សង្គមអន្តរជាតិ
អន្តរជាតិ
×![]()
ចុងឆ្នាំ២០១៥ខាងមុខនេះ មីយ៉ាន់ម៉ា នឹងមានការបោះឆ្នោតសភាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសន្តិភាព។ ក្នុងនោះមានគណបក្សនយោបាយជាច្រើន បានចុះឈ្មោះក្នុងការប្រជែងយកអាសនៈនៅក្នុងសភា។ តែជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះលោកប្រធានាធិបតី ថេន សេន មិនបានសម្រេចឈរឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា និងឈានទៅឈរឈ្មោះប្រធានាធិបតីសម្រាប់អាណត្តិថ្មីទេ ព្រោះលោកមានបញ្ហាសុខភាព។ ប៉ុន្តែមានហេតុផលផ្សេងទៀតជំរុញឲ្យលោកត្រូវចាកចេញពីឆាកនយោបាយ។
មន្ត្រីនាំពាក្យប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា បានអះអាងថា លោកថេន សេន បានសម្រេចមិនចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា ដែលនឹងត្រូវប្រព្រឹត្តឡើងនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។ នោះក៏ព្រោះតែលោកមានបញ្ហាសុខភាព។
លោក ថេន សេន ជាប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ាដំបូងបង្អស់ ដែលបានឡើងកាន់តំណែង ដោយការបោះឆ្នោត ក្រោយពីមានការកែទម្រង់ប្រពន្ធ័នយោបាយពីយោធានិយម មកយកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ២០១០ ។ ថ្វីត្បិតមានការបញ្ជាក់ទាក់ទងនឹង ការមិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត និង លទ្ធផលពិតប្រាកដនឹងទៅជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងក្រសែភ្នែកអ្នកវិភាគយល់ឃើញពីមូលហេតុវិជ្ជមាន និង អវិជ្ជមានផ្សេងទៀតនៃការមិនចូលរួមនេះ។ ក្នុងនោះមានដូចជា៖
១. ការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា
មីយ៉ាន់ម៉ា គឺប្រទេសមួយ ដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងក្រុមជនជាតិភាគតិច និងការគ្រប់គ្រងដោយយោធាជាច្រើនទសវត្សមកហើយ។ ក្រោយពីមានការកែទម្រង់ឆ្នាំ ២០១០-២០១១ ប្រទេសនេះត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនរួមមានបញ្ហានយោបាយ សង្គមកិច្ច និង សេដ្ឋកិច្ច។ ជាធម្មតាបន្ទុកទាំងនេះជារបស់មេដឹកនាំកំពូល ដែលត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានិងធ្វើឲ្យស្ថានភាពកាន់តែល្អប្រសើរឡើងវិញ។ ដូច្នេះហើយដោយឃើញពីបន្ទុកដ៏ធំទាំងនេះ លោកធេន សេន អាចជាទ្រាំមិនបាន គួបផ្សំជាមួយបញ្ហាសុខភាពមិនល្អផងដែរនោះ លោកត្រូវតែដកខ្លួនចេញពីជីវិតនយោបាយ។
២. ការធ្វើជាគំរូ និងផ្តល់ឳកាសដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយកាន់តំណែងបន្ត
សម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ លោកប្រធានាធិបតី ថេន សេន គឺជាតួអង្គដ៏សំខាន់ដែលជំរុញឲ្យមានការកែទម្រង់របបដឹកនាំយ៉ាងស៊ីជម្រៅកន្លងមក។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក មីយ៉ាន់ម៉ាបានរួចផុតពីការហុំពទ្ធ័សេដ្ឋកិច្ច និង ដាំដុះពន្លកប្រជាធិបតេយ្យ ដែលទទួលបានការស្វាគមន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ដោយឡែក ប្រសិនបើលោកឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រក្នុងការបោះឆ្នោតសភា និងបន្តឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីម្តងទៀតនោះ លោកអាចនឹងត្រូវគេចោទថាលោកចង់ក្រាញអំណាច។
៣. វិបត្តិផ្ទៃក្នុងដែលពិបាកបញ្ចប់
បើយើងក្រឡេកមើល ស្ថានភាពមីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្ននោះ យើងឃើញថាប្រទេសនេះប្រឈមបញ្ហាធំជាច្រើន ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់មានលទ្ធភាពដោះស្រាយចប់នៅឡើយ។ ក្នុងនោះរួមមាន មានការគំរាមកំហែង និងអសន្តិសុខបង្កដោយជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងឧទ្ទាមនិងទាហានរដ្ឋាភិបាល បញ្ហាជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ានិង ជម្លោះសាសនារវាងក្រុមភាគតិចឥស្លាមនិងក្រុមភាគច្រើនអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ។ បើនិយាយឲ្យចំ កន្លងមករដ្ឋាភិបាលលោកមិនអាចរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហានេះជោគជ័យឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរ ការបោះឆ្នោតមីយ៉ាន់ម៉ា នៅថ្ងៃទី០៨ វិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ គឺជាការបោះឆ្នោតសភា។ ក្រោយការបោះឆ្នោតសភាហើយ សមាជិកសភាដែលជាប់ឆ្នោតនឹងបន្តជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធីបតីដែលសមាជិកភាដូចគ្នាផងដែរ។
