ជាកូនទោលនៅក្នុងគ្រួសារដែលមានម្តាយជាអតីតមន្ត្រីរាជការនៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ និងមានឪពុកជាអ្នកជំនាញផ្នែកធនាគារ លោក សួស យ៉ារ៉ា បានចិញ្ចឹមចិត្តចង់ធ្វើជាអ្នកនយោបាយដោយសារតែកត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលបានធ្វើឲ្យឪពុកម្តាយរបស់លោករស់នៅបែកគ្នាតាំងពីឆ្នាំទស្សវត្សរ៍១៩៧០ ។ នៅក្នុងនីតិកាលទី៥នេះ ជាពេលដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដ៏មានអំណាចបានលើកតម្កើងមនុស្សជំនាន់ក្រោយនោះ លោក សួស យ៉ារ៉ា ឆ្នាំនេះអាយុ៤២ឆ្នាំ ដែលមានភរិយាជាអ្នកធ្វើអាជីវកម្ម និងមានកូន២នាក់ បានក្លាយជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃមណ្ឌលខេត្តព្រះវិហារ។ តើតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះត្រូវធ្វើកិច្ចការអ្វីខ្លះដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ពលរដ្ឋខេត្តព្រះវិហារ ដែលជាខេត្តដាច់ស្រយាលមួយ?
សូមតាមដានបទសម្ភាសន៍ដែលលោក សួស យ៉ារ៉ា បានផ្តល់ឲ្យលោក លាង ដឺលុច និពន្ធនាយកសារព័ត៌មានអេឡិចត្រូនិកថ្មីៗ ដូចខាងក្រោមនេះ៖
លោក លាង ដឺលុច៖ លោកគឺជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រជំនាន់ថ្មីមួយរូបរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងបន្តកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា។ តើលោកមានមោទនភាពយ៉ាងណាដែរចំពោះតួនាទី ភារកិច្ចរបស់លោកមួយនេះ?
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ នេះជាជំហានទីមួយពិតប្រាកដនៅក្នុងវិស័យនយោបាយដែលអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំបម្រើពលរដ្ឋបានពិតប្រាកដ។ សម្រាប់ខ្ញុំ តំណាងរាស្ត្រគឺជាមេធាវីដែលឥតគិតថ្លៃរបស់ប្រជាជន។ ខ្ញុំរៀនក្នុងវិស័យច្បាប់ ឥឡូវនេះខ្ញុំធ្វើតំណាងរាស្ត្រដែលអនុម័តច្បាប់ ដូច្នេះបានន័យថា ខ្ញុំបានធ្វើការងារមួយផ្នែកនៃសញ្ញាបត្រដែលខ្ញុំមាន។
លោក លាង ដឺលុច៖ តើលោកមានជំនាញអ្វីខ្លះ?
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៧ ខ្ញុំបានបញ្ចប់ការសិក្សា២ជំនាញទន្ទឹមគ្នា គឺផ្នែកច្បាប់ និងធនាគារ។ ដោយសារតែតាំងពីតូចមក ខ្ញុំក៏មានបំណងចង់ធ្វើជាឯកអគ្គរាជទូតដែរនោះ ខ្ញុំក៏បានចូលរៀនវគ្គសិក្សាពិសេសនៅសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលជំនាន់ទី១ចន្លោះឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ឆ្នាំ២០០០ ។ នៅពេលសិក្សានោះ ខ្ញុំបានបំពេញកម្មសិក្សានៅស្ថានបេសកម្មទូតរបស់កម្ពុជាប្រចាំញូយ៉ក។ ជាទូទៅ ទន្ទឹមនឹងការរៀនសូត្រ ខ្ញុំតែងបង្កើតពិសោធន៍ការងារ ដើម្បីកុំឲ្យគេរិះគន់ថា ខ្ញុំមានតែសញ្ញាបត្រ ហើយការងារធ្វើមិនបាន។
លោក លាង ដឺលុច៖ ហេតុអ្វីលោកក្លាយជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៅមណ្ឌលខេត្តព្រះវិហារ ដែលជាខេត្តដាច់ស្រយាល? មុនលោកក្លាយជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ គេឃើញលោកបានធ្វើការងារច្រើនទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ។ តើនេះជាមូលហេតុមួយដែលលោកត្រូវឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រនៅព្រះវិហារ?
