថ្នាក់ជាតិ ប្រព័ន្ធអប់រំក្នុងគ្រួសារ ក្នុងសង្គម និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមគ្រប់រូបភាព ថាបានលើកទឹកចិត្តដល់ក្មេងកម្រិតណា ហើយចូលរួមដោះស្រាយទាំងអស់គ្នា។

សូមអញ្ជើញអានបទសម្ភាសរវាងកញ្ញា ប៉ូ សាគុន អ្នកកាសែតនៃសារព័ត៌មានអេឡិចត្រូនិកថ្មីៗ ជាមួយលោកព្រឺទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈខាងក្រោម៖

កញ្ញា ប៉ូ សាគុន៖ បើមើលទៅលើការសម្ដែងសិល្បៈបុរាណ និងសម័យ ឃើញថាសិល្បៈសម័យមានយុវវ័យទៅមើលច្រើន ហើយសិល្បៈបុរាណមានមនុស្សចាស់ទៅមើលច្រើន។ តើនេះដោយមូលហេតុចម្បងអ្វីខ្លះ ?

ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង៖ ខ្ញុំនិយាយពាក្យមួយឱ្យស្រួលស្ដាប់ និងងាយយល់ថា មនុស្សចាស់ខ្មែរយើង គាត់ហូបប្រហុកតាំងពីតូច ដូច្នេះគាត់ស៊ាំនឹងវា។ ចំណែកក្មេងឥឡូវ កើតក្នុងសម័យនេះ គាត់ញ៉ាំឈីស ប៊ឺហ្កឺច្រើន ដូច្នេះពួកគាត់ស៊ាំនឹងរសជាតិនេះ។ ក្មេងប្រៀបបាន នឹងសំឡីដែលមិនទាន់ជក់ប្រេង បើយើងដាក់អ្វីទៅ វានឹងជក់របស់នោះ។ ដោយឃើញបែបនេះ ក្រសួងកំពុងកែលម្អប្រព័ន្ធអប់រំថ្នាក់ជាតិ តាំងពីថ្នាក់មត្តេយ្យ រហូតដល់វិទ្យាល័យ ដើម្បីបញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាសិល្បៈបុរាណ ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ តាមពិត ក្រសួងបានបញ្ចូលកម្មវិធីនេះ តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨០ តែហាក់ដូចជាមិនសូវបានលទ្ធផលល្អ ដូច្នេះក្រសួងរប្បធម៌ បានរកវិធីយ៉ាងណា ដើម្បីបញ្ជ្រាបសិល្បៈបុរាណ ទៅដល់កុមារឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ ឥឡូវយើងដាក់ពីថ្នាក់មត្តេយ្យទៅ មានតន្ត្រី ចម្រៀង របាំ គំនូរ ចម្លាក់ ដោយគ្រាន់តែឱ្យគាត់ស្គាល់សិនទេ ហើយគ្រូអប់រំបន្ថែម ដើម្បីឱ្យក្មេងយល់ពីតម្លៃសិល្បៈបុរាណបណ្ដើរៗ។ ធ្វើយ៉ាងនេះ ក្មេងនឹងបានស៊ាំ ហើយស្រលាញ់សិល្បៈបុរាណតាំងពីក្មេង។

កញ្ញា ប៉ូ សាគុន៖ កន្លងមកខ្ញុំសង្កេតឃើញថា មនុស្សចាស់ផ្ទាល់ មិនសូវលើកទឹកចិត្តក្មេងមើលរបាំ ឬល្ខោននៅតាមទូរទស្សន៍ឡើយ ហើយពេលខ្លះបានស្ដីបន្ទោសក្មេងថែមទៀត។ តើការណ៍នេះគួរកែប្រែយ៉ាងណា?

ព្រឺទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង៖ នេះមកពីការអប់រំនៅក្នុងគ្រួសារមានកម្រិតដែរ។ ជួនកាល គាត់មិនបានរៀនច្រើន ស្ដាប់ច្រើន ទើបគាត់មិនដឹងថា សិល្បៈ វប្បធម៌បុរាណ ជាដួងព្រលឹងរបស់ជាតិ។ ដូច្នេះ មានតែអ្នកចេះដឹង ចូលរួមលើកទឹកចិត្ត និងពន្យល់ឱ្យគាត់យល់ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអាណាព្យាបាល ចូលរួមលើកទឹកចិត្តក្មេងៗ ឱ្យស្រឡាញ់វប្បធម៌ជាតិ។ ការពន្យល់ឱ្យនរណាម្នាក់ យល់ពីអ្វីមួយមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ តែយើងកុំអស់សង្ឃឹម។

កញ្ញា ប៉ូ សាគុន៖ បើនិយាយពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយវិញ តើមានតួនាទីសំខាន់យ៉ាងណាខ្លះ?