មន្ត្រីនាំពាក្យប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា បានអះអាងថា លោកថេន សេន បានសម្រេចមិនចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា ដែលនឹងត្រូវប្រព្រឹត្តឡើងនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។ នោះក៏ព្រោះតែលោកមានបញ្ហាសុខភាព។
លោក ថេន សេន ជាប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ាដំបូងបង្អស់ ដែលបានឡើងកាន់តំណែង ដោយការបោះឆ្នោត ក្រោយពីមានការកែទម្រង់ប្រពន្ធ័នយោបាយពីយោធានិយម មកយកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ២០១០ ។ ថ្វីត្បិតមានការបញ្ជាក់ទាក់ទងនឹង ការមិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត និង លទ្ធផលពិតប្រាកដនឹងទៅជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងក្រសែភ្នែកអ្នកវិភាគយល់ឃើញពីមូលហេតុវិជ្ជមាន និង អវិជ្ជមានផ្សេងទៀតនៃការមិនចូលរួមនេះ។ ក្នុងនោះមានដូចជា៖
១. ការទទួលខុសត្រូវក្នុងនាមប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា
មីយ៉ាន់ម៉ា គឺប្រទេសមួយ ដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងក្រុមជនជាតិភាគតិច និងការគ្រប់គ្រងដោយយោធាជាច្រើនទសវត្សមកហើយ។ ក្រោយពីមានការកែទម្រង់ឆ្នាំ ២០១០-២០១១ ប្រទេសនេះត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនរួមមានបញ្ហានយោបាយ សង្គមកិច្ច និង សេដ្ឋកិច្ច។ ជាធម្មតាបន្ទុកទាំងនេះជារបស់មេដឹកនាំកំពូល ដែលត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានិងធ្វើឲ្យស្ថានភាពកាន់តែល្អប្រសើរឡើងវិញ។ ដូច្នេះហើយដោយឃើញពីបន្ទុកដ៏ធំទាំងនេះ លោកធេន សេន អាចជាទ្រាំមិនបាន គួបផ្សំជាមួយបញ្ហាសុខភាពមិនល្អផងដែរនោះ លោកត្រូវតែដកខ្លួនចេញពីជីវិតនយោបាយ។
២. ការធ្វើជាគំរូ និងផ្តល់ឳកាសដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយកាន់តំណែងបន្ត
សម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ លោកប្រធានាធិបតី ថេន សេន គឺជាតួអង្គដ៏សំខាន់ដែលជំរុញឲ្យមានការកែទម្រង់របបដឹកនាំយ៉ាងស៊ីជម្រៅកន្លងមក។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក មីយ៉ាន់ម៉ាបានរួចផុតពីការហុំពទ្ធ័សេដ្ឋកិច្ច និង ដាំដុះពន្លកប្រជាធិបតេយ្យ ដែលទទួលបានការស្វាគមន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ដោយឡែក ប្រសិនបើលោកឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រក្នុងការបោះឆ្នោតសភា និងបន្តឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីម្តងទៀតនោះ លោកអាចនឹងត្រូវគេចោទថាលោកចង់ក្រាញអំណាច។
៣. វិបត្តិផ្ទៃក្នុងដែលពិបាកបញ្ចប់
បើយើងក្រឡេកមើល ស្ថានភាពមីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្ននោះ យើងឃើញថាប្រទេសនេះប្រឈមបញ្ហាធំជាច្រើន ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់មានលទ្ធភាពដោះស្រាយចប់នៅឡើយ។ ក្នុងនោះរួមមាន មានការគំរាមកំហែង និងអសន្តិសុខបង្កដោយជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងឧទ្ទាមនិងទាហានរដ្ឋាភិបាល បញ្ហាជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ានិង ជម្លោះសាសនារវាងក្រុមភាគតិចឥស្លាមនិងក្រុមភាគច្រើនអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ។ បើនិយាយឲ្យចំ កន្លងមករដ្ឋាភិបាលលោកមិនអាចរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហានេះជោគជ័យឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរ ការបោះឆ្នោតមីយ៉ាន់ម៉ា នៅថ្ងៃទី០៨ វិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ គឺជាការបោះឆ្នោតសភា។ ក្រោយការបោះឆ្នោតសភាហើយ សមាជិកសភាដែលជាប់ឆ្នោតនឹងបន្តជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធីបតីដែលសមាជិកភាដូចគ្នាផងដែរ។
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