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ ក្នុងសម័យប៉ុលពត គ្រួសារខ្ញុំក៏ធ្លាប់រស់នៅទីនោះដែរ។ ក្នុងវ័យកុមារភាព ខ្ញុំក៏ធ្លាប់គិតថា ថ្ងៃណាមួយខ្ញុំនឹងត្រឡប់មកវិញ។ ស្របពេលដែលព្រះវិហារត្រូវចុះឈ្មោះក្នុងបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ពេលនោះ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្ត និងសុំបទបញ្ជាពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីរៀបចំដឹកនាំក្រុមការងារពិសេសថ្នាក់ជាតិមួយ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការរៀបចំប្រព័ន្ធការពារព្រំដែនតាមបញ្ជារបស់សម្តេចហ៊ុន សែន។ ការរៀបចំប្រព័ន្ធការពារជាតិនៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ក៏ជាបំណងខ្ញុំមួយទៀត។ នោះគឺការអនុវត្តសញ្ញាបត្រផ្នែកគ្រប់គ្រង។
ខ្ញុំមានសំណាងមួយដែលត្រូវបានគណបក្សអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រនៅខេត្តព្រះវិហារ។ គណបក្សមើលឃើញធនធានមនុស្ស ដែលអាចបំពេញការងារក្នុងមូលដ្ឋានចាស់របស់ខ្លួននេះជាគុណសម្បត្តិមួយ។ ការដែលខ្ញុំទទួលភារកិច្ចមុនក្លាយជាតំណាងរាស្ត្រនោះ ដោយសារព្រះវិហារមិនមែនមានតែរឿងប្រាសាទមួយមុខទេ។ ការបញ្ជូនខ្ញុំទៅតំបន់ព្រះវិហារ គឺមានកាតព្វកិច្ច៣៖ ១ ការថែរក្សាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក, ២ ត្រូវក៏សាងប្រព័ន្ធការពារជាតិ និងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បម្រើបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងទី៣ ត្រូវកសាងព្រំដែនសន្តិភាព។ គណបក្សមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ ក្នុងការដែលបញ្ជូនមន្ត្រី និងអនុវត្តនយោបាយ ឲ្យទៅជាផែនការសកម្មភាព។
លោក លាង ដឺលុច៖ ប៉ុន្តែ តើតំណាងរាស្ត្រសួស យ៉ារ៉ា ត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ ឬបានធ្វើអ្វីខ្លះហើយដើម្បីការរីកចម្រើនផ្នែកជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋខេត្តព្រះវិហារ?
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ ខេត្តព្រះវិហារមានដីធំ តែប្រជាជនតិច។ ជាតំបន់ដែលប្រមូលផ្តុំជនជាតិភាគតិច និងអ្នកចំណាកស្រុក។ អ្វីដែលយើងបានធ្វើមុនគេ គឺការរៀបចំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចសម្រាប់ពួកគេ។ ទី២ គឺបង្កើតសុខដុមរមណីកម្មរវាងគ្រួសារកងទ័ព នគរបាល និងគ្រួសារប្រជាជន។ ទី៣ ខ្ញុំបានបង្កើតវប្បធម៌ថ្មីមួយ ដែលប្រជាជនមិននៅក្រោមជើងមន្ត្រីទេ។ នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ជាទូទៅ មន្ត្រីតែងតែក្អេងក្អាង ច្រើនតែធ្វើលើសពីច្បាប់កំណត់ ហើយ រំលោភប្រជាជន ដែលអត់អំណាច។ ដូច្នេះ ខ្ញុំត្រូវធ្វើមេធាវីឥតគិតថ្លៃរបស់ប្រជាជន ដើម្បីការពារប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ប្រជាជន។ ចំនុចនេះខ្ញុំបានបង្កើតវប្បធម៌នៃការនិយាយពិភាក្សា នៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ ស្រុកទាំង៨ នៅព្រះវិហារ មានតំណាងនិយាយជាមួយតំណាងរាស្ត្រ។
ទាក់ទិននឹងការលើកស្ទួយជីវភាពពលរដ្ឋ ក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្ញុំ និងសម្តេចតេជោ គឺការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។ យើងលើកទឹកចិត្តឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច យកប្រជាជន ដែលត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាល ទៅធ្វើជាកម្មករជំនាញ បង្កើនជីវភាពពួកគេ។ ខ្ញុំគិតថា ការប្រមូលផ្តុំ ផ្នែកចំណេះដឹងតាមវិជ្ជាជីវៈជំនាញ ប្រសើរជាងការពង្រឹងសាកលវិទ្យាល័យនៅព្រះវិហារ។ អ្នករៀនពូកែ ចាំយើងរុញមកភ្នំពេញ។ សាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈយើងបានសង់២ហើយ ទីមួយគឺគម្រោងដែលជួយឧបត្ថម្ភដោយធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី និងមួយទៀត គឺស្ថិតនៅភូមិធម្មជាតិសម្តេចតេជោ។ សាលាពីរនេះ បើមានសមត្ថភាពពេញលេញ យើងអាចផលិតធនធាន២០០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោក លាង ដឺលុច៖ តើអ្វីជាតួនាទីអនាគតរបស់លោក? លោកចង់បន្តអាជីពនយោបាយតាមរយៈតួនាទីជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ឬក៏លោកចង់ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ឬក៏ធ្វើជាឯកអគ្គរាជទូត ដូចដែលលោកប៉ងប្រាថ្នាពីកុមារភាព?
លោក សួស យ៉ារ៉ា៖ មនុស្សយើង កាលណាវ័យកាន់តែចាស់ គឺវិលទៅរកភាពដើម។ អ្វីដែលខ្ញុំចង់បាននៃចុងបញ្ចប់នៃជីវិតខ្ញុំ គឺអ្នកការទូត ។ តើខ្ញុំអាចចូលធ្វើអ្នកកាទូតក្នុងវ័យប៉ុណ្ណា គឺជាការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល។ នៅពេលនេះ ខ្ញុំប្រឹងអោយអស់លទ្ធភាពតាមតែអ្វីដែលខ្ញុំមាន បម្រើអោយបានអតិបរមា ដល់ការចម្រើនដល់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជន។ គណបក្សប្រជាជន មានទស្សនវិស័យខ្ពស់ គណបក្សដឹងថាត្រូវប្រើមនុស្សនៅកន្លែងណា។ ដូច្នេះខ្ញុំយល់តាមការសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយរបស់គណបក្ស។ ខ្ញុំពេញចិត្តអ្វីដែលមានសព្វថ្ងៃហើយ៕