ព្រឺទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង៖ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ មានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់លើកុមារ និងយុវវ័យ។ គេមិនត្រូវបន្ទោសយុវជនទេ ពេលពួកគេមិនយល់ពីតម្លៃវប្បធម៌ជាតិទេ តែគេត្រូវមើលលើមនុស្សចាស់ និងសង្គមទាំងមូល ថាបានផ្ដល់អ្វីខ្លះទៅឱ្យពួកគេ។ ខ្ញុំមើលទៅប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឥឡូវនេះ មួយចំនួនក៏បានចូលរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយពីសិល្បៈបុរាណ តែមួយចំនួនទៀតនៅមិនទាន់នៅឡើយ។ ខ្ញុំនៅតែចាំពាក្យថា វៀរចាកអបាយមុខទាំង៣ ស្រី ស្រា ល្បែង ដែលជាគ្រឿងនាំទៅអបាយភូមិ តែប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន ទៅជាពេញនិយមផ្សព្វផ្សាយរឿងទាំងនេះទៅវិញ។ ខ្ញុំមិនថាគេខុសទេ គេធ្វើដើម្បីជំនួញ អាជីវកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ប្រាក់ចំណូលរបស់គេ ជាសិទ្ធិរបស់គេ តែខ្ញុំសុំថា កុំឱ្យតម្លៃទៅលើការវិនិយោគច្រើនពេក រហូតភ្លេចវប្បធម៌ខ្លួន។ យើងដឹងគ្រប់គ្នា និយាយបានគ្រប់គ្នាថា “វប្បធម៌រលត់ ជាតិរលាយ” ប៉ុន្តែទង្វើបែរជាធ្វើផ្ទុយទៅវិញ។ ត្រូវចាំថា ជាតិអាចខ្វះយើងបាន តែយើងមិនអាចខ្លះជាតិបានទេ។

កញ្ញា ប៉ូ សាគុន៖ ហេតុអ្វីយុវជនត្រូវតែលើកតម្កើងសិល្បៈបុរាណ តើមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាខ្លះ?

ព្រឺទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង៖ ពិភពលោកទាំងមូលស្គាល់ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈវប្បធម៌ ដូចជាប្រាសាទ របាំ កេរដំណែលផ្សេងៗ។ គេឱ្យតម្លៃរបស់ទាំងនេះណាស់ តែបែរជាខ្មែរដែលជាម្ចាស់មិនយល់តម្លៃរបស់ខ្លួន ថានៅត្រង់ណាទៅវិញ។ សូមកុំឱ្យតម្លៃជាតិគេខ្ពស់ រហូតបន្ទាបជាតិខ្លួនឯង។ វប្បធម៌របស់យើងថ្កំថ្កើងណាស់ ដូច្នេះកូនខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវរក្សាឱ្យបាន។

កញ្ញា ប៉ូ សាគុន៖ តើក្រសួងវប្បធម៌ អាចរៀបចំជាកម្មវិធីសម្ដែងសិល្បៈបុរាណចម្រុះ ជាទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងមួយឆ្នាំម្ដងសម្រាប់ជូនសាធារណជនមើលដោយមិនគិតថ្ងៃ ដើម្បីបញ្ជ្រាបទម្រង់បុរាណទៅកាន់យុវជនឱ្យបានកាន់តែច្រើនបានទេ?

ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រឿង ឈាង៖ ខាងក្រសួង អាចត្រឹមតែពង្រឹងប្រព័ន្ធអប់រំថ្នាក់ជាតិ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យក្មេងៗបានស្គាល់ និងយល់ពីតម្លៃសិល្បៈបុរាណ ពីថ្នាក់មត្តេយ្យ រហូតទៅវិទ្យាល័យតែប៉ុណ្ណោះ។ តែបើនិយាយពីការសំដែងបែបនេះវិញ ក្រសួងមិនមានលទ្ធភាពទេ ព្រោះក្រសួងក៏មិនសម្បូរប្រាក់ដែរ បើចង់ធ្វើទាល់តែមានអ្នកជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រ៕